تشخيص آسيب قلبي در بيشتر بيماران بهبوديافته از كوويد 19
براساس نتايج پژوهش‌هاي جديد، ويروس كروناي عامل كوويد ۱۹ مي‌تواند با التهاب پيشرونده كه تا چند ماه پس از بهبودي تشخيص‌پذير است، حتي در بيماراني كه در ابتدا دچار شكل خفيفي از بيماري هستند، مستقيما به عضلات قلبي‌عروقي آسيب برساند.
درحالي‌كه بيشتر توجه ما به حجم مرگ‌و‌مير ناشي‌از كوويد ۱۹ جلب شده است، اكنون كه ۶ ماه است درگير اين دنياگيري هستيم و پژوهشگران در حال ديدن علائمي از اشكالات سلامتي مزمن در بيماران بهبوديافته هستند. به‌تازگي، پزشكان كسب دانش درباره‌ي پيامدهاي سلامتي ماندگار اين ويروس جديد را شروع كرده‌اند و دو مطالعه‌ي جديد بينش‌هايي درباره‌ي اثرهاي قلبي‌عروقي كوويد ۱۹ فراهم مي‌كند.
ماه مارس، به‌سرعت آشكار شد احتمال ابتلاي بيماران دچار بيماري‌هاي زمينه‌اي قلبي‌عروقي به كوويد ۱۹ بيشتر است؛ اگرچه مشخص نبود آيا ويروس مستقيما به سلول‌هاي ميوكارد آسيب مي‌رساند يا آسيب قلبي‌عروقي طولاني‌مدتي پس از بهبودي وجود دارد.
اولين مطالعه ۱۰۰ بيمار بهبوديافته از كوويد ۱۹ (با ميانگين سني ۴۹ سال) را تقريبا ۷۱ روز پس از تشخيص اوليه مطالعه كرد. اين مطالعه با استفاده از تصويربرداري تشديد مغناطيسي قلبي‌عروقي (CMR) ناهنجاري‌هاي قلبي‌عروقي را در ۷۸ درصد از بيماران بهبوديافته تشخيص داد. همچنين، علائم التهاب ميوكارد در ۶۰ درصد از افراد ديده مي‌شد. اين نتايج با گروه كنترل مقايسه شد كه سالم بودند و در همين طيف سني قرار داشتند. اين افراد قبل از بروز كوويد ۱۹ دچار بيماري قلبي‌عروقي نبودند و نكته‌ي درخور‌توجه اينكه تنها ۳۳ درصد از گروه مطالعه‌شده در دوره‌ي عفونت كوويد ۱۹ به بستري‌شدن نياز داشتند. اين موضوع نشان مي‌دهد بدون توجه به‌شدت بيماري يا وجود هرگونه اشكال قبلي، ظاهرا درجه‌اي از آسيب قلبي‌عروقي حاصل از بيماري وجود داشته باشد. پژوهشگران در مطالعه‌ي خود مي‌نويسند: «يافته‌هاي ما نشان مي‌دهد شركت‌كنندگاني كه از قبل دچار اشكالات قلبي‌عروقي نبودند و عمدتا در خانه بهبود مي‌يافتند، درگيري التهابي قلبي مكرر داشتند كه ازانديشه متخصصين شدت و وسعت مشابه زيرگروه بستري‌شده در بيمارستان بود.»
مطالعه‌ي مذكور خاطرنشان مي‌كند اين احتمال وجود دارد كه ناهنجاري‌هاي قلبي‌عروقي مشاهده‌شده به قبل از عفونت كوويد ۱۹ مربوط بوده باشد؛ اگرچه ممكن است عفونت ويروسي آسيب قلبي‌عروقي موجود را تشديد كرده باشد. همچنين، مشخص نيست آيا اين اثرهاي قلبي‌عروقي پس از كوويد ۱۹ دائمي بوده يا پيامدهاي سلامتي بلندمدتي دارند.
دومين مطالعه بافت قلبي جمع‌آوري‌شده هنگام كالبدشكافي ۳۹ بيمار مبتلا به كوويد ۱۹ را مطالعه كرد. ميانگين سني اين بيماران ۸۵ سال و شايع‌ترين علت مرگ آن‌ها ذات‌الريه اعلام شده بود. آثاري از ويروس عامل كوويد ۱۹، يعني SARS-CoV-2، در بافت قلب بيش از ۶۰ درصد از افراد مطالعه‌شده ديده شد. ۱۶ نفر از اين افراد هنگام مرگ ميزان چشمگيري از ويروس را در بافت قلب خود داشتند.
بازهم بايد گفت در اين مرحله شواهدي وجود ندارد كه نشان دهد وجود ويروس در بافت قلب به اين معنا است كه بيماري اثرهاي قلبي‌عروقي منفي طولاني‌مدتي دارد؛ اما دو مطالعه همراه هم نشان مي‌دهند ويروس جديد مطمئنا روي قلب اثر دارد.
جان سوارتسبرگ، متخصص بيماري‌هاي عفوني در دانشگاه كاليفرنيا در بركلي، مي‌گويد اين موضوع در حال آشكارشدن است كه كوويد ۱۹ چيزي بيش از بيماري تنفسي است و عوارض بلندمدتي دارد كه هنوز ديده نمي‌شود. سوارتسبرگ معتقد است:
اكنون، شواهدي وجود دارد كه نشان مي‌دهد ويروس مستقيما به سلول‌هاي عضله‌ي قلبي حمله مي‌كند و نيز شواهدي در دست است كه طوفان سيتوكيني كه ويروس در بدن آغاز مي‌كند، نه‌تنها به ريه‌ها، بلكه به قلب نيز آسيب مي‌زند. ما نمي‌دانيم اثرهاي بلندمدت آن چه مي‌تواند باشد؛ اما ممكن است اين باشد كه جمعيتي را خواهيم داشت كه از كوويد ۱۹ جان سالم به در برده‌اند؛ ولي درادامه دچار اشكالات قلبي مزمن مي‌شوند.
كلايد يانسي و گرگ فونارو، از مسئولان مجله‌ي JAMA Cardiology، در تفسيري كه همراه دو مطالعه‌ي جديد منتشر شد، انجام پژوهش‌هاي فوري را براي درك بهتر عوارض قلبي‌عروقي مرتبط با كوويد ۱۹ خواستار شدند. به‌عقيده‌ي آن‌ها، ممكن است لازم باشد براي جنبه‌ي ديگري از دنياگيري آمادگي كسب كنيم. يانسي و فونارو مي‌نويسند:
نمي‌خواهيم اضطراب بيشتري ايجاد كنيم؛ بلكه مي‌خواهيم باعث آغاز پژوهش‌هايي براي تأييد يا رد اين يافته شويم. اگر ارزيابي‌ها نشان‌دهنده‌ي بروز نارسايي‌هاي قلبي جديد در بيماران بهبوديافته از كوويد ۱۹ باشد، مي‌توان گفت بحران كوويد ۱۹ فروكش نكرده است؛ بلكه به‌شكل نارسايي قلبي و ديگر اشكالات قلبي مزمن تغيير شكل خواهد داد.
نتايج پژوهش‌هاي مذكور در مجله‌ي JAMA Cardiology منتشر شده است.
هم انديشي ها