آيا مگاپيكسل در انتخاب دوربين اهميت دارد؟

معمولا افراد هنگام خريد دوربين سؤالاتي از اين دست كه چه دوربيني از چه برندي خريداري كنند، برايشان مطرح مي‌شود. متخصصان حتي براي ارتقا تجهيزات و خصوصا بدنه‌ي دوربين، هميشه با اين سؤال گيج‌كننده درگير هستند و براي يافتن پاسخ آن با چالش مواجه مي‌شوند. به همين دليل، در اين مطلب به نقش مگاپيكسل و حجم خروجي عكس در انتخاب دوربين مي‌پردازيم.

انديشه متخصصينات ماكياولي مي‌تواند در اين زمينه راهگشا باشد: «هدف وسيله را توجيه مي‌كند.» با اين اوصاف مي‌توان پاسخ سؤالي را كه در تيتر اين مطلب آمده است، خيلي خلاصه بيان كرد؛ هدفي كه شما در عكاسي داريد، بايد نقشي اساسي در انتخاب دوربين و رزولوشن خروجي حسگر آن داشته باشد.

در بازار رقابتي، هر توليد‌كننده‌ در تلاش است تا تفاوت‌هاي مثبت محصول خود را در مقايسه با رقبا بزرگ‌نمايي كند يا روي تقويت مشخصه‌اي از محصولاتش كه اهميت تبليغاتي و جذب مخاطب دارد، بيشتر سرمايه‌گذاري كند. اگر به طراحي جعبه و پوسترهاي مربوط به معرفي دوربين‌هاي عكاسي توجه كنيد، بعد از نام برند و مدل دوربين، مهم‌ترين عبارتي كه به چشم مي‌خورد، رزولوشن حسگر خواهد بود. پس مي‌توان نتيجه گرفت كه از مانديشه متخصصين تجاري، مگاپيكسل حسگر نقشي اساسي در فروش دوربين عكاسي دارد. براساس آمار، بالاترين حد ايزو (ISO) پس از رزولوشن، براي متخصصان دوربين‌هاي عكاسي اهميت دارد، و پس از آن توانايي‌هاي مربوط به رزولوشن و سرعت فيلم‌برداري قرار دارد.

اگر عكاس تازه‌كاري نباشيد و سابقه‌ي استفاده از دوربين‌هاي ۲ مگاپيكسلي تلفن همراه داشته باشيد، متوجه اين موضوع هستيد كه به شرط عكاسي در شرايط نوري مناسب، مثل فضاي باز و در ميانه‌ي روز، حتي عكس‌هاي يك دوربين موبايل قديمي و ۲ مگاپيكسلي هم در سايز عادي آلبوم‌ها كه معمولا ۱۰x۱۵ سانتي‌متر است، به‌خوبي چاپ مي‌شود و كيفيت قابل قبولي دارد.

شايد جالب باشد بدانيد كه رزولوشن بيلبوردهاي تبليغاتي سطح شهر چقدر است و اينكه عكس‌هاي باكيفيت آن‌ها با چه دوربيني گرفته مي‌شوند؟ در پاسخ بايد گفت دوربيني با خروجي عكس ۲۴ مگاپيكسل، به‌خوبي پاسخ‌گوي چاپ تصوير در سايز ۱۰ متر است و اكنون شركت‌هاي تبليغاتي اشكالي با اين موضوع ندارند و حتي از عكس‌هاي با رزولوشن ۱۰ مگاپيكسل هم در طراحي بيلبورد استفاده مي‌كنند.

در ادامه‌ي اين مطلب، اشاره‌اي كوتاه به مفهوم DPI لازم به‌انديشه متخصصين مي‌رسد كه مخفف عبارت Dots per inch به‌معني نقطه در خطي به طول يك اينچ است. آنچه ما در عكاسي ديجيتال مي‌شناسيم، PPI به‌معني Pixel per inch  است و براي تبديل شدن به عكس واقعي و فرايند چاپ، بايد به DPI براي دستگاه چاپ ترجمه شود. چنانچه عكسي را كه در كامپيوتر خود داريد، بزرگ‌نمايي (اخبار تخصصي) كنيد، نقاطي مربع شكل را مي‌بينيد كه تمام سطح آن‌ها، يك رنگ واحد دارد. اين مربع، يك پيكسل نام دارد و طبيعتا براي چاپ هم دستگاه نقطه‌اي روي كاغذ مي‌گذارد كه حجم آن‌ها در يك سطح مشخص (خطي به طول يك اينچ معادل ۲.۵۴ سانتي‌متر) DPI ناميده مي‌شود. طبيعي است كه بالا رفتن DPI به‌معني زياد شدن نقاط رنگي در يك اينچ است و كيفيت چاپ را بالا مي‌برد؛ اما چشم انسان تا كجا تفاوت تصاوير با DPI-هاي مختلف را تشخيص مي‌دهد؟

