مطالعه علاقه به قهوه از ديد روانشناسي

اگر دوست‌دار قهوه هستيد، مسلما مي‌دانيد كه نوشيدن آن چه احساسي در شما ايجاد مي‌كند و چه تجربه‌ي خوبي است. رايحه‌‌ي خوش قهوه، گرما‌ي آرامش‌بخش و لذت لم‌دادن روي مبل با يك فنجان قهوه، تجربه‌اي است كه بيش‌تر انسان‌ها از آن حسابي لذت مي‌برند. اما اگر بخواهيم به مزه‌ي اصلي قهوه روي زبانمان توجه‌كنيم، بايد بدانيم كه تلخي بيش‌تر، هميشه باعث لذت بيش‌تر از آن نيست. در حقيقت، در گذشته‌ي نه‌چندان دور، اكثر مردم از تلخي قهوه دوري مي‌كردند.

طبق پژوهشي از دانشگاه شمال غربي، دوست‌داران قهوه روي طعم تلخ آن حساس هستند و آن را دوست دارند. يك پديده‌ي روانشناختي پشت داستان عشق به قهوه وجود‌دارد. اين پژوهش به‌تازگي در مجله‌ي Scientific Reports منتشر شده است.

هدف پژوهشگران از انجام اين پژوهش، اين است كه رابطه‌ي بين حساسيت افراد نسبت به ميزان تلخي قهوه و ميزان نوشيدن قهوه را بدانند. به‌همين منظور، پژوهشگران داده‌ها‌ي ژنتيكي  مربوط به ۴۰۰ هزار نفر از اعضا‌ي بانك زيستي آمريكا را مطالعه‌كردند. در اين پژوهش، پژوهشگران سه نوع طعم تلخ را مطالعه‌كردند: كافئين، كنين و پروپيلتيوراكيل (يك نوع تركيب تلخ مصنوعي). آنها در ادامه، اين داده‌ها را با اطلاعات مربوط به ميزان نوشيدن قهوه در افراد تركيب كردند.

افرادي كه ژن آن‌ها نسبت به كنين و پروپيلتوراكيل حساسيت بيش‌تري دارد، به‌طور متوسط ميزان قهوه‌ي كم‌تري نيز مصرف مي‌كنند. اما نتيجه‌ي غير‌منتظره اين است كه افرادي كه ژن آن‌ها نسبت به كافئين حساس است، به‌طور متوسط ميزان قهوه‌ي بيش‌تري مصرف مي‌كنند. تفاوت اين دو دسته چشمگير نيست. اما از آنجايي كه گروه نمونه‌ي مورد مطالعه گسترده است، پژوهشگران عقيده دارند كه اين رابطه،‌درست است و واقعا وجود دارد.

اما چرا اين ارتباط به اين شكل است؟ به‌عقيده‌ي پژوهشگران، علاوه‌بر تنفر مادر‌زادي انسان از طعم تلخ كه براي جلو‌گيري از خوردن غذا‌ها‌ي سمي است، يك دليل روانشناسي نيز براي آن وجود دارد. از انديشه متخصصين پژوهشگران، ممكن است كه دوست‌داران قهوه، توانايي تشخيص طعم كافئين را پيدا كرده‌باشند و راه مقاومت در برابر آن را ياد‌گرفته باشند.

به‌عبارت ديگر، پيوند ميان طعم تلخ كافئين و دريافت انرژي از آن را پذيرفته‌ايم. پس از چند بار تجربه‌ي نوشيدن قهوه، آموخته‌ايم كه اين تلخي يعني كسب انرژي و به‌همين دليل، قهوه‌ي بيش‌تر‌ي نيز درخواست مي‌كنيم. پس بايد آموخته‌باشيم كه يك طعم، حتي اگر چندان خوشايند نيز نباشد، نشانه‌اي از دريافت چيز‌ها‌يي است.

طعم تلخ قهوه، توسط عوامل ديگري مانند بوي خوش آن تحت‌الشعاع قرار مي‌گيرد. اين پژوهش از جهتي بسيار جالب توجه است؛ چرا كه تمايل ذاتي ما به قهوه مي‌تواند در ژن ما نهفته باشد. اگر تمايل داريد روزانه چند فنجان قهوه بنوشيد، اين ويژگي چندان بد نيست. پژوهشگران در سال‌ها‌ي اخير اعلام كردند كه نه‌تنها قهوه براي سلامتي مضر نيست،‌ بلكه بسيار هم مفيد است.