داستان برند المپوس، قهرمان عكاسي ديجيتال كه زمين رقابت را ترك كرد
المپوس (Olympus Corporation) شركت ژاپني فعال در صنعت اپتيك، فعاليت خود را از سال ۱۹۱۹ و با تمركز روي ساخت ميكروسكوپ شروع كرد. ساختمان مركزي اين شركت در شينجوكو توكيو قرار دارد. تاريخچهي يك قرني المپوس، شامل فعاليت در حوزههاي گوناگون اپتيك ميشود، اما دستهي محصولات تصويربرداري پزشكي، هميشه نقطهي تمركز اصلي آنها بوده است. برند ژاپني از دههي ۱۹۳۰ به صنعت دوربين عكاسي هم وارد شد و فعاليتهايي جدي در اين حوزه انجام داد. آنها از برندهاي نوآور دنياي عكاسي هم بودند و دوربينهاي ميكرو چهارسوم بسيار باكيفيتي به بازار عرضه ميكردند. البته بحرانهاي صنعت عكاسي در سالهاي اخير باعث شد المپوس بخش كسبوكار دوربين خود را در سال ۲۰۲۰ بفروشد.
اگرچه سرنوشت المپوس در دنياي عكاسي، ناراحتكننده بهانديشه متخصصين ميرسد، اما داستان اين شركت مانند غولهاي ديگر همچون كداك نيست. آنها بهخوبي با تحولهاي دنياي عكاسي همراه شدند و حتي از پيشگامان دوربينهاي ديجيتال بودند. ازطرفي در سالهاي اخير، رشد صنعت موبايلهاي هوشمند و افزايش كيفيت حسگرها و لنزهاي بهكار رفته در موبايلها، باعث كاهش ابعاد دوربينهاي عكاسي شده است. همين حقيقت و تمركز بيش از اندازهي المپوس روي يك فرمت عكاسي (ميكرو چهارسوم) باعث شد تا ژاپنيها بازار خود را از دست بدهند و درنهايت، مجبور به خروج شوند.
همانطور كه گفته شد، دستهي تجهيزات تصويربرداري پزشكي المپوس، هنوز با قدرت به فعالت ادامه ميدهد. آنها از برندهاي بزرگ و قابل احترام در بازار دستگاههاي اندوسكوپي هستند و همچنين، ميكروسكوپهاي المپوس هنوز بهعنوان محصولاتي عالي در بازار به فروش ميرسند. طبق آخرين آمار در سال ۲۰۱۹، المپوس حدود ۳۵ هزار نفر متخصص دارد و درآمد سالانهي خود را ۷۹۳/۹ ميليارد ين (حدود ۷/۴ ميليارد دلار) بيان ميكند.
ساختمان مركزي زيرمجموعه المپوس در نيويورك
تاريخچه تأسيس
المپوس در سال ۱۹۱۹ بهنام تاكاشيهو سيساكوشو تأسيس شد. تاكشي ياماشيتا، بنيانگذار شركت، تصميم داشت تا توليد ميكروسكوپ را بهصورت داخلي در ژاپن شروع كند. ميكروسكوپ چند قرن قبل در هلند اختراع شده بود و در قرنهاي ۱۹ و ابتداي قرن بيستم، بازار اصلي دراختيار شركتهاي غربي بود. ياماشيتا كه سابقهي قابلتوجهي در صنعت توليد لنز و عينك داشت، بههمراه كارفرمايش شركت جديد را راهاندازي كرد و فعاليتهاي ابتدايي، كاملا متمركز بر توليد ميكروسكوپ شد.
ياماشيتا به مهندسان شركت ميگفت كه ميكروسكوپهاي وارداتي از آلمان و ايالات متحده، متخصصدهاي كاملي ندارند و بايد محصولي كاملتر و حرفهايتر بهعنوان يك ميكروسكوپ ژاپني توليد شود. اولين محصول، ۶ ماه پس از راهاندازي شركت معرفي و به بازار عرضه شد. روياي ياماشيتا به حقيقت پيوسته بود و اولين ميكروسكوپ شركت تاكاشيهو بهنام آساشي (Asashi) به بازار آمد. سه دهه بعد، شركت ژاپني به قدري پيشرفت كرده بود كه اولين دستگاه تصويربرداري داخلي از بدن (Gastrocamera) را به جهان معرفي كرد.
ميكروسكوپ Asashi المپوس
زندگي بنيانگذار المپوس و سالهاي ابتدايي فعاليت او در دنياي كسبوكار، ارتباط زيادي به صنعت اپتيك نداشت. ياماشيتا فارغالتحصيل رشتهي حقوق بود و در دانشگاه سطلنتي توكيو تحصيل كرد. او پس از فارلغالتحصيلي، وارد كسبوكار تجارت شد و از سال ۱۹۱۵، به استخدام شركت تاكيوا شوكاي درآمد. فعاليت ياماشيتا در شركت تجاري، منجر به سودآوري بالاي آنها در تجارت شكر شد. همين تجربهها، هوش تجاري بنيانگذار المپوس را اثبات ميكرد و به همين دليل، تاكيوا به او اجازه داد تا كسبوكار مستقلش را با دريافت كمك مالي از شركت، راهاندازي كند.
