كرش گسترده كارت گرافيك RTX 3080 هنگام اجراي بازي؛ موضوع چيست؟
طي روزهاي گذشته، شمار درخورتوجهي از متخصصان در شبكه‌هاي اجتماعي مدعي شده‌اند مدلي از كارت گرافيك Nvidia GeForce RTX 3080 كه در كارخانه اوركلاك‌شده، به‌دفعات دچار كرش مي‌شود. شركت EVGA ظاهرا تأييد كرده اشكالات مرتبط‌به نوعي خازنِ به‌كاررفته در GeForce RTX 3080 مي‌تواند يكي از عوامل كرش‌كردن اين كارت گرافيك انويديا باشد.
خازن‌هاي موردمباحثه به‌تازگي در گزارشي كه رسانه‌ي تخصصي Igor's Lab درباره‌ي RTX 3080 تهيه كرد مورد اشاره قرار گرفتند. Igor's Lab در تحليل خود، از اين خازنها به‌عنوان دليل احتمالي بروز اشكالاتي ياد كرد كه طي چند وقت اخير، متخصصان كارت رده‌بالاي جديد انويديا را آزرده‌خاطر كرده و آن‌ها به‌دفعات در انجمن‌هاي الكترونيك و رديت، از انويديا انتقاد كرده‌اند.
كاربران مي‌گويند RTX 3080 به‌شكلي غيرمنتظره كرش مي‌كند و صفحه سياه مي‌شود. از قرار معلوم اشكال RTX 3080 به مدل سفارشي اين كارت گرافيك كه توسط شركت EVGA ساخته شده مربوط است. EVGA در اطلاعيه‌اي كه روي انجمن الكترونيك خود منتشر كرد، از اشكالات خودش با خازن‌هاي به‌كاررفته در كارت‌هايي كه آن‌ها را سفارسي‌سازي كرده، سخن به‌ميان آورد.
EVGA نوشت در جريان توليد انبوه محصول و آزمايش‌هاي QC متوجه شده به‌هنگام استفاده از ۶ خازن POSCAP، كارت گرافيك از آزمون شبيه‌ساز حجم‌هاي كاري در دنياي واقعي سربلند بيرون نمي‌آيد. به‌دنبال اين اتفاق، EVGA يك هفته‌ي كامل را صرف تحقيق‌و‌توسعه كرد تا دليل اصلي را پيدا كند و شمار POSCAPها را به چهار عدد كاهش دهد؛ EVGA سپس پيش از اتمام توليد بردهاي نهايي، ۲۰ خازن MLCC به مجموعه اضافه كرد. بنابه‌گفته‌ي EVGA، دليل اصلي تأخير در عرضه‌ي كارت گرافيك EVGA GeForce RTX 3080 FTW3 همين بوده است.
وقتي كه كارت موردمباحثه دردسترس قرار گرفت، خبري از ۶ خازن POSCAP در آن نبود. بااين‌حال شماري از متخصص كارشناسان، مدل پيش‌توليد كارت گرافيك EVGA GeForce RTX 3080 را دريافت كردند كه مجهز به ۶ عدد POSCAP بود. EVGA در اطلاعيه‌ي خود گفت با متخصص كارشناسان موردمباحثه ارتباط برقرار كرده و قصد دارد كارت ارائه‌شده با آن‌ها را تعويض كند. كارت گرافيك EVGA GeForce RTX 3080 XC3 با ۵ خازن POSCAP و ۱۰ خازن MLCC بدون هيچ اشكالي با مشخصات XC3 سازگار شد.
ماجرا چيست؟
اواسط هفته‌ي گذشته بود كه نخستين گزارش‌ها با محوريت كرش كردن مدل‌هايي خاص از كارت گرافيك انويديا RTX 3080 به‌هنگام اجراي بازي‌هاي ويدئويي، در شبكه‌هاي اجتماعي منتشر شدند. ظاهرا اين اشكال كارت گرافيك انويديا عموما در زماني ايجاد مي‌شد كه شماري از مدل‌هاي توليدشده توسط شركت‌هاي متفرقه به سرعت كلاك ۲٫۰ گيگاهرتز دسترسي پيدا مي‌كردند يا از آن فراتر مي‌رفتند. اكثر كارتهاي سفارشي‌سازي‌شده‌ي RTX 3080 در همان بازه‌ي فركانسي فعاليت مي‌كنند. پايين آوردن سرعت كلاك كارتهاي متأثر از اين اشكال به‌ميزان تقريبا ۱۰۰ مگاهرتز اشكال كرش كردن RTX 3080 را برطرف مي‌كند؛ بااين‌حال نمي‌توانيم اين كار را راه‌حل كاملا مناسبي به‌حساب بياوريم.
