داستان برند: تخفيفان، تخفيفي كه به گروه بودن ما گره خورده است
تخفيفان (Takhfifan) يكي از اولين سرويس‌هاي خريد گروهي و تخفيفي، با بيش از ۲۰ هزار سفارش در روز، پرطرفدارترين آن‌ها در ايران محسوب مي‌شود. اين شركت كار خود را از سال ۱۳۹۰ در تهران شروع كرد و با هدف ورود به تمامي حوزه‌هاي خريد الكترونيك متخصصان ايراني، مشغول به فعاليت شد.
تخفيفان در اكثر شهرهاي بزرگ ايران از جمله تهران، اصفهان، مشهد، شيراز و بوشهر فعاليت مي‌كند و مجموع شهرهاي محل فعاليت آن به ۳۴ شهر مي‌رسد. اين پلتفرم خريد تخفيفي علاوه‌بر فروش كالا به متخصصان، خدمات متنوع ازجمله رزرو رستوران، بليط تئاتر، كلاس‌هاي يادگيريي، خدمات پزشكي و سلامت و بسياري موارد ديگر را نيز با طرح‌هاي خريد گروهي و تخفيفي عرضه مي‌كند.
وبسايت‌هاي خريد گروهي چند سالي است كه در انواع مختلف در ايران فعاليت مي‌كنند. روش مشترك اكثر اين سرويس‌ها، عقد قرارداد با فروشندگان كالا يا ارائه‌دهندگان خدمات به‌گونه‌اي است كه به‌شرط به‌حد‌نصاب رسيدن تعداد خريداران كالا يا خدمات، تخفيفي مشخص به تمامي خريداران اهدا خواهد شد. اكثر طرح‌هاي تخفيفي داراي محدوديت زماني هستند و بيش‌ازهمه، براي كسب‌وكارها كوچك و نوپا، بهترين نوع تبليغات محسوب مي‌شوند.
تاريخچه تأسيس
نازنين دانشور، بنيان‌گذار تخفيفان متولد ۱۳۶۲، تحصيلات مقطع متخصص كارشناسي خود را در رشته‌ي نرم‌افزار و متخصص كارشناسي ارشد رشته‌ي IT در ايران به پايان رسانده است. او دوره‌ي كوتاهي را در انگلستان به كار مشغول شده و پس از بازگشت به ايران، اولين سوپرماركت الكترونيكي كشور را با نام ميدونك در سال ۱۳۸۸ راه‌اندازي كرد.
ميدونك، اولين سوپرماركت الكترونيك ايران توسط دانشور تأسيس شد
ميدونك ايده‌اي بود كه دانشور پس از احساس نياز به فروش و تحويل مواد مورد نياز متخصصان به‌صورت اينترنتي، راه‌اندازي كرد. پس از مدتي و طي يك مصاحبه‌ي رونامه‌اي ساده كه دانشور هيچ‌وقت فكر نمي‌كرد چندان تاثيري در كسب‌وكارش داشته باشد، اين استارتاپ در اكثر رسانه‌هاي كشور پوشش داده شد و حتي گاردين نيز در مقاله‌اي به اولين سوپرماركت الكترونيك ايران اشاره كرد. همين پوشش رسانه‌اي باعث ايجاد سفارشات بسيار در سوپرماركت كوچكِ ديجيتالي دانشور شد. حجم سفارش‌ها در آن سرويس به‌سرعت افزايش پيدا كرد و بنيان‌گذار به‌همراه دوستان خود، درگير فرايند سخت تأمين و تحويل سفارشات شد.
دانشور پس از مدتي متوجه شد كه زيرساخت‌هاي متخصص و خصوصا شهري براي پياده‌سازي سوپرماركت الكترونيك، هنوز آماده نيست. درواقع او اكنون هم اين زيرساخت‌ها را مناسب پياده‌سازي چنين ايده‌اي نمي‌داند. درنهايت ميدونك پس از ۹ ماه فعاليت تعطيل شد و نازنين دانشور به‌عنوان مديرپروژه، در شركتي ديگر مشغول به كار شد.