ياماشيتا بخش تجاري و مديريت كسبوكاري شركت جديد را اداره ميكرد، اما براي موفقيت در يك بازار فناورانه، به مغز متفكر مهندسي هم نياز بود. شينتارو ترادا، از دوستان قديمي ياماشيتا بود. او هم با وجود تحصيل در رشتهي حقوق، فعاليتهاي مهندسي و فناوري را بهعنوان تمركز اصلي كسبوكاري انتخاب كرد. ترادا اولين ژاپني بود كه با استفاده از روشهاي صنعتي، موفق به توليد ميكروسكوپ شد. اولين ميكروسكوپ او بهنان M&KATERA در سال ۱۹۱۴ معرفي شد و جوايزي را هم در نمايشگاههاي علمي دريافت كرد. البته ترادا ابتدا در هونگو توكيو، دماسنج توليد ميكرد، اما ساخت M&KATERA تجربه و جرأت لازم را براي ورود به صنعت ميكروسكوپ براي او بههمراه داشت. درنهايت ترادا با ياماشيتا همراه شد و توليد دماسنج را هم در سالهاي ابتدايي به شركت اضافه كرد. البته كسبوكار توليد دماسنج، در سال ۱۹۲۳ فروخته شد.
اولين ميكروسكوپ برنجي المپوس معروف به Homare
موفقيت سريع سالهاي ابتدايي فعاليت المپوس، تا حد زيادي بهخاطر سياستهاي دولت ژاپن محقق شد كه تمركز زيادي روي توليد محصولات داخلي و رقابت با واردات داشت. بنيانگذاران شركت، با استفاده از همين سياستها، تسهيلات لازم را براي افزايش ابعاد تيمهاي تحقيق و توسعه دريافت ميكردند و بسيار زود، به اهداف اوليه يعني توليد ميكروسكوپي با قابليت رقابت با نمونههاي خارجي دست يافتند.
نام المپوس از سال ۱۹۲۱ بهعنوان نشاني تجاري در شركت ژاپني ثبت شد. المپوس نام كوهي در ژاپن است كه در داستانهاي اساطيري ژاپن و يونان به آن اشاره ميشود. افسانهها ميگويند خدايان و الهههاي بزرگ در كوه المپوس زندگي ميكنند. نام المپوس بهخاطر همين افسانهها و نشانهاي كه از قدرت و كيفيت داشت، بهعنوان برند محصولات شركت ژاپني انتخاب شد و سالها بعد نام شركت، بهطور كامل به المپوس تغيير كرد.
اولين ميكروسكوپ المپوس معادل ۱۱ هزار دلار امروز ارزش داشت
همانطور كه گفته شد، آساشي اولين ميكروسكوپ المپوس بود كه اهميت زيادي براي شناساندن برند ژاپني به رقبا داشت. آساشي با ارزش ۱۲۵ ين به فروش ميرسيد كه معادل ۱/۲۵ ميليون ين امروزي است (حدود ۱۱ هزار دلار). جنس بدنهي آساشي از آلياژ برنزي بود كه در ساخت توپهاي جنگي استفاده ميشد. محصول ديگر آن سالها، Homare نام داشت كه از جنس برنج ساخته ميشد. ميكروسكوپ جديد المپوس، نقش مهمي در شكلگيري صنعت ميكروسكوپ و استفادهي گسترده از برنج در بدنهي تجهيزات اپتيكي داشت.
اولين مشتريان المپوس، مؤسسههاي پزشكي، مدارس و فعالان صنعت نساجي و ابريشم ژاپن بودند. در دههي ۱۹۲۰، بسياري از آنها از ميكروسكوپهاي وارداتي روي بر گرداندند و از محصولات ارزانتر داخلي استفاده كردند. فعالان صنعت ابريشم، تقاضاي خريد بسيار زيادي داشتند و از ميكروسكوپها براي شناسايي بيماري كرمهاي ابريشم استفاده ميكردند. اولين خانوادهي محصولات تاكاشيهو در دههي ۱۹۲۰، شامل ميكروسكوپهاي Asashi, Homare, Yamato A. Yamato B, Heiwa و Shori ميشد كه هركدام با تمركز روي يك بخش از بازار طراحي و ساخته ميشدند.
ميكروسكوپ Showa GK المپوس
در سالهاي پاياني دههي ۱۹۲۰، ميكروسكوپهاي حرفهايتر تاكاشيهو بهنام Showa GK و Seika به بازار معرفي شدند. سال ۱۹۲۹، با رخداد مهمي در سطح جهاني همراه بود كه رشد شركت ژاپني را بيشازپيش سرعت بخشيد. بحران اقتصادي در ايالات متحده، توليد محصولات فناورانه را با چالش روبهرو كرده بود و به همين دليل، سازمانهاي ژاپني با جديت بيشتري بهدنبال تجهيزات اپتيكي داخلي بودند. سفارش ۶۰۰ ميكروسكوپ در همان سال از دانشكدهي پزشكي و دندانپزشكي اوزاكا به تاكاشيهو ارسال شد كه درآمد بسيار مناسبي را براي شركت ژاپني بههمراه داشت.
دههي ۱۹۳۰، بهنوعي دوران بلوغ تاكاشيهو بود. آنها از سودآوري بالاي ميكروسكوپها براي توسعهي كسبوكار استفاده ميكردند و كارخانهي جديدي را در منطقهي تاگوتو توكيو راهاندازي كردند. از ميكروسكوپهاي مهم آن دهه ميتوان به Fuji OCE, Kokka OCD, Mizuho LCE, Homare UCE و اولين ميكروسكوپ تاكاشيهو با قابليت عكسبرداري اشاره كرد. شركت ژاپني در نيمهي اول دهه، فرايندها توسعه را در تنها خانوادهي محصولات خود بهخوبي پيش برده بود و هر مدل جديد، با فناوري و قابليتهاي مهمي به دست مصرفكنندهها ميرسيد. بهعنوان مثال، قابليتهايي همچون حمل آسان، استفاده از دو چشمي، افزايش قابليت بزرگنمايي، تغيير مكانيزمهاي فوكوس و جابهجايي سوژه و درنهايت امكان عكاسي از سوژه، در سالهاي دههي ۱۹۳۰ به محصولات تاكاشيهو اضافه شدند.
