NFT يا توكن غيرقابل‌معاوضه چيست و چگونه مي توان آن را خريد؟

NFT يا توكن غير‌قابل‌معاوضه (Non-Fungible Token) نوعي خاص از توكن‌هاي رمزنگاري است كه با استفاده از تكنولوژي بلاك‌چين گونه‌اي دارايي ديجيتال ايجاد مي‌كند كه تكثيرشدني نيست.

اين مقاله را شاهو فريور در تاريخ ۲۰ دي ۱۴۰۰ نوشته و شبنم توايي در تاريخ ۲۸ آذر ۱۴۰۱ به‌روز‌رساني كرده است.

توكن غيرمثلي با رمزارزهاي شناخته‌شده‌ي قابل‌تعويض مانند بيت كوين (BTC)، اتر (ETH) يا مونرو (XMR) تفاوت دارد. براي مثال، مي‌توانيد بيت كويني را درمقابل بيت كويني ديگر معاوضه كنيد.

اگرچه استفاده از NFTها در صنايع مختلف وجود دارد، بيشتر در حوزه‌ي گيمينگ و كلكسيون ديجيتال استفاده مي‌شوند و اغلب با استاندارد ERC-721 و روي بستر اتريوم ساخته مي‌شوند. گفتني است در سال ۲۰۲۱ استفاده از توكن‌هاي غير‌قابل‌‌معاوضه روي ساير بلاك‌چين‌ها مانند پروتكل BEP-721 بايننس اسمارت چين نيز شروع به توسعه كرد.

تماشا در آپارات | تماشا در يوتيوب | تماشا در اينستاگرام

حامي اين ويدئو صرافي بيت ۲۴ است.

منظور از قابل‌معاوضه‌بودن دارايي يعني بتوان آن را بدون افت ارزش با دارايي مشابهش معاوضه كرد. همچنين، قابل‌معاوضه‌بودن ويژگي‌هاي سرمايه مانند قابل‌تقسيم‌بودن يا ارزش آن را تعيين مي‌كند.

براي مثال، اسكناس ۱۰ دلاري از‌لحاظ ارزش كاملاً مشابه اسكناس ۱۰ دلاري ديگر است. وقتي شما اسكناسي ۱۰ دلاري از كسي قرض مي‌گيريد، نيازي نيست دقيقاً همان اسكناس را به او پس بدهيد؛ زيرا آن‌ها ارزش يكسان دارند.

توكن‌هاي قابل‌معاوضه (Fungible) توكن‌هايي هستند كه با‌هم قابل‌معامله‌شدن هستند و بهاي آن‌ها ثابت مي‌ماند. در حوزه‌ي رمزارز ، يك بيت كوين ارزشي معادل يك بيت كوين ديگر دارد و ارزش آن بدون توجه به صاحب يا تاريخچه‌اش ثابت است.

بااين‌حال، قضيه درباره‌ي توكن‌هاي غير‌قابل‌معاوضه يا NFTها فرق مي‌كند، ارزش توكن NFT با توكن‌هاي مشابه آن متفاوت است. ويژگي‌هاي فردي يكتا‌بودن آن‌ها را تعيين مي‌كند؛ بنابراين، آن‌ها همچون سرمايه‌هاي دنياي واقعي مانند سنگ‌هاي ارزشي يا آثار هنري يا كلكسيوني غير‌قابل‌معاوضه هستند. NFT‌ها عموماً محدود و منحصر‌به‌فرد هستند و با كد‌هاي يكتايي شناسايي مي‌شوند.

براي مثال، بياييد فرض كنيم كه من بليت سينما براي ديدن فيلم اخراجي‌هاي جديد را دارم و شما بليت فيلم جنگ ستارگان را داريد. هر دوِ ما بليت داريم؛ ولي آيا اين بليت‌ها قابل‌معاوضه هستند؟ بنابراين، توكن‌هاي غير‌قابل‌معاوضه مانند اين بليت‌ها، جلوه‌ي ديجيتال سرمايه‌هايي هستند كه مي‌توانند حاوي اطلاعاتي باشند كه متخصصدهاي گوناگون و ارزشي پيش‌بيني‌نشدني دارد.