همان‌طور كه با اخبار تخصصي كردن روي تصوير در مانيتور كامپيوتر، پيكسل‌ها مشخص مي‌شوند؛ با نزديك كردن يك عكس چاپ‌شده به چشم هم نقطه‌هاي رنگي ديده مي‌شوند. به همين دليل DPI چاپ عكس در بيلبوردهاي تبليغاتي ۱۵ است؛ چون شما قرار است از فاصله‌اي بيش از ۱۰ متر بيننده‌ي آن باشيد و چنانچه با عدد DPI بيشتري چاپ شود، تفاوت خاصي نخواهد داشت. جالب است بدانيد كه مجله‌هايي با بهترين كيفيت چاپ، نهايتا از عدد ۱۵۰ DPI استفاده مي‌كنند؛ چراكه حتي افراد نزديك‌بين هم مجله را در فاصله‌اي بيش از ۱۵ سانتي‌متر مطالعه مي‌كنند و از كيفيت عكس‌ها راضي خواهند بود.

اگر به‌دنبال عددي از DPI هستيد كه چشم انسان حتي از فاصله‌ي بسيار نزديك هم قادر به ديدن نقاط رنگي در عكس چاپ‌شده نباشد؛ عدد ۳۰۰ پاسخ شما خواهد بود. هرچند به‌ندرت چاپگري پيدا مي‌شود كه با عدد 300DPI (موسوم به DPI طلايي) بتواند تصويري در سايز بزرگ چاپ كند؛ لازم است بدانيد كه از انديشه متخصصين تئوري، دوربيني با رزولوشن  ۵۰ مگاپيكسل، نهايتا توان چاپ عكسي با كيفيت 300DPI در سايز ۷۳ سانتي‌متر خواهد داشت كه اصلا زياد نيست؛ اما حتي با چسباندن آن به چشم‌هايتان هم نقاط رنگي ديده نخواهند شد.

سايزي كه عكاسان حرفه‌اي معمولا براي چاپ عكس‌ در نمايشگاه‌ها استفاده مي‌كنند، ۱۰۰ سانتي‌متر است كه مسلما بيننده براي تماشاي آن‌ها، حداقل ۲ متر فاصله مي‌گيرد. پس مي‌توان نتيجه گرفت دوربيني با حسگر ۱۵ مگاپيكسلي، جوابگوي نياز آن‌ها خواهد بود؛ چرا كه با بزرگ شدن سايز چاپ، بيننده هم مجبور به عقب رفتن و تماشا از دور است.

پاسخ شما خير است. درواقع شارپنس تصوير شما، حاصل مگاپيكسل دوربين نيست و عوامل بسيار زيادي وجود دارند كه بيش از رزولوشن، در كيفيت عكس و جزئيات آن تأثير دارند. به‌عنوان مثال، عكاسي در نور كم مي‌تواند شما را مجبور به استفاده از دوربين در ايزوهاي بالا كند كه نويز بالا و افت كيفيت عكس به‌دنبال خواهد داشت. تصويري كه شما ثبت مي‌كنيد، ازطريق لنز به حسگر دوربين مي‌رسد؛ پس اين قطعه هم نقش زيادي در ميزان وضوح عكس خواهد داشت. استفاده از سه‌پايه و هزاران تكنيك عكاسي نيز مي‌تواند بر تصوير شما تأثير زيادي بگذارد.

نمي‌توان بالا بودن رزولوشن و تأثير آن بر كيفيت عكس را كاملا ناديده گرفت؛ اما اين تأثير در مقايسه با ديگر عوامل دخيل بر اين موضوع، چندان مهم نيست و اگر شما به‌دنبال عكسي شفاف و اصطلاحا شارپ هستيد، به‌هيچ‌وجه نبايد رزولوشن حسگر را عاملي تعيين‌كننده در خريد دوربين قرار دهيد. به‌عنوان مثال در ايزوهاي بالا، دوربين‌ها از فناوري‌هاي گوناگوني براي كاهش نويز استفاده مي‌كنند كه در خروجي تصوير آن‌ها بسيار تأثيرگذار است. عكسي كه با دوربين حرفه‌اي كنن 1DX در ايزوي ۱۲۸۰۰ گرفته مي‌شود، بسيار بهتر از عكسي است كه با كنن 6D در همان ايزو گرفته شده؛ درحالي‌كه  هر دو دوربين از حسگر فول فريم با رزولوشن مشابه استفاده مي‌كنند، اما فناوري‌هاي مختلف به‌كاررفته در 1DX، وضوح تصوير بهتري براي آن رقم مي‌زند. توانايي‌هاي گوناگون اين دوربين، ارزشي معادل ۴ برابر 6D را موجب مي‌شود.

هدف شما از عكاسي، مي‌تواند داشتن مگاپيكسل بالاي حسگر را توجيه كند و آن را به خدمت بگيرد.

