استاندارد آلايندگي و مصرف سوخت اروپا، WLTP چيست و چه اهدافي دارد؟

از اوايل ماه آخر تابستان سال جاري، آزمايش آلايندگي و مصرف سوخت جديد اروپا موسوم به «فرآيند تست هماهنگ‌شده‌ي جهاني خودروهاي سبك‌وزن» يا به‌اختصار WLTP جايگزين آزمايش‌ و قوانين قديمي آلايندگي NEDC مي‌شود. پس از اجرايي شدن قوانين WLTP، فقط خودروهاي سازگار با اين آزمايش‌هاي مجوز فروش در بازار اروپا را پيدا مي‌كنند. قوانين جديد آلايندگي و مصرف سوخت كه مدتي به‌تمركز اصلي خودروسازان اروپايي تبديل شده است، تأثير قابل توجهي بر بازار خودروي اين قاره و بازار كشورهايي كه به خودروهاي اروپايي وابسته هستند، خواهد گذاشت. در اين مطلب قصد داريم به تشريح آزمايش WLTP بپردازيم؛ با اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران همراه باشيد.

تفاوت WLTP و NEDC چيست؟

همانطور كه پيش‌تر اشاره شد، آزمايش‌ها و قوانين WLTP باهدف به‌روز رساني قوانين آلايندگي و جايگزين شدن با تست NEDC كه در دهه‌ي ۱۹۸۰ اجرايي شد، تنظيم شده است. قوانين و آزمايش‌هاي آلايندگي و مصرف صوخت WLTP با كمك اطلاعات جمع‌آوري شده از خودروسازان اروپايي، بر داده‌هاي شرايط واقعي رانندگي در محيط‌هاي مختلف متمركز است نه صرفاً داده‌هاي آزمايشگاهي. هر تست WLTP با ۵۰ درصد افزايش زمان در مقايسه با NEDC به‌مدت ۳۰ دقيقه و در مسيري ۲۳.۴۵ كيلومتري كه ۱۲.۲۵ كيلومتر از آزمايش NEDC بيشتر است، هر خودرو در شرايط سرعت مختلف شامل كم تا حداكثر سرعت ۳۰ كيلومتر بر ساعت، ميانه تا نهايت ۸۰ كيلومتر بر ساعت، بالا تا ۱۰۰ كيلومتر بر ساعت و خيلي بالا تا بيش از ۱۳۰ كيلومتر بر ساعت آزمايش مي‌شود. در مجموع تغييرات انجام شده، سرعت ميانگين خودروها از ۳۴ كيلومتر بر ساعت آزمايش در NEDC به ۴۶ كيلومتر بر ساعت در آزمايش جديد WLTP رسيده است.

برخلاف قوانين گذشته، مدل‌هاي رياضي براي تعيين تفاوت بين خودروهاي با ويژگي‌هاي متغير استفاده شده است؛ درواقع استفاده از رينگ‌هاي بزرگ و تايرهاي پهن يا تجهيزات اضافه مانند سان‌روف در آزمايش‌هاي جديد آلايندگي يك عامل محسوب مي‌شوند و خودروسازان نمي‌توانند با آزادي كامل مانند گذشته به‌راحتي رينگ‌هاي ۲۲ اينچ و سان‌روف‌هاي پانوراميك بزرگ را در محصولات خود استفاده كنند. علاوه بر اين، خودروهاي هيبريد براي سنجش بهتر و واقع‌گرايانه‌تر آلايندگي، در كنار شارژ كامل باتري، بدون شارژ كامل باتري هم آزمايش مي‌شوند؛ چرا كه در شرايط روزمره، هميشه رانندگان با شارژ كامل به‌جاده وارد نمي‌شوند، بنابراين در انديشه متخصصين گرفتن هر دو حالت نتايج بهتر و قابل استنادتري به‌بار مي‌آورد. البته مرحله‌ي اول آزمايش‌هاي جديد WLTP از تابستان سال گذشته با اعلام اتحاديه‌ي اروپا كليد خورد، اما در كمتر از دو ماه آينده قوانين NEDC رسماً كنار گذاشته مي‌شود. از سال گذشته تا امروز، برخي شركت‌هاي محصولات خود را سازگار با قوانين جديد توليد كرده‌اند اما هنوز برخي خودروسازان با استانداردهاي NEDC پيش مي‌روند. البته اتحاديه‌ اروپا براي برخي مدل‌ها كه هنوز فروش نرفته‌اند اما در پايان خط توليد به‌سر مي‌برند استثنا قائل شده‌اند.