• كمياب: ارزش توكن‌هاي غير‌قابل‌معاوضه ناشي از كمياب‌بودن آن‌ها است. اگرچه توسعه‌دهندگان NFT‌ها هر اندازه بخواهند مي‌توانند از اين توكن‌ها بسازند، با محدود‌كردن تعداد آن‌ها، باعث افزايش نادربودن آن‌ها مي‌شوند.
• تقسيم‌نشدني: اگرچه اين امر قانون نيست، اغلب توكن‌هاي غير‌قابل‌معاوضه به واحدهاي كوچك‌تر تقسيم نمي‌شوند؛ پس يا كل يك اثر هنري ديجيتال را مي‌خريد يا اصلاً آن را نمي‌خريد.
• يكتايي: اين مهم‌ترين ويژگي NFTها است. NFTها زبانه‌اي (tab) از اطلاعات ثابت دارند كه يكتا‌بودن آن‌ها را ثبت مي‌كند. به اين ويژگي به‌عنوان گواهي اصالت نگاه كنيد.
• قابل‌انتقال: برخلاف توكن‌هاي قابل‌معاوضه تريد‌شدني، توكن‌هاي غيرقابل‌معاوضه در بازارهاي خاصي خريد‌و‌فروش مي‌شوند. بااين‌حال، ارزش آن‌ها به منحصر‌به‌فرد‌بودنشان بستگي دارد.
• داراي اصالت: توكن‌هاي غير‌قابل‌معاوضه مبتني‌بر تكنولوژي بلاك‌چين هستند؛ بنابراين، مي‎‌توانيد از اصالت ان‌اف‌تي خود مطمئن شويد؛ زيرا ساخت چيزي جعلي در لجر تغيير ناپذير نامتمركز تقريباً محال است.
• حافظ حق مالكيت: اين ويژگي هم به استفاده‌ي ان‌اف‌تي از پلتفرم‌هاي نامتمركز اشاره مي‌كند كه در آن هيچ مالكي داده‌اي را پس از ثبت نمي‌تواند تغيير دهد.

به‌لطف ظهور تكنولوژي بلاك‌چين، گيمرها و كلكسيونرها مي‌توانند مالكان تغييرناپذير آيتم‌هاي داخل بازي و ساير سرمايه‌هاي يكتا باشند و از آن‌ها پول نيز كسب كنند. در بعضي موارد، بازيكنان مي‌توانند سازه‌هايي مانند پارك‌ها را در دنياي مجازي بسازند و از آن كسب درآمد كنند؛ مانند بازي‌هاي The Sandbox و Decentraland. همچنين، بازيكنان مي‌توانند آيتم‌هاي ديجيتال تكي را كه هنگام بازي به‌دست مي‎‎‌آورند، در بازارهاي ثانويه بفروشند؛ مانند كاستوم‌ها (لباس‌هاي داخل بازي) و آواتارها و ارزهاي داخل بازي.

هنرمندان مي‌‎توانند آثار ديجيتال خود را به‌طور‌مستقيم به مخاطبان و بدون نياز به حراجي‌ها در سراسر دنيا بفروشند و از اين طريق سهم بيشتري از سود حاصل از فروش را براي خود نگه دارند. همچنين، حق تأليف (Royality) نيز مي‌تواند به‌صورت هنر ديجيتال برنامه‌نويسي شود و هر بار كه اثر هنري به مشتري جديدي فروخته مي‌شود، خالق اثر درصدي از سود فروش را دريافت مي‌كند.

ويليام شاتنر كه با نام كاپيتان كرك در سري جنگ ستارگان شناخته شده است است، با ورود به عرصه‌ي آثار كلكسيوني ديجيتال و صدور ۹۰ هزار كارت ديجيتال از تصوير خودش روي فروشگاه بلاك‌چين WAX، به‌ازاي هر كارت ۱ دلار دريافت كرد و هر بار كه اين كارت‌ها دوباره به‌فروش بروند، از حق تأليف آن‌ها كسب درآمد مي‌كند.

توسعه‌ي NFTها در برهه‌اي از زمان باعث شد تا آثار هنري كريپتويي فراوان ايجاد شوند؛ اما اين توكن‌هاي غيرقابل‌تعويض و كمياب، تنها به حوزه‌ي هنري محدود نمي‌شوند و در حوزه‌ي املاك، گيمينگ، امور مالي و… نيز متخصصد دارند.

توكن‌هاي غير‌قابل‌تعويض كمياب‌بودن آثار هنري مجازي و ديجيتال را تضمين و امكان اعتبارسنجي اين آثار را فراهم مي‌كنند. براي مثال، همه مي‌توانند كاراكترهاي CryptoPunk ايجادشده در بستر بلاك چين را مشاهده يا تصاوير آن‌ها را دانلود كنند؛ اما هيچ فردي نمي‌تواند ادعاي مالكيت آن‌ها را داشته باشد.

