محبوبيت جعبه‌دنده‌هاي دستي پس از متداول‌شدن جعبه‌دنده‌هاي خودكار هرروز رو‌به‌كاهش رفت و هرسال افراد بيشتري توجهشان را از جعبه‌دنده‌هاي دستي به‌سمت جعبه‌دنده‌هاي خودكار معطوف مي‌كنند. در سال ۱۹۴۰، جنرال موتورز اولين‌بار جعبه‌دنده‌هاي خودكار را معرفي كرد. چند سال بعد، يعني در سال ۱۹۵۷، حدود ۸۳ درصد از خودروهاي ساخت آمريكا با جعبه‌دنده‌هاي خودكار فروخته شدند و از آن زمان به‌بعد، جعبه‌دنده‌هاي دستي در اين كشور هميشه در اقليت مانده‌اند. امروزه، تنها ۱۰ درصد از خودروها در آمريكا جعبه‌دنده‌ي دستي دارند. اين آمار در ۱۵ تا ۲۰ سال گذشته، هميشه رو‌به‌كاهش بوده و سال ۲۰۱۲، تنها سالي بود كه جعبه‌دنده‌هاي دستي افزايش فروش را تجربه كرده بودند. پس‌ازآن، آمار فروش اين جعبه‌دنده‌ها روند افزايشي به‌خود گرفته است. با اينكه همچنان بخش اعظم بازار دراختيار جعبه‌دنده‌هاي خودكار است، افزايش فروش خودروهاي دندهدستي اين سؤال را در ذهن ايجاد مي‌كند: جعبه‌دنده‌هاي دستي مزيتي دارند كه خريداران آن‌ها را ترجيح مي‌دهند؟
براي يافتن پاسخ اين پرسش دست‌به‌كار شديم تا ببينيم مزاياي جعبه‌دنده‌هاي دستي درمقايسهبا جعبه‌دنده‌هاي خودكار چيست.
مزاياي جعبه‌دنده‌هاي دستي
جعبه‌دنده‌هاي دستي براي هركسي مناسب نيستند؛ چون بيشتر خريداران خودرو، تنها براي رفتن از نقطه‌ي A به نقطه‌ي B وسيله‌ي نقليه لازم دارند و خيلي به مسئله‌ي رانندگي اهميت نمي‌دهند. مسئله موجود درباره‌ي جعبه‌دنده‌هاي دستي اين است كه يادگرفتن كار با آن‌ها به زمان نياز دارد و براي اينكه از استفاده از آن‌ها لذت ببريد، به‌خوبي با آن‌ها بايد آشنا باشيد. بسياري از افراد نيز به مزاياي جعبه‌دنده‌هاي دستي اهميتي نمي‌دهند و اين نيز ازجمله دلايلي است كه خودروهاي دنده خودكار فروش بيشتري تجربه مي‌كنند. بيشتر افرادي كه خودرو دندهدستي مي‌خرند، به تعويض دستي علاقه‌مند هستند و دوست دارند كنترل بيشتري روي حركت خودرو خود داشته باشند. با تمام اين‌ها، مزاياي جعبه‌دنده‌هاي دستي به همين مزيت ختم نمي‌شود. درادامه، به چند مزيت ديگر نيز اشاره مي‌كنيم.
۱. ارزش ارزان‌تر
جعبه‌دنده‌ي دستي درمقايسهبا جعبه‌دنده‌ي خودكار ارزش بسيار ارزان‌تري دارد. براي مثال در آمريكا، خودروي دندهدستي حداقل هزار دلار ارزان‌تر از نمونه‌ي خودكار همان خودرو است. يكي از دلايل اين موضوع، تعداد كمتر قطعات متحرك در اين جعبه‌دنده‌ها درمقايسهبا جعبه‌دنده‌هاي خودكار است.
۲. نياز به نگه‌داري كمتر
جعبه‌دنده‌هاي دستي باتوجه‌به تعداد قطعات متحرك كمتر حساسيت كمتري هم به نگه‌داري دارند. درضمن، هزينه‌ي نگه‌داري و سرويس آن‌ها نيز ارزان‌تر است. جعبه‌دنده‌ي دستي نه‌تنها به سرويس‌هاي كمتري درمقايسهبا جعبه‌دنده‌ي خودكار نياز دارد؛ بلكه هزينه‌هاي سرويس و تعويض روغن آن‌ها نيز ارزان‌تر است.
