فناوري Skyactiv-X مزدا عمر پيشرانههاي احتراقي را افزايش ميدهد
تقريبا ۱۵۰ سال از زماني ميگذرد كه نيكلاس اتو اولينبار موفق شد موتور احتراق داخلي توليد كند. از آن زمان تاكنون، موتورهاي احتراق داخلي فرازونشيبهاي زيادي تجربه كردهاند و تغييرات زيادي در آنها اعمال شده است؛ اما بهجرئت ميتوان گفت موتورهاي سري Skyactiv-X مزدا يكي از پيشرفتهاي بزرگ را در موتورهاي بنزيني ايجاد كردهاند. اين موتورها همانند موتورهاي ديزلي، بهجاي استفاده از شمع، با استفاده از تراكم بالا مخلوط سوخت و هوا را مشتعل ميكنند.
مزدا سيستم اين موتورها را SPCCI مينامد. دركنار اين، مزدا مفهوم جديدي بهنام HCCI را توسعه داده كه در آن، موتور ميتواند به مخلوط سوخت و هواي همگن دست پيدا كند.
در سيستم HCCI، مخلوط سوخت و هواي همگني داريم كه ميزان هواي آن كمي بيشتر است. اين هواي اضافي را سيستم سوپرشارژر تأمين ميكند. نحوهي شروع احتراق در اين موتورها نيز به قوانين فيزيك برميگردد كه شما با افزايش فشار، دما را نيز افزايش ميدهيد. بدينترتيب، در اين موتورها نيز با متراكمشدن مخلوط سوخت و هوا، دماي آنها تاحدي افزايش مييابد كه مشتعل و منفجر شوند. ازاينرو، ديگر به وجود شمع در اين موتورها نيازي نيست؛ درست مانند موتورهاي ديزلي.
براي انجام اين فرايند به تراكم بالايي در موتور نياز داريم؛ بههميندليل، موتورهاي اسكاي اكتيو تراكمي بسيار بيشتري از موتورهاي عادي بازار دارند. در اينجا، اين سؤال مطرح ميشود: چنين سيستمي چه مزاياي دارد؟
احتراق با روش HCCI اين مزيت را دارد كه قدرت احتراق در كل قسمتهاي مخلوط سوخت و هوا بهطور همزمان ايجاد ميشود؛ بههميندليل، موتور گشتاور بيشتري توليد ميكند. بااينحال، در موتور معمولي داراي شمع احتراق از سمت شمع شروع ميشود و سپس به نقاط ديگر گسترش پيدا ميكند. استفاده از HCCI باعث كاهش انتشار گاز كربندياكسيد (CO2) و اكسيد نيتروژن (NOx) نيز ميشود و موتورهايي پاكتر خواهيم داشت.
در سال ۲۰۰۱، مهندسان لوتوس نخستينبار توانسته بودند موتوري طراحي كنند كه فرايند احتراق در آن با استفاده از گازهاي اگزوز انجام ميشد. فولكس واگن نيز در سال ۲۰۰۷، طرحي از موتوري بنزيني ارائه كرده بود كه براساس موتورهاي FSI اين شركت، ساخته شده بود و از روشي مشابه لوتوس استفاده ميكرد.
اشكال طرحهايي كه از گازهاي اگزوز استفاده ميكردند، اين بود كه تنها هنگامي كار ميكردند كه فشار زيادي روي موتور نبود و زير فشار يا حالت تخت گاز كه ميزان سوخت افزايش پيدا ميكند، همچنان به استفاده از شمع نياز بود. بدينترتيب، اين موتورها براي استارتخوردن يا در دورهاي بالا، همچنان نيازمند شمع بودند. درضمن، تغيير وضعيت احتراق موتور از شمع به گازهاي اگزوز نيز فرايندي پيچيده بود و چندان مناسب خودرويي توليد انبوه نبود.
در سيستم SPCCI، همچنان شمع وجود دارد؛ اما فقط در لحظهي استارت موتور كار ميكند و ساير احتراقها با استفاده از تراكم موتور انجام ميشوند. در لحظهي اول استارت، مخلوط سوخت و هوا در موتور مزدا غني است؛ ازاينرو نميتوان آن را با تراكم منفجر كرد؛ اما پس از روشنشدن موتور، اين مخلوط به مخلوطي اصطلاحا «فقير» تغيير پيدا ميكند.
مخلوط سوخت و هواي فقير به اين معنا است كه سوخت كم و هواي زيادي داشته باشيم. بهترين نسبت براي تركيب هوا و سوخت در موتورها ۱۴.۶ به يك است. در موتورهاي اسكاي اكتيو كه از سوپرشارژر نيز استفاده ميكنند، اين نسبت به ۲۹.۴ به يك تغيير كرده كه نشان ميدهد هواي بسيار بيشتري درمقايسهبا سوخت در محفظهي احتراق وجود دارد.
هم انديشي ها