جدا از مباحثه ارزش هنري اين آثار، گاهي اوقات اثبات مالكيت آن‌ها هم از اهميت بسياري برخوردار است و NFTها راهكاري براي رفع اين اشكال هستند.

افراد زيادي در دنياي امروز آيتم‌هاي كلكسيوني جمع‌‌آوري مي‌كنند. NFTها به اين حوزه هم وارد شده‌اند و سهم چشمگيري از فروش آيتم‌هاي كلكسيوني‌ را در ماركت‌‌پليس‌هايي مانند OpenSea دراختبار دارند. گاهي اوقات، توكن‌هاي غير‌قابل‌تعويضي كه براي آثار هنري معرفي مي‌شوند، در آيتم‌هاي كلكسيوني هم متخصصد دارند. براي مثال، CryptoPunk‌ها مجموعه‌اي از آثار هنري محسوب مي‌شوند كه به‌عنوان آيتم‌هاي كلكسيوني هم فروخته مي‌شوند.

توكن‌هاي غيرقابل‌تعويض مي‌توانند نقش اعتبار يا بليت ورودي به استخري جديد را ايفا كنند. براي بهره‌مندي از اين قابليت متخصص مي‌تواند مقداري از توكن‌هاي خود را به‌مدت مشخصي در استخري به‌عنوان سهام قرار دهد (Staking) و در ازاي آن يا پاداش (نوعي ديگر از توكن غيرقابل تعويض) دريافت يا از آن به‌عنوان مجوز و بليت ورودي براي استخر بعدي استفاده كند. درصورت استفاده از NFT براي ورود به استخر جديد، پس از دسترسي به اين استخر، توكن غيرقابل‌تعويض ديگر ارزشي ندارد و از بين مي‌رود.

پس از توسعه‌ي NFTها، بازي‌هاي كريپتويي زيادي ايجاد شده‌اند كه امكان پرداخت درون‌بازي (مانند خريد آيتم‌ها يا ادامه‌ي بازي در مراحل بالاتر) ازطريق ارز ديجيتال را فراهم و در ازاي برد در بازي يا رسيدن به مراحلي خاص، مالكيت توكن‌هاي غيرقابل‌تعويض مخصوصي را به متخصص واگذار مي‌‌كنند.

برخي از اين NFTها در بازي‌هاي كريپتويي ممكن است متخصصد خاصي نداشته باشند؛ اما برخي ديگر متخصصدهاي مختلفي مانند قابليت‌هاي مبارزه دارند و برخي ديگر هم مجموعه‌اي از ويژگي‌هاي ظاهري را براي كاراكتر‌هاي درون بازي به‌ارمغان مي‌آورند كه ارزش مالي بسيار بالايي براي فروش آن كاراكتر به‌همراه داشته باشد.

كاربرد NFT در موسيقي كم‌و‌بيش مانند همان متخصصد NFT در دنياي هنر است. درست مانند عكس‌ها يا آيتم‌هاي هنري، فايل‌هاي صوتي و موسيقي را هم مي‌توان به توكن‌هاي غيرقابل‌تعويض ضميمه كرد. با زدن برچسب NFT به موسيقي يكي از بزرگ‌ترين اشكالات هنرمندان فعال در اين حوزه از بين مي‌رود. موسيقي‌دانان معمولا سهم عادلانه‌اي از فروش آثار و موسيقي‌هاي خود دريافت نمي‌كنند و بسياري از اوقات هم اين آثار بدون استفاده از كپي‌رايت دست‌به‌دست در فضاي مجازي جابجا مي‌شوند.

پلتفرم‌هاي پخش موسيقي كه بر بستر بلاك‌چين تعريف شده‌اند، كپي‌رايت هر اثر را رصد و پيگيري مي‌كنند. به‌طور‌كلي، تركيب موسيقي با NFTها ايده‌اي كارآمد براي همراهي از آثار و حقوق هنرمندان و موسيقي‌دانان محسوب مي‌شود؛ اما پياده‌سازي اين ايده هنوز با برخي اشكالات همراه است.

توكن‌هاي غير‌قابل‌معاوضه براي مقابله با جعل هويت ايدئال هستند. مثال‌هايي براي نشان‌دادن اين موضوع، ديجيتال‌كردن هويت شامل مدارك دانشگاهي، مدارك پزشكي و حتي ظاهر ما است. همچنين، هنرمندان ديجيتال مي‌توانند به‌دلايل كپي‌رايت، آثار خود را به ان‌اف‌تي تبديل كنند. مثالي از متخصصد NFT‌ها در تشخيص هويت شامل تبديل‌كردن بليت‌هاي فيزيكي بازي به توكن‌هاي غيرقابل‌معاوضه و يافتن آثار جعلي است.

