دارك وب چيست ؛ از ورود به آن تا كارهايي كه نبايد هرگز انجام دهيد! [به همراه ويدئو]

اگر از طرفداران هري پاتر باشيد، حتماً نام كوچه ناكترن را به خاطر داريد كه پر از مغازه‌هايي براي خريد و فروش وسايل خطرناك و غيرقانوني بود و افرادي هم كه در اين كوچه تاريك و مخوف پرسه مي‌زدند، مشكوك و گاهي خطرناك بودند. چنين كوچه‌اي فقط در دنياي جادويي هري پاتر وجود ندارد و نمونه واقعي آن را مي‌توان در دنياي خودمان نيز پيدا كرد: جايي به اسم دارك وب كه البته حضور فيزيكي ندارد و فقط در اينترنت يافت مي‌شود.

در دارك وب شايد خبري از كمد ناپديدشونده‌ي دنياي هري پاتر نباشد، اما مي‌توان در آن اسلحه، مواد مخدر، اسكناس تقلبي، حساب‌هاي هك شده‌ي نتفليكس، نرم افزارهايي براي هك كردن كامپيوتر ديگران، اطلاعات ورود به حساب‌هاي بانكي، سنگ اورانيوم، مدارك دانشگاهي جعلي يا حتي قاتل قراردادي پيدا كرد.

تماشا در يوتيوب

البته برخلاف كوچه ناكترن كه متخصصد آن تنها براي مقاصد شرورانه است، دارك وب فقط جاي فعاليت‌هاي غيرقانوني نيست. مثلاً در دارك وب مي‌توانيد عضو كلوب شطرنج شويد يا به شبكه‌ي اجتماعي BlackBook بپيونديد كه نسخه‌ي دارك فيسبوك است و هيچ اطلاعاتي از متخصص جمع‌آوري نمي‌كند. در ضمن، بسياري از سازمان‌هاي معتبر و خبرگزاري‌ها نيز نسخه‌‎اي از وب‌سايت خود را در دارك وب ميزباني مي‌كنند تا متخصصاني كه به حريم شخصي خود اهميت مي‌دهند، با نوعي شنل نامرئي به گشت‌و‌گذار در آن‌ها بپردازند.

و البته همان‌طور كه دسترسي به كوچه‌ي ناكترن به‌راحتي امكان‌پذير نيست، دسترسي به دارك وب نيز روش‌ها و پروتكل‌هاي خاص خودش را دارد كه در اين مقاله با آن‌ها آشنا خواهيد شد.

دنياي اينترنت آنقدر بزرگ است كه تقريباً بي‌انتها به انديشه متخصصين مي‌رسد. در حال حاضر، نزديك ۲ ميليارد وب‌سايت در اينترنت وجود دارد و هر روز حدود ۲۵۰ هزار وب‌سايت جديد به اين تعداد اضافه مي‌شود. بااين‌حال، اين حجم از اطلاعات تنها «نوك كوه يخ» به‌شمار مي‌رود و بخش عظيمي از اينترنت از دسترس عمومي خارج است. به‌طور كلي، اينترنت از لحاظ سطح دسترسي متخصصان به اطلاعات به سه ناحيه دسته‌بندي مي‌شود:

• سرفيس وب (Surface Web): شامل صفحات وبي است كه در موتورهاي جستجو مثل گوگل، ايندكس شده‌اند و براي عموم متخصصان دردسترس هستند. در واقع هر چيزي كه در گوگل قابل جستجو باشد، بخشي از سرفيس وب است و اين بخش كمتر از ۵ درصد اينترنت را شامل مي‌شود.
• ديپ وب (Deep Web): بخشي در اينترنت است كه از چشم متخصصان عادي پنهان است. براي مثال، آدرس رايانامه شما يا اطلاعات بانكي ذخيره‌شده در پايگاه‌هاي داده بخشي از ديپ وب است، چون توسط موتورهاي جستجو ايندكس نشده است. ديپ وب حدود ۹۰ درصد اينترنت را شامل مي‌شود.
• دارك وب (Dark Web):‌ دارك وب بخش بسيار كوچكي از ديپ وب است كه به عمد از ديد عموم پنهان شده است. در دارك وب،‌ ناشناس بودن حرف اول را مي‌زند، به‌همين‌خاطر، فعاليت‌هاي غيرقانوني به‌وفور در اين ناحيه از اينترنت اتفاق مي‌افتند و دليل بدنامي دارك‌ وب نيز همين است.

نام دارك وب از دارك نت (darknet) گرفته شده است كه زيرساخت‌هايي براي جلوگيري از دسترسي عموم به اطلاعات خاص است. درواقع، به هر اطلاعاتي كه دسترسي به آن، نيازمند دراختيار داشتن رمز عبور، سرويس يا اپليكيشن خاصي باشد، «دارك»، يعني تاريك مي‌گويند.

دارك وب شبكه‌اي رمزنگاري شده و ناشناس است كه با ارسال ترافيك جستجو و وبگردي متخصص ازطريق هزاران گره‌ي شبكه در سراسر جهان، ردپاي اينترنتي او را از ديد دولت‌ها، سازمان‌ها و گردانندگان وب‌سايت‌ها مي‌پوشاند. در دارك وب، آدرس IP متخصص مخفي شده تا رديابي ارتباطات اينترنتي او بسيار دشوار شود.

دارك وب محافظت از IP متخصص را با پنهان كردن آن در چندين لايه‌ي رمزنگاري شده و عبور دادن ترافيك او از ميان شبكه‌اي از كامپيوترهاي تصادفي انجام مي‌دهد كه هر يك از آن‌ها پيش از فرستادن داده به دستگاه بعدي، يك لايه‌ي رمزنگاري را حذف مي‌كند؛ بدين ترتيب، اطلاعات به‌صورت كاملاً رندوم و ناشناس منتقل مي‌شود، به‌طوري‌كه نمي‌توان مبدا، مقصد يا محتويات آن را شناسايي كرد.

