معرفي جزوه رايگان «صفر به يك، نكاتي در‌مورد استارتاپ‌ها؛ چگونه آينده را بسازيم؟»

تقليد از يك الگو آسان‌تر از خلق چيزي نو و جديد است. كاري كه مي‌دانيم چگونه انجامش دهيم، جهان را از يك به n مي‌برد و چيزي آشنا به آن خواهد افزود. بااين‌حال هرگاه چيزي نو خلق مي‌كنيم، از «صفر به يك» مي‌رويم. فرايند خلق‌كردن و آفريدن منحصر‌به‌فرد است؛ همانند خلق‌كردن چيزي بااهميت. همچنين در اين مسير، نتيجه نيز چيزي تازه و غريب خواهد بود. پيتر تيل و بلك مسترز در جزوه رايگان «صفر به يك، نكاتي درمورد استارتاپ‌ها؛ چگونه آينده را بسازيم؟» ايده‌هايي كاملا نو و ارزشمند در زمينه‌ي چگونگي ساختن آينده يا استارتاپ خود در دنياي فعلي ارائه مي‌دهند. سال ۲۰۱۴، اين جزوه رايگان جزو جزوه رايگان‌هاي پرفروش‌ دنيا بود و به اغلب زبان‌ها ترجمه و منتشر شده است. 

اين جزوه رايگان نكاتي درباره استارتاپ‌هاست. پيتر تيل در زمينه‌ي مباحث كارآفريني و سرمايه‌گذاري خطر‌پذير، جزو افراد شاخص‌ حال‌حاضر آمريكا است و به‌خاطر شهرتش در دانشگاه استفنورد دوره‌ي افتخاري كارآفريني برگزار مي‌كند. او كارآفريني موفق است كه كارهاي زيادي انجام داده است و در اين جزوه رايگان شرح مي‌دهد چگونه شركت‌هاي بزرگ از هيچ متولد مي‌شوند. جزوه رايگان «صفر به يك، نكاتي درمورد استارتاپ‌ها؛ چگونه آينده را بسازيم؟» چنان در ميان كارآفرين‌هاو استارتاپ‌ها محبوب است كه به‌گفته‌ي مجله فوربز، خواندن آن به شما احساس قدرتي شبيه به قدرت فرابشري خواهد داد.

اين جزوه رايگان از زمان انتشار خود، همواره جزو جزوه رايگان‌هاي پرفروش‌ حوزه‌ي نوآوري و كارآفريني و استارتاپ‌ها بوده و رتبه‌ي اول فروش بخش سياست‌هاي اقتصادي و رتبه‌ي دوم بخش كارآفريني وب‌سايت آمازون را ازآنِ خود كرده است. همچنين در اغلب فهرست‌هاي «جزوه رايگان‌هايي كه حتما بايد مطالعه كرد» قرار گرفته است. پيتر تيل در جزوه رايگان «صفر به يك، نكاتي درمورد استارتاپ‌ها؛ چگونه آينده را بسازيم؟»، مسير تاريخي توليد ثروت و رابطه‌ي آن با نوآوري را به‌خوبي تشريح مي‌كند. افزون‌براين، درباره‌ي ماهيت رقابت و توليد محصول و سرمايه‌گذاري و اهميتِ داشتن تيم حرفه‌اي حرف مي‌زند.

پيتر تيل نويسنده، كارآفرين، بشردوست و بنيان‌گذار شركت PayPal و يكي از نخستين سرمايه‌گذاران فيسبوك است. او در دانشگاه فلسفه خواند و بعد حقوق را انتخاب كرد. در دوران كارآموزي، به‌عنوان دستيار يكي از معامله‌گران معروف‌ بورس سوئيس مشغول به كار شد و بعد به‌عنوان وكيل بورس و اوراق بهادر در آمريكا فعاليت كرد. سال ۱۹۹۹، پيتر تيل به‌همراه سه نفر از دوستانش پي‌پال را تأسيس كرد و به‌شدت در آن موفق شد.

