داستان برند: مستر كارت؛ اعتباري به وسعت جهان

شركت خدمات مالي مستر كارت با نام كامل Mastercard Incorporation، يك شركت بين‌المللي خدمات مالي است. دفتر اصلي مديريت مستركارت در نيويورك و در منطقه‌ي Purchase واقع است. دفتر مديريت خدمات بين‌الملل اين شركت نيز در شهر O'Fallon ايالت ميزوري واقع است.

فعاليت اصلي مستركارت در اكثر كشورهاي جهان تمركز اين شركت بر تنظيم فرآيندهاي پرداخت بين بانك‌هاي فروشندگان و بانك‌هاي ارائه‌دهنده‌ي خدمات كارتي به مشتريان است. كارت‌هاي مستركارت به‌طور كلي به ۲ دسته‌ي خريد نقدي (Debit) و اعتباري (Credit) تقسيم مي‌شوند.

سهام بخش بين‌المللي مستركارت با نام Mastercard Worldwide در سال ۲۰۰۶ به‌صورت عمومي عرضه شد و اين شركت به شركتي از نوع سهامي عام تبديل شد. پيش از اين، اين شركت متشكل از ۲۵۰۰ مؤسسه‌ي مالي بود كه توليد، همراهي و ارائه‌ي كارت‌هاي آن را بر عهده داشتند.

دليل اصلي تأسيس مستركارت، رقابت با كارت‌هاي ارائه‌شده توسط Bank of America تحت عنوان BankAmericard بود كه بعدها به Visa تبديل شد. بانك‌هاي تأسيس‌‌كننده‌ي مستركارت عموما در ايالت كاليفرنيا واقع بودند. اين شركت در سال‌هاي ابتدايي با نام‌هاي اينتربانك (Interbank) و مسترشارژ (Master Charge) شناخته مي‌شد.

تاريخچه

بانك‌هايي كه اقدام به تأسيس مستركارت كردند عبارتند از United California Bank، Wells Fargo، Crocker National Bank و Bank of California. بانك‌هاي يونايتد كاليفرنيا و كراكر نشنال بعد از مدتي با ولز فارگو تركيب شدند. بانك كاليفرنيا نيز بعدا به اتحاديه‌ي بانكي كاليفرنيا ملحق شد.

در سال ۱۹۶۶، بانك‌هاي گفته‌شده، سازمان كارت‌هاي بين بانكي يا ICA را تأسيس كردند كه پس از مدتي به كمك بانك Marine Midland در نيويورك، محصول اصلي يعني مسترشارژ را عرضه كردند. آن‌ها از عبارت كارت بين بانكي يا The Interbank Card براي اين كارت استفاده مي‌كردند. در سال ۱۹۶۹، بانك اصلي شهر نيويورك كه امروزه با نام Citibank شناخته مي‌شود، سرويس كارتي خود را به مسترشارژ ملحق كرد و باعث رونق و محبوبيت بيش از پيش اين سرويس شد.

يك سال قبل از آن و در سال ۱۹۶۸، سازمان ICA تفاهم‌نامه‌اي با بانك‌هاي اروپايي و سازمان Eurocard امضا كرد كه دسترسي به بازارهاي طرفين را به يكديگر مي‌داد. در پي اين تفاهم‌نامه و در سال ۱۹۷۲، كارت‌هاي بانكي اروپا كه با نام Access شناخته مي‌شدند به اين قرارداد ملحق شدند. در سال ۱۹۷۹ نام مسترشارژ به MasterCard تغيير كرد. سرانجام در سال ۱۹۹۷، مستركارت توانست كارت‌هاي اكسس را به مالكيت خود درآورد و اين برند را نيز بازنشسته كند. كارت‌هاي يوروكارت نيز در سال ۲۰۰۲ به مستركارت ملحق شدند.

شركت مستركارت در سال ۲۰۰۶ تصميم گرفت كه فعاليت جهاني بيشتري داشته باشد و به همين دليل نام خود را از MasterCard International به MasterCard Worldwide تغيير داد. پس از اين تغيير، يك دايره‌ي ديگر به دايره‌هاي لوگوي معروف مستركارت اضافه شد تا نشان‌دهنده‌ي اهداف جديد اين سازمان مالي باشد.

در سال ۲۰۱۰ و با اوج‌گيري تجارت الكترونيك، مستركارت تصميم گرفت كه نقشي پررنگ در اين بازار داشته باشد. اين شركت با خريد DataCash گامي بزرگ در اين جهت برداشت. ديتاكش يك سرويس مديريت پردازش پرداخت و كنترل تقلب و ريسك بود كه مركز آن در انگلستان قرار داشت. آن‌ها در سال‌هاي بعد سيستم‌هاي پرداخت بدون تماس با استفاده از موبايل را توسعه دادند و از سال ۲۰۱۲ حضور خود در بازارهاي خاور ميانه را نيز گسترش دادند. از خريدهاي بزرگ مستركارت در سال‌هاي بعد، شركت استراليايي Pinpoint بود. اين شركت در زمينه‌ي مديريت سيستم‌هاي پرداخت جوايز وفاداري به مشتريان فعاليت مي‌كرد.

