راهنماي انتخاب بهترين گرافيك براي لپ‌تاپ [مهر ۱۴۰۲]

بهترين كارت گرافيك براي لپ تاپ كدام است؟ آيا درست است كه براي صحبت درباره‌ي واحد پردازش گرافيكي لپ‌تاپ‌ها از عبارت كارت گرافيك استفاده كنيم يا صحيح‌تر است بگوييم بهترين پردازنده‌ي گرافيكي لپ‌تاپ كدام مدل است؟ كارت گرافيك و پردازنده‌ي گرافيكي دو عبارت متقاوت از هم هستند كه اغلب به‌جاي هم استفاده مي‌شوند؛ اما تفاوت‌هاي مهمي با يكديگر دارند. براي درك بهتر فرق اين دو بايد به اجزاي سازنده‌ي آن‌ها نگاهي بيندازيم.

GPU درواقع واحد پردازش گرافيكي است كه مي‌تواند در دل كارت گرافيك نصب شده باشد يا به‌صورت مجزا روي مادربرد قرار بگيرد. كارت گرافيك علاوه‌بر GPU، از اجزايي مانند حافظه ويدئويي و سيستم خنك‌كننده نيز بهره مي‌گيرد و همان‌طوركه از اسمش هم مشخص است، به‌صورت كارت و از طريق اسلات روي مادربرد قرار جاي مي‌گيرد.

كارت گرافيك قطعه‌اي است كه در هر زمان مي‌تواند از روي مادربرد جدا و با كارت گرافيك ديگر جايگزين شود؛ در‌صورتي‌كه GPU به‌صورت تراشه (گرافيك مجزا) يا به‌عنوان بخشي از تراشه‌ي مجتمع (گرافيك آن‌بورد) پياده‌سازي مي‌شود.

در ۹۹ درصد لپ‌تاپ‌ها نمي‌توان CPU و GPU را مانند رم و حافظه ارتقا يا تغيير داد؛ پس گرافيك لپ‌تاپ قطعه‌اي جداگانه نيست كه بتوان آن‌ را خريد و بعد روي لپ‌تاپ خود از آن‌ استفاده كرد. از‌اين‌رو، بايد هنگام خريد لپ تاپ به گرافيك و ساير مشخصات آن دقت كرد.

در اصل دو نوع پردازنده‌ي گرافيكي وجود دارد: پردازنده‌ي گرافيكي مستقل يا جداگانه و پردازنده‌ي گرافيكي مجتمع يا iGPU. در ادامه هر‌يك را توضيح مي‌دهيم.

GPUهاي مجزا واحدهاي پردازش گرافيكي مستقلي به‌شمار مي‌آيند كه از پردازنده‌ي اصلي كامپيوتر يا CPU جدا هستند. اين نوع GPUها حافظه‌ي اختصاصي خود را دارند و معمولاً در رايانه‌هاي روميزي و لپ‌تاپ‌هاي ميان‌رده و پرچم‌دار به‌كار مي‌روند. پردازنده‌هاي گرافيكي جداگانه عموماً قدرت پردازشي بيشتري دارند كه آن‌ها را براي كارهاي سنگيني مانند بازي، ويرايش ويديو، رندر سه‌بعدي و يادگيري ماشيني مناسب مي‌سازند. عملكرد رضايت‌بخش آن‌ها باعث مي‌شود ازپسِ پردازش‌هاي گرافيكي پيچيده بربيايند.

گرافيك مجزا حافظه‌ي مستقل اختصاصي خود را دارد كه حافظه ويديويي يا VRAM ناميده مي‌شود. VRAM را با رم موجود روي مادربرد اشتباه نگيريد. مقدار VRAM در بين گرافيك‌هاي مجزا بين ۲ تا ۱۶ گيگابايت است؛ البته در نسخه‌هاي دسكتاپ اين مقدار به ۲۴ گيگابايت هم مي‌رسد. به‌دليل اينكه گرافيك‌هاي مجتمع به رم سيستم نياز دارند، نبايد از آن‌ها توقع زيادي در حد كارت‌هاي مجزاي همسان خود داشته باشيد.