اولين ميكروسكوپ المپوس با چشمي دوگانه
ورود به دنياي عكاسي
بسياري از بزرگان امروزي دنياي عكاسي، فعاليت خود را با توليد لنز شروع كردهاند. تاكاشيهو پس از ۱/۵ دهه فعاليت در صنعت ميكروسكوپ و توليد انواع لنزها، در ميانهي دههي ۱۹۳۰ زمان را براي ورود به صنعت رو به رشد عكاسي مناسب ديد. مديران تصميم گرفتند تا ورود خود را با توليد لنز رسميت ببخشند و لنزهاي Zuiko (در زبان ژاپني بهمعناي نور خدايان) بهعنوان اولين لنزهاي عكاسي برند ژاپني معرفي شدند. كمي بعد، اولين دوربين المپوس بهنام Semi Olympus I به بازار معرفي شد كه خبر از ورود بازيگري حرفهاي و جدي به دنياي عكاسي ميداد.
عكسبرداري از سوژههاي تحقيقات ميكروسكوپي، يكي از نيازهاي مهم محققان در ميانهي دههي ۱۹۳۰ بود. همين نياز باعث شد تا فعاليتهاي المپوس بيش از گذشته روي عكاسي متمركز شود. پيش از توليد اولين ميكروسكوپ مجهز به امكان عكاسي، دانشمندان و دانشآموزان از برگههايي دركنار ميكروسكوپ استفاده ميكردند و مورد مشاهده شده را روي آن ميكشيدند. المپوس حتي همين بخش را هم بهعنوان گزينهاي جانبي دركنار ميكروسكوپها عرضه ميكرد.
خانواده لنزهاي Zuiko
المپوس تحقيق روي تجهيزات عكاسي مخصوص ميكروسكوپ را در دههي ۱۹۲۰ شروع كرده بود و حتي دستگاه كوچكي بهنام Olympus Microphoto را با قابليت عكسبرداري ميكروسكوپي، معرفي كرد. منتها اولين محصول تجاري كه قابليتهاي كامل عكاسي را به ميكروسكوپ اضافه ميكرد، در سال ۱۹۳۸ به بازار معرفي شد. ميكروسكوپ Super Phoo، علاوه بر تثبيت بهتر موقعيت المپوس در بازار ميكروسكوپ، توانايي مهندسان در ساخت تجهيزات عكاسي را هم به رخ رقبا ميكشيد.
اولين ميكروسكوپ المپوس با قابليت عكسبرداري
دههي ۱۹۴۰ براي المپوس مانند بسياري از شركتهاي بزرگ ديگر ژاپني، با چالشهاي جنگ همراه بود. اگرچه آنها محصولاتي را براي ارتش ژاپن توليد ميكردند، اما بههرحال جنگ مانع از توليد و توسعهي آسان ميشد و حملههاي مداوم متفقين به ژاپن، تاحدودي المپوس را تا مرز تعطيلي پيش برد. در سالهاي پاياني جنگ، برند ژاپني بهمرور به فرايند توليد باز گشت و دو كارخانهي جديد را در استان ناگانو راهاندازي كرد. راهاندازي كارخانه در اين استان، با هدف دوري از بحرانهاي جنگ توكيو انجام شد. بههرحال فرايندهاي توليد در كارخانههاي جديد هم آسان نبود و چالشهاي جنگ، تا چند سال بعد ادامه پيدا كرد.
شكوفايي بخشهاي ميكروسكوپ و دوربين، پس از دوران جنگ جهاني دوم شروع شد
المپوس در سالهاي ابتدايي پس از جنگ، روي مدلهاي قبلي خود تمركز ميكرد و هنوز خبري از محصول جديد و نوآورانه در دستهي ميكروسكوپ نبود. از سال ۱۹۴۸، محصولات و فناوريهاي جديد در هر دو دستهي دوربين و ميكروسكوپ متولد شدند. دوربين Olympus 35I مجهز به فيلم ۳۵ ميليمتري، اولين محصول مهم سال ۱۹۴۸ بود. در همان سال، خانوادهي ميكروسكوپهاي سري G معرفي شدند. ميكروسكوپهاي GK و GC و GB اولين اعضاي خانوادهي جديد بودند كه نياز دانشگاهها، مراكز درماني و سازمانهاي تحقيقاتي ژاپن را در سالهاي پس از جنگ، تأمين ميكردند. هر سه ميكروسكوپ، از بدنهي مشتركي بهره ميبردند. يك سال بعد، نام شركت بهصورت رسمي به المپوس اپتيكال تغيير كرد.
تغيير نام رسمي به المپوس، دوران تازهاي را از ميانهي قرن بيستم براي برند ژاپني شروع كرد. اولين محصول مهم و نوآورانه تحت نام جديد، اولين دوربين تصويربرداري داخل بدن جهان (Gastrocamera GT-I) بود كه در سال ۱۹۵۲ معرفي شد. المپوس علاوه بر تغيير نام و برندسازي، تصميم داشت تا فعاليت در بازارها و مجامع بينالمللي را هم جديتر دنبال كند. بههمين دليل آنها نمايندهاي را به Japan Camera Center در نيويورك فرستادند تا بهمرور، حضور خود را در يكي از مهمترين بازارهاي دوربين جهان، افزايش دهند. مركز دوربين ژاپن، توسط انجمن صنعتي دوربين ژاپن در نيويورك راهاندازي شده بود و زمينههاي اوليه براي آشنايي و ورود بسياري از غولهاي ژاپني صنعت عكاسي را به بازار ايالات متحده فراهم كرد.
