انرژي مباحثه برانگيز هسته‌اي چيست و چگونه كار مي‌كند
هسته‌ي اتم بخش بسيار كوچكي است كه مقدار فوق العاده‌اي از انرژي را در خود جاي داده است، اگر بتوانيم اين انرژي را آزاد و مهار كنيم براي سال‌ها انرژي بدون آلودگي در اختيار خواهيم داشت، اما اين تمام ماجرا نيست، تكنولوژي هسته‌اي نه تنها در توليد انرژي بلكه در صنايع بسيار حياتي ديگر نيز متخصصد دارد. براي اطلاعات بيشتر همراه اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران باشيد.
انرژي اتمي يكي از مهمترين منابع تأمين انرژي در كشورهاي پيشرفته به شمار مي‌آيد، در حال حاضر اين انرژي ۱۳ درصد از برق دنيا را تأمين مي‌كند و بيشتر از ۴۳۰ نيروگاه هسته‌اي در ۳۱ كشور دنيا مشغول به كار هستند.
حدود ۱۰۰ نيروگاه هسته‌اي يك پنجم برق ايالات متحده را تأمين مي‌كنند كه از سال ۲۰۲۹ تا ۲۰۵۰ به تدريج تمام اين نيروگاه‌ها بازنشسته خواهند شد، به همين دليل برنامه ريزي‌هايي براي ساخت ۳۰ نيروگاه جديد در حال انجام گرفتن است اگرچه هيچ كدام به مرحله‌ي ساخت نرسيده‌اند.
مزايا
- توليد مقدار زيادي از انرژي بدون آلودگي
- توليد انرژي پيوسته و قابل دسترس در تمام ساعات
- نياز به فضاي محدود
معايب
- خطر انتشار راديو اكتيو
- امكان انفجار و ايجاد تراژدي اتمي
- خطر گسترش تسليحات اتمي
- نياز به هزينه و دانش متخصص بالا
استفاده از انرژي هسته‌اي يكي از پر مباحثه ترين مسائل جهاني در چند دهه‌ي اخير بوده است. انرژي هسته‌اي بر خلاف ديگر انواع انرژي‌هاي پاك مانند نور خورشيد و باد در تمام ساعات شبانه روز قابل دسترس خواهد بود و علاوه بر آن نسبت به نيروگاه‌هاي خورشيدي يا بادي فضاي كمتري را به خود اختصاص مي‌دهد.
يكي از بزرگترين ترس‌هاي بشر از اين نيرو به احتمال نشر مواد راديو اكتيو باز مي‌گردد كه مي‌توانند نتايج وحشتناكي را براي صدها هزار نفر و تا هزاران سال باقي بگذارد. هنوز مخزني براي انبار كردن تمام زباله‌هاي راديواكتيو ايالات متحده وجود ندارد، پيشنهاد شده بود كه اين مواد را در دل كوه انبار كنند اما آسيب‌پذيري در برابر زلزله آن‌ها را از اين كار منصرف كرد. يكي از دلايلي كه آمريكا نيروگاه جديدي ايجاد نمي‌كند همين موضوع است، قبل از راه اندازي نيروگاه جديد بايد جايي براي انبار زباله‌هاي آن پيدا شود.
علاوه بر آن هر راكتور هسته‌اي پتانسيل تبديل شدن به يك فاجعه‌ي هسته‌اي را دارد. هنوز اثرات انفجار نيروگاه هسته‌اي چرنوبيل شوروي در سال ۱۹۸۶ از بين نرفته است. يك حادثه، خرابكاري توسط متخصصي ناراضي يا حمله‌ي تروريستي مي‌تواند به يك تراژدي ختم شود. اگرچه نيروگاه‌هاي امروزي نسبت به ۲۰ يا ۳۰ سال پيش ايمني بسيار بهتري دارند اما باز هم امكان پيش آمدن حادثه در آن‌ها وجود دارد.
اما مسئله‌ي مهمتر خطر گسترش تسليحات هسته‌اي توسط كشورها و يا گروه‌هاي تروريستي در زير نقاب نيروگاه اتمي است. اگر جنگي با استفاده از سلاح‌هاي اتمي رخ دهد از تكنولوژي و تمدن بشر جز ويرانه‌اي بر جاي نخواهد ماند.