پردازنده‌هاي گرافيكي مجتمع كه به‌عنوان گرافيك داخلي (آن‌بورد) نيز شناخته مي‌شوند، در پردازنده‌ي اصلي كامپيوتر (CPU) تعبيه شده‌اند. اين نوع GPUها حافظه‌ي اختصاصي خود را ندارند و مشتركاً با CPU از حافظه‌ي سيستم استفاده مي‌كنند. پردازنده‌هاي گرافيكي مجتمع معمولاً در لپ‌تاپ‌هاي پايين‌رده و اقتصادي و رايانه‌هاي روميزي ارزان‌ارزش و دستگاه‌هاي كم‌مصرف مانند اولترابوك‌ها و تبلت‌ها يافت مي‌شوند. اگرچه پردازنده‌هاي گرافيكي مجتمع به‌اندازه‌ي پردازنده‌هاي گرافيكي مجزا قدرتمند نيستند، براي كارهاي روزمره مانند مرور وب و پخش چندرسانه‌اي و بازي‌هاي اوليه كافي هستند.

ناگفته نماند كه اين قضيه براي پردازنده‌ي گرافيكي تراشه‌هاي سري M1 و M2 اپل كمي فرقي مي‌كند؛ زيرا علاوه‌بر متفاوت‌بودن ساختار اين پردازنده‌ها با گرافيك‌هاي جداگانه، عملكرد پردازشي آن‌ها در كارهاي گرافيكي تقريباً مشابه است. براي مثال، GPU تراشه M1 اپل عملكردي مشابه گرافيك GTX 1650 انويديا دارد؛ هرچند در بهينگي مصرف انرژي iGPU اپل برگ‌برنده را دارد.

همچنين، نسل جديد پردازنده‌هاي لپ‌تاپ از GPUهاي مجتمع قدرتمندي بهره مي‌برند. براي نمونه، نسل دوازده و سيزده پردازنده‌هاي i7 اينتل يا نسل شش يا هفت پردازنده‌هاي Ryzen 7 اي‌ام‌دي قدرتي حتي بيش‌ از پردازنده‌ي گرافيكي جداگانه‌ي GTX 1650 لپ‌تاپ دارند. اين موضوع نشان مي‌دهد كه خريد لپ تاپ با پردازنده‌هاي مذكور به‌همراه گرافيك ۱۶۵۰ چندان هوشمندانه به‌انديشه متخصصين نمي‌رسد و بهتر است به‌سراغ سري ۲۰۵۰ يا حتي با مبالغ بيشتر، سري ۲۰۶۰ برويد.

درحالي‌كه پردازنده اينتل Core i7 مي‌تواند رندر بگيرد، اين كار را با سرعت كمتري از گرافيك‌هاي ميان‌رده انجام مي‌دهد. در‌حقيقت، قدرت پردازشي گرافيك‌هاي ميان‌رده و پرچم‌دار به‌حدي زياد است كه در برخي برنامه‌ها به‌ كمك پردازنده‌ي مركزي مي‌آيد و اين كار باعث افزايش سرعت انجام كارها و بهبود عملكرد مي‌شود. به‌همين‌دليل، حتي لپ‌تاپ‌هايي كه براي مقاصد تحصيلي و تجاري توليد شده‌اند، نيز گاهي از گرافيك مجزا استفاده مي‌كنند.

نكته‌ي مهمي كه اكثر مواقع هنگام انتخاب پردازنده‌ي گرافيكي مناسب از قلم مي‌افتد، توجه به توان مصرفي GPU است. ممكن است چندين گرافيك با نام يكسان، اما توان و قدرت متفاوت وجود داشته باشند. پس هنگام خريد لپ‌تاپ، ابتدا نياز خود را بسنجيد و باتوجه‌به آن گرافيك مناسب با توان موردنيازتان را بخريد.