دارك وب برخلاف تصور بسياري از متخصصان، فضاي بسيار كوچكي است. تعداد وب‌سايت‌هاي موجود در دارك وب بين ۷ هزار تا ۳۰ هزار متغير است و اين رقم تنها ۰٫۰۳ درصد كل فضاي اينترنت را تشكيل مي‌دهد. با‌اين‌حال، حجم اطلاعات ذخيره‌شده در دارك وب به‌طرز سرسام‌آوري زياد است. به‌طور دقيق‌تر، حجم داده در ديپ وب حدود ۷۵۰۰ ترابايت و در سرفيس وب تنها ۱۹ ترابايت است كه شامل چيزي حدود يك ميليارد وب‌سايت مي‌شود؛ اين درحالي است كه طبق آمار Visual Capitalist، تنها ۶۰ وب‌سايت در دارك وب در مجموع ۷۵۰ ترابايت داده در اينترنت ذخيره كرده‌اند.

در مورد دارك وب زياد اغراق مي‌شود. درست است كه اين فضا به خاطر ناشناس بودن متخصصان، پتانسيل بالايي براي مقاصد مجرمانه دارد، اما تأثير اين جرائم در مقايسه با تمام جرائم سايبري كه هر روز در اينترنت اتفاق مي‌افتد، آنقدرها زياد نيست. از سوي ديگر، دارك وب آنچنان كه تصور مي‌شود، خارج از دسترس قانون نيست. يكي از خبرسازترين ماجراهاي دارك وب،‌ مربوط به دستگيري راس اولبريكت، گرداننده‌ي موفق‌ترين بازار سياه اينترنتي خريدوفروش مواد مخدر به نام Silk Road بود كه در سال ۲۰۱۳ توسط اف‌بي‌آي شناسايي و به حبس ابد محكوم شد.

جالب است بدانيد تنها يك درصد وب‌سايت‌هاي دارك وب به فروش اسلحه مشغولند؛‌ درحالي‌كه ۸٫۱ درصد به فروش مواد مخدر و ۶٫۳ درصد به خريد و فروش خدمات و ابزار غيرقانوني از جمله بدافزارها و اطلاعات بانكي مربوط مي‌شود. جالب‌تر آنكه دسته‌بندي فعاليت‌هاي قانوني و ناشناخته، از جمله نسخه‌ي دارك رسانه‌هاي خبري و شبكه‌هاي اجتماعي براي حفظ حريم شخصي متخصصان، ۲۲٫۶ درصد كل فعاليت‌هاي صورت گرفته در دارك وب را شامل مي‌شوند.

اگر بخش مجرمانه‌ي دارك وب را كنار بگذاريم، اين فضا پتانسيل زيادي دارد و در بدنامي آن اغرق شده است. درواقع، كل اينترنت قرار بود ابتدا همين باشد؛ فضايي خارج از كنترل دولت‌ها، سازمان‌ها و غول‌هاي تكنولوژي و جايي كه ايده‌ها مي‌توانست بدون ترس از كنترل شدن و هدايت شدن توسط الگوريتم‌ها و تبليغات هدفمند، با دنيا به اشتراك گذاشته شود.

ازآنجاكه نظارت قانوني بر دارك وب وجود ندارد، خطر آلودگي به بدافزار و سرقت اطلاعات توسط مجرمان سايبري بسيار بالاتر از گشت‌و‌گذار در اينترنت معمولي است. به همين خاطر، پيش از ورود به دارك وب، نصب نرم‌افزار آنتي ويروس قوي و مطمئن روي سيستم الزامي است. علاوه‌براين، استفاده از پروژه‌ي تور در ايران به ابزارهايي براي تغيير IP نياز دارد؛ هرچند دغدغه‌هاي حريم شخصي درمواردي كه تور به هر دليلي موفق به پنهان كردن IP متخصص نشود، به تمام متخصصان توصيه مي‌شود.

رايج‌ترين راه دسترسي به دارك وب استفاده از مرورگر تور (Tor) است كه به‌صورت متن‌باز و رايگان عرضه شده است. كافي است بعد از اطمينان از نصب آنتي‌ويروس مطمئن و تغيير IP، آدرس وب‌سايت‌ موردانديشه متخصصين را ازطريق مرورگر وب جستجو كنيد. توجه داشته باشيد كه وب‌سايت‌هايي كه در دارك وب ميزباني مي‌شوند، داراي دامنه onion. و آدرس طولاني و عجيب‌وغريبي هستند كه از بر كردن آن‌ها ممكن نيست و براي بازديد از آن‌ها بايد به خود لينك دسترسي داشت. همچنين، كليك كردن روي اين لينك‌ها در مرورگرهاي عادي از جمله كروم كه از موتور جستجوي گوگل استفاده مي‌كنند، به شما اجازه‌ي دسترسي به اين وب‌سايت‌ها را نخواهد داد.

تور (مخفف The Onion Router‌)، ابتدا به‌عنوان پروژه‌اي آزمايشي توسط وزارت دفاع آمريكا در سال ۲۰۰۲ آغاز شد. دولت آمريكا اين سامانه‌ي ناشناس و رمزنگاري شده را براي حفاظت از ارتباطات خود دربرابر جاسوسي راه‌اندازي كرد؛ اما كمي بعد، قابليت‌هاي رمزنگاري آن توجه شركت‌هايي را كه دغدغه‌هاي امنيتي داشتند، به خود جلب كرد و اين پلتفرم متن‌باز به سرعت همه‌گير شد. از سوي ديگر، سازمان‌هاي تبهكار سراسر دنيا نيز به پتانسيل اين شبكه پي بردند و فعاليت‌هاي مجرمانه خود را به دارك وب منتقل كردند.