اولين دوربين المپوس موسوم به Semi Olympus I
تثبيت فعاليتها در بازارهاي هدف
همانطور كه ديديد، المپوس دو بازار هدف يعني عكاسي و ميكروسكوپ (به بيان بهتر، تصويربرداري پزشكي) را بهعنوان حوزههاي تمركز خود انتخاب كرده بود. برند ژاپني، در نيمهي دوم قرن بيستم تقريبا در تمامي نوآوريها و رخدادهاي مهم هر دو صنعت، حضور و حتي نقش پررنگ داشت. فعاليت در مجامع بينالمللي نيز بهمرور افزايش پيدا ميكرد كه از مهمترين آنها ميتوان به حضور در بزرگترين نمايشگاه دوربين اروپا بهنام Photokina در سال ۱۹۵۶ اشاره كرد.
در سالهاي پاياني دههي ۱۹۵۰، دو محصول جديد در دو حوزهي اصلي المپوس به بازار معرفي شدند كه نوآوريهاي متعددي را با خود بههمراه داشتند. در دستهي ميكروسكوپ، DF Biological در سال ۱۹۵۷ معرفي شد كه قابليتها و امكانات جديدي را با خود بههمراه داشت. اين ميكروسكوپ اولين نمونهاي بود كه از منبع نور خارجي براي روشن كردن سوژه و نمونهي ميكروسكوپ بهره ميبرد. نور خارجي كه جايگزين آينه شده بود، روشن كردن سوژه براي بزرگنمايي با كيفيت بالا را فراهم ميكرد. محل قرارگيري سوژه هم در محصول جديد مجهز به مكانيزم مخصوص جابهجايي عمودي شده بود كه مكانيزم قبلي جابهجايي سري ميكروسكوپ را منسوخ كرد. نوآوري ديگر در DF، زاويهدار كردن چشمي ميكروسكوپ بود كه ارگونومي بهتر را براي متخصص بههمراه داشت. چشمي ميكروسكوپ مذكور هم در سه مدل تكچشمي، دوچشمي و سهچشمي (براي اضافه كردن قابليت عكاسي) عرضه ميشد. در سالهاي بعد، بدنههاي ميكروسكوپ E و F هم توسط المپوس توليد شدند كه طراحي بدنه را وارد فاز جديدي كردند.
ميكروسكوپ DF المپوس
المپوس در دستهي دوربين در سال ۱۹۵۹ محصولي بهنام Olypmus Pen به بازار معرفي كرد كه بيشازپيش، آنها را بهعنوان بازيگري مهم در صنعت نشان داد. دوربين المپوس پن، با فرمت جديدي در عكاسي معرفي شد كه بهنام هاف فريم يا كراپدار (Half Frame) به شهرت رسيد. مهندسان المپوس با اين فرمت توانستند دوربينهاي كوچكتري توليد كنند كه با وجود ابعاد كمتر، از همان فرمت فيلم ۳۵ ميليمتري استفاده ميكردند. فراموش نكنيد كه دوربينهاي كوچك قبلي، مجبور به استفاده از فيلمهاي كوچك ۱۶ يا ۹/۳ ميليمتري بودند. معرفي فرمت هاف فريم به بازار توسط المپوس، دوران تازهاي را در توليد دوربينهاي كامپكت شروع كرد و البته، بعدا ياشيكا بهعنوان يكي از بهترين توليدكنندههاي هاف فريم شناخته شد.
دوربين Olypmus Pen
تيم طراحي و توسعهي دوربين پن در المپوس، نقش مهمي در توسعهي محصولات ديگر شركت داشتند. يوشيهايسا مايتاني، مدير تيم طراحي و توسعه بود كه با استفاده از اصول اوليهي طراحي پن و فرمت هاف فريم، سيستم حرفهاي فولفريم ۳۵ ميليمتري SLR را بهنام OM به المپوس اضافه كرد. اين سيستم، با هدف رقابت با دوربينهاي پرفروش نيكون و كانن طراحي شده بود. هدف از طراحي OM، همان اصول هاف فريم را دنبال ميكرد كه توليد دوربينهاي كوچكتر، با قابليت عكسبرداري حرفهاي بود. در مسير توسعه، لنزهاي برند Zuiko نيز با جديت توسعه مييافتند و براي هماهنگي با OM و سيستم ديگر موسوم به OTF در المپوس، بهينهسازي ميشدند.
دههي ۱۹۶۰ با تبديل شدن المپوس با شركتي يكپارچه در صنعت اپتيك همراه بود. آنها همچنين بازارهاي جديد مانند صنعت خدمات صوتي را نيز در همين دهه امتحان كردند. راهاندازي مراكز بينالمللي در دههي مذكور با جديت بيشتري ادامه پيدا كرد و ژاپنيها، جايگاه خود را در بازارهاي مهمي همچون آلمان و ايالات متحده، تثبيت ميكردند.
مركز مديريت اروپايي المپوس، در سال ۱۹۶۴ در هامبورگ آلمان راهاندازي شد. اين شركت كه بهنام Olympus Optical Co در آلمان ثبت شد، توسعهي بازار و جذب استعداد را در اروپا برعهده داشت. قدم بينالمللي مهم بعدي، راهاندازي مركز مديريت در ايالات متحده بود كه در سال ۱۹۶۸ و با تأسيس Olypmus Corporation of America انجام شد. دفتر ايالات متحده، ابتدا تنها وظيفهي فروش ميكروسكوپ و تجهيزات پزشكي را در بازار هدف برعهده داشت.
