راهنماي خريد خودرو كاركرده در بازار ايران

نگاهي به فهرست ارزش خودروها در بازار ايران، حتي مدل‌هاي اقتصادي را دست‌نيافتني جلوه مي‌دهد. بسياري از توليدات ايران‌خودرو، مثل انواع ۲۰۶  و پژو پارس درحدود ۱۵۰ ميليون تومان ارزش دارند. شرايط براي محصولات سايپا نيز چندان رضايت‌بخش نيست و خودروهايي مثل ساينا و تيبا هم تقريبا ۹۰ ميليون تومان معامله مي‌شوند. در اين اوضاع‌واحوال، مراجعه به بازار مدل‌هاي دست‌دوم مي‌تواند صرفه‌ي اقتصادي داشته باشد و تنوع انتخاب را نيز افزايش دهد.

خريد خودرو دست‌دوم هميشه عاقلانه نيست و مي‌تواند به دردسرهايي بزرگ منجر شود؛ چراكه در برخي مواقع، هزينه‌ي تعمير و اتلاف وقت براي آن خريدار مدل‌ دست‌دوم را پشيمان مي‌كند. با اين اوصاف، بايد حساب‌شده و دقيق عمل كرد. پيش از توصيه به خريد در كلاس ارزش‌هاي متفاوت، درباره‌ي مهم‌ترين نكات در خودروهاي دست‌دوم به‌اختصار توضيح خواهيم داد. قبل از پرداخت وجه و اتمام معامله، خريدار اين نكات را بايد مدانديشه متخصصين قرار دهد تا زيان ناخواسته و دردسرهاي بعدي ايجاد نكند.

در كشور ما برخلاف بسياري نقاط دنيا، شرايط بدنه بيش از كيفيت متخصص و استهلاك قطعات، روي ارزش خودرو دست‌دوم تأثيرگذار است؛ مثلا محصولي با كاركرد ۱۰۰ هزار كيلومتر و بدون تصادف و ايراد بدنه از خودرو هم‌مدل با ۳۰ هزار كيلومتر كاركرد كه قطعات تعويضي بدنه  داشته باشد، گران‌تر خواهد بود. با اين اوصاف، چنانچه خودرو مدانديشه متخصصين سابقه‌ي تصادف و تعمير بدنه داشته باشد، ارزش ارزان‌تري دارد و البته بايد توسط خريدار، راستي‌آزمايي شود.

امروزه، مراكز تشخيص رنگ در شهرهاي مختلف ايران وجود دارند. در اين مراكز، علاوه‌بر مطالعه رنگ‌شدگي كلي يا جزئي (قلم‌گيري) و تعويض قطعات بدنه، ميزان شدت تصادف در بخش‌هاي مختلف خودرو نيز مشخص مي‌شود. براي مثال، دو خودرو مشابه كه گِل‌گير تعويضي داشته باشند، ممكن است به‌دليل نوع آسيب به شاسي، هم‌ارزش نباشند. مركز تشخيص رنگ اين نكات را به‌صورت مكتوب اطلاع‌رساني مي‌كنند. هزينه‌ي اين خدمات معمولا ۵۰ تا ۱۰۰ هزار تومان است.

ممكن است تصور كنيد هر ايراد متخصص موجود در خودرو با صرف هزينه رفع خواهد شد؛ اما اين موضوع با‌توجه‌به كمبود بعضي قطعات يدكي در بازار ايران و كيفيت خودروهاي توليدي كشورمان صحت ندارد. توجه به وضعيت متخصص خودرو براي مدل‌هاي خارجي، خصوصا محصولات چيني اهميت بيشتري دارد؛ چراكه هزينه‌ي تعمير و لوازم آن‌ها بسيار بيشتر از توليدات ايران‌خودرو و سايپا است. درضمن در بعضي موارد مثل نقص توربوشارژر يا تجهيزات برقي خودروهاي چيني، قابليت تعمير‌ وجود ندارد.

مسلما پيش از خريد خودرو دست‌دوم، مدت كوتاهي با آن رانندگي مي‌كنيد. در اين زمان، توجه به صداها بسيار مهم است. صداي خروجي از پيشرانه در دور موتورهاي مختلف چنانچه ناهنجار و فراتر از انتظار باشد، نشانه‌اي از ايراد متخصص در خودرو است. دومين نكته‌ي مهم مرتبط با صدا، اطلاعاتي از وضعيت كابين و سيستم تعليق (فنربندي) به شما مي‌دهد. هنگام رانندگي با خودرو مدانديشه متخصصين، حتما با سرعت‌هاي متفاوت (۱۰ تا ۴۰ كيلومتر بر ساعت) از روي دست‌اندازهاي خيابان، مثل سرعت‌گيرها، عبور كنيد تا وضعيت فنرها و كمك‌فنرها و قطعات مرتبط (جلوبندي) از ميزان صداي خروجي آن‌ها مشخص شود. 