طرز كار تور ساده است. اين سامانه از روش «مسيريابي پيازي» استفاده مي‌كند كه در آن فعاليت اينترنتي متخصصان در پشت چندين لايه‌ي رمزنگاري قرار مي‌گيرد و سپس از داخل شبكه‌اي از سامانه‌ها و گره‌ها كه به وسيله‌ي داوطلبان در سراسر جهان راه اندازي شده است، عبور داده مي‌شوند تا IP متخصص فاش نشود. تور براي مخفي كردن هويت متخصص به گونه‌اي عمل مي‌كند كه هيچ يك از اين سامانه‌هاي داوطلب به نشاني IP فرستنده و گيرنده دسترسي ندارند؛ به اين صورت كه هر يك از دستگاه‌هاي داخل شبكه تور كه ترافيك متخصص از آن عبور مي‌كند، فقط نشاني IP دستگاه قبلي را مي‌خواند، اما نمي‌داند اين پيام ابتدا از كدام دستگاه فرستاده شده و قرار است به كدام متخصص برسد.

به همين خاطر شبكه‌ي تور يكي از بهترين ابزارها براي ناشناس ماندن، جلوگيري از شنود ارتباطات و رهگيري اطلاعات ردوبدل شده بين متخصصان اينترنتي است.

همه چيز از اكتبر ۱۹۶۹ شد؛ زماني كه آژانس پروژه‌هاي پژوهشي پيشرفته دفاعي آمريكا (ARPA) به فكر راه اندازي شبكه‌ي ارتباطي كامپيوتري با استفاده از سوئيچيگ بسته‌هاي اطلاعات افتاد. اين شبكه، آرپانت (ARPANET) نام داشت و ابتدا در كنترل دانشگاه‌هاي آمريكا براي تبادل اطلاعات بود؛ اما در سال ۱۹۸۹ به اينترنت تبديل شد و دو سال بعد دردسترس عموم قرار گرفت.

تولد اينترنت اولين قدم در شكل‌گيري دارك وب بود، اما پيدايش و موفقيت دارك وب به دو عامل اساسي ديگر نياز داشت: سامانه‌اي براي مخفي كردن هويت متخصصان و ارز ديجيتالي غيرمتمركز و خارج از كنترل دولت‌ها.

به منظور پنهان كردن هويت متخصصان اينترنت، در سال ۲۰۰۲، نسخه‌ي آلفا و ناپايدار شبكه تور راه اندازي شد و يك سال بعد تنها با ۱۲ گره از سمت متخصصان داوطلب دردسترس عموم قرار گرفت. پروژه‌ي تور در وزارت دفاع آمريكا ظهور كرد، اما مدتي بعد، به پروژه‌اي متن باز و رايگان تبديل شد كه توسعه‌ي آن در سال ۲۰۰۸ به دست افرادي با اين باور مشترك ادامه پيدا كرد كه متخصصان اينترنت بايد دسترسي امن به اينترنت بدون سانسور داشته باشند.

بعد در سال ۲۰۰۹، نرم‌افزار استخراج بيت كوين براي عموم عرضه شد. بااين‌حال، يك سال طول كشيد تا از اين رمزارز غيرمتمركز در تراكنش اينترنتي استفاده شود؛‌ آن هم ۱۰ هزار بيت كوين براي خريد دو پيتزا!

سرانجام، در سال ۲۰۱۱ اولين بازار سياه در بستر اينترنت ظاهر شد؛ بازاري به نام سيلك‌ رود (Silk Road) كه توسط راس اولبريكت، براي خريد و فروش مواد مخدر و ديگر اجناس غيرقانوني در دارك وب راه اندازي شد. اولبريكت با عقايد ليبرتريني و با به‌كارگيري سامانه‌ي رمزگذاري شده و رمزارز باور داشت بازار اينترنتي‌اش مي‌تواند براي تمام متخصصان محيطي امن،‌ كاملاً ناشناس و به دور از نظارت دولت فراهم كند. درواقع، موفقيت سيلك‌رود مديون تركيب خلاقانه‌ي سامانه‌ي تور و بيت‌ كوين بود كه هم هويت متخصصان و هم سابقه تراكنش‌هاي آن‌ها را از چشم همه مخفي مي‌كرد. بي‌راه نبود كه سيلك‌رود به سرعت به جايي براي خريد و فروش مواد مخدر، اكانت‌هاي هكي و حتي اجير كردن آدم‌كش تبديل شد.

اما اين بازار سياه زياد دوام نياورد. اف‌بي‌آي در سال ۲۰۱۳ موفق شد سايت سيلك‌رود را مصادره و صاحب ۲۹ ساله‌ي آن را دستگير و به حبس ابد محكوم كند. البته بعد از سيلك‌رود، بازارهاي سياه ديگري از جمله اولوشن (Evolution)، آلفابي (AlphaBay) و دريم ماركت (Dream Market) يكي پس از ديگري به دارك وب پيوستند و البته آن‌ها نيز مدتي بعد به سرنوشت سيلك‌رود دچار شدند.

اين‌روزها، دارك وب تنها ميزبان بازارهاي سياه نيست؛ بسياري از سازمان‌ها و رسانه‌هاي خبري براي آن دسته از متخصصاني كه دغدغه‌ي حفظ حريم شخصي دارند، نسخه‌اي از وب‌سايت خود را در دارك وب ميزباني مي‌كنند. حتي نسخه‌ي داركي از فيسبوك وجود دارد كه هيچ اطلاعاتي از متخصص جمع‌آوري نمي‌كند.

اصطلاحات «ديپ وب» و «دارك وب» گاهي به جاي هم استفاده مي‌شوند، اما با هم فرق دارند. ديپ وب به هر محتوايي در اينترنت اشاره دارد كه بنا به درخواست صاحب آن، توسط موتورهاي جستجو از جمله گوگل، ايندكس نشده و درنتيجه اگر در گوگل جستجو كنيد، آن را در نتايج نخواهيد يافت. به‌طور كلي، ديپ وب كه بيش از ۹۰ درصد كل اينترنت را دربرمي‌گيرد، شامل هر محتوايي است كه براي دسترسي به آن بايد آدرس دقيق URL را داشت، چراكه جستجو در گوگل كمكي به پيدا كردن آن نخواهد كرد؛ ازجمله سوابق پزشكي، اطلاعات بانكي، شماره پلاك خودروها، محتواي پولي، وب‌سايت‌هايي كه نياز به عضويت دارند و صفحات وب محرمانه‌ي شركت‌ها و دانشگاه‌ها.