براي مثال، گرافيك انويديا RTX 3070 با حافظه‌ي گرافيكي ۸ گيگابايت ممكن است در مدل خاصي توان مصرفي كمتري از گرافيك RTX 3060 انويديا با حافظه‌ي گرافيكي ۶ گيگابايت داشته باشد و تنها در‌صورتي‌كه به VRAM بيشتري نياز داريد، خريد مدل كم‌توان توجيه خواهد داشت.

حال كه با وظيفه‌ي كارت گرافيك و پردازنده‌ي گرافيكي آشنا شديد و به اهميت آن پي برديد و نياز آن را در لپ‌تاپ خود احساس كرديد، از شما مي‌پرسيم كه كدام گرافيك برايتان مناسب است؟ آيا شما به قدرت پردازش بي‌نظير گرافيك GeForce RTX 4090 نياز داريد يا با گرافيك مجتمع Intel Iris Xe كارتان راه مي‌افتد؟ اين راهنما به شما در انتخاب گرافيك مناسب كمك مي‌كند.

مناسب براي: مهندسي، طراحي بازي، واقعيت مجازي و يادگيري عميق

انويديا كوادرو در بيشتر لپ‌تاپ‌هاي ورك‌استيشن يافت مي‌شود و براي پردازش‌هاي سنگين مانند AutoCad يا Unreal Engine 5 متخصصد دارد. طبق گزارش‌هاي شركت سازنده، كارت گرافيك‌هاي كوادرو تا سه برابر عملكرد و دو برابر قدرتمندتر از پيشينيان خود هستند و با هم‌نوع دسكتاپ خود مي‌توانند رقابت كنند.

اگر قصد داريد آسمان‌خراش طراحي و ژنوم انسان‌ها را شناسايي يا حتي فيلم‌ها و ويدئوها با‌كيفيت را تدوين كنيد، حتماً به اين نوع كارت نياز پيدا خواهيد كرد. فراموش نكنيد كه نسل جديد سري كوادرو، نام‌گذاري جديدي دارد؛ مانند RTX A6000 كه جانشين Quadro RTX 6000 است.

مناسب براي: بازي، چندرسانه‌اي و واقعيت مجازي

تفاوتي ندارد كه گيمر حرفه‌اي هستيد يا معمولي؛ زيرا درهرصورت انويديا جي فورس انتخاب مناسبي براي شما خواهد بود. همه‌ي گرافيك‌هاي جديد لپ‌تاپ از واقعيت مجازي همراهي مي‌كنند. گرافيك‌هاي سري RTX از رهگيري پرتو يا ray tracing پشتبياني مي‌كنند؛ درحالي‌كه سري GTX از اين قابليت بي‌بهره‌اند. گفتني است كه بعد از آپديت انويديا رهگيري پرتو در سري GTX‌ به‌شكل نرم‌افزاري همراهي مي‌شود؛ اما اين سري فاقد هسته‌هاي فيزيكي پردازش رهگيري پرتو هستند.

گرافيك RTX سري ۲۰۰۰ و ۳۰۰۰ و ۴۰۰۰ انويديا باتوجه‌به عدد اول و سوم دسته‌بندي مي‌شوند. عدد اول نشان‌دهنده‌ي نسل و عدد سوم نشان‌دهنده‌ي قدرت پردازشي گرافيك است. درحال‌حاضر باتوجه‌به پيشرفت گرافيك‌هاي مجتمع، سري GTX نيز خصوصاً ۱۶۵۰، چندان ارزش خريد ندارند و بهتر است حداقل سراغ RTX 2050 برويد.

اين نكته را نيز در انديشه متخصصين بگيريد كه قدرت گرافيك‌ها، تنها با نام آن‌ها تشخيص‌دادني نيست؛ زيرا ممكن است گرافيك ۳۰۷۰ با توان حرارتي ۹۵ وات از گرافيك ۳۰۶۰ با توان ۱۳۰ ضعيف‌تر باشد؛ هرچند ۳۰۷۰ مقدار VRAM بيشتري هم دارد. پس نكته‌ي مهم پس از نام و سري گرافيك توجه به توان آن است؛ چراكه توان بيشتر نشان‌دهنده‌ي قدرت بيشتر GPU است.