مهمترين مانع در راه استفاده از انرژي هسته‌اي هزينه است؛ در حالي كه سوخت هسته‌اي نسبت به انرژي كه به ما مي‌دهد نسبتاً ارزان است و آلودگي كمي را بر محيط زيست تحميل مي‌كند اما ساخت تأسيسات اتمي بسيار گران تمام خواهد شد.
در دهه‌ي گذشته نيروگاه اتمي جديدي در ايالات متحده ساخته نشده است بنابراين دقيقاً نمي‌توانيم بگوييم ساخت آن چه هزينه‌اي به دلار خواهد داشت اما با نگاه به روند تورم بايد انتظار سه برابر شدن هزينه‌ها نسبت به ۱۰ سال پيش را داشته باشيم.
در سال ۲۰۰۳ هزينه‌ي ساخت نيروگاهي جديد ۳ ميليارد دلار برآورد شده بود كه اين مبلغ در حال حاضر بالغ بر ۹ ميليارد دلار مي‌شود، علاوه بر آن رشد تورم در زمان ساخت ساختمان مي‌تواند برنامه‌ريزي‌ها را بر هم زده و باعث كنسل شدن قسمت‌هايي از پروژه شود.
مهندسي هسته‌اي چيست؟
كار مهندسان صنايع اتمي بهره برداري از انرژي آزاد شده از واكنش‌هاي هسته‌اي به نحو مختلف است. اين انرژي نه تنها در نيروگاه‌هاي هسته‌اي بلكه در سيستم محركه‌ي زير دريايي‌ها، تجهيزات تشخيصي پزشكي مانند دستگاه‌هاي MRI و حتي توليد مواد غذايي متخصصد دارد. مهندسي هسته‌اي يكي از تخصصي ترين رشته‌هاي دانشگاهي به شمار مي‌آيد.
تاريخچه‌ي مهندسي هسته‌اي
مهندسي هسته‌اي در سال ۱۹۳۹ به دنيا معرفي شد، زماني كه دو فيزيكدان آلماني به نام اوتو هان و فريتز استراسمن توانستند هسته‌ي اورانيوم را بشكافند. در ادامه‌ي اين تحقيقات ليزه ميتنر فيزيكدان اطريشي الاصل كه پس از حمله‌ي هيتلر به سوئد فرار كرده بود متوجه انرژي زيادي شد كه از اين تقسيم به وجود مي‌آيد.
چندي بعد در نامه‌اي كه توسط چند تن از دانشمندان بزرگ آن زمان منجمله آلبرت اينشتاين امضا شده بود امكان دستيابي هيتلر به سلاح هسته‌اي خطر بزرگي براي دنيا دانسته شد و پس از آن آمريكايي‌ها در پروژه‌ي محرمانه‌ي منهتن موفق به ساخت اولين نسل از سلاح هسته‌اي شدند. با بمباران ژاپن توسط پسر كوچك و مرد چاق جنگ جهاني دوم خاتمه يافت.
در حقيقت بيشترين مراحل پيشرفت در فناوري اتمي در خلال جنگ جهاني دوم روي داده است. در آن زمان دانشمندان زيادي مشغول كار بر روي اين موضوع بودند، اگرچه آن‌ها خود را دانشمندان هسته‌اي نمي‌دانستند اما اولين متخصصان اتمي دنيا بودند. برخي از برجسته‌ترين اين افراد عبارتند از:
- لئو زيلارد محقق پروژه‌ي منهتن كه در ساخت اولين راكتور هسته‌اي كمك كرده است
- انريكو فرمي كسي كه اولين واكنش زنجيره‌اي را به دست آورد
- ارنست لارنس مخترع سيكلوترون، نوعي شتاب دهنده‌ي ذرات
- رابرت اويهنماير رهبر تيم ساخت اولين بمب اتمي
- والتر زين سوپروايزر در ساخت و راه اندازي اولين راكتور تجربي
- ادوراد تلر از توسعه دهندگان بمب هيدروژني ايالات متحده
- آندره ساخاروف توسعه دهنده‌ي بمب هيدورژني براي اتحاد جماهير شوروري
پس از جنگ فيزيكدانان به استفاده‌ي صلح آميز از انرژي هسته‌اي متمايل شدند. ايالات متحده در چندين آزمايشكاه ملي منجمله لوس آلاموس، اوك ريج، لارنس ليورمور و آرگون پژوهش‌هاي اتمي انجام مي‌دادند.