اما دارك وب زيرمجموعه‌اي از ديپ وب است كه به‌طور عامدانه مخفي شده و براي دسترسي به آن نيازمند مرورگر خاصي به نام تور است. هيچ كس اندازه‌ي واقعي دارك وب را به‌طور دقيق نمي‌داند، اما بنا به تخمين‌هايي كه زده شده، دارك وب تنها ۵ درصد كل اينترنت را دربرمي‌گيرد؛ هرچند حجم اطلاعات ذخيره‌شده در دارك وب از تمام اطلاعات سرفيس وب و ديپ وب بيشتر است.

در دارك وب، فعاليت‌هاي مجرمانه به خاطر مخفي بودن هويت متخصصان، زياد اتفاق مي‌افتد، اما بسياري از افراد از دارك وب تنها براي حفظ حريم شخصي خود استفاده مي‌كنند و فعاليت آن‌ها مجرمانه نيست.

تمام فعاليت‌ها در بستر بازارهاي الكترونيك پر جنب‌و‌خروش شايد اين تصور را در شما ايجاد كند كه گشت‌و‌گذار در دارك وب كار آسان و بي‌خطري است، اما به‌هيچ‌وجه اينطور نيست. دارك وب فضايي به‌شدت به‌هم ريخته و آشفته است، چون تمام متخصصان آن ناشناس هستند و برخي از آن‌ها به‌لطف اين ناشناسي، با اطمينا‌ن‌خاطر بيشتري به كلاهبرداري از ديگران مي‌پردازند.

دسترسي به دارك وب نيازمند مرورگر خاصي به نام تور (Tor) است كه هويت متخصصان را پنهان مي‌كند. مرورگر تور درخواست متخصصان براي ورود به صفحات وب را از ميان چندين سرور پراكسي كه توسط هزاران داوطلب در سراسر جهان راه اندازي شده‌‌اند، عبور مي‌دهد تا IP او را غيرقابل شناسايي و رهگيري كند.

سازوكار تور در مخفي كردن هويت متخصصان تقريباً بي‌نقص و شايد حتي جادويي است، اما تجربه‌ي كار كردن با اين مرورگر مثل خود دارك وب، غيرقابل‌پيش‌بيني، غيرقابل‌اعتماد و به طرز جنون‌آميزي كُند و آزاردهنده است. بااين‌حال،‌ براي آن‌هايي كه حاضرند با اين اشكالات كنار بيايند، دارك وب مانديشه متخصصينه‌ي نسبتاً امني از آنچه در كوچه‌پس‌كوچه‌هاي تاريك و مخوف جوامع انساني اتفاق مي‌افتد، به نمايش مي‌گذارد.

در كنار تور، مي‌توان از مرورگر DuckDuckGo براي دسترسي به دارك وب استفاده كرد كه براي جستجو در اينترنت عادي نيز قابل استفاده است. DuckDuckGo برخلاف مرورگرهاي ديگر، اطلاعات شخصي متخصص را جمع‌آوري نمي‌كند و آن‌ها را به اشتراك نمي‌گذارد. اين مرورگر براي جستجوي ناشناس در اينترنت ايدئال است و چون مي‌تواند لينك‌هايي با دامنه‌ي onion. را نمايش دهد، براي گشت‌و‌گذار در دارك وب مناسب است.

بهترين راه دسترسي به دارك‌وب استفاده از مرورگر تور است كه نيازمند اين است كه لينك وب‌سايت موردانديشه متخصصين را دراختيار داشته باشيد؛ بااين‌حال، اگر دنبال موتور جستجويي شبيه گوگل هستيد كه بتوانيد با جستجوي عبارات، به آدرس وب‌سايت‌هايي كه در دارك وب ميزباني مي‌شوند دسترسي پيدا كنيد، بايد بگوييم كه حتي بهترين آن‌ها هم نمي‌تواند همپاي تغييرات مداوم و سريع اين فضاي آشفته حركت كند.

تجربه‌ي كار كردن با بسياري از موتورهاي جستجوي دارك وب شبيه جستجو در اينترنت بيست، سي سال پيش است و برخي از آن‌ها از جمله Grams كه اغلب براي جستجوي بازارهاي فروش مواد مخدر به كار مي‌رفت، بعد از مدتي به فعاليت خود پايان مي‌دهند. با‌اين‌حال، موتورهاي جستجوي Recon و notEvil و Candle از جمله مواردي هستند كه به‌كمك آن‌ها مي‌توانيد به آدرس وب‌سايت‌هاي ميزباني شده در دارك وب دسترسي پيدا كنيد.

شبكه اجتماعي‌هاي دارك وب تقريباً شبيه هر وب‌سايت ديگري در اينترنت هستند، اما در عين حال تفاوت‌هاي مهمي دارند. اولين تفاوت، مدل نام‌گذاري‌ آن‌ها است. آدرس سايت‌هاي دارك وب، به جاي ختم شدن به دامنه‌‌هاي آشنايي چون com. ، به پسوند onion. ختم مي‌شوند كه تنها ازطريق مرورگرهايي مجهز به پروكسي‌هاي لازم مانند تور قابل دسترسي هستند.

شبكه اجتماعي‌هاي دارك همچنين از اعداد و حروف به هم ريخته‌اي در URL خود استفاده مي‌كنند كه اغلب به خاطر سپردن آن‌ها غيرممكن است. براي مثال، آدرس سايت Dream Market، بازار سياه اينترنتي كه سال ۲۰۱۹ توسط پليس بسته شد، «eajwlvm3z2lcca76.onion» بود كه به‌خاطر سپردن آن تقريباً غيرممكن است.