نازنين دانشور، بنيان‌گذار تخفيفان
استارتاپ ميدونك كه به‌نوعي پايه‌هاي اوليه‌ي تخفيفان را در ذهن دانشور ايجاد كرد، با چالشي بزرگ به‌نام محصول خراب‌شدني رو‌به‌رو بود. به‌بيان‌ديگر تحويل سريع كالا در اين سرويس، مهم‌ترين و حساس‌ترين بخش محسوب مي‌شد كه با‌توجه به محدوديت‌هاي آن زمان تيم، توانايي اجراي مناسب آن وجود نداشت. حتي امروز هم بسياري از سوپرماركت‌هاي الكترونيك ايران، در شهرها و مناطق محدود خدمت‌رساني مي‌كنند.
همكاري در پروژه‌اي در آلمان، ايده‌ي تأسيس تخفيفان در ايران را ايجاد كرد
پس از مدتي، يك پيشنهاد كاري از يك دوست، دانشور را بار ديگر به انگلستان رساند. او پس از مصاحبه در لندن، به‌عنوان برنامه‌نويس در گروپان (Groupon) در آلمان مشغول به كار شد و در پروژه‌ه‌اي شبيه به تخفيفان امروزي، در آن مشاركت داشت. وي در همين زمان به فكر راه‌اندازي سرويس مشابه در ايران افتاد و تلاش كرد سرمايه‌گذار خارجي براي پروژه خود در ايران پيدا كند؛ اما به‌خاطر شرايط سياسي خاص، پيشنهادش قبول نشد.
بنيان‌گذار تخفيفان پس از نااميدي از جذب سرمايه‌گذار خارجي، به‌صورت شخصي روي توسعه‌ي ايده‌ي وبسايت تخفيفي خود كار كرد. او روزهاي ابتدايي پروژه را در آلمان پيگيري كرد و از دوستان‌اش براي بخش‌هاي مختلف و طراحي‌هاي وبسايت كمك گرفت. در مرداد ۱۳۹۰، دانشور به ايران بازگشت و به‌همراه خواهرش، پروژه‌ي تخفيفان را به‌صورت رسمي شروع كرد. اولين دفتر كاري تخفيفان، در همان سال و در فضايي ۴۰ متري تأسيس شد.
نازنين دانشور در آلمان ازدواج كرده بود و پيش از بازگشت به ايران، همسرش نيز استارتاپي را در آلمان تأسيس كرد. تفاهم اين زوج آن‌گونه بود كه استارتاپ هركدام كه موفق شد، ديگري به كشور همسرش برود. درنهايت پس از چند سال و با شروع موفقيت‌هاي تخفيفان، همسر آلماني دانشور هم به ايران آمد.
تخفيفان كار خود را با يك تيم دونفره شروع كرد و حتي طراحي لوگوي اوليه‌ي آن را دوستي با آشنايي اوليه با نرم‌افزار فتوشاپ انجام داد. طرحي كه در سال‌هاي بعد چند بار مورد بازبيني قرار گرفت و درنهايت، به لوگوي امروزي تخفيفان تبديل شد.
دفتر كار كنوني تخفيفان
اولين پيشنهادهاي تخفيفي، تنها با هدف شناساندن برند ارائه شد
يكي از اولين چالش‌هاي استارتاپ‌هاي حوزه‌ي تخفيف گروهي، ايجاد اعتماد در متخصصان مبني بر واقعي بودن تخفيف‌ها محسوب مي‌شود. تخفيفان اين چالش ابتدايي را با برگزاري كارگاه‌هاي يادگيريي كارآفريني و همايش در دانشگاه‌ها تاحدودي برطرف كرد. در بخش شركت‌ها و فروشگاه‌هاي ارائه‌دهنده‌ي تخفيف، قدم‌هاي ابتدايي تنها با هدف افزايش شناخت نسبت به برند انجام شد و درآمدزايي، جايي در آن‌ها نداشت.