جدول مشخصات پردازنده‌هاي گرافيكي سري ۳۰۰۰ انويديا

جدول مشخصات پردازنده‌هاي گرافيكي سري ۴۰۰۰ انويديا

ويژگي‌هاي مثبت: ارزش مناسب، عملكرد و كارآيي متناسب با قميت

گرافيك‌هاي AMD Radeon RX قابليت‌هاي گرافيكي با كارايي بالا را براي لپ‌تاپ‌ها به‌ارمغان مي‌آورند و به متخصصان امكان مي‌دهند تا از بازي و توليد محتوا و ساير كارها روي دستگاه قابل‌حمل لذت ببرند. اين پردازنده‌هاي گرافيكي با ويژگي‌هايي مانند بهره‌وري انرژي و فناوري‌هاي پيشرفته نمايشگر و پيشرفت‌هاي نرم‌افزاري، گزينه‌اي مناسب براي گيمرها و حرفه‌اي‌هايي هستند كه به‌دنبال قدرت پردازشي گرافيكي براي دستگاه‌هاي قابل‌حمل هستند.

جدول مشخصات گرافيك‌هاي سري RX 6000S شركت AMD

جدول مشخصات گرافيك‌هاي سري RX 6000M شركت AMD

جدول مشخصات گرافيك‌هاي سري RX 7000S شركت AMD

جدول مشخصات گرافيك‌هاي سري RX 7000M شركت AMD

مناسب براي: بازي‌هاي پايين‌رده و كارهاي سبك گرافيكي

آيريس اكس اي براي كاهش فاصله‌ي ميان گرافيك‌هاي مجتمع و مجزا ارائه شد و بازي‌هاي سبك و گيمرهاي معمولي را هدف قرار داده بود. به‌عنوان مثال، اين GPU به شما اجازه مي‌دهد League of Legends را با كيفيت 1080p و بدون افت فريم بازي كنيد. اين گرافيك براي اجراي اكثر برنامه‌هاي Adobe كافي خواهد بود.

گرافيك Iris Xe اولين‌بار سال ۲۰۲۰ با سري يازدهم پردازنده‌هاي اينتل عرضه شد و حالا در ۲۰۲۳ شاهد حضور نسخه‌ي پيشرفته‌تر اين گرافيك به‌همراه نسل سيزدهم پردازنده‌هاي اينتل هستيم كه سرعت و واحدهاي اجرايي بيشتري ارائه مي‌دهند.

مناسب براي: ارزش مناسب، حمل‌ونقل آسان

گرافيك UHD اينتل براي كارهاي سنگين گرافيكي مانند بازي‌هاي گرافيكي پرجزئيات يا توليد محتواي حرفه‌اي طراحي نشده است. براي اين منظور، پردازنده‌هاي گرافيكي اختصاصي AMD يا NVIDIA عملكرد بسيار بهتري ارائه مي‌دهند. بااين‌حال، Intel UHD Graphics براي نيازهاي محاسباتي روزمره و قابليت‌هاي گرافيكي اوليه براي اجراي بدون گرافيك مجزا كافي خواهد بود.

در لپ‌تاپ‌هاي فوق‌سبك دل XPS 13 و IdeaPad Flex لنوو و لپ‌تاپ‌هايي مانند اين‌ها مي‌توانيد اين گرافيك مجتمع را بيابيد. اين گرافيك‌ها از حافظه‌ي سيستم به‌صورت اشتراكي استفاده مي‌كنند. اگر به‌دنبال بازي با بهترين تنظيمات هستيد، اصلاً سراغ گرافيك‌هاي مجتمع نرويد.

