كاردانو چيست (ADA) |‌ تاريخچه، متخصصدها و آينده ارز ديجيتال كاردانو

با پيشرفت روزافزون تكنولوژي و آميخته‌شدن آن با زندگي مردم، رمزارزها بيش از هر زمان ديگري در كانون توجه قرار گرفته‌اند؛ زيرا مي‌توانند جذابيت‌هاي سرمايه‌گذاري به همراه داشته باشند و با بهره‌گيري از تكنولوژي نهفته‌، نظام مالي جهان را دگرگون كنند. در اين ميان، شبكه مبتني‌بر بلاك‌چين كاردانو و رمزارز آن يعني ADA، با ارائه فناوري نوين، توسعه و پيشرفت پايدار، قصد دارد با غلبه بر اشكالات ساير رمزارزها، خودش را به‌عنوان آينده سيستم مالي معرفي كند و به رقيبي ارزنده براي اتريوم تبديل شود. در اين مقاله قصد داريم اين رمزارز را معرفي كنيم و تاريخچه‌اي مفصل از پيدايش و فناوري و نحوه كار اين ارز شرح دهيم.

عناويني كه در اين مقاله مطالعه مي‌كنيد:

كاردانو نسل سوم بلاك‌چين و پلتفرم توسعه غيرمتمركز (Dapp) است. اين پلتفرم اولين بلاك‌چيني محسوب مي‌شود كه استراتژي تحقيق همتايان را در اصول اصلي خود گنجانده و موردتوجه رسانه‌هاي بين‌المللي و سرمايه‌گذاران قرار گرفته است. امروزه ارز ديجيتال كاردانو، ADA يكي از برترين و منسجم‌ترين ارزهاي ديجيتال در جهان محسوب مي‌شود و معمولا سرمايه‌گذاران و تحليل‌گران از كاردانو به‌عنوان نسل سوم رمزارز ياد مي‌كنند. نسل اول رمزارزها با عرضه بيت‌كوين بنا نهاده شد و پادشاه رمزارزها، جهان را با يك سيستم نقدي غيرمتمركز و ايمن آشنا كرد، بطوريكه همه به دنبال خريد ارز ديجيتال هستند. اندكي پس از انتشار بيت‌كوين، اتريوم (Ethereum) با تمركز كلي بر توسعه برنامه غيرمتمركز و قرارداد هوشمند وارد ميدان شد. اين هدفِ رمزارزهاي نسل دوم بود و به ‌دنبال اتريوم دَه‌ها رمزارز ديگر با اهداف مشابه راه‌اندازي شدند.

اتريوم با معرفي مفاهيمي جديد و تأثير انكارناپذير در بهبود رمزارزها، همچنان با اشكالاتي ازقبيل مقياس‌پذيري، كارمزد تراكنش‌ها و زمان انتقال ارز مواجه بود؛ بنابراين، ديري نپايد كه سومين نسل ارزهاي ديجيتال براي مقابله با اشكالات يادشده عرضه شدند. به‌عبارت‌ديگر، مي‌توان گفت كه ارزهاي ديجيتال نسل سوم دروس آموخته‌شده از مفاهيم بيت‌كوين و اتريوم را قرض مي‌گيرند و نقايص خود را بهبود مي‌بخشند. رمزارزهاي نسل سوم مانند ADA از پيشرفت‌هاي جديدي همچون معماري لايه‌اي براي بهبود مقياس‌پذيري، امنيت و پايداري برخوردار هستند. به‌اين‌ترتيب، آن‌ها سودمندي بيشتري درمقايسه‌با پدران معنوي خود ايجاد، نقص‌ها را برطرف و ناكارآمدي‌ها را اصلاح مي‌كنند.

كاردانو از بسياري جهات با رقبا متفاوت است. برخلاف ساير ارزها، كاردانو ماهيت خود را از تحقيقات بخش دانشگاهي وام مي‌گيرد. طراحي اين پلتفرم از ابتدا با استفاده از روش‌هاي مبتني‌بر شواهدي كه در فلسفه علمي، انديشه متخصصينيه دانشگاهي پايه‌ريزي‌شده، نهادينه شده است و ازطريق تحقيقات مطالعه‌شده‌اي دردسترس عموم قرار گرفته است. نكته جالب اين است كه نام كاردانو از پزشك مشهور ايتاليايي، ژيرولامو كاردانو گرفته شده است. وي پس از اولين محاسبات سيستماتيك احتمالات، به‌نوعي جهان را تغيير داد و همچنان ميراث او بعد از گذشت سال‌ها از اهميت خاصي برخوردار است.