يكي از اولين فروش‌هاي بزرگ انجام‌گرفته در تخفيفان، كنسرتي در اريكه‌ي ايرانيان بود كه با شرط فروش تمام بليط‌هاي سالن، تخفيف قابل‌توجهي را به آن‌ها اهدا كرد. تيم شركت نيز حداكثر تلاش خود را به‌كار گرفت تا فروش هرچه بيشتر را حتي در بين آشنايان و دوستان، پيش ببرد.
بنيان‌گذار تخفيفان، سرمايه‌هاي اوليه‌ي مادي و معنوي خود را به‌روش بوت‌استرپ فراهم كرد. او پس‌انداز چند سال كار در آلمان و انگلستان را به‌عنوان رهن دفتر اداري هزينه كرد. دعوت از دوستان، اعضاي فاميل و آشنايان براي خريد بليط كنسرت اول يا حتي اهداي رايگان بليط به آن‌ها، به‌نوعي جذب سرمايه‌ي معنوي براي شروع كار تخفيفان محسوب مي‌شود. دانشور درباره‌ي اين خاطره مي‌گويد:
تمام اعضاي فاميل در اين كنسرت حضور داشتند. دايي من نه پيش و نه پس از آن برنامه، هيچ‌وقت به سالن كنسرت نرفت. به‌ياد دارم كه موسيقي مناسبي هم پخش نمي‌شد اما تنها هدف ما، پر كردن سالن و ايجاد حس اعتماد در تهيه‌كننده‌ي برنامه بود.
ظهور چالش‌ها و رقبا
تخفيفان مانند بسياري از استارتاپ‌هاي ايراني ديگر، در ابتدا با چالشي به‌عنوان نيروي انساني رو‌به‌رو بود. بنيان‌گذار اين استارتاپ كه زماني را نيز در آلمان و انگلستان مشغول به كار بود، در روزهاي ابتدايي در شوك پيدا كردن نيروي انساني مناسب و متعهد فرو رفت. درواقع او با نيرويي در ايران مواجه بود كه متأسفانه برخلاف كشورهاي پيشرفته، انگيزه و تعهد لازم را به كار از خود نشان نمي‌داد. به‌علاوه شرايط مالي و قانوني استارتاپ نيز در روزها و ماه‌هاي ابتدايي، قطعا پاسخگوي نياز نيروي انساني حرفه‌اي نبود.
نيروي انساني، بزرگ‌ترين چالش هميشگي استارتاپ‌هاي ايران است
راهكار تخفيفان براي حل چالش نيروي انساني و جذب و حفظ متخصصان برتر، در راهنمايي، يادگيري و تشويق همكاري خلاصه مي‌شود. اگرچه چالش اصلي تا به امروز و پس از هفت سال فعاليت هنوز در اين شركت وجود دارد. درواقع فرهنگ غلط جذب نيروي انساني در استارتاپ‌ها و رفتارهاي رقابتي ناسالم يا حتي پيشنهادهاي حقوقي غيرمنطقي، هنوز هم به تخفيفان و ديگر فعالان اكوسيستم استارتاپي ايران خسارت مي‌زند.
پس از مدتي كه از شروع كار تخفيفان گذشت، رقباي متعدد با نام‌هاي مختلف وارد بازار فروش تخفيفي شدند. در آن سال‌ها، تخفيفان كه بيش از همه بازار را شناخته بود، با تمركز بر تحقيقات خود و البته تبليغات دهان به دهان، به شهرت خود مي‌افزود. درواقع به‌خاطر كمبود سرمايه، تخفيفان برخلاف رقباي خود تبليغات گسترده انجام نداد؛ اما به‌خاطر همان اعتبار اوليه، سهم مناسبي را در بازار به‌دست آورد.
نازنين دانشور يكي از معدود كارآفرينان زن در ايران است كه به‌خوبي با چالش‌هاي اين حوزه خصوصا براي زنان آشنايي دارد. او امروز خود را به‌عنوان يك كارآفرين شناخته‌شده در فضاي استارتاپي ايران اثبات كرده اما براي رسيدن به اين موقعيت، مسير دشواري را طي كرده است.
