مهندسان، توليد كنندگان و حتي خبرنگاران اين روزها به دقت خودروهاي برقي را زير انديشه متخصصين دارند. قابليتها و توانايي متخصص مدلهاي الكتريكي، حتي در زمينهي ساخت باتري با حساسيت دنبال ميشوند. حال جديدترين دادهها و اطلاعاتي كه در زمينهي اين خودروهاي انقلابي بدست آمده است نشان ميدهد كه انرژي الكتريكي بهترين نوع انرژي براي استفاده در حمل و نقل عمومي است. در آينه حمل و نقل خودروها فقط به صورت برقي خواهد بود. البته از همين حالا نيز روند برقي شدن خودروها شروع شده است چون براي مثال شاهد گسترش روز به روز استفاده از خودروهاي برقي و حتي گسترش مسابقات فرمول E هستيم.
۱- شرايط مناسب خودروها براي الكتريكي شدن
اگر دقت كنيد روند الكتريكي كردن حمل و نقل در كشتيهاي بزرگ و هواپيماها بسيار كندتر از خودروها پيش ميرود. يكي از دلايل اين امر به گفتهي لوكاس دي گراسي (Lucas Di Grassi) كه يك مهندس در فرمول E آئودي اسپرت است، مسئله سايز باتريها است. در حال حاضر تكنولوژي ساخت باتري در شرايط قرار دارد كه باتريها از نسبت انرژي به وزن خوبي برخوردار نيستاند و به همين خاطر امكان استفاده از باتريهاي فعلي در كشتيهاي بزرگ همانند نفتكشها و كانتينربرها و حتي هواپيماهاي غول پيكر وجود ندارد و همين مورد سبب شده تا اين وسايل همچنان به روش قديمي از تامين انرژي خود استفاده كنند چون بايد بدانيد يك باك پر از سوخت و يا سوخت جت انرژي بسيار بيشتري را در مقايسه با باتري سايز مشابه توليد ميكند. با اين وجود اما ابعاد، اندازه و وزن خودروها به صورتي است كه استفاده از باتريها را در آنها توجيه ميكند و از اين انديشه متخصصين در استفاده از باتريها در خودروها اشكال چنداني وجود ندارد و تقريبا ميتوان گفت كه خودروها بهترين پلتفرم براي آغاز برقي كردن حمل و نقل هستند.
۲- موقعيت مكاني خودروهاي برقي
وينيت پاتل (Vinit Patel) مهندس تيم فرمول E ماهيندرا ميگويد، تمايل مردم براي انجام سفرهاي كوتاه و استفاده شهري از خودرو سبب ميشود استفاده از خودروهاي برقي محبوبيت بيشتري پيدا كند. همچنين قوانين نيز روندي را طي ميكنند كه خودروها را بر اساس انتشار گاز دي اكسيد كربن تحت فشار قرار دهند و حتي بسياري از كشورها سعي دارند تا استفاده از خودروهاي بنزيني را در شهرها محدود كنند. همين عوامل دست به دست هم خواهند داد تا خودروهاي بنزيني را از شهرها بيرون كنند و به اين ترتيب خيابانهاي شهرها در آينده تحت سلطه خودروهاي برقي قرار خواهند گرفت. به گفتهي وي در آيندهاي كه متصور شده است جايي براي خودروهاي هيدروژني نميبيند چون اشكال هيدروژن اين است كه ابتدا بايد توليد شده، سپس ذخيره و در انتها مورد استفاده قرار گيرد و براي توليد برق نيز هيدورژن بايد سوزانده شود. ضمن اينكه اشكال هيدروژن اين است كه توليد هيدروژن نيز خود به گونهاي است كه سبب انتشار گاز دياكسيد كربن ميشود كه ميتواند تاثيرات منفي روي اقليم كره زمين داشته باشد. با اين وجود مزيت خودروهاي هيدورژني اين است كه شما نياز نداريد تا الكتريسيته را توليد، ذخيره و آن را به جاي ديگر انتقال دهيد. چون خودروهاي برقي الكتريسيته را در باتري خود ذخيره ميكنند و شما تنها به ميزان استفادهاي كه داريد نياز داريد تا اين باتريها را شارژ كند. ضمن اينكه زيرساختهاي خودروهاي برقي نيز بسيار ارزانتر و در دستتر از خودروهاي هيدروژني هستند.
۳- بهبود توليد انرژي برق با استفاده از منابع پاك
اين نشانهي جالب توجه را دلفين بيسكاين (Delphine Biscayne)، مهندس تيم فرمول E ونتوري عنوان كرده است. او سابقا در تيم فرمول يك ويليامز مشغول بود و در توسعه سيستم KERS نيز نقش داشت. اين سيستم امروزه در خودروهاي فورمول بك، به صورت گسترده استفاده ميشود.
دلفين بيسكاين اميد زيادي به آيندهي خودروهاي برقي دارد. به باور او، گسترش استفاده از خودروهاي برقي سبب خواهد شد تا بشر بيشتر به توليد انرژيهاي سبز روي آورد و به اين ترتيب توليد انرژي برق نيز داراي آلايندگي كمتري خواهد شد و همين مورد ميتواند تاثير مثبتي در ميزان آلايندگي در سرتاسر جهان داشته باشد.