توكن‌هاي NFT قابليت اين را دارند كه يكي از اجزاي مهم اقتصاد ديجيتال مبتني‌بر بلاك‌چين باشند و در حوزه‌هاي مختلفي مانند بازي‌هاي ويدئويي، تشخيص هويت ديجيتال، اعطاي مجوز، اعطاي گواهينامه يا هنرهاي زيبا و حتي اعطاي كسري از مالكيت اشياء استفاده شوند. ذخيره‌سازي مالكيت و هويت داده روي بلاك چين باعث افزايش يكپارچگي داده و حريم شخصي مي‌شود. همچنين، انتقال آسان و مديريت بدون نياز به اعتماد اين سرمايه‌ها مي‌تواند باعث كاهش اصطكاك (كارمزد) در تريد و اقتصاد جهاني شود.

توكن‌‎هاي غير‌قابل‌معاوضه براي كسب درآمد از استعداد يا زمان يك فرد متخصصدي هستند. براي مثال، شخص مي‌تواند از NFT در خبرنامه‌ها يا پادكست‌ يا ويدئوها استفاده كند.

با شناخته‌تر‌شدن NFT‌ها، گران‌ترين ان‌اف‌تي دنيا نيز هر روز تغيير مي‌كند. اين عنوان را قبلاً يكي از توكن‌‎هاي مجموعه كريپتو پانك (CryptoPunk) به نام شماره 6965 ازآنِ خود كرده بود كه ارزشي برابر ۸۰۰ اتر (با احتساب هر اتر به ارزش ۲۰۰۰ دلار ارزشي بيش از ۱٫۶ ميليون دلار) داشت؛ اما پس‌ازآن، يكي از آثار هنرمندي به نام Beeple با ارزش ۶٫۶ ميليون دلار فروخته رفت و ركورد گران‌ترين NFT را شكست.

توكن ERC-721 اصطلاحي براي توضيح توكن‌هاي غير‌قابل‌معاوضه است. همان‌گونه كه از اسم آن مشخص است، اين استاندارد دستورالعملي براي ساخت NFT‌ها روي بلاك‌چين اتريوم است.

NFT‌ها علاوه‌بر اتريوم، روي شبكه‌هاي نامتمركز ديگري مانند اياس (EOS) و نئو (NEO) نيز مي‌تواند وجود داشته باشد. بااين‌حال، اين پلتفرم‌ها بايد توانايي قراردادهاي هوشمند و جعبه‌اي پر از ابزارهاي NFT را داشته باشند. قراردادهاي هوشمند در اين زمينه امكان وجود توضيحات همراه‌ با جزئيات مانند فراداده (متاديتا) را مي‌دهد.

ازآن‌‌‌جاكه فضاي NFT به‌صورت نمايي در حال رشد است، محصولات و پروژه‌هاي مبتني‌بر توكن‌هاي غير‌قابل‌معاوضه نيز افزايش يافته‌اند. اين محصولات از گيمينگ تا بازارها را شامل مي‌شوند. در‌ادامه، به ۵ پروژه برتر NFT اشاره شده است:

• اوپن‌سي (OpenSea): بازار برتر آثار هنري و كلكسيوني NFT است. موارد موجود در اين بازار ENS (دامين اتريوم)، حيوانات مجازي و قطعات زمين مجازي را شامل مي‌شود. نكته مهم اين بازار، امكان خريد با رمزارزهاي گوناگون مانند اتر و داي (DAI) است.
• Async.Art: بازار آثار هنري توكن‌هاي غير‌قابل‌معاوضه‌ي ديگري است كه نه‌تنها NFT‌هاي خود را در آن‌‌‌جا خريدوفروش مي‌كنيد؛ بلكه مي‌توانيد توكن خود را نيز بسازيد. اين پلتفرم به خالقان آثار هنري نيز امكان مي‌دهد تا به‌آساني ظاهر و رفتار آثارشان را تعريف كنند. اين پلتفرم حتي به خريداران امكان خريد يا تغيير بخش يا لايه‌اي از اثر هنري را مي‌دهد.