اولين برنامههاي توسعهي سازماني در آلمان و ايالات متحده انجام شدند
از محصولات مهم المپوس در دههي ۱۹۶۰ در دستهي ميكروسكوپ ميتوان به Photomax Premier اشاره كرد كه با قابليتها و فناوريهاي مهمي براي تصويربرداري علمي همراه بود. اين ميكروسكوپ كه در سال ۱۹۶۶ به بازار معرفي شد، پرچمدار بازار در دوران پس از جنگ جهاني دوم نام گرفت. از قابليتهاي مهم آن ميتوان به يك دستگاه جانبي كاملا خودكار براي عكاسي، تنظيمگر دماي رنگ براي عكاسي رنگي از سوژه، و سيستم نوردهي رنگي ايدئال اشاره كرد كه همگي در داخل يك بدنه قرار داشتند. خريداران ميتوانستند قابليتهاي اضافه را روي بدنهي اصلي انتخاب كنند و درنتيجه، ميكروسكوپي با قابليت استفاده در متخصصدهاي گوناگون پزشكي، علم مواد و تصويربرداري ميكروسكوي پلاريزاسيون دراختيار آنها قرار ميگرفت. سيستم عكاسي همراه ميكروسكوپ، قابليتهاي خودكار را با كيفيت بسيار بالا دراختيار متخصص قرار ميداد كه نياز به بسياري از تنظيمات را از بين ميبرد.
تجهيزات عكاسي از داخل بدن المپوس هم در دههي ۱۹۶۰ با معرفي محصولات مهم و تاريخساز روبهرو شدند. GTF و GFS دو دستگاه جديد اين حوزه بودند كه در سالهاي ۱۹۶۴ و ۱۹۶۶ با فناوري فيبروسكوپ به بازار تصويربرداري پزشكي اضافه شدند.
فعاليتهاي المپوس در حوزهي تصويربرداري در دههي ۱۹۶۰، شامل افزايش حضور در مجامع بينالمللي بازار و معرفي محصولان جديد ميشود. آنها در سال ۱۹۶۰ ميزباني مشترك مسابقههاي جهاني آزمايش ميكروسكوپي را برعهده گرفتند. سه سال بعد، كارخانهي جديدي در توكيو راهاندازي كردند تا فعاليتهاي توليدي، با قدرت بيشتري ادامه پيدا كند. از مهمترين محصولات دستهي دوربين در آن سالها نيز ميتوان به Pen F اشاره كرد. المپوس در دههي ۱۹۶۰، اولين محصول خارج از حوزههاي اصلي فعاليت خود را نيز بهنام Zuiko Pearlcoder معرفي كرد كه براي اولينبار در جهان، ضبط صدا را روي نوارهاي موسوم به ميكروكاست انجام ميداد.
برند قابل احترام تصويربرداري علمي
با ورود به دههي ۱۹۷۰، برنامههاي المپوس براي عرضهي محصولات حرفهاي در بازار ميكروسكوپ و دوربين، جديتر از هميشه پيش رفت. ژاپنيها تصميم گرفته بودند تا محصولاتي تخصصي با هدفگيري بازارهاي اصلي طراحي و عرضه كنند. دستاوردهاي علمي متعدد در حوزههاي گوناگون، باعث شده بود تا نيازهاي تصويربرداري علمي نيز بهصورت اختصاصيتر پيدا شوند. به بيان ديگر، توليد يك نمونه ميكروسكوپ براي استفاده در چنين صنعت و حوزهي علمي، كافي نبود. بههمين دليل برند ژاپني تصميم گرفت تا بدنههاي ثابت ميكروسكوپي، با قابليت نصب و تعويض چشمي و ديگر تجهيزات توليد كند و درنتيجه، خانوادههاي تخصصي ميكروسكوپهايش را معرفي كرد.
از سال ۱۹۷۲، ميكروسكوپهاي المپوس در سه خانوادهي AH و BC و CH به بازار عرضه ميشدند. درواقع اين خانوادهها، به ترتيب حاصل پيشرفت خانوادهي قبلي بودند. هريك از محصولات در خانوادههاي جديد، امكان تغيير چشمي و ديگر تجهيزات را داشت تا با بدنهي ثابت، براي متخصصدهاي علمي گوناگون استفاده شود.
ازلحاظ توسعهي سازماني، دههي ۱۹۷۰ با راهاندازي كارخانهها و مراكز فروش جديد همراه بود. در سال ۱۹۷۰ يك كارخانهي توليدي جديد در استان فوكوشيما شروع به كار كرد. مركز توليدي بعدي، در سال ۱۹۷۸ در همان استان راهاندازي شد. دراينميان، فعاليتها در بازار ايالات متحده هم جديتر پيگري ميشدندو شركت Olympus Camera Corporation در سال ۱۹۷۷ در ايالات متحده و با دف مديريت فروش در آن بازار راهاندازي شد و در سال ۱۹۷۹، مركز تعمير تخصصي دستگاههاي اندوسكوپي در كاليفرنيا شروع به كار كرد. امروزه المپوس ادعا ميكند كه بزرگترين مركز تعمير دستگاههاي اندوسكوپي را در جهان دراختيار دارد.
يكي از جديدترين نمونههاي اندوسكوپي المپوس
يكي از همكاريهاي استراتژيك المپوس در دههي ۱۹۷۰، همكاري با Winter & lbe در هامبورگ آلمان بود كه با هدف توليد دستگاه اندوسكوپي جراحي انجام شد. المپوس تجهيزات اپتيكي دستگاه جديد را تأمين ميكرد و همين همكاري، در سال ۱۹۷۹ به خريد شركت آلماني انجاميد.
