سامسونگ اولين دستگاه پخش بلو-ري 4K را به بازار عرضه كرد

 اگر به خاطر داشته باشيد چندي پيش در اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران به اين موضوع پرداختيم كه چرا خريد تلويزيون‌هاي 4K ديگر كار احمقانه‌اي نيست. دلايل برتري تلويزيون‌ و فرمت 4K نسبت به Full HD بسيار شبيه هم هستند. از جمله اين دلايل مي‌توان به طيف رنگ گسترده (Wide Color Gamut) و دامنه‌ي ديناميك بالا (High-Dynamic Range) اشاره كرد. اگر با اين اصلاحات آشنايي چنداني نداريد، توصيه مي‌شود مطلب  «چرا خريد تلويزيون‌هاي 4K ديگر كار احمقانه‌اي نيست» را مطالعه كنيد.

يكي از دلايل پيوستن به موج Ultra HD، متداول شدن روزافزون محتواي 4K است. بسياري از استوديوهاي فيلم‌سازي قصد دارند تا فيلم‌هاي خود را با فرمت جديد عرضه كنند و همين حالا هم مي‌شود فيلم‌هاي مثل مريخي و كينگزمن: سرويس مخفي را در آمازون پيش سفارش داد. از سوي ديگر سرويس‌هاي استريم ويدئو مانند نتفليكس، آمازون پرايم و يوتيوب، خيلي پيش از اين به استقبال فرمت جديد رفته‌اند.

پخش كننده‌ي سامسونگ با نام UBD-K8500 ارزشي برابر با ۴۰۰ دلار داشته و قادر خواهد بود علاوه بر ديسك‌هاي بلو-ري 4K، ديسك‌هاي بلو-ري معمولي، بلو-ري سه بعدي، DVD و CD را هم پخش كند. دستگاه سامسونگ همچنين توانايي استريم محتواي 4K از نتفليكس را هم خواهد داشت.

اما فرمت جديد Ultra HD 4K چه مشخصاتي دارد و ديسك‌هاي بلو-ري حاوي آن چه تفاوتي با ديسك‌هاي بلو-ري معمولي دارند؟

اصطلاح 4K به رزولوشن دستگاه‌ها يا محتواهايي كه تعداد پيكسل طول افقي تصوير در آن‌ها حدود ۴۰۰۰ پيكسل باشد اطلاق مي‌شود.

4K دو استاندارد اصلي دارد: استاندارد اول با نام DCI 4K شناخته مي‌شود كه رزولوشني برابر ۴۰۹۶ در ۲۱۶۰ پيكسل دارد، و استاندارد دوم كه UHD-1 نام دارد داراي رزولوشني برابر ۳۸۴۰ در ۲۱۶۰ پيكسل و نسبت تصوير 16:9 است. يوتيوب، صنعت سينما، سازندگان تلويزيون و بازي‌هاي ويدئويي همگي از استاندارد دوم استفاده مي‌كنند.

اما 4K تنها يك عدد است كه رزولوشن نمايشگر يا ويدئو با آن مشخص مي‌شود؛  كيفيت محتوا و فرمت ديسك‌هاي بلو-ري جديد، مباحثه كاملاً جدايي است.

در سپتامبر سال ۲۰۱۴ انجمن ديسك بلوري (Blu-ray Disc Association) اعلام كرد كه ديسك‌هاي بلو-ري هم از استاندارد UHD-1 با رزولوشن 3840x2160  و نرخ فريم ۶۰ فريم بر ثانيه همراهي خواهند كرد. همچنين در اين استاندارد از كدگذاري ويديوي پربازده (HEVC:  High Efficiency Video Coding) براي فشرده‌سازي ويديو استفاده خواهد شد. ديسك‌هاي بلو-ري 4K با افزايش عمق رنگ به ۱۰ بيت، دامنه‌ي ديناميك (HDR) بالاتري خواهند داشت و استاندارد Rec. 2020 به آن‌ها اجازه مي‌دهد تا طيف رنگ (color gamut) گسترده‌تري داشته باشند.

مشخصاتي كه براي ديسك‌هاي بلو-ري تعريف شده است شامل ۳ حجم مختلف از ديسك‌، هر كدام با نرخ بيت (BitRate) خاص خود است: ديسك‌هاي ۵۰ گيگابايتي با كيفيت ۸۲ مگابيت بر ثانيه، ۶۶ گيگابايتي با كيفيت ۱۰۸ مگابيت بر ثانيه، و ۱۰۰ گيگابايتي با كيفيت ۱۲۸ مگابيت بر ثانيه. براي مقايسه جالب است بدانيد نرخ بيت ديسك‌هاي DVD در بهترين حالت ۱۱ مگابيت بر ثانيه است.

از لحاظ استاندارد صوتي هم صداي با كيفيت Dolby Atmos و DTS:X ديسك‌هاي بلو-ري را همراهي خواهند كرد.

ظرفيت بالاي ديسك‌هاي بلو-ري بستر مناسبي براي توزيع محتواي 4K به وجود مي‌آورد. اگر استاندارد 4K به خوبي رعايت شود، تجربه‌ي تماشاي فيلم‌هاي Ultra HD بيشتر به نگاه كردن از پنجره به بيرون شبيه است تا تماشاي تلويزيون.