فعاليت‌هاي الحاق و خريد مستركارت در سال‌هاي بعد نيز با قدرت پيش رفت. آن‌ها در سال ۲۰۱۴ تفاهم‌نامه‌اي بزرگ با اپل امضا كردند تا قابليت‌هاي كيف پول موبايل را به كمك يكديگر توسعه دهند. از آخرين خريدهاي اين سازمان بزرگ مالي نيز مي‌توان به خريد شركت Brighterion اشاره كرد. اين شركت سابقه‌اي درخشان در زمينه‌ي يادگيري ماشيني و هوش مصنوعي دارد.

سهام مستركارت در سال ۲۰۰۶ به‌صورت عمومي عرضه شد. اين شركت كه ابتدا به‌صورت مجموعه‌اي از بانك‌ها فعاليت مي‌كرد، در اين تاريخ ۶۱.۵ ميليون سهم با ارزش هركدام ۳۹ دلار را به بازار بورس اوراق بهادار عرضه كرد. تا آگوست سال ۲۰۱۶، ارزش مجموع سهام مستركارت به ۱۰۵.۵ ميليارد دلار رسيد.

محصولات و پروژه‌ها

اكثر مردم مستركارت را با انواع كارت‌هاي بانكي مي‌شناسند. حال اين‌كه اين سازمان راه‌حل‌هاي مالي و سيستم‌هاي پرداخت زيادي را نيز ايجاد كرده و به كمك شركت‌هاي جانبي توسعه داده است.

كارت‌هاي بانكي

مستركارت در دوران فعاليت خود هميشه به پيشرفت خدمات پرداخت و انتقال وجه كارتي توجه زيادي كرده است. اين سازمان انواع مختلفي از كارت‌ها را ارائه مي‌دهد. كارت‌هاي اعتباري يا Credit، از نمونه‌هاي پرطرفدار كارت‌هاي بانكي هستند. در تعريف ساده، اين كارت‌ها بسته به اعتبار مشتري در بانك و سابقه‌ي مالي او، به دارنده اجازه مي‌دهند كه هزينه‌ي محصول يا خدمت خريداري‌شده را مدتي بعد بپردازد.

نوع ديگر كارت‌ها، كارت‌هاي دبيت (Debit) هستند كه ساختاري ساده دارند و براي پرداخت هزينه يا دريافت پول نقد در لحظه استفاده مي‌شوند. پول خرج شده از اين كارت‌ها در همان زمان انجام فرآيند از حساب فرد مورد انديشه متخصصين كسر مي‌شود.

كارت‌هاي پيش‌پرداختي يا Prepaid نوع ديگري از خدمات مستركارت به مشتريان است كه به آن‌ها اجازه مي‌دهد بدون داشتن حساب بانكي يا اعتبار بانكي از كارت براي خريد يا ذخيره‌ي پول استفاده كنند.

پرداخت بدون تماس

اين پروژه ابتدا با نام Paypass معرفي ‌شد و بعدا به Mastercard Contactless تغيير نام داد. محصول اين پروژه روشي ساده‌ و بدون نياز به كشيدن يا وارد كردن كارت بانكي در درگاه پرداخت براي خريد است. شركت‌هاي ديگر مانند American Express روش مشابه و با نام ExpressPay دارند. رقيب اصلي مستركارت يعني ويزا نيز از همين روش با نام payWave استفاده مي‌كند. در حال حاضر اين روش پرداخت تنها براي پرداخت‌هاي تا ۵۰ دلار قابل استفاده است.

مستركارت پروژه‌ي كانتكت‌لس را در سال ۲۰۰۳ و به‌صورت آزمايشي در اورلاندوي فلوريدا شروع كرد. بيش از ۱۶ هزار مشتري و ۶۰ مركز فروش در اين طرح اوليه مشاركت كردند. اين شركت براي توسعه‌ي ساختار پرداخت‌هاي موبايل با استفاده از NFC نيز با نوكيا، AT&T و JPMorgan همكاري كرد. در سال ۲۰۱۱، گوگل و مستركارت پروژه‌اي مشترك با نام Google Wallet شروع كردند. آن‌ها اپليكيشني توسعه دادند تا متخصص بتواند با استفاده از آن و بدون نياز به كارت فيزيكي عمليات ارسال اطلاعات كارت بانكي خود به درگاه پرداخت را انجام دهد. اين پروژه بعدا با توسعه‌ي Android pay به بلوغ رسيد.