فعاليتهاي المپوس در دههي ۱۹۸۰، متمركز بر بهبود سيستمهاي تصويربرداري پزشكي و آزمايشگاهي بود. آنها ابتدا در سال ۱۹۸۱ مركز توليد جديدي در استان ناگانو راهاندازي كردند. دو سال بعد، دو زيرمجموعهي المپوس در ايالات متحده تحت عنوان يك شركت واحد ادغام شدند كه Olympis Corporation (نام كنوني شركت) نام گرفت. اضافه كردن زيرمجموعه به ساختار عملياتي شركت، در اين دهه هم بهصورت جدي ادامه پيدا ميكرد و در سال ۱۹۸۷ منجر به ملحق شدن شركت بريتانيايي KeyMed به زيرمجموعهي المپوس شد. طي همين سياست، اولين دفتر مستقل المپوس در بازار چين هم در همان سال در پكن كار خود را شروع كرد. برند ژاپني، راهاندازي مراكز تحقيق و توسعه را هم با جديت ادامه ميداد و در سال ۱۹۸۸، يك مؤسسهي تحقيقاتي بهنام Utsugi در توكيو راهاندازي كرد.
تجهيزات آزمايشگاهي پزشكي، يكي از حوزههاي اصلي تمركز المپوس در دههي ۱۹۸۰ بود. آنها اولين سيستم اندوسكوپي التراسونك خود را در سال ۱۹۸۰ به بازار معرفي كردند. كمي بعد، فناوريهاي فيبر نوري در دستگاههاي المپوس به بلوغ رسيد و Olympus Endoscopy System بهعنوان يك سيستم كامل اندوسكوپي با تواناييهاي مقاومت در برابر نفوذ آب بسيار بالا، به بازار تصويربرداري پزشكي معرفي شد. از تجهيزات آزمايشگاهي پزشكي در آن سالها ميتوان به PK 7000 اشاره كرد كه متخصصد آزمايش خون داشت. خانوادهي ميكروسكوپهاي AH-2 نيز در سال ۱۹۸۳ معرفي شدند كه سيستم فوكوس خودكار را به متخصص ارائه ميكردند. در دستهي دوربين، تنها يك محصول نوآورانه به بازار معرفي شد كه پيكاسي (يا AFL) نام داشت. ژاپنيها براي اولينبار يك دوربين كامپكت توليد كرده بودند كه از باتري ليتيمي بهره ميبرد.
پروب اندوسكوپي المپوس
سالهاي پاياني قرن بيستم
دهه ي ۱۹۹۰، مجددا با نياز به تغيير سيستم ميكروسكوپها همراه بود. المپوس در آن سالها بيش از همه تلاش ميكرد تا فرايندهاي توليد لنز ميكروسكوپ را بهينهسازي كند. بههرحال لنزها، خصوصا لنزهاي سوژه، يكي از مهمترين بخشهاي عملياتي ميكروسكوپ محسوب ميشوند كه در كيفيت آزمايش نهايي و مشاهدهي سوژه، نقش تأثيرگذاري دارند. مفهوم اپتيكي UIS، دستاورد ژاپنيها در دههي ۱۹۹۰ بود كه منجر به تغيير طراحي ميكروسكوپها در آن دهه هم شد. ميكروسكوپهاي Y شكل، فرم جديدي از دستگاه مشاهدهي اپتيكي را به بازار معرفي كردند و المپوس، به برندي با كلاس جهاني در صنعت ميكروسكوپ تبديل شد. لنزهاي جديد، منجر به توليد سه خانوادهي AX و BX و CX (و بعدها IX) در محصولات ميكروسكوپي المپوس شدند.
لنزهاي المپوس UIS
لنزهاي UIS يا Universal Infinity System، حاصل تصميم المپوس براي عرضهي لنزهاي يكپارچه در ميكروسكوپها بودند. درواقع برند ژاپني تصميم داشت تا تمامي برنامههاي گذشته همچون لنزهاي Plan و Mplan و LB را تحت يك برنامهي ثابت جمع كند تا لنزهايي با متخصصدهاي متنوع در صنايع گوناگون ساخته شوند. المپوس با استفاده از فرايندهاي توليد پيشرفته و خصوصا پوششدهي بيعيب لنزهاي جديد، لنزهاي سوژهاي توليد كرد كه براي انواع متخصصدها، با يك طراحي و روش توليد مشترك، ساخته ميشدند.
يكي از پرفروشترين دوربينهاي عكاسي تاريخ المپوس، در سال ۱۹۹۱ به بازار عرضه شد. Infinity Stylus يا ميو، نام اين دوربين كامپكت بود كه از جديدترين دستاوردهاي شركت در بخش طراحي بدنه و لنز، بهره ميبرد. از محصولات مهم ديگر دستهي دوربين در آخرين دههي قرن بيستم ميتوان به اولين دوربينهاي ديجيتال المپوس اشاره كرد. برند ژاپني، تغيير مسير بازار به سمت دوربينهاي ديجيتال را بسيار زود درك كرد و با عرضهي دوربينهاي C-800L و D-300L و C-400L در سال ۱۹۹۶، خود را دركنار رقبا قرار داد. دوربينهاي ديجيتال المپوس، رزولوشن ۸۱۰ هزار پيكسلي داشتند كه دوبرابر رزولوشن دوربينهاي رقيب بود. يك سال بعد، المپوس موفق به عرضهي اولين دوربين ديجيتال ۱/۴ مگاپيكسلي به بازار شد.