آن دسته از وب‌سايت‌هاي دارك وب كه براي فعاليت‌هاي غيرقانوني ازجمله كلاهبرداري و فروش مواد مخدر راه‌اندازي شده‌اند، براي فرار از دست قانون و متخصصان زخم‌خورده،‌ مرتب آدرس خود را تغيير مي‌دهند. حتي فروشگاه‌هاي اينترنتي دارك وب كه بيش از يك سال از فعاليت آن‌ها مي‌گذرد، ممكن است يكباره ناپديد شوند؛ يا به اين خاطر كه گردانندگان‌شان تصميم مي‌گيرند بعد از كلاهبرداري و به جيب زدن پول مشتريان، فرار كنند يا به اين خاطر كه اين وب‌سايت‌ها به خاطر فعاليت‌هاي غيرقانوني، توسط پليس بسته شده است.

به‌طور كلي، براي دسترسي به وب‌سايت‌هاي ميزباني شده در دارك وب، لازم است آدرس دقيق آن‌ها را داشته باشيد. بااين‌حال، Hidden Wiki آدرس برخي از اين وب‌سايت‌ها را به متخصصان معرفي مي‌كند؛ فقط حواستان باشد از سر كنجكاوي، روي هر لينك مشكوكي كليك نكنيد، چون Hidden Wiki تنها وب‌سايت‌هاي معتبر و امن را ايندكس نمي‌كند و ممكن است در آن به لينك‌هايي برسيد كه كلاهبرداري باشند يا سيستم شما را به بدافزار آلوده كنند.

بازار دارك وب به لطف بيت كوين رونق يافت؛ رمزارزي كه به دو طرف معامله امكان مي‌دهد بدون آگاهي از هويت يكديگر و خارج از كنترل دولت‌ها، در پلتفرمي قابل اطمينان به خريد و فروش (بعضا غيرقانوني و خلافكارانه!) بپردازند.

تقريباً تمام بازارهاي سياه در دارك وب از بيت كوين يا ديگر رمزارزها در تراكنش استفاده مي‌كنند؛ اما اين به اين معنا نيست كه خريد و فروش در اين فضا براي متخصصان عادي، صددرصد امن و بي‌خطر است. ماهيت ناشناس اين فضا، انواع كلاهبرداران و سارقان را به خود جلب مي‌كند؛ هرچند كسي كه براي خريد مواد مخدر يا اسلحه به دارك وب مراجعه مي‌كند، نبايد انتظاري غير از اين داشته باشد.

فروشگاه‌هاي دارك وب داراي همان ويژگي‌هاي فروشگاه‌هاي اينترنتي عادي از جمله سيستم امتيازدهي، ثبت انديشه متخصصينات، سبد خريد و انجمن متخصصي هستند، اما تفاوت‌هاي مهمي نيز وجود دارد. يكي از اين تفاوت‌ها، كنترل كيفيت است. وقتي هم فروشنده و هم خريدار ناشناس هستند، اعتبار سيستم امتيازدهي زير سؤال مي‌رود. در چنين محيط بي‌ساماني، مي‌توان به‌راحتي امتيازها را دستكاري كرد. به دفعات پيش آمده فروشندگاني كه سال‌ها در بازار سياهي فعاليت داشته‌اند، ناگهان و بي‌سروصدا، با رمزارزهاي مشتريان خود ناپديد شده و با اسم مستعار ديگري مشغول به فعاليت در بازار سياه ديگري شده‌اند.

اكثر ارائه‌دهندگان خدمات اينترنتي، نوعي خدمات سپرده‌گذاري ارائه مي‌دهند كه وجوه مشتري را تا زمان تحويل محصول به حالت تعليق نگه مي‌دارد. اما در دارك وب،‌ در صورت بروز اختلاف نبايد انتظار خدمات همراهي دوستانه‌اي را داشته باشيد. در ضمن، تمام ارتباطات در دارك وب رمزنگاري شده است، بنابراين حتي ساده‌ترين معاملات نيز به يك كليد PGP براي احراز هويت و حريم خصوصي نياز دارد.

در فروشگاه‌هاي دارك وب حتي اگر معامله با موفقيت انجام شود، تضميني براي تحويل اجناس خريداري شده نيست. بسياري از اين اجناس لازم است از مرزهاي بين‌المللي عبور كنند و مسئولان گمرك به‌شدت نسبت به بسته‌هاي مشكوك حساس هستند. وب‌سايت خبري Deep.Dot.Web كه در دارك وب ميزباني مي‌شود، پر از ماجراهاي دستگيري خريداراني است كه سعي داشتند از بازارهاي سياه اينترنتي خريد كنند.

با تمام حرف‌هايي كه درباره‌ي دارك وب زده شد، شايد فكر كنيد اين فضا فقط مخصوص كارهاي مجرمانه و فعاليت‌هاي غيرقانوني است؛ اما اينطور نيست؛ سامانه‌ي تور براي ايجاد كانال ارتباطي ناشناس راه اندازي شد و براي افرادي كه به هر دليلي مي‌خواهند هويت خود را در فضاي مجازي پنهان كنند، ابزار بسيار مفيدي است.

اگر مي‌خواهيد درباره‌ي حفاظت از حريم شخصي و رمزارز اطلاعات كسب كنيد، دارك وب در اين زمينه بسيار سودمند است. دارك وب شامل خدمات رايانامه رمزنگاري شده و مطمئن، يادگيري نصب سيستم عامل ناشناس و نكات حرفه‌اي براي افرادي است كه نسبت به حريم شخصي خود بسيار حساس هستند.

در دارك وب همچنين مطالبي وجود دارد كه نظير آن‌ها را مي‌توان در وب‌سايت‌هاي عمومي نيز پيدا كرد؛ مثلاً لينك به متن كامل جزوه رايگان‌هاي ناياب، سايت‌هاي افشاگري نظير ويكي‌ليكس و حتي سايت بيت تورنت كه مراجع قانوني بارها و بارها آن را تعطيل كرده‌اند، در دارك وب همچنان فعال هستند؛ حتي فيسبوك هم يك نسخه‌ي ناشناس در دارك وب دارد.