Qkr

اين پروژه يك اپليكيشن پرداخت است كه توسط خود تيم مستركارت توسعه داده شده است. تمركز اصلي اين سيستم پرداخت در مكان‌هايي مانند مسابقات ورزشي و كنسرت‌ها و سينماها است. روش QkR نيازي به سيستم NFC ندارد و با ارتباط اينترنتي كار مي‌كند.

كاربران اين اپليكيشن مي‌توانند با اسكن باركد QR مخصوص در محلي كه نشسته‌اند، سفارش خود را ثبت و هزينه‌ي آن را از كارت اعتباري خود پرداخت كنند. پس از اتمام عمليات خريد، پرسنل خدماتي مركز ورزشي يا تفريحي، سفارش را در همان محل به مشتري تحويل مي‌دهند. در حال حاضر اين سيستم خريد در سينماهاي استراليا استفاده شده است. مستركارت در حال حاضر در حال انجام تبليغات و عرضه‌ي اين اپليكيشن و سرويس‌هاي آن به فروشندگان بزرگ است.

شبكه بانكي Banknet

شبكه‌ي بانكي مورد استفاده‌ي مستركارت، Banknet نام دارد. اين شبكه‌ي ارتباطاتي، تمام عرضه‌كنندگان، مشتريان، درگاه‌هاي پرداخت و مراكز پردازش عمليات پرداخت را در يك شبكه‌ي مالي به هم متصل مي‌كند. مركز عملياتي اين شبكه در شهر سنت لوئيس ايالت ميزوري واقع است و تحت استاندارد بين‌المللي ISO 8583 فعاليت مي‌كند.

شبكه‌ي مستركارت ساختاري نقطه به نقطه دارد و هر ۲ نقطه‌اي كه درخواست اتصال در آن داشته باشند، به كمك شبكه‌اي از نقطه‌هاي فعال ديگر به هم متصل مي‌شوند. اين ساختار در علوم شبكه Peer-To-Peer نام دارد. استفاده از اين ساختار شبكه باعث مي‌شود كه بروز اشكال در يكي از مراكز و نقطه‌ها، ضرري به ساختار كلي و ارتباط ديگر بخش‌ها وارد نكند.

برخلاف مستركارت، ويزا از شبكه‌اي با ساختار ستاره‌اي بهره مي‌برد. در اين ساختار، بخش‌هاي فعال در شبكه به مراكز مشخصي متصل مي‌شوند و تمامي فرآيندها در اين مراكز صورت مي‌گيرد. به عبارتي اگر مركز پردازش دچار اشكال شود، ارتباط نقاط آن مركز با هم قطع مي‌شود. در نتيجه مي‌توان گفت ساختار شبكه‌اي مستركارت انعطاف‌پذيرتر و امن‌تر است.

اشكالات حقوقي و دعواهاي قضايي

شركت‌هاي مستركارت و ويزا با وجود رقابت شديدي كه دارند، در زمينه‌ي رويارويي با سرويس‌دهندگان سنتي خدمات بانكي و حل كردن اشكالات قانوني با هم مشترك هستند. بانك‌ها و فروشندگان در طول تاريخ فعاليت اين ۲ سرويس شكايت‌هاي حقوقي زيادي عليه آن‌ها ارائه كرده‌اند كه برخي از آن‌ها با مبالغ بسيار زيادي حل و فصل شده‌اند.

يكي از شاكيان بزرگ اين شركت‌ها، سرويس‌دهندگان درگاه‌هاي پرداخت يا ATM-ها بوده‌اند. اين شركت‌ها ادعا كرده‌اند كه مستركارت و ويزا با وضع قوانين خاص، اجازه‌ي كاهش ارزش خدمات دستگاه‌هاي ATM را نمي‌دهند. در شكايت بزرگ ديگري كه عليه اين ۲ شركت ارائه‌ شد، آن‌ها به‌منظور اصلاح ارزش خدمات پرداخت با كارت، مجبور به پرداخت ۳ ميليارد دلار جريمه به شاكيان شدند. شاكيان اين دعواي حقوقي، فروشندگان بزرگي همچون وال‌مارت، Sears و ديگر شركت‌هاي بزرگ آمريكايي بودند.

مستركارت اشكالات و دعواهاي حقوقي زيادي در ايالات متحده‌ي آمريكا و همين‌طور اروپا داشته است. يكي از تاريخي‌ترين دعواهاي حقوقي عليه اين شركت، در سال ۱۹۹۶ برپا شد كه طي آن، ۴ ميليون فروشنده به خاطر مجبور شدن به پذيرش كارت‌هاي اعتباري و افزايش سهم مستركارت از پرداخت‌هاي كارتي به دادگاه فدرال شكايت كردند. نتيجه‌ي اين شكايت پرداختي ميليارد دلاري توسط مستركارت بود كه به بزرگ‌ترين پرداخت خسارت تاريخ بدل شد.