۳. امكان خرابي كمتر
جعبه‌دنده‌هاي خودكار هم احتمال خرابي‌شان بيشتر است و هم درصورت خرابي، هزينه‌ي تعمير آن‌ها بسيار گران‌تر از جعبه‌دنده‌ي دستي است. تعمير جعبه‌دنده‌ي خودكار در آمريكا حداقل ۱,۵۰۰ دلار هزينه دارد و اگر تعمير اساسي لازم باشد، اين هزينه تا ۳,۰۰۰ تا ۴,۰۰۰ دلار نيز افزايش پيدا مي‌كند. افزون‌براين، جعبه‌دنده‌هاي خودكار به‌دليل پيچيدگي بيشتر احتمال خرابي‌شان بيشتر است. اين درحالي است كه در جعبه‌دنده‌هاي دستي، تنها احتمال خراب‌شدن كلاچ وجود دارد و با تعويض كلاچ، به‌راحتي اشكال رفع مي‌شود. جعبه‌دنده‌هاي دستي معمولا مي‌توانند بدون نياز به تعميرات صدهاهزار كيلومتر استفاده شوند.
۴. مصرف سوخت كمتر
اين مزيت را به همه‌ي خودروها نمي‌توان تعميم داد؛ چون برخي از خودروهاي بازار جعبه‌دنده‌هاي خودكار بسيار پيشرفته‌اي دارند كه مصرف سوخت كمتري درمقايسهبا جعبه‌دنده‌هاي دستي دارند.
باوجوداين، بيشتر خودروها در نسخه‌ي دندهخودكار سوخت بيشتري مصرف مي‌كنند. يكي از دلايل كم‌مصرف‌تربودن خودروهاي دندهدستي، كمتربودن هدررفت نيرو در جعبه‌دنده‌هاي دستي است.
۵. عادت
بسياري از ما رانندگي را با خودروهاي دندهدستي آموخته‌ايم؛ به‌همين‌دليل، به راندن خودروهاي دندهدستي عادت كرده‌ايم.
۶. كنترل بهتر
يكي از دلايل علاقه‌مندي رانندگان به جعبه‌دنده‌هاي دستي به كنترل كامل روي دنده‌هاي خودرو مربوط است. اين، قابليتي است كه در جعبه‌دنده‌هاي خودكار وجود ندارد. شما در خودرو دندهدستي هرزمان هر دنده‌اي كه بخواهيد، مي‌توانيد جا بزنيد و استفاده كنيد و از رانندگي‌تان لذت ببريد. همچنين، در خودرو دندهدستي بيشتر درگير رانندگي خواهيد بود و اين مزيتي است كه خيلي از رانندگان آن را دوست دارند.
۷. توانايي‌هاي حركتي
معمولا و نه در همه‌ي خودروها، خودرو دندهدستي توانايي حركتي بهتري درمقايسهبا خودرو دندهخودكار دارد. ميزان هدررفت نيرو در اين جعبه‌دنده‌ها كم است و مي‌توانيد باسرعت و به‌موقع دنده را تعويض كنيد. به‌همين‌دليل، بسياري از خودروهاي اسپرت معروف هميشه با جعبه‌دنده‌ي دستي توليد شده‌اند.
۸. احتمال سرقت كمتر
بسياري از افراد در آمريكا نمي‌توانند با خودرو دندهدستي رانندگي كنند؛ به‌همين‌دليل، آمار سرقت آن‌ها كمتر است.
۹. استارت‌زدن متفاوت
آخرين مزيت جعبه‌دنده‌هاي دستي نيز به زمان خالي‌شدن باتري خودرو مربوط است. در خودرو دندهخودكار، اگر باتري خالي شود، چاره‌اي جز پيداكردن باتري نداريد و هيچ راهي براي روشن‌‌كردن پيشرانه وجود ندارد؛ اما در خودرو دندهدستي، مي‌توانيد به‌راحتي با هل‌دادن خودرو آن را روشن كنيد.
معايب جعبه‌دنده‌هاي دستي
تا اينجا مزاياي جعبه‌دنده‌هاي دستي را گفتيم، در انتها به چند نكته‌ي منفي آن‌ها نيز اشاره مي‌كنيم كه بهتر بتوانيد درباره‌ي آن‌ها قضاوت كنيد.
- باتوجه‌به افزايش روزافزون افرادي كه خودرو دنده‌اتوماتيك را ترجيح مي‌دهند، از محبوبيت خودروهاي دندهدستي كاسته شده است.
- در ترافيك، رانندگي با خودروهاي دندهدستي دشوارتر است.
- استهلاك خودروهاي دندهدستي درصورت رانندگي در ترافيك‌هاي شهري بيشتر است.
- رانندگي با خودروهاي دندهدستي سخت‌تر است و به يادگيري نياز دارد.
- درصورت تازه‌كار‌بودن راننده، رانندگي با خودروهاي دندهدستي در مسيرهاي كوهستاني خطرناك‌تر است.
هم انديشي ها