توجه كنيد در حالت عادي، صداي ورودي به كابين معمولا رفع‌شدني نخواهد نبود. اگر هنگام عبور از دست‌اندازها صدايي به داخل اتاق مي‌آيد كه مرتبط با چرخ‌ها و قطعات متخصص نيست، احتمالا با مراجعه به افراد متخصص و صرف هزينه نيز رفع نخواهد شد؛ درحالي‌كه بسياري از ايرادات متخصص سيستم تعليق و جلوبندي، با خريد قطعات جديد و نصب اصلاح مي‌شود.

بعد از مطالعه نكات مذكور، مراجعه به مكانيك معتمد اهميت دارد. امروزه، بسياري از مراكز متخصص موجود در نمايندگي‌ها براي خريد خودرو دست‌دوم مشاوره مي‌دهند. بهتر است قبل از مراجعه به اين مراكز يا هر فرد متخصص ديگر، با آن‌ها هماهنگ كنيد تا علاوه‌بر تعيين وقت و هزينه‌ي خدمات، خواسته‌ي شما به‌عنوان خريدار مشخص شود. 

شايد كيلومتر كاركرد خودرو براي بسياري از مردم مهم‌ترين عامل تعيين‌كننده در ارزش مدل دست‌دوم باشد؛ اما درواقع، بيشتر از وضعيت بدنه و مشخصات متخصص روي ارزش تأثير نمي‌گذارد. يكي از دلايل اين موضوع كيفيت رانندگي و سرويس خودرو به‌دست مالك يا مالكان قبلي است. 

فرض كنيد دو محصول مشابه با كيلومتر كاركرد يكسان داشته باشيم. اگر يكي از آن‌ها براي جابه‌جايي مسافران بين‌شهري و رانندگي با سرعت زياد در جاده استفاده شده باشد، به‌دليل حمل وزن بيشتر (چهار مسافر) و حركت با دور موتورهاي زياد، احتمالا با فرسودگي قطعات رو‌به‌رو است. همچنين، خودرويي كه كاركرد كمتري دارد؛ اما در مسيرهاي ناهموار با دور موتور زياد و دنده‌ي سنگين رانده شده باشد، مستعد خرابي و هزينه‌ي تعمير خواهد بود؛ درحالي‌كه ممكن است كم‌كار و جذاب به‌انديشه متخصصين رسد. پس كيلومتر كاركرد به‌تنهايي نمي‌تواند وضعيت متخصص مساعد يا نامساعد خودرو را توضيح دهد. در سمت ديگر ماجرا، افراد سودجو با كاهش كيلومتر كاركرد تقريبا تمامي خودروهاي ايراني يا خارجي ساخت كشورهاي مختلف را مي‌توانند به‌عنوان مدلي كم‌كار بفروشند. به‌همين‌دليل، مراجعه به مكانيك و نمايندگي معتبر راه‌گشا خواهد بود.

مطالعه فرمان و صندلي تا حدودي براي تشخيص كاركرد خودرو مفيد است. هرچند خريد پوشش براي دورفرمان و صندلي‌ها تا حد زيادي استهلاك اين قطعات را مخفي مي‌كند، تورفتگي در نشيمنگاه صندلي راننده و ساييدگي فرمان مي‌تواند نشانه‌اي از كاركرد زياد خودرو باشد. همچنين، رنگ‌پريدگي (ماتي) در بدنه و داشبورد احتمالا دليلي بر رانندگي طولاني‌مدت است.

توصيه‌ي نگارنده در موضوع خريد خودروهاي دست‌دوم با استناد به كيلومتر كاركرد، توجه به عددهاي ۳۰ و ۶۰ و ۱۰۰ هزار كيلومتر است. چنانچه عدد كاركرد خودرو واقعي به‌انديشه متخصصين مي‌رسد و فرد متخصص تأييد مي‌كند، مي‌توان تا حدودي به اين اعداد اعتماد كرد. اصطلاحا به خودرويي كه كمتر از ۳۰ هزار كيلومتر كار كرده باشد، كم‌كار مي‌گويند و به محصولي كه بيش از ۱۰۰ هزار كيلومتر رانده شده باشد، پركار مي‌گويند. خودرويي با كاركرد ۱۰۰ هزار كيلومتر و عمر بيش از ۱۰ سال هم كم‌كار تلقي مي‌شود؛ اما ممكن است به سرويس‌هاي پرهزينه مثل تعويض واشرسرسيلندر يا حتي تعمير اساسي موتور نياز داشته باشد. خودروهايي با كاركرد كمتر از ۳۰ هزار كيلومتر، خصوصا اگر كمتر از ۳ سال داشته باشند و شرايط گارانتي براي آن‌ها رعايت شده باشد، گزينه‌هايي جذاب براي خريد هستند.