دههي ۱۹۹۰، با تغييرهاي ساختاري و مديريتي براي المپوس همراه بود. آنها برنامهي جديدي متمركز بر وظايف اجتماعي بهنام Social IN در شركت اجرا كردند كه به گفتهي خودشان، در مسير تعهد المپوس به جامعه قرار داشت. با ورود المپوس به بازار دوربينهاي ديجيتال، درآمد شركت در آن بخش به ۳۰۰ ميليارد ين رسيد و برند ژاپني را به يكي از مهمترين فعالان روند جديدي عكاسي تبديل كرد. فروش در دستههاي ديگر محصولات نيز بهخوبي رشد ميكرد و نياز به گسترش ساختارهاي توليد و مديريت را بيش از هميشه نشان ميداد.
اولين ميكروسكوپهاي Y شكل المپوس
المپوس در دههي ۱۹۹۰ مراكز توليدي خود را در ژاپن و چين گشترش داد. يك مركز جديد در توكيو و يك مركز هم در شنژن چين راهاندازي شد. گسترش فعاليتها در چين در سال ۱۹۹۹ با راهانداي مركز لجستيك و تعميرات تجهيزات پزشكي در سال ۱۹۹۹، كامل شد. مركز تعميرات تخصصي دستگاههاي اندوسكوپي هم در دههي ۱۹۹۰ در هامبورگ راهاندازي شد تا بهعنوان هاب خدماتي المپوس در اروپا فعاليت كند. از مراكز خدماتي ديگر ميتوان به مركز خدمات دوربينهاي ديجيتال اشاره كرد كه در سال ۱۹۹۷ در توكيو راهاندازي شد. ژاپنيها در اين دهه به فكر ورود به حوزههاي جديد خدمات پزشكي هم بودند و با معرفي Osferion در سال ۱۹۹۹، به صنعت توليد مواد جايگزين استخوان وارد شدند.
از محصولات مهم المپوس در دستهي ميكروسكوپ و تصويربرداري پزشكي در دههي پاياني قرن بيستم ميتوان به ميكروسكوپ اسكن ليزري Fluoview اشاره كرد. همچنين اولين ميكروسكوپ آزمايش نيمههادي شركت هم بهنام MX50 در سال ۱۹۹۶ به بازار عرضه شد.
سالهاي اخير و وضعيت كنوني برند المپوس
المپوس با ورود به قرن ۲۱ در وضعيتي عالي در بازارهاي هدف فعاليت ميكرد. تجهيزات حرفهاي تصويربرداري پزشكي، ميكروسكوپها، دوربينها و لنزها همگي جزو بهترينهاي بازار بودند. تيمهاي تحقيق و توسعه نيز هر سال محصولات نوآورانهي جديدي را به بازار معرفي ميكردند.
با ورود به قرن ۲۱، سيستمهاي اندوسكوپي المپوس نيز به بلوغ كافي رسيده بودند. ژاپنيها در سال ۲۰۰۰ سيستم Evis Exera را در اين دسته به بازار معرفي كردند. آزمايشهاي متمركز بر ويدئو، در حوزههاي ديگر هم طرفداران زيادي داشت و به همين دليل، برند ژاپني دستگاهي براي اندازهگيري و آزمايشهاي صنعتي ويديويي بهنام Iplex به بازار عرضه كرد. در متخصصدهاي جراحي هم سيستم ويديويي Visera معرفي شد تا به مرور، محصولات المپوس در بازار خدمات پزشكي، كامل و جامع شود. از محصولات مهم ديگر ميتوان به اولين سيستم ويديويي اندوسكوپي جهان با كيفيت HD بهنام Evis Lucera و چاقوي جراحي الكتريكي ITKnife اشاره كرد.
ميكروسكوپ DP20 المپوس
المپوس در سال ۲۰۰۳ اولين دوربين ديجيتال SLR خود را بهنام E-1 به بازار عرضه كرد كه از قابليت تغيير لنز هم بهره ميبرد. در همان سال، نام شركت نيز به المپوس كورپوريشن تغيير كرد. برند ژاپني، در بازار دوربينهاي ديجيتال، همكاريهاي استراتژيكي متعددي را انجام داد كه به توسعهي بهتر محصولات خودش و همچنين معرفي استانداردهاي مهمي به صنعت همراه بود. اولين همكاري استراتژيك در سال ۲۰۰۱ و با ايستمن كداك انجام شد كه استاندارد چهارسوم را به صنعت عكاسي ديجيتال معرفي كرد. اين استاندارد، شرايط طراحي و توليد بدنه را به شركتهاي توليدكنندهي متعدد ابلاغ ميكرد تا محصولات بهگونهاي طراحي شوند كه قابليت بهرهبرداري از لنزهاي توليدي شركتهاي ديگر را هم داشته باشند (Interchangable Lens).
همكاري مهم بعدي المپوس در استانداردسازي دنياي عكاسي، معرفي استاندارد ميكرو چهارسوم در همكاري با پاناسونيك بود كه در سال ۲۰۰۸ انجام شد. استاندارد جديد، دوربينهاي بدون آينه را نشانه رفته بود و همان ساختار چهار سوم يعني ساخت بدنههايي با قابليت استفاده از لنز شركتهاي ديگر را دنبال ميكرد.