خودروهاي جديد چه تغييراتي خواهند كرد؟

در حال حاضر پيروي از قوانين جديد WLTP فقط در اروپا ضروري است اما با اين‌حال، خودروسازان كشورهاي اروپايي تمام محصولات خود را چه براي بازار اروپا، چه براي بازار جهاني بر اساس پروتكل جديد توليد خواهند كرد. دليل اين امر، اشكال بودن سازگاري همزمان با WLTP و استاندارد آلايندگي يورو ۶.۲ و جلوگيري از هزينه‌هاي غيرضروري است. اما اصلي‌ترين تغييرات در خودروها براي سازگاري با قوانين آلايندگي WLTP چيست؟

به‌صورت كلي تغييرات زير در خودروهاي جديد اروپايي اعمال مي‌شود:

يكي از سخنگو‌هاي پژو سيتروئن يا PSA اشاره مي‌كند كه خودروهاي سازگار با قوانين آلايندگي WLTP تفاوت چنداني با خودروهاي گذشته ندارند. سيستم فيلترهاي خودروهاي ديزلي با مدل‌هاي بنزيني متفاوت بوده اما عملكرد هر دو يكسان است.

قوانين WLTP و تأثيرات آن بر خودروسازان و بازار كشورهاي مختلف

با اجرايي شدن قوانين آلايندگي WLTP خودروسازان بايد در خط توليد و مدل‌هاي مختلف تغييرات ايجاد كنند. در حال حاضر فولكس واگن هاچ‌بك گلف GTI با گيربكس دستي، اشكودا اوكتاويا RS 245 دستي و آئودي RS 169 TSI و RS 135 TDI از خط توليد خارج شده‌اند. حتي مدل پرطرفدار گلف R گيربكس دستي نيز قرباني قوانين WLTP شده است و احتمالاً آئودي S3 دستي هم به همين سرنوشت دچار خواهد شد. مقامات فولكس واگن پيش از اين اعلام كرده بودند كه توقف توليد برخي مدل‌هاي مجهز به گيربكس دستي، به‌دليل تقاضاي بيشتر مدل‌هاي اتوماتيك انجام شده است اما به‌انديشه متخصصين مي‌رسد كه خودروسازان اروپايي مجبور به اين تغيير در خط توليد شده باشند. البته در اين بين مرسدس‌بنز هنوز برنامه‌هاي مشخص خود را اعلام نكرده و فقط تفاوت نسل جديد C كلاس با پيشرانه‌هاي فعلي محصولات اين شركت تأييد شده است. بي‌ام‌و شركت ديگر آلماني است كه هنوز هيچ واكنشي به قوانين آلايندگي جديد نشان نداده است و بايد تا اجرايي شدن نهايي WLTP منتظر تغييرات احتمالي در خط توليد باواريايي‌ها باشيم.

اما با اجرايي شدن قوانين آلايندگي WLTP اروپا، سياست كشورهاي غير اروپايي و خواستار خودروهاي اروپايي چگونه خواهد بود؟

هر دو قوانين و استانداردهاي آلايندگي WLTP و يورو 6 براي فشار بيشتر به خودروسازان جهت ساخت پيشرانه‌هاي پاك‌تر و كم‌مصرف‌تر تنظيم شده‌اند كه حاصل آن تجهيز خودروهاي اروپايي به فيلترهاي ذره‌اي بوده است. اما خودروهاي جديد اروپا با بنزين موجود در تمام كشورها سازگاري كامل ندارند. براساس استاندارد بنزين‌هاي اروپا، ميزان گوگرد سوخت به ۱۰ قسمت بر ميليون (PPM) محدود شده است؛ اين ميزان در بنزين باكيفيت سوپر كشوري مانند استراليا، ۵۰ قسمت بر ميليون است و در بنزين معمولي تا ۱۵۰ قسمت بر ميليون نيز مي‌رسد. يا براي مثال در بهمن ماه سال گذشته، گوگرد بنزين ايران در حدود ۶۰  قسمت بر ميليون گزارش شد؛ البته بر اساس گفته‌هاي مديرعامل و رئيس هيئت مديره‌ي پالايشگاه ستاره خليج فارس در ارديبهشت ماه سال جاري، بنزين يورو ۵ اين پالايشگاه كمتر از يك قسمت در ميليون گوگرد دارد. با اين تفاسير، كشورهاي غير اروپايي براي استفاده بهينه از خودروهاي اروپايي بايد استانداردهاي آلايندگي يورو ۶ را اعمال كنند، قوانين داخلي مصرف سوخت داشته باشند و كيفيت بنزين را به استانداردهاي بالاتر برسانند.

مسلماً در صورت پيش نرفتن با استانداردهاي آلايندگي خودروهاي اروپايي كه به‌زودي به امري جهاني تبديل مي‌شود، بازار و صنعت خودرو در كشورهاي جهان، متاثر خواهد شد. تمام اين تغييرات در قوانين آلايندگي براي تضمين توليد خودروهايي پاك‌تر و مشابه بودن اعداد و ارقام مصرف سوخت اعلامي شركت سازنده در شرايط رانندگي روزمره است. در صورتي كه مهندسي ساخت خودروها با اين قوانين سازگاري كامل پيدا نكند، برخي از مدل‌هاي پرطرفدار و پرقدرت اروپايي مجهز به گيربكس دستي، خط توليد خود را از دست خواهند داد.