اين مراكز در درجه‌ي اول براي توسعه، توليد و همراهي از سلاح‌هاي هسته‌اي آمريكا تاسيس شده بودند اما بسياري از موضوعات ديگر را نيز پوشش مي‌دادند از جمله نسل‌هاي مختلف انرژي اتمي، دفاع استراتژيك، ابر رايانه‌ها، علوم پيشرفته و توسعه‌ي ارتباط با صنعت. علاوه بر توسعه‌ي سلاح هاي اتمي نيروهاي نظامي به ويژه نيروي دريايي ايالات متحده سهم زيادي در ساخت نيروگاه‌هاي هسته‌اي نيز دارند.
به دستور درياسالار هيمن ريكوور پدر نيروي دريايي هسته‌اي در سال ۱۹۵۱ اولين زيردريايي هسته‌اي به نام يو اس اس ناتيلوس ساخته شد. تا سه دهه پس از آن ده‌ها فروند زيردريايي هسته‌اي ساخته شدند.
علاوه بر اين دستاوردها مهندسان هسته‌اي مسبب تعدادي از بدنام‌ترين فجايع دنيا نيز به حساب مي‌آيند، مانند فاجعه‌ي هسته‌اي جزيره‌ي تري مايل در پنسيلوانيا و انفجار نيروگاه چرنوبيل در اوكراين و نيروگاه هسته‌اي فوكوشيماي ژاپن، و همچنين بمباران هيروشيما و ناكازاكي توسط بمب اتم.
مهندس هسته‌اي چه مي‌كند؟
تعدادي از مهندسان هسته‌اي در نيروگاه‌هاي اتمي مشغول به كار هستند در حالي كه عده‌اي ديگر از توليد كنندگان تجهيزات بيمارستاني، نيروهاي نظامي و سازمان‌هاي نظارتي هستند. مهندس هسته‌اي بايد در چندين رشته مهارت كافي داشته باشد از جمله درك دقيق از فيزيك هسته‌اي، شيمي هسته‌اي، رياضيات و مواد و علومي مشابه. اكثر مهندسان اتمي به سيستم‌هاي كنترل كامپيوتري (CAD) تسلط دارند و مي‌توانند راكتورها و شتاب دهنده‌ها را به صورت نرم‌افزاري شبيه سازي كنند.
چرا دستيابي به سلاح هسته‌اي كار سختي است؟
براي دهه‌ها است كه انسان از پيش آمدن جنگي هسته‌اي وحشت زده است، تلفات ابتدايي ترين بمب‌هاي هسته‌اي هيچ گاه فراموش نخواهد شد. عده‌اي سلاح اتمي را عاملي بازدارنده مي‌دانند و براي برخي نبرد قدرت با همسايگانشان است. اما كلاهك‌هاي هسته‌اي در صلح خواهد پوسيد؛ صدها موشك قاره‌پيماي استراتژيك سال‌هاست آماده‌ي شليك هستند. آيا به باشگاه كشورهاي داراي سلاح اتمي كشور ديگري اضافه خواهد شد؟ براي رسيدن به جواب اين سوال بايد بدانيم كه دستيابي به سلاح پيشرفته‌ي هسته‌اي چقدر سخت است و چه هزينه و تكنولوژي را لازم دارد؟
قسمت آسان
اطلاعات بسيار زيادي در دنيا پخش شده است كه مراحل دستيابي به سلاح هسته‌اي را كاملاً توضيح مي‌دهد. اين مسأله زماني علني شد كه ۳ دانشمند هسته‌اي بدون تجربه‌ي قبلي در ساخت سلاح موفق شدند به طراحي مناسبي از يك بمب هسته‌اي دست پيدا كنند. پس از آمريكا، روسيه دومين كشوري است كه به بمب اتمي دست پيدا كرده است، بنابراين سؤالي كه هميشه مطرح بوده اين است كه نفر بعدي چه كشوري خواهد بود.