دارك وب براي برخي سازمان‌ها هم مفيد است؛ مثلاً پليس سايبري با نظارت روي دارك وب، رد داده‌هاي به سرقت رفته در حملات امنيتي را مي‌گيرد يا سازمان‌هاي خبري حواس‌شان به وب‌سايت‌هاي افشاگر در دارك وب است تا جريان‌سازي كنند. با‌اين‌حال، دارك وب براي مبتدياني كه از سر كنجكاوي قصد ورود به اين فضا را دارند، ممكن است خطرناك باشد؛ به‌همين خاطر، توصيه‌هايي را كه در ادامه آمده، جدي بگيريد.

• بازكردن وب‌سايت‌هاي مختوم به onion. با مرورگر عادي و استفاده‌ نكردن از TOR

انجام اين كار آدرس آي‌پي دستگاه را افشا و راه حمله‌ي هكرها به سيستم را باز خواهد كرد. براي اينكه طعمه‌ي هكرها نشويد و فعاليت‌ها و ارتباطات شما در دارم وب مخفي بماند، از مرورگر TOR استفاده كنيد.

• استفاده از TOR بدون تغيير IP

TOR در گذشته، چندين‌بار دچار آسيب شده و برخي تلاش‌ها به افشا شدن آدرس آي پي متخصصان منجر شده است. به‌همين‌دليل، استفاده از ابزارهايي براي تغيير آي‌پي دركنار مرورگر TOR توصيه مي‌شود.

• فعال‌كردن ماكروها و اسكريپت‌ها

فعال‌كردن اسكريپت‌ها مثل جاوااسكريپت در وب‌سايت‌هاي onion. بسيار خطرناك است. اين وب‌سايت‌ها مي‌توانند با اجراي اسكريپت‌ها و بدون آگاهي متخصص، سيستم او را به انواع بدافزارهاي مخرب آلوده كنند. برخي از اين بدافزارها به نمايش مكرر پاپ‌آپ‌هاي آزاردهنده يا حتي امكان كنترل كامپيوتر از راه‌ دور منجر مي‌شود. TOR به‌طور پيش‌فرض تمام ماكروها و اسكريپت‌ها را غيرفعال مي‌كند.

• دانلود فايل از وب‌سايت‌هاي ناشناخته يا غيرمطمئن

هيچ فايلي را فقط به‌دليل جذاب‌بودن محتوايش دانلود نكنيد؛ مگر اينكه به وب‌سايت ارائه‌دهنده‌ي آن اطمينان كامل داشته باشيد. باوجوداين، اگر واقعاً به انجام اين كار مجبوريد، راه‌حلي ايمني برايش وجود دارد. استفاده از ماشين مجازي (Virtual Machine)، مانند Virtual Box كه سيستم‌عامل نصب‌شده روي ماشين مجازي را از سيستم‌عامل اصلي جدا مي‌كند.

• اشتباه‌گرفتن دارك‌ وب با ديپ‌ وب

دارك‌ وب بخشي از ديپ‌ وب است و ديپ‌ وب لاخبار تخصصيا براي فعاليت‌هاي مخرب استفاده نمي‌شود؛ اما موتورهاي جست‌وجو به آن دسترسي ندارند. به‌عنوان مثال، شبكه‌‌هاي داخلي سازمان‌ها، اداره‌ها، دانشگاه‌‌ها و دولت‌ها و نيز پايگاه‌ داده‌هاي تجاري بخشي از ديپ‌ وب هستند، اما كار خلافي در اين وب‌سايت‌ها انجام نمي‌شود.

• گشت‌زني به قصد كنجكاوي در دارك‌ وب

اگرچه ورود به دارك وب به خودي خود غيرقانوني نيست و برخي متخصصان تنها به نيت حفاظت از حريم شخصي وارد آن مي‌شوند، اگر از خطراتي كه در اين فضا در كمين متخصصان ناآگاه است، باخبر نباشيد ممكن است دچار دردسرهاي جدي و قرباني هك شدن، حملات سايبري و كلاهبرداري شويد يا به جرمي كه نمي‌دانيد مرتكب شديد، مورد پيگرد قانوني قرار بگيريد.

• خريد با كارت اعتباري

خريدن محصول يا خدمات از دارك‌ وب با كارت اعتباري بزرگ‌ترين اشتباه است. به‌غير از بيت‌ كوين و ساير رمزارزها، هيچ روش پرداخت ديگري ايمن نيست.

• دوست يا دشمن شدن با متخصصان دارك وب

معمولاً متخصصان مختلفي در دارك وب فعاليت مي‌كنند. دوستي‌ها در اين فضا واقعي نيستند و بهترين كار اين است كه تا حد ممكن از برقراري ارتباط با آن‌ها جلوگيري كنيد.

پيش از آنكه درباره‌ي روش ورود به دارك وب با موبايل صحبت كنيم، به اين نكته توجه كنيد كه موبايل‌هاي هوشمند به‌خاطر ميزباني از حجم زيادي از داده‌هاي شخصي، عكس و ويديو و دسترسي به دوربين، ميكروفون و موقعيت مكاني متخصص به‌شدت آسيب‌پذير هستند و هر لحظه در خطر هك شدن قرار دارند؛ به‌ويژه اگر سيستم عامل موبايل شما اندرويد باشد. به‌همين‌خاطر، حواستان باشد كه در دارك وب فقط از لينك‌هاي معتبر بازديد كنيد و موارد ايمني را براي محافظت از داده‌هاي حساس خود، از جمله پوشاندن لنز دوربين، رعايت كنيد.

نكته مهم ديگري كه براي ورود به دارك وب با موبايل لازم است بدانيد اين است كه پيش از دانلود اپليكيشن موردنياز، مطمئن شويد كه مورد تأييد پروژه‌ي تور است. سومين نكته اين است كه پيش از ورود به دارك‌وب حتماً آي‌پي خود را تغيير دهيد. البته پلتفرم تور در ايران فيلتر است و علاوه‌بر مسائل امنيتي كه استفاده از ابزار تغيير آي‌پي براي دسترسي به دارك وب را در هر كشوري الزامي مي‌كند، بدون استفاده از اين ابزار، ورود به دارك وب با آي‌پي ايران ممكن نيست.