كارآفرين زن بودن اشكالات و مسائل خاص خود را دارد
بنيان‌گذار تخفيفان در سال‌هاي فعاليت در موقعيت‌هاي مختلف به‌خاطر زن بودن شاهد برخوردهاي نامناسب يا ايجاد اشكال بر سر راه پيشرفت كسب‌وكارش بوده است. به‌عنوان مثال او در موقعيت‌هاي چالشي به‌خاطر زن بودن برخورد نامناسبي را از مديران متعدد مشاهده كرد كه شايد براي كارآفرين مرد، پيش نمي‌آمد. البته دانشور و ديگر كارآفرينان زن، برخي اوقات از تبعيض‌هاي رفتاري موجود در اكوسيستم سود هم برده‌اند كه قطعا كمتر از موارد ديگر بوده است.
از چالش‌هاي بزرگ ديگر تخفيفان و خصوصا بنيان‌گذار آن، مي‌توان به تعادل زندگي شخصي و كاري اشاره كرد. اين چالش نه‌تنها بر سر راه دانشور، بلكه تقريبا براي تمامي كارآفرينان وجود دارد. دانشور اعتقاد دارد باوجود تمامي مفاهيم و يادگيري‌هاي موجود براي بهبود تعادل زندگي شخصي و كاري، ايجاد آن در زندگي يك كارآفرين بسيار دشوار محسوب مي‌شود. وي اعتقاد دارد كه نمي‌توان هم كارآفرين خوبي بود و شركت را به خوبي اداره كرد و هم زندگي شخصي شبيه‌به مردم عادي داشت.
جذب سرمايه‌گذار
تخفيفان پس از پنج سال فعاليت، جذب سرمايه را در دستور كار خود قرار داد. گروه سرمايه‌گذاري سرآوا، در سال ۱۳۹۵ تخفيفان را به گروه استارتاپ‌هاي خود اضافه كرده و در آن سرمايه‌گذاري كرد. توسعه‌ي فعاليت‌ها پس از جذب سرمايه‌گذار قوت گرفت و تمركز بر بهبود خدمات نيز يكي از برنامه‌هاي اصلي تخفيفان شد.
سرآوا در سال ۱۳۹۵ به‌عنوان سرمايه‌گذار تخفيفان به شركت وارد شد
طبق ادعاي بنيان‌گذار تخفيفان، اين سرويس در سال ۱۳۹۷، حدود ۷۵ درصد از بازار فروش گروهي و تخفيفي ايران را به خود اختصاص داده است. دانشور اعتقاد دارد فاصله با رقباي اصلي در يكي دو سال اخير افزايش يافته است. از دلايل اصلي اين افزايش اختلاف و پيشرفت تخفيفان در سال‌هاي اخير مي‌توان به جذب سرمايه‌گذار و از آن مهم‌تر، تمركز روي بازار تخفيف و پرهيز از پرداختن به حوزه‌هاي مختلف كاري اشاره كرد. البته، تخفيفان امروز در حوزه‌هاي ديگر با هدف گسترش خدمات خود سرمايه‌گذاري مي‌كند اما به‌صورت مستقيم به آن‌ها وارد نخواهد شد.
نازنين دانشور اعتقاد دارد كه اگر در سال ۹۵ سرمايه‌گذار جذب تخفيفان نمي‌شد، رقابت را به رقيب اصلي خود واگذار مي‌كرد و نمي‌توانست به جايگاه فعلي دست يابد.
يكي از چالش‌هاي اصلي سرويس‌هاي فروش خدمات تخفيفي، كيفيت خدمات و محصولات ارائه‌شده توسط شركت‌هاي طرف قرارداد محسوب مي‌شود. تخفيفان در چند وقت اخير سيستم امتيازدهي به خدمات‌دهندگان را در دستور توسعه قرار داده است. اين سرويس، براي بهبود خدمات شركت‌ها و سازمان‌هاي طرف قرارداد استفاده مي‌شود و آن‌هايي كه عملكردي پايين‌تر از استانداردهاي تخفيفان داشته باشند، از سرويس حذف خواهند شد.