قسمت سخت
با اين حال دستيابي به مواد لازم به عنوان سوخت سلاح اتمي بسيار دشوار است. اورانيوم با درجه‌ي تسليحاتي يا ايزوتوپ U-235 يك فرم بسيار ناپايدار است كه در كمتر از يك درصد از سنگ معدن اورانيوم وجود دارد. براي رسيدن به اين ايزوتوپ اورانيوم بايد تا حداقل ۸۰ درصد غني سازي شود، اگرچه ۹۰ درصد ترجيح داده مي‌شود. از ديگر موانع موجود بر سر راه دستيابي به بمب هسته‌اي ساخت دستگاهي است كه بتواند با موفقيت اين انفجار را حمايت كند، علاوه بر آن هر موشكي قادر به حمل وزن يك كلاهك هسته‌اي نيست.
غني سازي اورانيوم
سانتريفيوژهاي اورانيوم
شيوه‌ي معمول غني سازي اورانيوم استفاده از فرآيند سانتريفيوژ گازي است. در اين فرآيند شكل تبديل شده‌ي اورانيوم گازي به نام هگزا فلورايد اورانيوم به استوانه‌اي چرخان تزريق مي‌شود و با نيروي توليد شده توسط اين سيلندر دوار ايزوتوپ U-235 از ايزوتوپ‌هاي سنگين‌تر U-238 جدا مي‌شود. تفاوت اورانيوم ۲۳۵ و ۲۳۸ در آن است كه U-235 مي‌تواند واكنش زنجيره‌اي شكافت هسته‌اي را تحمل كند. در اين واكنش با پرتاپ يك نوترون هسته‌ي اورانيوم از يك ماده‌ي راديواكتيو به قطعات كوچكتري تقسيم مي‌شود. اين فرآيند مانند يك زنجيره عمل مي‌كند و با كوبيدن نوترون‌ها به ديگر اتم‌ها در زماني بسيار كوتاه تمام سوخت را مصرف مي‌كند و انفجاري عظيم را به وجود مي‌آورد.
واكنش زنجيره‌اي اورانيوم ۲۳۵
به منظور حفظ واكنش زنجيره‌اي لازم براي انفجار بمب اتم، اتم‌ها بايد در حالتي به نام جرم فوق بحراني نگهداري شوند به طوري كه بيشتر از يك نوترون آزاد از هر تقسيم به اتم‌هاي ديگر برخورد كند. جرم فوق بحراني در بمب اورانيومي براي جلوگيري از انفجار سريع‌تر از برنامه به صورت جداگانه ذخيره مي‌شود و در زمان معين با اتصال اين ماده به چاشني اتمي زنجيره‌ي انفجار آغاز مي‌شود. همچنين طراحي بمب بايد به گونه‌ي صورت گيرد كه قبل از كامل شدن واكنش زنجيره‌اي نيروي انفجار ساختمان بمب را از بين نبرد. اشكال ديگر در ساخت بمب اتمي اين واقعيت است كه اورانيوم سنگين‌ترين عنصر طبيعي جهان است (دو برابر سنگين‌تر از سرب) و براي كارآمد بودن يك بمب اورانيومي به حداقل ۱۵ كيلوگرم اورانيوم غني شده احتياج است. علاوه بر اين قسمت‌هاي ديگر سازه‌ي بمب بسيار سنگين هستند و همين ساخت موشك‌هاي اتمي دوربرد را سخت مي‌كند.