اگر موبايل‌تان اندرويدي است، علاوه‌بر دانلود و نصب اپليكيشني براي تغيير آي‌پي، تنها كافي است مرورگر رسمي تور را از گوگل پلي دانلود كنيد و منتظر بمانيد تا اتصال به دارك وب برقرار شود. بعد از برقراري اتصال مي‌توانيد از لينك‌هاي onion. بازديد كنيد كه در خود مرورگر چند آدرس امن از جمله نسخه‌ي دارك وب نيويورك تايمز پيشنهاد شده است.

براي دسترسي به دارك وب ازطريق آيفون، متوجه خواهيد شد كه خبري از اپليكيشن رسمي تور در اپ استور نيست، اما تا دلتان بخواهد اپليكيشن‌هاي متفرقه وجود دارند كه به‌دفعات دانلود شده و حتي امتياز بالايي نيز از متخصصان دريافت كرده‌اند، درحاليكه ممكن است دستگاه شما را هك يا به ويروس آلوده كنند. توصيه ما اين است كه مرورگر Onion را براي آيفون دانلود كنيد. هرچند اين اپليكيشن نيز رسمي نيست، ويژگي‌هايي دارد كه استفاده از آن را امن‌تر مي‌كند؛ از جمله اينكه متن‌باز است، توسط يكي از توسعه‌دهندگان پروژه‌ي تور ساخته شده و در وب‌سايت رسمي تور به‌عنوان جايگزيني براي مرورگر تور در iOS معرفي شده است.

از بين تمام افسانه‌هاي دارك وب كه بعد از مدتي حقيقت آن‌ها برملا مي‌شود، «اتاق قرمز» (Red Room) هنوز در هاله‌اي رمز‌آلود و تاريك فرو رفته است. طبق اين افسانه، جايي در اعماق دارك وب وجود دارد كه به‌صورت زنده، صحنه‌هاي شكنجه و قتل را استريم مي‌كند و بينندگان با پرداخت رمزارز، شكنجه‌اي را كه دوست دارند تماشا كنند، درخواست مي‌كنند. اگر به ساب‌رديت دارك‌وب، وب‌سايت 4chan يا Hidden Wiki سري بزنيد، پست‌هايي را خواهيد ديد كه در آن متخصصان ادعا مي‌كنند از منبع دست چندم شنيده‌اند كه استريم اين صحنه‌ها را در اتاق قرمز تماشا كرده‌اند. اما آيا اتاق قرمز واقعاً وجود دارد يا افسانه‌اي بيش نيست؟

جالب است بدانيد مفهوم «اتاق قرمز» دست‌كم ۲۰ سال پيش از ظهور دارك وب وجود داشته است. برخي ريشه‌ي آن را به فيلم Shining مرتبط مي‌دانند كه در آن شخصيت دني روي در، كلمه‌ي REDRUM را مي‌نويسد و مادرش آن را به‌صورت معكوس توي آينه MURDER (قتل) مي‌خواند. در فيلم ترسناك Videodrome محصول ۱۹۸۳ نيز اتاق قرمز رنگي وجود دارد كه در آنجا به‌صورت زنده صحنه‌هاي شكنجه پخش مي‌شود.

اما ماجرايي كه وجود اتاق قرمز در دارك وب را بر سر زبان‌ها انداخت، به سال ۲۰۱۵ برمي‌گردد. آن زمان، در رديت و 4chan در مورد شايعه‌اي صحبت مي‌شد كه گروهي ناشناس چند تن از ترروريست‌هاي داعش را اسير كرده و قصد دارند ويديوي شكنجه و قتل آن‌ها را به‌صورت زنده در دارك وب نمايش دهند. اما لحظه‌اي كه قرار بود پخش زنده ويدئو شروع شود، وب‌سايت از دسترس خارج شد، اما چند ساعت بعد دوباره برگشت و درحالي‌كه از همه به‌خاطر تماشاي استريم تشكر مي‌كرد، ويدئويي ۲۱ دقيقه‌اي از فردي را منتشر كرد كه در آن داشتند به زور به او بيكن مي‌خوراندند.

اگرچه انسان‌ها توانايي انجام هر كار انزجارآميز و وحشتناكي را دارند و نمونه‌هايي از آن‌ها را حتي در اينترنت عادي و شبكه‌هاي اجتماعي مشاهده مي‌كنيم،‌ به‌انديشه متخصصين مي‌رسد اتاق قرمز دارك وب به چند دليل وجود خارجي نداشته باشد. اول اينكه محدوديت‌هاي مرورگر تور و زمان زيادي كه براي بافر كردن ويدئو نياز است، استريم زنده در اين مرورگر را عملا غيرممكن مي‌كند. دوم اينكه هيچ‌ منبع دست اولي وجود ندارد كه خودش اين اتاق را واقعاً ديده باشد. از سوي ديگر، حتي با‌وجود مخفي ماندن هويت افراد، نهادهاي قانوني بارها موفق به شناسايي و دستگير مجرمان شده‌اند و دليلي ندارد كه آن‌هايي كه به شكنجه‌ي افراد مي‌پردازند و از اين راه پول به جيب مي‌زنند، به چنگ قانون نيفتند. در نهايت اينكه هكرها وب‌سايت‌هايي را كه ادعا مي‌كنند اتاق قرمز هستند، آناليز كرده و متوجه شده‌اند كه از امنيت بسيار پاييني برخوردارند و گردانندگان آن‌ها به‌راحتي قابل شناسايي هستند. اگر قرار است در اين وب‌سايت‌ها، قتل و شكنجه به نمايش گذاشته شود، منطقي است كه امنيت و مخفي ماندن گردانندگان‌شان در اولويت باشد.

البته افسانه‌ بودن اتاق قرمز به اين معنا نيست كه در دارك وب خبري از محتواي منزجر كننده و رفتارهاي غيرقانوني و غيراخلاقي نيست؛ اما تمام اين محتوا را متأسفانه مي‌توان در همين اينترنت معمولي نيز پيدا كرد. در كل به‌انديشه متخصصين مي‌رسد جايي «عميق‌تر» و مخفي‌تر در دارك وب وجود ندارد، هرچند ذهن‌ها همچنان كنجكاو باقي خواهند ماند.