كاردانو از فناوري اثبات سهام اوروبروس استفاده مي‌كند. درمقابل، بيت‌كوين از سيستم اثبات كار استفاده مي‌كند (درادامه كاملا توضيح داده مي‌شود). در مكانيزم ارائه‌شده كاردانو، اولين ورود بلاك‌چين و طولاني‌ترين آن‌ها را با بيش‌ترين قدرت محاسباتي، براي تعيين تصديق كار استفاده مي‌شود. كاردانو فقط از اولين بلاك‌چين استفاده مي‌كند، پس‌ازآن زنجيره صادقانه بدون نياز به يك حزب معتمد به‌صورت محلي اثبات مي‌شود. در پلتفرم كاردانو، ADA در لايه حل‌و‌فصل وجود دارد. اين لايه مشابه بيت‌كوين است و معاملات را پيگيري مي‌كند. لايه دوم لايه محاسبات و لايه مشابه اتريوم است و قراردادها و برنامه‌هاي هوشمند را قادر مي‌سازد تا در پلتفرم اجرا شوند.

كاردانو در سال ۲۰۱۵ به‌عنوان يك شبكه رمزارز و يك پروژه منبع باز و با هدف اجراي يك بستر عمومي بلاك‌چين براي قراردادهاي هوشمند آغاز به كار كرد و در ۲۹ سپتامبر سال ۲۰۱۷، به‌وسيله چارلز هاسكينسون، يكي از بنيان‌گذاران پيشين اتريوم، اولين برنامه‌هاي خود را در شبكه اصلي راه‌اندازي كرد. توسعه اين پروژه را بنياد كاردانو مستقر در زوگ سوئيس و دو شركت IOHK و Emurgo برعهده دارند. به‌گفته هاسكينسون، وي پس از اختلاف ‌انديشه متخصصين درباره غيرانتفاعي نگه‌داشتن اتريوم اين بنياد را ترك كرده است. پس از ترك وي، بنياد IOHK، يك شركت مهندسي بلاك‌چين و توسعه‌دهنده كاردانو، دركنار بنياد كاردانو و اي‌مورگو (Emurgo)، تأسيس شد. ديري نپايد كه كاردانو به‌دليل نوآوري‌هاي خود در زبان و طراحي VM (ماشين مجازي)، توجه افراد زيادي را جلب كرد. درحقيقت، قابليت‌ها متمايزكننده كاردانو، پاسخي مستقيم به مسائلي بود كه در شبكه اتريوم پيش مي‌آمد. تيم توسعه كاردانو پس موفقيت‌هاي اوليه، كار با اساتيد سراسر جهان براي گنجاندن تحقيقات دانشگاهي مطالعه‌شده در طراحي پلتفرمش را آغاز كرد.

كاردانو در ابتداي راه براي جمع‌آوري سرمايه، عرضه كوين اوليه (ICO) انجام داد. اين پلتفرم توانست تقريبا بالغ‌بر ۶۲ ميليون دلار از مخاطبان جهاني سرمايه جذب و بودجه به‌دست‌آمده را براي گسترش اكوسيستم ADA هزينه كند. در ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۷، كاردانو اولين برنامه خود را در شبكه اصلي راه‌اندازي كرد. اين آغاز يك سفر موفق براي تيم بود. در سال ۲۰۱۹، رمزارز كاردانو موسوم به ADA در صرافي هووبي عرضه شد. در آن مقطع، هووبي بزرگ‌ترين صرافي ارزهاي ديجيتال در چين محسوب مي‌شد و قطعا اضافه ADA به اين صرافي مي‌توانست نقطه عطفي در پيشبرد توسعه اين رمزارز باشد.

اندكي پس از هووبي، بايننس به‌عنوان بزرگ‌ترين صرافي جهان همراهي از ADA را در معاملات خود آغاز كرد و به‌موجب آن، ارزش اين رمزارز به‌طور چشمگيري افزايش يافت. رمزارز ADA نام خود را از رياضي‌دان قرن نوزدهم و اولين برنامه‌نويس كامپيوتري جهان، اَدا لاولايس وام گرفته است. رمزارز يادشده در ابتدا با سقف بازار ۶۰۰ ميليون دلار كار خود را شروع كرد و در پايان سال ۲۰۱۷، اين رقم به ۱۰ ميليارد دلار افزايش يافت و پس از مدت كوتاهي در سال ۲۰۱۸ به ارزش ۳۳ ميليارد دلار رسيد. اكنون، در زمان نگارش اين مقاله، كاردانو با حجم بازار بيش از ۴۹ ميليارد دلار در جايگاه پنجم قرار گرفته است. درمجموع، ۴۵ ميليارد ADA عرضه خواهد شد و درحال‌حاضر، بيش از ۳۱٫۹ ميليارد از آن‌ها در گردش قرار دارد.