ابر قارچي شكل بر فراز ناكازاكي - پسر كوچك اولين بمب هسته‌اي است كه در هيروشيما منفجر شد و با قدرتي برابر ۱۵ هزار تن TNT در چند ثانيه ۱۴۰ هزار نفر را از بين برد
اما پلوتونيوم مي‌تواند اين اشكال را حل كند، در بمب پلوتونيوم نياز به مواد بسيار سبك‌تري براي كارآمد بودن است. به عنوان مثال چهار كيلوگرم از پلوتونيوم غني شده يا پلوتونيوم ۲۳۹ براي ساخت يك بمب هسته‌اي كافي خواهد بود. حتي برخي از دانشمندان مي‌گويند فقط يك كيلوگرم از پلوتونيوم ۲۳۹ براي ساخت بمب كافي خواهد بود. در بمب‌هاي پلوتونيومي، پلوتونيوم غني شده درون محفظه‌اي توپي شكل كه اطراف آن با مواد منفجره احاطه شده قرار مي‌گيرد. با ايجاد شوك حاصل از انفجار پلوتونيوم به حالت فوق بحراني رسيده و يك منبع نوترون جداگانه به عنوان ماشه‌اي اين واكنش زنجيره‌اي را در زمان مناسب آغاز مي‌كند. به انديشه متخصصين مي‌رسد كشورهايي كه قابليت توسعه‌ي بمب اورانيومي را دارند به سمت بمب پلوتونيوم متمايل شده‌اند زيرا اين بمب سبك‌تر بوده و برد بسيار بيشتري را نيز خواهد داشت.
اشكالات پلوتونيوم
استفاده از پلوتونيوم براي ساخت بمب هسته‌اي دشواري‌هاي خود را دارد. براي ديوانگاني كه مي‌خواهند به اين سلاح دست يابند نياز به تأسيسات بسيار پيشرفته شيميايي براي استخراج و تصفيه و فشرده‌سازي پلوتونيوم و انتقال آن به يك كلاهك هسته‌اي مناسب است. ساخت كلاهك هسته‌اي خود تكنولوژي بسيار پيچيده‌اي را طلب مي‌كند همچنين ساخت سازه‌اي قابل اعتماد كه بتواند تمام مراحل انفجار به اين دقت را در كسري از ثانيه حمايت كند نيز تكنولوژي بسيار پيچيده‌اي را طلب مي‌كند.
اشكالات ديگر
چالش‌هاي ديگري شامل توسعه‌ي سيستم هدايت گر موشك و سيستم محافظت از موشك در برابر حرارت براي موشك‌هايي كه قرار است به فضا رفته و از آن‌جا به اهداف خود برخورد كنند خود مسأله‌ي بسيار بزرگي است. در واقع از رسيدن به غني سازي مورد نياز تا توليد سيستم موشكي كه امكان استفاده از كلاهك هسته‌اي را داشته باشد راه بسيار زيادي وجود دارد.
اما شهامت استفاده از اين بمب را فقط ديوانگان دارند، هر كشوري مي‌داند كه در صورت استفاده از اين سلاح كشتار جمعي نه تنها از طرف كشور مقابل، بلكه از طرف تمام جهان هدف حمله قرار خواهد گرفت؛ پس استفاده از سلاح اتمي دسته كمي از خودكشي يك ملت نخواهد داشت و همين فشارها است كه باعث مي‌شود ژاپن تنها قرباني بمب اتم در دنيا باقي بماند.
چه كساني بمب اتم دارند؟
مطمئنيم كه در حال حاضر ۹ كشور در زرادخانه‌هاي خود بمب‌هاي اتمي را انبار كرده‌اند اگرچه از تعداد با اطمينان نمي‌توانيم صحبت كنيم. به انديشه متخصصين مي‌رسد چيزي در حدود ۲۲ هزار و ۳۰۰ بمب اتمي در جهان وجود داشته باشد كه در حدود ۷ هزارو ۹۰۰ عدد از آن‌ها قابل استفاده هستند.
از اين تعداد در حدود ۲۰۰۰ بمب اتمي متعلق به آمريكا و روسيه در وضعيت آماده باش قرار داشته و مي‌توانند به سرعت پرتاب شوند. به دلايل امنيتي به دست آوردن آمار دقيق در اين موارد بسيار سخت است. روسيه، ايالات متحده، فرانسه، چين، انگلستان، اسرائيل، پاكستان، هند و كره‌ي شمالي قدرت‌هايي هستند كه سلاح هسته‌اي در اختيار دارند.