يكي از ساده‌ترين و امن‌ترين راه‌ها براي آشنايي بيشتر با دارك وب، تماشا كردن مستندها و فيلم‌هايي است كه درباره‌ي اين موضوع ساخته شده‌اند. در بين فيلم‌هاي موجود، تماشاي مستند ديپ وب (Deep Web‌) به نيروي سادهداني الكس وينتر انتخاب خوبي است. اين مستند در سال ۲۰۱۵ عرضه شد و درباره‌ي ماجراي اولين بازار سياه دارك وب به نام سيلك‌رود، بيت كوين و سياست‌هاي مربوط به دارك وب توضيح مي‌دهد.

مستند ديپ وب، ظهور اينترنت غيرمتمركز، رمزنگاري شده، خطرناك و خارج از دسترس قانون را طي گفت‌وگويي جالب‌توجه با اندي گرينبرگ، نويسنده‌ي وب‌سايت Wired، و امير تاكي، توسعه‌دهنده‌ي پروژه‌ي بيت‌ كوين، مطالعه مي‌كند. همچنين روايت اين مستند بر عهده‌ي كيانو ريوز بوده است.

اگر داستان ظهور و افول سيلك‌رود، امپراتوري اينترنتي مواد مخدر، برايتان جذاب است، مي‌توانيد فيلم Silk Road به نيروي سادهداني تيلر راسل را تماشا كنيد كه در سال ۲۰۲۱ عرضه شد. بخشي از اين فيلم بر مبناي واقعيت و بخش ديگر براي اضافه كردن چاشني هيجان به فيلمي در سبك تريلر است. نيروي سادهدان اين فيلم سعي كرده به مخاطب تصويري انساني‌تر از گرداننده‌ي اين وب‌سايت ارائه دهد و تاحد زيادي موفق بوده است.

مستند ديگري به نام Inside the Dark Web به نيروي سادهداني مايكل ردفورد كه در سال ۲۰۱۴ عرضه شد، به مطالعه موضوع شنود اينترنتي و جمع‌آوري داده‌هاي شخصي متخصصان مي‌پردازد. در اين مستند مي‌بينيم كه تيم برنرز لي، مردي كه به‌عنوان مخترع اينترنت شناخته مي‌شود، معتقد است خطرات حريم شخصي در اينترنت با گذر زمان بيشتر مي‌شود. او در اين مستند تأكيد مي‌كند تهديدات نظارت اينترنتي از جانب انسان‌هايي نيست كه رفتار متخصصان را زير انديشه متخصصين دارند؛ بلكه از جانب كامپيوترها و الگوريتم‌هايي است كه در آن‌ها موجود هستند.

تمركز Inside the Dark Web بعد از نظارت دولتي به نهادهاي تجاري و كسب‌وكارهاي بزرگ معطوف مي‌شود كه تا جايي كه مي‌توانند از سوابق جستجو، ترافيك اينترنتي، عادت‌ها و علائق متخصصان، اطلاعات جمع‌آوري مي‌كنند و متناسب با منافع خود، يا از آن‌ها استفاده كرده يا آن‌ها را به شركت‌هاي متفرقه مي‌فروشند.

درست است كه در دارك وب فعاليت‌هاي غيرقانوني زياد اتفاق مي‌افتد و بسياري دارك وب را مساوي با فضايي براي ارتكاب جرم مي‌دانند، اما اينترنت عادي هم چندان خالي از فعاليت‌هاي غيرقانوني و كلاهبرداري نيست. از طرفي، اين روزها از هر وب‌سايتي كه در سرفيس اينترنت از آن بازديد مي‌كنيد، داده‌هاي شخصي شما را جمع‌آوري مي‌كند و بدون رضايت شما به شركت‌هاي مختلف مي‌فروشد. گاهي نيز ممكن است از وب‌سايت معتبري بازديد كنيد كه سيستم شما را به انواع بدافزار آلوده كند.

تصور كنيد اگر كل اينترنت، دارك وب بود، تمام اطلاعات شخصي ما كه شركت‌ها براي دستيابي به سود مي‌فروشند، كاملاً محو مي‌شد. اينترنت اوليه كه آرپانت نام داشت، تنها با هدف برقراري ارتباط بين آزمايشگاه‌ها و دانشگاه‌ها راه اندازي شد و اينترنت امروزي اگرچه با آرپانت تفاوت بسياري دارد، تكنولوژي زيرساخت آن همان است. فكر بازطراحي اينترنت به‌عنوان ابزاري براي برقراري ارتباطات امن با حفظ حريم شخصي متخصصان چندان بد به انديشه متخصصين نمي‌رسد. البته نظام سرمايه‌داري هميشه و در هر شرايطي، راهي براي پيشروي پيدا مي‌كند و در بستر چنين اينترنتي، احتمالاً شاهد روش‌هاي ديگري براي جمع‌آوري داده‌هاي شخصي افراد خواهيم بود.

به هر حال، نياز به داشتن اينترنتي امن و ناشناس به‌شدت احساس مي‌شود و عجيب نيست كه در اين فضا، سامانه‌ي تور و دارك وب بيش‌ازپيش رشد كرده‌اند. تعداد گره‌هايي كه داوطلبان براي تغيير مسير ترافيك در تور راه اندازي مي‌كنند، رو به افزايش است و اگرچه تصور اينكه روزي دارك وب بتواند كل اينترنت را بگيرد، بسيار بعيد به انديشه متخصصين مي‌رسد، به قول قديمي‌ها، كار نشد ندارد.

انديشه متخصصين شما متخصص اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران درباره دارك وب چيست؟ محيطي افسارگسيخته كه تا هميشه براي فعاليت‌هاي مجرمانه به كار خواهد رفت يا بستري امن براي حفظ حريم شخصي متخصصان و آنچه اينترنت قرار بود از ابتدا باشد؟