• CryptoKitties: كريپتوكيتيز بازي مجازي مبتني‌بر بلاك‌چين است كه امكان خريدن و بزرگ‌كردن و تريد گربه‌هاي مجازي را به بازيكنان مي‌دهد. اين بازي شامل تركيب گربه‌هاي مجازي و توليد نسل‌هايي است كه ازلحاظ كلكسيوني ارزشمند باشند. كيتيز (گربه‌هاي اين بازي) را مي‌توان با اتر (توكن شبكه اتريوم) خريد. طبق تخمين‌ها، اين بازي ۱٫۵ ميليون متخصص و بيش از ۴۰ ميليون دلار تراكنش دارد. بعضي از اين گربه‌هاي مجازي بيش از ۳۰۰ هزار دلار به‌فروش رفته‌اند. ميانگين ارزش اين گربه‌هاي مجازي ۶۵٫۷۶ دلار است؛ هر‌چند بايد كارمزد شبكه اتريوم را نيز در هر بار خريد يا فروش در انديشه متخصصين گرفت.
• دامنه‌هاي اتريوم (ENS): اين پروژه‌ي سرور نام دامنه (Domain Name Server) در ۲۰۱۷ متولد شد. دامنه‌ي .ETH توكن‌هاي غير‌قابل‌معاوضه‌اي هستند كه از پروتكل ERC-721 استفاده مي‌كنند و در بازارهاي NFT قابل‌معامله هستند.
• Decentraland: يكي از پروژ‌ه‌ها‌ي برتر NFT است كه روي جهان مجازي نامتمركز تمركز كرده است. در اين پروژه، مشاركت‌كنندگان مي‌توانند زميني مجازي بخرند يا بفروشند و هر «ساكن» اين بازي پاسپورت ديجيتال تشخيص هويت مخصوص‌ي دارد.

تا اين‌جاي مقاله شايد اين سؤال برايتان پيش آمده باشد كه چطور مي‌شود توكن غير‌قابل‌معاوضه (NFT) خريد. NFT‌ها را مي‌توان با يكي از روش‌هاي زير به‌دست آورد:

• ازطريق بازي‌كردن يا دپ (اپليكيشن غير‌متمركز)
• خريد NFT ازطريق بازارهاي اين توكن
• تريد اين توكن با نفري ديگر

• براي دسترسي به DApp، يكي از والت‌هاي داراي مرورگر را روي موبايل خود نصب كنيد.

• Trust Wallet
• MetaMask
• (MyEtherWallet (MEW
• Coinbase Wallet

گفتني است بعضي از اين والت‌ها مانند Coinbase Wallet علاوه‌بر موبايل، روي دسكتاپ نيز متخصصدي هستند.

• وارد قسمت مرورگر (Browser) والت شويد و در قسمت آدرس، لينك وب‌سايت دپ مدانديشه متخصصين را وارد كنيد؛ مثلاً https://www.cryptokitties.co/.
• پس از ورود به دپ مدانديشه متخصصين، ثبت‌نام (Sign Up) و والت خود را به دپ متصل كنيد. از‌اين‌پس مي‌توانيد بازي يا خريد و فروش NFT‌ها را شروع كنيد.

WAX، سرواژه‌ي «صرافي جهاني سرمايه»، بلاك‌چيني است كه به‌طور‌ويژه براي تريد آيتم‌هاي مجازي مانند آثار كلكسيوني و نادر درون بازي‌هاي ويدئويي و جهان‌هاي مجازي ساخته شده است. بلاك‌چين WAX به‌عنوان بازاري نامتمركز و پلتفرمي براي دپ عمل مي‌كند. به‌جاي اعتماد به سازنده‌ي بازي يا شبكه‌ي متمركز، متخصصان واقعاً مي‎‌توانند تملك سرمايه‌هاي ديجيتال خود را دراختيار داشته باشند و آن را روي پلتفرم WAX با افراد دلخواهشان تريد كنند.

يكي از دلايلي كه توكن‌هاي غير‌قابل‌معاوضه در بلاك‌چين WAX تا اين حد محبوب هستند، خريد آسان آن‌ها است. در اين پلتفرم، به‌راحتي مي‌توانيد والتي WCW با نام متخصصي و كلمه‌ي عبور يا حساب رسانه‌هاي اجتماعي مانند توييتر يا فيسبوك يا رديت بسازيد.

براي تريد NFTها روي بلاك‌چين WAX، مي‌توانيد NFT را از بازارهاي ثانويه‌اي تهيه كنيد كه در زير فهرست شده‌اند. به اين بازارها از اين انديشه متخصصين ثانويه مي‌گويند؛ زيرا توكن‌ها از جايي ديگر نشئت مي‌گيرند؛ ولي در اين بازارها به‌فروش مي‌روند؛ مانند آمازون كه بازار اصلي و اي‌بي (eBay) بازار ثانويه است.