ايالات متحده، روسيه، انگلستان، فرانسه و چين كشورهايي هستند كه توافق نامه‌ي منع گسترش سلاح‌هاي هسته‌اي (NPT) را پذيرفته‌اند، اين توافقنامه كشورهاي عضو را از افزايش ذخاير سلاح‌هاي هسته‌اي منع كرده و استفاده از انرژي صلح آميز هسته‌اي را حمايت مي‌كند.
پيش از اين كره‌ي شمالي نيز به قرارداد NPT پايبند بود اما در سال ۲۰۰۳ از اين قرارداد خارج شده و آزمايش‌هاي هسته‌اي خود را از سر گرفت. تنها قدرتي كه به هيچ كدام از قراردادهاي جهاني نپيوسته اسرائيل است، اگرچه آن‌ها وجود بمب اتمي در زرادخانه‌هاي خود را رد مي‌كنند. يك مثال از موفقيت پيمان NPT به آفريقاي جنوبي باز مي‌گردد.
قبلاً اين كشور به دنبال دستيابي به سلاح اتمي بود كه پس از پيوستن به اين قرارداد زرادخانه‌ي هسته‌اي خود را نابود كرد. هزاران كلاهك هسته‌اي در روسيه و آمريكا به عنوان ذخاير غير فعال نگه داري مي‌شوند تا به مرور از مواد شكاف پذير آن‌ها براي سوخت نيروگاه‌ها استفاده شود.
برنامه‌هاي هسته‌اي ايران
راكتور آب سنگين IR40 اراك
آغاز برنامه‌هاي هسته‌اي ايران به پيش از انقلاب اسلامي در سال ۱۳۵۷ باز مي‌گردد، اما با ساقط شدن خاندان پهلوي و پيش آمدن جنگ تحميلي همچنين كارشكني غربي‌ها براي مدت‌ها اين برنامه‌ها مسكوت ماند. سرانجام با كنار كشيدن آلمان، روس‌ها وارد اين برنامه شدند و قرار شد نيروگاه اتمي بوشهر راه اندازي كنند، اما به دليل تفاوت تكنولوژي روس اتم با تأسيسات قبلي آلمان‌ها ميليون‌ها دلار از بين رفت و ساخت نيروگاه از پايه آغاز شد.
به دليل عدم وجود رقيب، تحريم‌ها و كارشكني‌ها ساخت اين نيروگاه سال‌هاي زيادي طول كشيد. مسئولين ايراني در دوره‌هاي مختلف با توجه به تحريم‌ها و كارشكني غربي‌ها همچنين نقش غير قابل انكار اين تكنولوژي در پيشرفت صنعتي كشور تصميم به بومي سازي تكنولوژي هسته‌اي گرفتند.
در طول سال‌ها دانشمندان هسته‌اي ايراني از ميان محروميت و محدوديت‌ها توانستند تمام زواياي اين علم را بياموزند و صنايع اتمي كشور به جايي رسيد كه براي نيازهاي علمي و پزشكي داخلي نيازي به ديگران نداشته باشيم.
امروزه ايران در ميان معدود كشورهايي قرار دارد كه تكنولوژي ساخت راديو داروهاي گران ارزش و غني سازي تجاري را در اختيار دارد و اين تكنولوژي راهبردي را فقط با باور به خود و نيروهاي دروني كشور به دست آورده است.
ايران همواره دستيابي به انرژي صلح آميز هسته‌اي را حق خود دانسته و مخالفت كشورهايي كه خود بمب اتمي دارند با اين برنامه را زياده خواهي دانسته است. امروز با پيشرفت تكنولوژي هسته‌اي و افزايش نيروهاي دفاعي كشور، قدرت‌هاي بزرگ به جاي تهديد به مذاكره و معامله روي آورده‌اند.
رسيدن به توافق هسته‌اي با ايران براي ابر قدرت‌ها به‌قدري مهم بوده است كه بنا بر گزارش‌ها دستور اوباما براي معلق كردن سامانه‌ي دفاع موشكي دوربرد در شرق اروپا جهت نزديك شدن به روسيه و همراهي آن‌ها در مسأله‌ي هسته‌اي ايران بوده است.