مكان كلاسترهاي خازن در كارت گرافيك RTX 3080 انويديا
Igor's Lab در گزارش مفصل خود چند تئوري براي اشكال RTX 3080 مطرح مي‌كند. يكي از اصلي‌ترين تئوري‌ها اين است كه اشكالات موردمباحثه ناشي از خازن‌هايي هستند كه در پشت مدار PCB در زير داي (Die) پردازنده گرافيكي قرار گرفته‌اند.
كارت گرافيك RTX 3080 به‌منظور فيلتر كردن ولتاژ از دو نوع خازن استفاده مي‌كنند كه يكي از آن‌ها POSCAP (خازن جامد تانتالومي پليمري رسانا) نام دارد؛ اما براي اشاره به آن از عبارت SP-Caps استفاده مي‌شود. خازن ديگر MLCC (خازن تراشه‌ي سراميكي چند لايه) نام دارد. آن دسته از شركت‌هاي متفرقه كه مدل سفارشي كارتهاي گرافيك سري امپر را مي‌سازند يا سراغ استفاده از تمامي خازن‌هاي POSCAP مي‌روند يا تركيبي از POSCAP و MLCC.
در تصوير بالا، خازن‌هاي قرمزرنگ از نوع POSCAP و خازن‌هاي سبزرنگ از نوع MLCC هستند
هر دو خازني كه به آن‌ها اشاره كرديم داراي يك‌سري مزيت خاص هستند. براي مثال خازن‌هاي MLCC ابعاد كوچك‌تري دارند، استفاده از آن‌ها ارزان‌تر تمام مي‌شود و مي‌توانند با فركانس بالا فعاليت كنند؛ بااين‌حال اين خازنها محدوديت دمايي دارند و شكننده‌تر از خازن‌هاي ديگر هستند. ازطرفي ديگر خازن‌هاي POSCAP را داريم كه گران‌ارزش‌اند، بزرگ‌اند و نرخ دماي بالاتري دارند. به‌علاوه POSCAP شكنندگي كمتري نسبت‌به MCLL دارد؛ اما در فركانس‌هاي بالا، به اندازه‌ي MLCC خوب ظاهر نمي‌شود.
كارتهاي گرافيك RTX 3080 FE انويديا از تعداد زيادي خازن POSCAP استفاده نمي‌كنند و بيشتر روي خازن‌هاي MLCC تأكيد دارند. ظاهرا اين كارتهاي گرافيك به اندازه‌ي كارتهاي توليدشده توسط EVGA از اشكال كرش كردن و سياه‌شدن صفحه‌نمايش رنج نمي‌برند. در مقابل، آن دسته از كارتهاي RTX 3080 كه از تمامي خازن‌هاي POSCAP بهره مي‌گيرند، بيشتر دچار كرش مي‌شوند. EVGA در بيانيه‌ي مطبوعاتي خود گفت كارتهاي گرافيكي كه با تمام خازن‌هاي POSCAP توليد كرده، با اشكال عدم ثبات در پردازش‌هاي گرافيكي مواجه شده‌اند.
EVGA مي‌گويد خازن‌هاي موردمباحثه، يكي از فاكتورهاي اثرگذار روي اشكال كرش هستند. آن‌طور كه EVGA اعلام كرد، كارتهاي مجهز به تمام خازن‌هاي POSCAP از آزمايش‌هاي داخلي سربلند بيرون نيامدند و به‌همين دليل اين شركت تصميم گرفت سراغ تركيب كردن POSCAP و MLCC برود. اين كار، اشكال را برطرف كرد؛ اما به ارزش تأخير در عرضه‌ي اوليه‌ي كارت‌ها تمام شد.
البته همچنان بايد جوانب احتياط را رعايت كرد؛ احتمال اينكه اشكال خازنها هنوز به‌طور كامل رفع نشده باشد وجود دارد. كارتهاي سري امپر به انرژي بيشتري نسبت‌به كارتهاي نسل قبل نياز دارند و درايورهاي مربوطه فعلا در مراحل اوليه هستند. به‌همين دليل احتمالا به‌غير از خازن، دلايل ديگري هم پيدا مي‌شوند كه روي كرش كردن RTX 3080 اثر بگذارند. همچنين هيچ تضميني وجود دارد كه تمامي كارتهاي داراي حداكثر خازن POSCAP با اشكال مواجه شوند؛ بلكه مي‌توان گفت احتمال مواجه‌شدن اين كارت‌ها با اشكال كرش بيشتر است.
انديشه متخصصينات شما متخصصان اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران درباره‌ي اشكال RTX 3080 چيست؟
هم انديشي ها