به‌بيان‌بهتر، استهلاك و هزينه‌ي تعمير يا تعويض بسياري از قطعات خودرو معمولا از كيلومتر كاركرد بعد از ۶۰ هزار كيلومتر ظاهر مي‌شوند. اين قاعده‌ي كلي و تجربي به خودروهاي ساخت ايران‌خودرو و سايپا و مدل‌هاي چيني مربوط است؛ چراكه بسياري از خودروهاي كره‌اي و ژاپني موجود در كشور، با توجه به كيفيت ساخت و سبك رانندگان آرام مالكان، ممكن است تا ۱۰۰ يا ۱۵۰ هزار كيلومتر هم بدون هزينه‌ي سنگين براي تعميرات يا تعويض قطعات خاص استفاده شوند.

در ادامه‌ي مطلب، تعدادي از خودروهاي دست‌دوم بازار ايران در كلاس ارزشي متفاوت معرفي شده‌اند. اين محصولات با توجه به تجربه و تحقيقات نگارنده‌ توصيه مي‌شوند و لاخبار تخصصيا نبايد مرجعي براي تصميم‌گيري نهايي باشند.

در بازار امروز ايران، به‌زحمت مي‌توان خودرو دست‌دوم با كيفيت متخصص و ارزش ارزان‌تر از ۱۰۰ ميليون تومان پيدا كرد. با اين بودجه، پرايد يا ساينا و تيبا صفر كيلومتر وجود دارند و البته انواع پژو پركار و با طول عمر بيشتر از ۱۰ سال هم در بازه كمتر از ۱۰۰ قرار مي‌گيرند كه خريد آن‌ها هم پرريسك است.

با كمي جست‌وجو در سايت‌هاي فروش اينترنتي و نمايشگاه‌هاي خودرو، احتمالا مي‌توان نمونه‌هاي سالم و كم‌كار از ام وي ام ۱۱۰ را براي خريد در محدوده‌ي ۵۰ تا ۱۰۰ ميليون تومان مدانديشه متخصصين قرار داد. اين خودرو چيني بسيار كوچك است و مناسب استفاده‌ي خانوادگي يا سفرهاي جاده‌اي نيست؛ اما ايمن‌تر از پرايد با ميانگين مصرف سوخت ۵ تا ۶ ليتر بنزين در ۱۰۰ كيلومتر، گزينه‌ي مناسبي براي استفاده‌ي شهري محسوب مي‌شود. البته نبايد فراموش كنيم ارزش قطعات و لوازم‌يدكي ام وي ام ۱۱۰، بيش از نمونه‌هاي به‌كاررفته در پرايد هزينه‌بر خواهد بود.

از انديشه متخصصينات بسياري از مردم و متخصص كارشناسان، محصولات توليدي ايران‌خودرو در سال‌هاي ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۲، كيفيت بهتري درمقايسه‌با مدل‌هاي صفر كيلومتر امروزي دارند. با اين اوصاف، جست‌وجو براي خريد انواع پژو با كيلومتر كاركرد واقعي كمتر از ۱۰۰ هزار كيلومتر و توليد قبل از سال ۱۳۹۳ مفيد خواهد بود.

تجربه‌ي شخصي نگارنده از مقايسه‌ي ارزش پژو پارس مدل ۱۳۸۷ با كاركرد ۱۱۰ هزار كيلومتر با ساينا يا پرايد صفركيلومتر، تا حدودي برتري‌هاي محصول قديمي ايران‌خودرو را درمقايسه‌با توليدات جديد سايپا ثابت كرد. از انديشه متخصصين مصرف سوخت، تفاوت چنداني بين پژو پارس ۱۲ ساله و پرايد مدل ۱۳۹۸ ديده نمي‌شود. در سمت ديگر ماجرا، كيفيت رانندگي، ايمني، صندلي‌ها، داشبورد و فضاي مفيد در كابين و صندوق‌عقب پژو پارس، برتري واضحي درمقايسه‌با پرايد دارد. درضمن، هزينه‌ي تعميرات و تعويض قطعات آن نيز فراتر از توان مالي عامه‌ي مردم نيست.

پيش‌تر اشاره كرديم توليدات ايران‌خودرو بعد از سال ۱۳۹۰ با كاهش كيفيت متخصص رو‌به‌رو شدند؛ پس اگر بودجه‌ي خريد شما بيش از ۱۵۰ ميليون تومان است، بهتر است مدل‌هاي دست‌دوم ساخت ايران‌خودرو را فراموش كنيد. اگر نهايت مبلغ پرداختي شما ۱۵۰ ميليون تومان باشد، بهترين گزينه ۲۰۶ صندوق‌دار V8 با كاركرد كمتر از ۵۰ هزار كيلومتر است كه درمقايسه‌با ديگر خودروهاي داخلي، كاهش كيفي كمتري داشته است.