برش زدن عكس يا اصطلاحا كراپ‌ كردن (Cropping) در عكسي با رزولوشن بالا، بسيار راهگشا خواهد بود. فرض كنيد تصويري با رزولوشن ۵ مگاپيكسل داريد كه از اعضاي يك خانواده به‌صورت تمام‌قد گرفته شده است. اگر بخواهيد قسمت سر يكي از افراد حاضر در عكس را برش بزنيد، در نهايت عكسي بي‌كيفيت با رزولوشن بسيار كم خواهيد داشت كه عملا فايده‌اي ندارد. اما اگر همان‌ تصوير، با يك دوربين حرفه‌اي و با رزولوشن خروجي ۲۰ مگاپيكسل باشد؛ پس از برش، تصويري با كيفيت بالاتر باقي خواهد ماند.

با اين اوصاف، به هنگام عكاسي پرتره در استوديو و حتي عكاسي تبليغاتي از محصولات تجاري كه همه‌چيز تحت كنترل است و كادربندي دقيق، با صبر و حوصله انجام مي‌شود نيز به دليل اينكه نياز به برش زدن عكس به‌ندرت اتفاق مي‌افتد، دوربين‌هايي با رزولوشن عكس ۱۰ تا ۳۰ مگاپيكسل، شرايط مشابهي دارند.

از سويي ديگر چنانچه عكسي با يك دوربين مدرن مديوم فرمت با رزولوشن ۵۰ مگاپيكسل گرفته شده باشد، مثلا در عكاسي مدلينگ از انسان تمام‌قد، مي‌توان قسمت سر مدل را از كل عكس جدا كرد و يك تصوير جديد با رزولوشن بالا داشت. در عكاسي تجاري هم مي‌توان تصوير يك محصول را از قسمت‌هاي مختلف برش زد و عكس‌هاي مختلف با وضوح قابل قبول داشت. اين موضوع در عكاسي از اشياء كوچك، مثل جواهرات اهميت بيشتري پيدا مي‌كند. در ادامه‌ي اين مطلب، نمونه‌ي عكس گرفته‌شده با دوربين هاسلبلاد H6D با حسگر ۵۰ مگاپيكسلي آورده شده و بخشي از آن براي نشان‌ دادن كيفيت تصوير، برش خورده است.

فراموش نكنيم، امروزه بيلبوردهايي هستند كه در فاصله‌ي نزديك به چشم عابران نصب مي‌شوند. در ايستگاه‌هاي مترو، آسانسورها و فروشگاه‌هاي پرتردد، پوسترهاي تبليغاتي بزرگ و چند متري در نزديكي مردم هستند. چنين شرايطي، وجود دوربين‌هاي با خروجي تصوير بيش از ۲۰ مگاپيكسل را توجيه مي‌كند و در صورت همراه شدن با چاپگرهايي كه از DPI بالا همراهي مي‌كنند، وضوح بسيار خوبي را نتيجه مي‌دهد.

براي يك عكاس خبري هم گرفتن يك عكس با زاويه ديد باز (اصطلاحا وايد) و جدا كردن بخشي از آن، ممكن است مثل گرفتن همان عكس به‌وسيله‌ي يك لنز تله، راه‌گشا باشد يا به هنگام ويرايش عكس، كادربندي را تصحيح كند و در نهايت، باز هم عكسي با رزولوشن مناسب براي چاپ در جرايد داشته باشد.

اگر يك عكاس آماتور هستيد، دوربيني با خروجي تصوير ۱۰ تا ۱۵ مگاپيكسل پاسخ‌گوي نيازهاي شما خواهد بود. اگر يك عكاس حرفه‌اي هستيد و مواردي كه در بالا ذكر شد، به‌ندرت براي شما اتفاق مي‌افتد؛ خريد دوربيني با خروجي حسگر بيش از ۲۰ مگاپيكسل، صرفا اسراف هزينه خواهد بود و تعويض دوربين فعلي با دوربيني كه رزولوشن بالاتري دارد، كار عاقلانه‌اي نيست؛ مگر اينكه ديگر فناوري‌هاي به‌كاررفته در بدنه‌ي دوربين، (مثل كيفيت عكس، نويز كم در ايزوهاي بالا، توانايي عكاسي پياپي و...) براي شما اهميت داشته باشد.

 در انتهاي مطلب، تصاويري آورده شده كه با دوربين هاسلبلاد H6D گرفته شده است و با رزولوشن ۵۰ مگاپيكسلي قابل دانلود خواهد بود. بدنه‌ي اين دوربين ۲۶ هزار دلار ارزش دارد؛ اما قابل خريد با حسگر ۱۰۰ و ۲۰۰ مگاپيكسل نيز هست كه در آن صورت به ترتيب ۳۳ و ۴۵ هزار دلار ارزش خواهد داشت. 

Hasselblad H6D | 1/320 sec | f/5.6 | 28.0 mm | ISO 400دانلود با رزولوشن ۵۰ مگاپيكسل

Hasselblad H6D | 1/500 sec | f/11.0 | 50.0 mm | ISO 100 دانلود با رزولوشن ۵۰ مگاپيكسل

Hasselblad H6D | 1/500 sec | f/11.0 | 50.0 mm | ISO 100دانلود با رزولوشن ۵۰ مگاپيكسل

Hasselblad H6D | 1/500 sec | f/11.0 | 50.0 mm | ISO 100دانلود با رزولوشن ۵۰ مگاپيكسل