كاردانو از يك تيم غيرمتمركز توسعه‌دهندگان استفاده مي‌كند. اين توسعه‌دهندگان در سه نهاد مستقل كار مي‌كنند. نكته مهم، آن‌ها از استانداردهاي تعيين‌شده براي اطمينان از قابليت همكاري در اكوسيستم استفاده مي‌كنند و هر تيم موظف است كه همراهي خود را از پروژه ارائه بدهد. هم‌اكنون، سه بنياد وظيفه توسعه كاردانو را برعهده دارند كه درادامه به آن‌ها خواهيم پرداخت.

اولين و مهم‌ترين توسعه‌دهنده اين پلتفرم، بنياد كاردانو محسوب مي‌شود كه نهادي غيرانتفاعي است. اين بنياد از فناوري پروتكل‌هاي شبكه محافظت و عملكرد آن را تضمين مي‌كند. علاوه‌براين، آن‌ها استاندارد‌سازي بخش‌ها را براي همكاري بيشتر افزايش مي‌دهند. IOHK يك شركت علمي و مهندسي ديگر است كه فناوري‌هاي موجود در شبكه كاردانو را ايجاد مي‌كند. آن‌ها همچنين اين پروتكل‌ها را ازطريق يك رويكرد دوجانبه طراحي و نگه‌داري مي‌كنند. در ابتدا، اين گروه درباره مباني رمزارزها تحقيق مي‌كند تا نگراني‌هاي اصلي را كشف كند.

اين موضوعات شامل مباحث انديشه متخصصيني درباره بهترين الگوريتم‌هاي اجماع و پروتكل‌هاي حفظ حريم خصوصي است و بعد از سپري‌شدن مراحل يادشده، تيم مهندسي روند توسعه را آغاز مي‌كند. براي انجام اين وظيفه، تيم روش‌هاي رسمي را به روشي منحصر‌به‌فرد دربر مي‌گيرد. اين استراتژي به كاردانو يك لايه تأييد اضافه مي‌دهد. قطعه آخر معماي ADA، شركت ژاپني EMURGO است. اين تيم روي مشاغل تجاري و چگونگي پيشرفت استفاده از فناوري بلاك‌چين در صنايع متمركز است.

كاردانو همواره تيم توسعه فعالي داشته است و توسعه‌دهندگان اهداف مهم و سنگيني براي پياده‌سازي در اين پروژه در انديشه متخصصين دارند. در راستاي اين امر، تيم كاردانو در كلاسي جهاني به‌دنبال بازگرداندن اعتماد به سيستم‌هاي اقتصادي جهاني ازطريق تلفيق فناوري‌هاي بومي خود است. به‌طور خاص، اين پلتفرم روشي امن‌تر، شفاف و پايدار براي انجام تجارت در سطح بين‌المللي را معرفي مي‌كند. يكي ديگر از اهداف كاردانو كمك به ثبات بخش برنامه‌هاي غيرمتمركز است.

اين پلتفرم بر امنيت و پايداري تمركز دارد كه به‌طور خاص در برنامه‌ها، سيستم‌ها و جوامع غيرمتمركز اعمال مي‌شود. مانند اكثر بلاك‌چين‌ها، كاردانو غيرمتمركز است و هيچ مرجعي كنترلش نمي‌كند. درعوض، معاملات و قراردادهاي هوشمند را انجمن با كمك قدرت محاسباتي تأييد مي‌كند. توسعه‌دهندگان درباره نقشه راه و دورنماي توسعه كاردانو اذعان مي‌كنند كه اين پلتفرم درمقايسه‌با رقبا اكوسيستمي متعادل و پايدارتر را ارائه مي‌دهد كه مي‌تواند نيازهاي متخصصان و همچنين ساير سيستم‌هاي دنباله‌روي ادغام را تأمين كند.