از شكايت‌هاي حقوقي ديگر عليه مستركارت مي‌توان به ادعاي American Express اشاره كرد كه در نهايت نيز مستركارت را متهم كرد. طبق ادعاي اين شركت، بانك‌هايي كه با مستركارت قرارداد داشتند، نمي‌توانستند با امريكن اكسپرس همكاري كنند و اين قانون به‌صورت صريح در قراردادهاي مستركارت ذكر مي‌شد.

افزايش ارزش تراكنش‌هاي مالي براي توريست‌هايي كه به اروپا سفر مي‌كنند نيز از تخلفات در حال پيگيري مستركارت است. سازمان‌هاي حقوقي و مالي اروپايي از سال ۲۰۱۳ پيگير اين اتهام هستند و قصد دارند هزينه‌اي كه مستركارت به خاطر تراكنش‌هاي مالي از گردشگران دريافت مي‌كند، كاهش دهند.

مستركارت در سال ۲۰۱۰ تمام تراكنش‌ها و پرداخت‌ها به سايت ويكي ليكس (WikiLeaks) را مسدود كرد. اين اقدام آن‌ها با اعتراضات گسترده‌ي جهاني روبرو شد و باعث شد گروه هكرهاي كلاه‌سفيد Anonymous حملات متعددي به وب‌سايت‌هاي مستركارت و سرورهاي آن‌ها صورت دهند. مدافعان حقوق بشر بر اين عقيده هستند كه اين ممنوعيت‌هاي ايجادشده مي‌تواند در جهت سانسور انتشار اطلاعات باشد. در نتيجه‌ي اين اعتراضات، شكايت‌هاي حقوقي متعددي عليه مستركارت و ويزا مطرح شده‌اند كه در حال پيگيري هستند.

يكي از انتقادات بزرگي كه در سال‌هاي اخير به مستركارت وارد شده، تفاهم‌نامه‌ي اين شركت با دولت نيجريه است. طي اين توافق كه در سال ۲۰۱۴ امضا شد، كارت‌هاي ملي و شناسايي مردم نيجريه به كارت‌هاي بانكي و اعتباري تبديل خواهند شد كه لوگوي مستركارت روي آن‌ها درج شده است. منتقدان بر اين باورند كه اين اقدام شبيه به مهر كردن بدن برده‌هاي آفريقايي توسط صاحبان آمريكايي آن‌ها است.

شبكه تبليغاتي و وضعيت كنوني برند مستركارت

مستركارت در حال حاضر با شعار رقابتي «بدون ارزش (Priceless)» فعاليت مي‌كند. عبارت تبليغاتي اين شركت نيز به اين صورت است: «برخي چيزها را نمي‌توان با پول خريد، براي بقيه‌ي موارد مي‌توان از مستركارت استفاده كرد.» اين كمپين تبليغاتي براي اولين بار در سال ۱۹۹۷ اجرا شد و عنوان Priceless نيز به نام شركت مستركارت ثبت شده است. حتي اين كمپين تبليغاتي نيز از گزند شكايت‌هاي حقوقي در امان نبود. ۴ سال قبل از شروع كمپين مستركارت، كمپيني تبليغاتي در كشور پاراگوئه با همين جمله شروع به فعاليت كرده بود. طراح اين كمپين كه آن را براي شركت خدمات مالي Bancard طراحي كرده بود، شكايتي عليه مستركارت ارائه كرد.

مستركارت در حال حاضر ارزشي تقريبا دوسوم رقيب ديرينه‌ي خود يعني ويزا كارت دارد؛ اما تلاش‌هاي گسترده و حضور در بازارهاي جديد مي‌‌تواند آن‌ها را به كسب مقام برتر در صنعت خدمات مالي اميدوار كند. درآمد اصلي شركت‌هاي همچون مستركارت، درصدي از مبالغ تراكنش كارت‌ها است كه از فروشندگان دريافت مي‌شود.

مستركارت به‌عنوان اسپانسر تيم‌هاي مختلف ورزشي و رويدادهاي بزرگ نيز فعاليت مي‌كند. جام قهرمانان اروپا، يكي از بزرگ‌ترين اين رويدادها است. اين شركت تا سال ۲۰۰۷ به‌عنوان اسپانسر جام جهاني فوتبال نيز فعاليت مي‌كرد كه پس از يك دعواي حقوقي آن را به رقيب خود يعني Visa واگذار كرد.