سال ۲۰۰۲، وي پي‌پال را به ارزش ۱/۵ ميليارد دلار به اي‌بي فروخت. سال ۲۰۰۵، پيتر تيل به‌همراه دوستانش در پي‌پال شركت سرمايه‌گذاري خطرپذيري به نام فاندرز فاند راه‌اندازي كردند. افزون‌براين، او اولين سرمايه‌گذار خطرپذيري بود كه سال ۲۰۰۴، بيش از ۱۰ درصد سهام فيسبوك را خريد.

پيتر تيل تجربه‌ي فراواني در كارآفريني و ايجاد استارتاپ دارد و علم و تجربه او در‌كنار‌هم باعث شد سال ۲۰۱۵، به‌عنوان يكي از شركاي سرمايه‌گذاري در بزرگ‌ترين شتاب‌دهنده‌ي دنيا، يعني واي كامبينيتور، وارد شود. لحظات در كسب‌و‌كار فقط يك بار اتفاق مي‌افتند. بيل گيتس بعدي ديگر سيستم‌عامل نخواهد ساخت و لري پيج و سرگي برين بعدي موتور جست‌وجوي جديدي طراحي و مارك زاكربرگ بعدي شبكه‌ي اجتماعي انقلابي آينده را معرفي نخواهد كرد.

در هيچ شرايطي نمي‌توانيد چيزي را دوباره خلق كنيد كه در‌حال‌حاضر وجود دارد‌؛ زيرا خلق يك‌ بار اتفاق مي‌افتد. اگر به‌دنبال بهتر‌كردن راه‌هايي باشيد كه پيش‌ازاين ديگران طي كرده‌اند، مطمئن باشيد در انتهاي راه شكست مي‌خوريد. تنها راه موفقيت خلق راه‌هاي جديد است. در انديشه متخصصين بگيريد در دنيايي كه دولت و بخش خصوصي مي‌كوشند با كاغذ‌بازي‌هاي مداوم همه‌چيز را محدود و قوانين راه را از قبل براي ما تعيين كنند، كشف راه‌هاي جديد براي موفقيت به معجزه نياز دارد.

درحقيقت، اگر اقتصاد و كسب‌وكار دنيا بخواهد سرپا بماند و موفق شود، به هزاران معجزه نيازمند است. در نگاه اول، اين اتفاق شايد غير‌ممكن به‌انديشه متخصصين برسد؛ اما به‌ياد بسپاريد آنچه انسان را از ديگر حيوانات متمايز مي‌كند، امكان ايجاد معجزه است. «تكنولوژي» در عصر امروز همان معجزه‌اي است كه به آن احتياج داريم. تكنولوژي ما را از ساير موجودات جدا مي‌كند و به ما قدرت مي‌دهد كارهاي بيشتر يبا صرف انرژي كمتر انجام دهيم. علاوه‌براين، به ما كمك مي‌كند راه‌هاي جديدي ايجاد كنيم و درون آن قدم بگذاريم.

جزوه رايگان «صفر به يك، نكاتي درمورد استارتاپ‌ها؛ چگونه آينده را بسازيم؟» قصد دارد توضيح دهد شركت‌ها چگونه مي‌توانند چيز‌هاي جديدي خلق كنند. به‌گفته‌ي پيتر تيل، اين جزوه رايگان شالوده‌ي تمام تجربياتش به‌عنوان هم‌بنيان‌گذار PayPal و Palantir و سرمايه‌گذار در شركت‌هايي مثل Facebook و Space X است. 