مسئولين ايراني حركت در جهت رسيدن به سلاح هسته‌اي را امري غير عقلاني و انساني دانسته و از طريق بازرسي‌هاي سازمان انرژي اتمي صلح آميز بودن برنامه‌هاي اتمي كشور را به جهان اثبات كرده‌اند، دانشمندان ايراني نشان داده‌اند كه اگر بخواهند مي‌توانند به هر صنعتي دست يابند. قدرت‌هاي جهاني مي‌دانند ايران سلاح اتمي ندارد زيرا به سمت توليد اين سلاح حركت نكرده است.
نيروگاه اتمي بوشهر
در گزارش‌هاي اخير موسسه‌ي EastWest با توجه به سطح كنوني تكنولوژي كشورمان در غني سازي اورانيوم و همچنين قدرت پدافند موشكي، آمريكايي‌ها تخمين زده‌اند كه اگر ايران بخواهد در يك تا سه سال مي‌تواند به بمب اتمي دست پيدا كند، اگرچه به انديشه متخصصين نمي‌رسد برنامه‌اي براي توليد تجهيزات مرتبط با سلاح اتمي در ايران وجود داشته باشد.
بنابراين دست يابي ايالات متحده به توافق نامه‌اي با ايران در رابطه با تأسيسات اتمي براي پايان دادن به نگراني‌ها مي‌تواند كافي باشد. تفاوت لحن در برخورد غرب با برنامه‌ي هسته‌اي ايران در طول سال‌هاي گذشته نشان مي‌دهد كه ايران قدرت و جايگاه امروز خود را در سطح بين‌الملل مديون علم و تلاش دانشمندان خود است.
نمك زدايي هسته‌اي
مجتمع اتمي-نمك زدايي يوانگوانگ كره‌ي جنوبي
با گرمايش بي سابقه‌ي زمين بر اثر آلودگي هوا محققان تخمين ميزنند تا يك دهه‌ي ديگر اولين جنگ‌ها بر سر منابع آبي صورت گيرد. ايران در منطقه‌ي نسبتاً خشكي از جهان قرار گرفته و اگر فكري براي اين اشكال نشود منابع محدود آبي نمي‌توانند پاسخ‌گوي نياز روز افزون كشور باشند. خشكسالي‌هاي اخير زنگ خطري براي ايران است.
نمك زدايي يا شيرين كردن آب دريا يكي از راه‌هاي حل اين اشكال است. دو روش براي اين كار وجود دارد، يكي تبخير آب دريا در فشار اتمسفر پايين و به دست آوردن آب مقطر از آن، و روش جديدتر به نامز اسمز معكوس كه با رد كردن آب تحت فشار از ميان لايه‌هاي همرفتي در چند مرحله آب دريا نمك زدايي مي‌شود. اما شيرين كردن آب به هر دو صورت كاري انرژي بر است و استفاده از منابع محدود فسيلي براي اين كار غير عقلاني است.
بنابراين در اينجا است كه انرژي هسته‌اي مي‌تواند راه‌گشا باشد. شيرين كردن آب در كنار راكتورهاي هسته‌اي كار جديدي نيست، بيشتر از ربع قرن است كه روسيه و اكراين از اين روش استفاده مي‌كنند و كشورهاي مختلفي مانند هند، پاكستان، كشورهاي عربي و آفريقايي و… يا اين تكنولوژي را داشته و يا برنامه‌هايي براي اجراي آن دارند.
يكي از اهداف آژانس بين‌المللي انرژي هسته‌اي توسعه‌ي اين فرآيند است و در اين سند جزئيات زيادي از اين تكنولوژي را منتشر كرده است. تحقيقات نشان داده‌اند كه راكتورهاي متوسط و كوچك همراه با فرآيند نمك زدايي آب بسيار مؤثر بوده و مي‌توانند تا ۳ دهه برق و آب شيرين توليد كند.
سازمان انرژي اتمي ايران اعلام كرده است كه با استفاده از توان داخلي قصد دارد چند نيروگاه اتمي كوچك همراه با واحد توليد آب شيرين راه‌اندازي كند. فقط راه اندازي اولين نيروگاه اتمي و نمك زدايي ايران در كنار خليج فارس مي‌تواند نياز استان بوشهر به برق و آب را تأمين كند.
هم انديشي ها