المپوس در دههي ۲۰۰۰ تلاشهاي توسعهي زيرساخت و مراكز مديريت را با جديت بيشتري ادامه داد. راهاندازي مركز خدمات تجهيزات پزشكي شيراكاوا در ژاپن، خريد شركت R/D Tech Inc، راهاندازي مركز خدمات تجهيزات پزشكي در شانگهاي، راهاندازي زيرمجموعهي عملياتي در ويتنام و ادغام شركت Gyrus با هدف بهبود فعاليتهاي حوزهي جراحي، از اقدامهاي مهم المپوس در اين حوزه بودند. برند ژاپني همچنين با راهاندازي زيرمجموعههاي مديريتي و مراكز توليدي، فعاليت خود را در بازارهاي تايلند، تركيه و كرهي جنوبي نيز افزايش ميداد.
المپوس در سالهاي اخير فعاليتهاي خود را در صنعت آزمايش و بازرسيهاي صنعتي هم افزايش داده است. آنها دستگاههاي عيبياب صنعتي را در مدلهاي گوناگون به بازار عرضه ميكنند كه از ميان مهمترينها ميتوان به ابزار آناليز XRF موسوم به Vanta و عيبياب OmniScan MX2 اشاره كرد.
از محصولات اخير برند ژاپني كه در دهههاي ۲۰۰۰ و ۲۰۱۰ به بازار عرضه شدند، در دستههاي گوناگون ميتوان به موارد زير اشاره كرد:
- ميكروسكوپسيستم BX3 مخصوص ميكروسكوپهاي زيستيFV1000 با قابليت اسكن ليزري مخصوص متخصصدهاي زيستيDP20 با دوربين ديجيتال و مجهز به نمايشگر جانبيDP71 با دوربين ديجيتال و توانايي ثبت تصاوير فلورسنتي
- تجهيزات پزشكيسيستم اندوسكوپي ويديويي Evis Exera IIاندوسكوپي جراحي ويديويي Visera EliteEvis Lucera EliteEvis Exera IIIميكروسكوپ جراحي Orbeyeمعرفي سيستم اندوسكوي جراحي با رزولوشن 4K با همكاري سوني
- دوربينهاي عكاسيدوربين بدون آينه Olypmus Pen E-P1دوربين بدون آينه OM-D E-M5دوربين بدون آينه OM-D E-M1OM-D E-M1 Mark II
دوربين المپوس E-1
همانطور كه در تاريخچهي بالا ديديد، المپوس هيچگاه از رخدادهاي نوآورانهي صنعت عكاسي عقب نماند. آنها حتي به معرفي استانداردهاي متخصصدي به صنعت هم كمك كردند. لنزهاي Zuiko دركنار نوآوريهايي كه در ساخت بدنهها به كار ميرفت، علاوه بر دوربينهاي خود المپوس، در بسياري از دوربينهاي ديگر بازار هم ديده ميشدند و هميشه نشاندهندهي كيفيت بالاي اپتيكي بودند. المپوس فناوري مهم لرزشگيري داخل بدنه را هم در دوربينهاي خود معرفي كرده بود كه هنوز بهعنوان يكي از مزيتهاي بزرگ دوربينهاي ميكرو چهارسوم شناخته ميشود.
با وجود تمامي موفقيتهاي بالا، بازار دوربينهاي حرفهاي و وضعيت نابسامان و كوچكتر شدن روزبهروز آن، بالاخره به برند قديمي ژاپني هم فشار وارد كرد. المپوس كورپوريشن در ژوئن سال ۲۰۲۰ اعلام كرد كه كل بخش دوربين خود را به شركت ژاپني Japan Industrial Partners ميفروشد. در زمان فروش، بخش دوربينها تنها ۵/۵ درصد از درآمد شركت ژاپني را در يك سال مالي، پوشش ميداد. هنوز مشخص نيست كه آيا شركت جديد تحت مالكيت مالكي به جز المپوس كورپوريشن، از برند Olympus در محصولات آتي استفاده ميكند يا خير. بههرحال ظاهرا توليد تجهيزات و خصوصا لنزهاي Zuiko باز هم ادامه خواهند داشت. مالك جديد، سابقهي خريد زيرمجموعههاي ضررده و تبديل كردن آنها به شركتهاي مستقل را دارد و قبلا اين كار را در سال ۲۰۱۴ با بخش لپتاپ سوني Vaio انجام داده است.
آخرين گزارش مالي المپوس كورپوريشن از سال ۲۰۱۹ نشان ميدهد كه اين شركت، سهم عمدهي درآمد خود را از تجهيزات پزشكي به دست ميآورد. زيرمجموعههاي اندوسكوپي، دستگاههاي جراحي و درمان اندوسكوپي، درآمد بخش پزشكي را شكل ميدهند. از منابع ديگر درآمدي ميتوان به بخش راهكارهاي علمي المپوس (شامل بخش توليد ميكروسكوپ و دستگاههاي نظارت صنعتي) اشاره كرد كه ۱۳ درصد از درآمد را به خود اختصاصي ميدهد. تصويربرداري هم كه نزديك به ۶ درصد را به خود اختصاص ميداد و از سال ۲۰۲۰، جاي خود را به بخشهاي ديگر ميدهد.
المپوس ۹۳ شركت و دفتر زيرمجموعه دارد و سهم عمدهي درآمد خود را از منظقهي آمريكاي شمالي به دست ميآورد (۳۴ درصد). شركت در سالهاي اخير با وجود حفظ درآمد در محدودهي ۷۰۰ تا ۸۰۰ ميليارد ين، با كاهش سود عملياتي روبهرو شد و سود عملياتي سال گذشته (۲۸/۳ ميليارد ين) كمترين ميزان در نيمدههي گذشته بود. درحالحاضر، ياسوئو تاكوچي بهعنوان مديرعامل و مديركل المپوس در يك هيئتمديرهي ۱۵ نفره فعاليت ميكند.
هم انديشي ها