پيتر پتل در جزوه رايگان «صفر به يك، نكاتي درمورد استارتاپ‌ها؛ چگونه آينده را بسازيم؟» شرح مي‌دهد چگونه شركت‌هاي بزرگ از هيچ متولد مي‌شوند. تيل كه بيش از ۲/۲ ميليارد دلار ثروت دارد، مسير تاريخي توليد ثروت و رابطه آن با نوآوري را در جزوه رايگانش به‌خوبي تشريح مي‌كند و هيت رقابت و توليد محصول و سرمايه‌گذاري و اهميتِ داشتن تيم حرفه‌اي سخن مي‌گويد‌. به‌گفته‌ي مارك زاكربرگ، بنيان‌گذار و مديرعامل فيسبوك، اين جزوه رايگان ايده‌هايي كاملا نو و ارزشمند در زمينه چگونگي خلق ارزش در دنياي فعلي ارائه مي‌كند. ايلان ماسك، بنيان‌گذار و مديرعامل تسلا و اسپيس ايكس، نيز عقيده دارد كه پيتر تيل مي‌تواند به ما بگويد چگونه بازي را تغيير دهيم.

هرگاه كه با شخصي مصاحبه‌ي شغلي مي‌كنم، دوست دارم اين سؤال را مطرح كنم: «چه حقيقت مهمي وجود دارد كه افراد خيلي كمي با آن موافق هستند؟» اين پرسش احتمالا آسان به‌انديشه متخصصين مي‌رسد؛ چراكه سرراست است؛ ولي درواقع، پاسخ به آن دشوار است. دليل اين موضوع دانشي است كه به هر كس در مدرسه آموخته مي‌شود و براساس تعريف توافق شده است. ازاين‌رو، هركسي كه بخواهد پاسخ اين پرسش را بدهد، بايد چيزي بگويد كه آن را غير‌محبوب (منفور) همگان بداند.

معمولا در پاسخ به اين پرسش، پرسش‌هايي مانند «سيستم يادگيريي ما شكست خورده است و احتياج فوري به اصلاح دارد»، «آمريكا استثنايي است»، «خدايي وجود ندارد» و... داده مي‌شود. اين‌ها پاسخ‌هاي بدي هستند. گزاره‌هاي اول و دوم ممكن است درست باشند؛ ولي بسياري از افراد هنوز با آن‌ها موافق‌اند. گزاره‌ي سوم يك طرف از مناظره‌اي آشنا است. شايد بتوان گفت پاسخ قانع‌كننده اين‌گونه است‌: «بسياري از مردم به × معتقدند؛ ولي حقيقت خلاف × است.» اين پرسش تضادآميز با آينده چه كار دارد؟ در كمترين معني، آينده به‌شكلي خيلي ساده عبارت است از مجموعه‌ي همه‌ي دقايقي كه هنوز نيامده‌اند. بااين‌حال، آنچه آينده را متمايز و بااهميت مي‌كند، اين نيست كه هنوز رخ نداده‌؛ بلكه اين است كه زماني فرا‌مي‌رسد و جهان متفاوت‌تر از امروز خواهد بود.

وقتي به آينده مي‌انديشيم، به آينده‌ي پيشرفته اميدواريم. اين پيشرفت مي‌تواند به يكي از اين دو شكل باشد: ۱. پيشرفت افقي (گسترده)؛ ۲. پيشرفت عمودي (فشرده). پيشرفت افقي يعني تكرار چيزهايي كه موفق بوده‌اند يا به‌عبارتي حركت از يك به n. پيشرفت افقي را راحت مي‌توان تصور كرد؛ زيرا مي‌دانيم چگونه است. پيشرفت عمودي يا فشرده به‌معني انجام كارهاي نو است، حركت از صفر به يك.

تصور پيشرفت عمودي دشوارتر است؛ زيرا كاري بايد انجام شود كه هيچ‌كس ديگري انجام نداده است. اگر ماشين تايپ برداريد و صد نمونه از آن بسازيد، پيشرفت افقي كرده‌ايد؛ ولي اگر ماشين تايپ داريد و واژه‌پرداز بسازيد، آن‌گاه پيشرفت عمودي كرده‌ايد. پيشرفت عمودي (فشرده) انجام‌دادن كارهاي جديد و پيشرفت افقي (گسترده) تقليد‌كردن كارهايي است كه به نتيجه رسيده‌اند.