وضعيت كنوني و برنامه‌هاي آتي برند تخفيفان
تخفيفان در سال ۱۳۹۷ افتخار بزرگي را براي اكوسيستم كارآفريني ايران كسب كرد. اين شركت از طرف اتاق بازرگاني ايران به‌عنوان يكي از نماينده‌هاي كشور براي رقابت جايزه‌ي كارآفرين جوان كنفدراسيون اتاق‌هاي بازرگاني و صنعت آسيا و اقيانوسيه به كشور تركيه رفت و بنيان‌گذار آن، جايزه‌ي كارآفرين جوان اين رقابت را به خود اختصاص داد. اين رقابت‌ها به‌صورت دوره‌اي براي شناسايي كارآفرينان و تيم‌هاي استارتاپي برتر در حوزه‌ي آسيا و اقيانوسيه برگزار مي‌شود كه فرصت خوبي براي تخفيفان در جهت آشنايي با فعالان كشورهاي ديگر و مذاكره با سرمايه‌گذاران احتمالي خارجي بود.
اولين سرويس فروش الكترونيك تخفيفي در ايران، درحال‌حاضر تمركز خود را روي گسترش بر بازار داخلي مي‌داند و برنامه‌ي جدي براي ورود به بازارهاي خارجي ندارد. البته، شرايط خاص كنوني و كاهش علاقه‌ي سرمايه‌گذاران بين‌المللي در ايران نيز در اين تصميم‌گيري دخيل بوده است.
لوح تقدير و جايزه‌ي كارآفرين جوان اتاق‌هاي بازرگاني آسيا و اقيانوسيه
ساختمان كنوني تخفيفان به‌صورت اجاره‌اي فراهم شده است. درواقع نازنين دانشور شرايط دشوار جابه‌جايي به مراكزي همچون كارخانه‌ي فناوري تهران و همچنين همكاري مالك دفتر را از دلايل عدم جابه‌جايي و تلاش براي بازسازي دفتر كنوني مي‌داند. البته، بنيان‌گذار تخفيفان هم به اشكالات هميشگي فضاي كاري اشاره مي‌كند و اعتقاد دارد در سال‌هاي فعاليت، چالش‌هاي متعددي را در اين حوزه پشت سر گذاشته است.
اين برند مي‌خواهد در تمامي خريد‌هاي الكترونيك متخصصان، نقش داشته باشد
تخفيفان در مدتي از فعاليت خود به عرضه‌ي مستقيم انواع كالا به‌صورت تخفيفي نيز روي آورد. البته، ورود بازيگران بزرگ ديگر به اين حوزه و فروش كالا با تخفيف توسط آن‌ها، تاحدودي اين استراتژي را از روند كاري آن‌ها خارج كرد.
در برنامه‌هاي آتي برند تخفيفان، تمركز روي ارائه‌ي خدمات محل ويژه‌اي دارد. به‌بيان ديگر تخفيفان قصد دارد در هر فرايند خريد و فروشي توسط متخصص ايراني حضور داشته باشد و با ارائه‌ي خدمات متنوع، تجربه‌ي خريد را براي آن‌ها آسان‌تر كند.
تخفيفان، برندي در اكوسيستم استارتاپي ايران است كه با سابقه‌اي مناسب، توانسته در ميان رقبا قد علم كند. اين استارتاپ با شناخت مناسب بازار هدف، برنامه‌ريزي اوليه‌ي مناسب پيش از ورود به بازار و جذب و حفظ نيروي انساني بااستعداد، مسير موفقيت را تاكنون پيموده است. آن‌ها درحال حاضر حدود ۱۵۰ متخصص دارند و در بيش از ۳۴ شهر ايران، خدمت‌رساني مي‌كنند.
هم انديشي ها