براي مثال يكي از كشورهاي پيشگام در اين زمينه ايالات متحده است. اين كشور سرمايه گذاري گستردهاي را روي انرژيهاي پاك و تجديد پذير انجام داده است. حال ميتوان تصور كرد كه استفاده از برقي كه بدون توليد آلايندگي به دست آمده است در خودروهاي برقي تا چه ميزان ميتواند مفيد باشد و از تخريب و آسيب ديدن محيط زيست جلوگيري كند. در حال حاضر يكي از جديترين اشكالاتي كه در ارتباط با خودروهاي برقي وجود دارد اين است كه اين خودروها گرچه مستقيما آلايندگي ندارند اما پروسهي توليد برق براي حركت آنها ميتواند آلايندگيهايي به همراه داشته باشد و در صورتي كه بشر بتواند از انرژيهاي تجديد پذير استفادههاي گستردهتري كند اين اشكال نيز حل خواهد شد.
۴- كاهش هزينهي توليد
اين مسئله را نيكي شيلدز (Nicki Shields) كه در زمينهي مسابقات فرمول E مشغول به كار است عنوان كرده. به گفتهي وي يكي از موانع مهم در مورد خودروهاي برقي امروزه توليد آنها است چون بسياري از خودروسازان پلتفرمي براي توليد خودروهاي برقي ندارند. ضمن اينكه كارخانهاي هم كه به طور تخصصي براي توليد خودروهاي برقي باشد تقريبا وجود ندارد. با اين وجود اگر خودروسازان تمركز بيشتري را براي توليد خودروهاي برقي كنند و براي مثال مراكز تحقيق و توسعه براي خودروهاي برقي بنا كنند و پلتفرمها و خط توليدهاي اختصاصي براي اين خودروها طراحي كنند، ارزش اين خودروها به طرز قابل توجهي كاهش پيدا خواهد كرد و همين امر سبب استفاده بيشتر مردم از اين خودروها خواهد شد. ميتوان تصور كرد كه اگر اكثر خودروهاي برقي نيز به صورت ارزان در دسترس عموم باشند تا چه اندازه ميتوانند تاثير مثبت روي آب و هواي شهرهاي ما داشته باشند و تا چه اندازه ميتوانند از آلودگي كرهي زمين جلوگيري كرد. از طرفي استفاده از اين خودروها ميتواند سبب بهبود كار برخي از كمپانيها شود. براي مثال در صورت عمومي شدن خودروهاي برقي، شركتهاي تاير سازي نيز به سمت توليد تايرهاي مناسب براي اين خودروها ميروند.
۵- فناوري باتريها
اين مورد از تمامي مواردي كه در بالا ذكر كرديم مهمتر است. چون مربوط به باتريها است و باتريها اصليترين نقش را در خودروهاي برقي بازي ميكنند. اين مسئله را پائول فيكرز (Paul Fickers) سرمهندس تيم فرمول E در NIO عنوان كرده است. براي دههها پروسهي برقي سازي خودروها با كندي بسياري همراه بود و اصليترين دليل آن نيز وزن سنگين باتريها بود. البته برقي سازي در بخش حمل و نقل فعلي سرعت و پيشرفت بهتري داشت و يكي ازدلايل آن اين است كه لكوموتيوها با خود باتري حمل نميكردند و برق خود را از كابلها و يا ريل دريافت ميكردند. با اين وجود اما در خودروها چنين امكاني وجود ندارد و خودرو نيازمند هستند تا باتري را با خود حمل كنند. همين مورد يعني نسبت انرژي به وزن پايين فناوريهاي قديمي باتري سبب شده بود تا در ۳۰ سال گذشته پيشرافتهاي بسيار كوچكي را در بخش خودروهاي برقي شاهد باشيم. با اين وجود اما در دههي اخير فناوري باتريهاي جهش بزرگي داشته است و سازندهي باتريها توانستهاند باتريهايي با ضريب انرژي به وزن بالاتري توليد كنند. همچنين افزايش توليد باتري نيز خود دليل ديگري است كه سبب خواهد شد تا ارزش باتريها كاهش پيدا كند. سازندگان باتريها نيز روي تكنولوژيهاي شارژ سريع تمركز كردهاند تا بتوان باتريها را در زمانهاي كوتاهتري شارژ كرد و مورد استفاده قرار داد. به اين ترتيب باتريها نيز ميتوانند از انديشه متخصصين مدت زمان شارژ شدن با پمپ بنزينها رقابت كنند. پائول فيكرز براي اثبات حرف خود اتومبيل برقي خود يعني نيسان ليف را مثال ميزند كه اين خودرو در مقايسه با مدل سال ۲۰۱۱، ۶۷ درصد پيشرفت بيشتري را در بخش نسبت انرژي به وزن باتريهاي خود داشته است. همچنين هزينهي توليد نيسان ليف كاهش يافته و در همين حال كيفيت، قدرت و گشتاور آن نيز افزايش يافته است. براي همين ميتواند اميدوار بود كه در پنج يا ۱۰ سال آينده استفاده از خودروهاي برقي استفادهي بسيار بيشتري داشته باشند.
هم انديشي ها