هسته‌هاي گرافيكي انحصاري اپل كه در سري تراشه‌هاي M1 و M2 يافت مي‌شوند، نشان‌دهنده‌ي توجه ويژه‌ي كوپرتينويي‌ها به تعادل عملكرد و بهره‌وري انرژي است. اين هسته‌هاي GPU با طراحي سفارشي، قابليت‌هاي گرافيكي چشمگيري ارائه و در‌عين‌حال انرژي كمتري مصرف مي‌كنند كه آن‌ها را براي طيف وسيعي از دستگاه‌هاي اپل مناسب مي‌سازد.

ادغام اين پردازنده‌هاي گرافيكي با ساير اجزاي تراشه مانند CPU و شتاب‌دهنده‌هاي يادگيري ماشين موجب بهبود عملكرد كلي مي‌شود و تجربه‌ي متخصصي يكپارچه را امكان‌پذير مي‌كند.

جدول مشخصات پردازنده گرافيكي تراشه‌هاي سري M1 اپل

جدول مشخصات پردازنده گرافيكي تراشه‌هاي سري M2 اپل

گرافيك رادئون به‌همراه واحد پردازش مركزي را به‌صورت يكپارچه روي تراشه‌اي واحد مي‌توان يافت كه همان APUها يا واحدهاي پردازش شتاب‌يافته AMD هستند. اين گرافيك‌ها قابليت شتاب‌دهي سخت‌افزاري را براي وظايف مرتبط با گرافيك مانند رمزگشايي و پردازش ويديو و پردازش تصوير و رندرينگ سه‌بعدي ارائه مي‌دهند. همچنين، از قابليت‌هايي مانند همراهي از چندين نمايشگر و سازگاري با نمايشگرهاي رزولوشن درخورتوجه و محتواي HDR بهره مي‌برند.

گرافيك‌هاي يكپارچه Radeon عملكرد مناسبي در ازاي مصرف برق دارند و از‌انديشه متخصصين بهينگي مصرف انرژي در وضعيت مناسبي قرار مي‌گيرند.

با‌اينكه گرافيك‌هاي انويديا در ايران گران‌‌تر از گرافيك‌هاي AMD هستند، براي مهندسان معماري انتخاب بهتري محسوب مي‌شوند. براي كارهاي مهندسي و حتي اديت ويديو و عكس CPU نيز از اهميت زيادي برخوردارند؛ اما براي كار با برنامه‌اي مانند Solidworks پردازنده‌ي گرافيكي اهميت بيشتري خواهد داشت؛ پس بازهم انويديا انتخاب معقولانه‌تر است.

براي بازي‌كردن هم پردازنده‌هاي گرافيكي هر دو شركت انتخاب مطلوبي هستند؛ اما AMD در بازار ايران ارزان‌تر و كمتر است و شايد در ارزش برابر انتخاب بهتري محسوب شود. همچنين براي آشنايي با ويژگي‌هاي لپ‌تاپ مناسب طراحي گرافيك و تدوين ويديو، پيشنهاد مي‌شود حتماً مقاله «بهترين لپ تاپ براي كارهاي گرافيكي و تدوين ويديو» را مطالعه كنيد.

اگر به‌دنبال بازي‌هاي قديمي هستيد يا لپ‌تاپ مالتي‌مديا را انتخاب كرده‌ايد، زياد براي انتخاب گرافيك حساسيت به‌خرج ندهيد. لپ‌تاپي با پردازنده‌ي Core i5 و گرافيك پرچم‌دار انويديا مناسب به‌انديشه متخصصين مي‌رسد؛ اما بايد به ديگر قطعات موجود مانند درايو ذخيره‌سازي اطلاعات و صفحه‌نمايش و حتي رم نيز توجه كنيد. اگر از لپ‌تاپ خود زياد استفاده مي‌كنيد، حتما مطمئن شويد كه لپ‌تاپ از خنك‌كننده مناسبي برخوردار است. به‌طور خلاصه، از خريد لپ‌تاپ صرفاً برمبناي گرافيك آن جدا خودداري كنيد.

در پايان از شما دعوت مي‌كنيم براي اطلاع از ارزش لپ‌تاپ و مشاهده‌ي مشخصات متخصص از بخش محصولات اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران استفاده كنيد.