براي افرادي كه ريسك خريد محصولات دست‌دوم چيني را پذيرفته‌اند و مي‌دانند هزينه‌ي قطعات يا تعميرات اين نوع خودروها مي‌تواند تا ۱۰ ميليون تومان خرج داشته باشد، ام وي ام X33 گزينه‌اي قابل‌توجه و تا حدودي مطمئن است. اين خودرو به‌دليل استفاده از پيشرانه‌ي تنفس‌طبيعي (فاقد توربوشارژر) معمولا با اشكال جدي در موتور و قطعات متخصص مرتبط با آن رو‌به‌رو نمي‌شود. همچنين، پيشرانه‌ي دوليتري ايكس ۳۳ براي رانندگي شهري و جاده‌اي مناسب است و برتر از ليفانX60 با موتور ۱۸۰۰ سي‌سي يا چانگان CS35 با موتور ۱۶۰۰ سي‌سي عمل مي‌كند. ارزش نمونه‌هاي دست‌دوم ايكس ۳۳ اسپرت مدل ۱۳۹۶ در بازار آزاد حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ ميليون تومان است كه البته با هزينه‌ي كمتر مي‌توان سراغ نسخه‌هاي قديمي‌تر رفت. تا لحظه‌ي نگارش اين مطلب (مردادماه ۱۳۹۹)، اشكالي در تأمين قطعات و لوازم يدكي مديران‌خودرو ديده نمي‌شود.

روي كاغذ، خريد مدل‌هاي دست‌دوم نيسان ماكسيما يا مزدا ۳ با هزينه‌اي حدود ۳۰۰ ميليون تومان جلب انديشه متخصصين مي‌كند؛ اما اين خودروها با افزايش ارزش خير‌ه‌كننده در لوازم و قطعات يدكي رو‌به‌رو هستند. با اين وضعيت، كيا سراتو مونتاژ سايپا و سوزوكي گرند ويتارا تا حدودي از انديشه متخصصين هزينه‌ي نگه‌داري و كيفيت رانندگي و خدمات پس‌ازفروش مطمئن هستند. همچنين، كراس‌اورهاي چيني مثل جك S5 و چري تيگو 7 به‌شرط تأييد مكانيك خبره و كيلومتر كاركرد كمتر از ۶۰ هزار كيلومتر، گزينه‌هاي مناسب براي كلاس ارزش ۳۰۰ تا ۵۰۰ ميليون تومان به‌شمار مي‌روند.

براي افراد متمول با توانايي خريد نزديك به نيم ميليارد تومان، كمبود لوازم يدكي يا هزينه‌ي تعميرات چندده ميليون توماني چندان اهميتي ندارد. با اين اوصاف، نمي‌توان توصيه‌ي خاصي به خريداران كلاس ارزشي بيش از ۵۰۰ ميليون تومان كرد. به‌همين‌دليل، صرفا به‌طورخلاصه به گزينه‌هاي مناسب موجود در بازار نگاهي انداخته‌ايم كه درمقايسه‌با رقباي هم‌ارزش، نكات مثبت قابلملاحظه‌اي دارد.

هيونداي سانتافه از سال ۲۰۰۷ به ايران وارد شده است. نسخه‌هاي مختلف اين خودرو با احتساب سال ساخت و كاركرد، از ۵۰۰ ميليون تا بيش از يك‌ميليارد تومان ارزش دارند. سانتافه با جثه‌ي راضي‌كننده و توانايي‌هاي متخصص جذاب، همچنان در‌مقايسه‌با محصولات مشابه، پرتقاضا است و اصطلاحا نقدشوندگي مناسبي دارد. بسياري از قطعات مصرفي اين خودرو نيز در بازار موجود است. بعد از سانتافه، مدل‌هاي مختلف كيا اسپورتيج و هيونداي توسان گزينه‌هاي مناسب در بازار دست‌دوم هستند. نمونه‌هاي كم‌كار از توليدات تويوتا، مثل پرادو، راو4 و C-HR هرچند بسيار كم‌استهلاك و باكيفيت هستند؛ نزديك به ۲ ميليارد تومان ارزش دارند و به همين دليل، چندان توصيه نمي‌شوند.

شما مي‌توانيد براي مقايسه مشخصات متخصص انواع خودرو، گالري تصاوير و مباحثه و تبادل انديشه متخصصين پيرامون اتومبيل‌هاي موجود در بازار كشور از بخش محصولات اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران استفاده كنيد. انواع خودرو سايپا، ايران‌خودرو، محصولات پژو،‌ رنو، هيونداي، كيا، MVM و ديگر برندهاي فعال در بازار كشور را در اين بخش خواهيد يافت.