• براي خريد توكن‌هاي غير‌قابل‌معاوضه‌ي در پلتفرم WAX در بازارهاي ثانويه، به توكن WAX نياز داريد كه مي‌توانيد آن را از وب‌سايت‌‎هاي فهرست زير پيدا كنيد و سپس WAX خريده‌شده را به حساب داراي پسوند .wam خود ارسال كنيد.
• وارد والت كلاد وكس (WAX Cloud Wallet) خود شويد و NFT مدانديشه متخصصين را انتخاب و طبق دستورالعمل بازار خريد كنيد.

فهرست بازارهاي ثانويه روي بستر WAX عبارت‌اند از:

• Myth.Market
• Collectables.io
• AtomicHub.io
• SimpleMarket.io
• WAXplorer.com

NFT خريده‌شده را مي‌توان در والت WCW خود يا بازاري كه در آن تراكنش را انجام داده‌ايد و مرورگرهاي بلاك‌چين مانند wax.bloks.io مشاهده كرد.

هنوز نه. هياهوي NFT به‌زودي خاموش مي‌شود؛ زيرا ارزش‌هاي فعلي آن مصنوعي است. همچنين، نگراني‌هايي بابت دست‌كاري ارزش‌ها وجود دارد. براي مثال، يك گربه مجازي كريپتوكيتيز به ارزش ۶۰۰ اتر فروخته شده است كه حتي هيچ ويژگي (trait) كه اين ارزش را توجيه كند، نداشته است.

بااين‌حال، اگر هنوز به NFT علاقه نداريد، رويتان را نيز از آن برنگردانيد؛ اكوسيستم در حال تغيير است و مانند ديفاي، NFTها ممكن است گام بزرگ بعدي در حوزه‌ي كريپتو باشند. علاوه‌براين، درحال‌حاضر فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري بسيار مناسبي در NFT وجود دارد.

صعود اين توكن‌ها به انديشه متخصصينات نسل هزاره درباره‌ي آن‌ها بستگي دارد. چرا؟ چون در انتهاي اين دهه، متولدان اين نسل درآمد راكد زيادي خواهند داشت و به‌دليل مستعد‌بودن NFT‌ها، آن‌ها در اين توكن‌ها سرمايه‌گذاري خواهند كرد. همچنين، نسل هزاره در حال تغيير از سرمايه‌گذاري از اشياي فيزيكي به سرمايه‌هاي مجازي مانند بيت كوين (BTC) هستند.

در دو سال اخير، NFTها رشد چشمگيري در حوزه‌ي ارزهاي ديجيتال و افراد زيادي ميليارد‌ها دلار براي خريد برخي از اين توكن‌هاي غيرقابل‌تعويض هزينه كرده‌اند. همان‌طور‌كه گفتيم، NFTها متخصصد‌هايي فراتر از آثار هنري و آيتم‌هاي كلكسيوني دارند و نمي‌توان قابليت‌ها و مزاياي به‌كارگيري آن‌ها را ناديده گرفت.

با‌اين‌حال، شايد در همين مدت NFTها كمي بيش‌از‌حد و اغراق‌شده در كانون توجه قرار گرفتند و درحال‌حاضر، شك‌و‌ترديدهايي درباره‌ي ارزش واقعي آن‌ها مطرح شده است. بايد به اين امر توجه كرد كه فضاي NFT هنوز نوپا است؛ به‌همين‌دليل، بايد منتظر ظهور پلتفرم‌هاي جديد دركنار پروژه‌هاي فعلي NFT در ۲۰۲۱ باشيم.

از حالا به‌بعد، بايد شاهد حركت آرام NFT از بازي‌هايي مانند كريپتوكيتيز به نقاشي، ديفاي، هويت ديجيتال و... باشيم. در‌حقيقت، گستره‌ي متخصصدهاي آن تنها به تخيل جامعه‌ي ارزهاي ديجيتال و توسعه‌دهندگان بستگي دارد.

اين مقاله حاوي توصيه يا پيشنهاد اقتصادي اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران نيست. خطر از‌دست‌دادن سرمايه در هر سرمايه‌گذاري وجود دارد و سرمايه‌گذار بايد پس از مطالعه و تحقيق، تصميم نهايي را خود اتخاذ كند و مسئوليت تبعات آن را بر ‌عهده بگيرد.