در سطح ماكرو، پيشرفت افقي در يك كلمه عبارت است از جهاني‌سازي؛ يعني چيزهايي كه در يك جا نتيجه داده‌اند، در هر جاي ديگري استفاده مي‌شوند. كشور چين نمونه‌ي الگويي از جهاني‌سازي است. برنامه‌ي بيست‌ساله‌ي چين اين است كه شبيه ايالات متحده‌ي امروزي شود. چيني‌ها دقيقا هرچه را كپي مي‌كنند كه در جهان توسعه‌يافته به نتيجه رسيده است‌؛ خطوط راه‌آهن قرن‌نوزدهمي و تهويه‌ي قرن‌بيستمي و حتي كل شهرها را. ممكن است برخي گام‌ها را جهش بزنند؛ مثلا مستقيما به‌جاي نصب تلفن ثابت به بي‌سيم رسيده‌اند؛ اما همه‌چيز را همان‌گونه كه هست، كپي مي‌كنند.

پيشرفت عمودي يا صفر به يك، در يك كلام همان تكنولوژي است. پيشرفت سريع فناوري اطلاعات در دهه‌هاي اخير دره‌ي سيليكون را به‌طور‌كلي به پايتخت فناوري تبديل كرده است؛ اما دليلي وجود ندارد كه فناوري فقط به كامپيوتر محدود باشد. اگر به‌درستي درك كنيم، هر راه بهتر و جديدي از نحوه انجام كارها فناوري است. ازآنجاكه جهاني‌سازي و فناوري حالت‌هاي متفاوتي از پيشرفت هستند، اين امكان وجود دارد كه هم‌زمان هر دو يا يكي يا هيچ‌كدام از آن‌ها را داشت.

پيتر تيل ۵۱ ساله را به‌عنوان يكي از هم‌بنيان‌گذاران PayPal دركنار Elon Musk معروف مي‌شناسند. در‌حال‌حاضر، تيل مؤسس و عضو هيئت‌مديره تعدادي شركت سرمايه‌گذاري و استارتاپ است كه Facebook يكي از ‌آن‌ها به‌شمار مي‌آيد. در‌حال‌حاضر، وي حدود ۲/۲ ميليارد دلار سرمايه دارد. برخلاف ميليونر‌ها و كارآفرين‌هايي مانند استيو جابز و بيل گيتس و مارك زاكربرگ، پيتر تيل هيچ‌وقت به فكر ترك دانشگاه نيفتاد و تحصيلاتش را تا مقطع دكتري در رشته حقوق ادامه داد و بعد در همان دانشگاه هم تدريس كرد.

سال ۲۰۱۲، بليك مسترز دانشجو مقطع متخصص كارشناسي ارشد دانشگاه استنفورد بود. در همان دوره، در كلاس‌هاي پيتر تيل با موضوع استارتاپ شركت كرد و تمام نكات را با جزئيات كامل نوشت. در‌نهايت، دست‌نوشته‌هاي بليك با تغييرات و اصلاحاتِ خود پيتر تيل با عنوان Zero to One منتشر شد و در همان سال، نيويورك‌تايمز آن را به‌عنوان پرفروش‌ترين جزوه رايگان معرفي كرد.

هم‌اكنون، بليك مسترز در سمَت مدير Thiel Foundation و سرپرست Thiel Capital فعاليت مي‌كند. در ايران، انتشارات نوين جزوه رايگان «صفر به يك؛ نكاتي درباره استارتاپ‌ها يا چگونه آينده را بسازيم؟» (Zero to One; Notes on Startups or How to Build the Future)، با ترجمه واسع علوي و راهله يوسف‌زاده روانه بازار چاپ كرده است.