كاردانو به‌عنوان سومين نسل از رمزارزها، سعي در مقابله با برخي از موضوعات رايج پيش روي استفاده از بلاك‌چين در مقياس بزرگ دارد. اين مسائل دامنه بلاك‌چين را شامل موضوعاتي مانند مقياس‌پذيري، قابليت همكاري و پايداري مي‌كند. كاردانو ازطريق توسعه اصول طراحي و بهترين شيوه‌هاي مهندسي به‌دنبال غلبه بر اين مسائل است.

اين رمزارز در روزهاي ابتدايي خود تنها قادر به انجام حدود ۱۰ تراكنش در ثانيه (tps) بود. بااين‌حال، هوسكينسون اخيرا مقاله‌اي منتشر كرده است كه در آن، راه‌حل مقياس جديد براي شبكه هيدرا (Hydra) را به‌تفصيل توضيح داده است. هيدرا راه‌حل مقياس‌گذاري دولايه‌اي است كه از كانال‌هاي دولتي براي پردازش معاملات خارج از زنجيره استفاده مي‌كند. با استفاده از اين فناوري، كاردانو قادر به پردازش بيش از يك‌ميليون تراكنش در ثانيه است و اين پيشرفت چشمگيري براي اين رمزارز محسوب مي‌شود.

امروزه هزاران ارز ديجيتال در بازار وجود دارد كه هركدام ويژگي‌ها و مزايا و اكوسيستم خاص خود را دارند. كاردانو تلاش مي‌كند استانداردهايي به بازار وارد كند تا قابليت همكاري بين شبكه‌ها را فراهم كند. اين سيستم‌ها شامل مدل‌هاي حاكم بر بلاك‌چين و پروتكل‌هاي ارتقاي سيستم و مجموعه‌اي از ساير ويژگي‌ها هستند. مجاز‌بودن قابليت همكاري بلاك‌چين، مجموعه جديدي از خطراتي را معرفي مي‌كند كه توسعه‌دهندگان بايد ازپس مديريت درست آن برآيند. اين نگراني‌ها بيشتر به مسائل امنيتي منطقه‌اي مربوط مي‌شود و از قرار معلوم، كاردانو قصد با مديريت درست، خود را حاكم بر اين بخش قلمداد كند. درحال‌حاضر، اين پلتفرم از استانداردهاي مديريت حريم خصوصي و امنيت و تمركززدايي برخوردار است.

برنامه‌نويسي كاردانو در هسكل (Haskell) انجام و قراردادهاي هوشمند آن در پلوتوس (Plutus) كدگذاري مي‌شود. براي درك اينكه چرا چنين رويكردي منحصربه‌فرد است، بايد برخي اصول درباره زبان‌هاي برنامه‌نويسي را بهتر درك كنيم. وقتي از زبان برنامه‌نويسي صحبت مي‌شود، آن‌ها در برنامه‌نويسي ضروري و متخصصدي دسته‌بندي مي‌شوند.

در رويكردي ضروري، رمزگذار بايد تمام مراحلي را قرار دهد كه كامپيوتر براي رسيدن به يك هدف انجام مي‌دهد. تمام زبان‌هاي برنامه‌نويسي سنتي مانند ++C و Java و حتي Solidid زبان‌هاي برنامه‌نويسي ضروري هستند. به اين نوع رويكرد، برنامه‌نويسي الگوريتمي نيز گفته مي‌شود. حال بياييد ارائه مثالي موضوع را بشكافيم. فرض كنيد + C را مطالعه مي‌كنيم و مي‌خواهيم ۳ و ۵ را اضافه كنيم.

• int a = 5
• int b = 3
• int c
• c= a + b

بنابراين، همان‌طوركه در مثال بالا مشاهده مي‌كنيد، فرايند جمع‌آوري چندين مرحله را طي مي‌كند و هر مرحله دائما در حال تغيير وضعيت برنامه است؛ زيرا همه آن‌ها جداگانه اجرا مي‌شوند. مراحل هر فرايند جمع‌آوري چهارمرحله‌اي عبارت‌اند از:

• اعلام عدد صحيح a و اختصاص مقدار ۵ به آن
• اعلام عدد صحيح b و اختصاص مقدار ۳ به آن
• اعلام عدد صحيح c
• افزودن مقادير b و ذخيره آن‌ها در c

خانواده دوم زبان‌هاي برنامه‌نويسي، زبان‌هاي متخصصدي است. اين سبك برنامه‌نويسي به‌منظور ايجاد رويكردي متخصصدي براي حل مسئله ايجاد شده است. اين نوع رويكرد را برنامه‌نويسي اعلامي نيز مي‌نامند؛ اما به‌راستي برنامه‌نويسي متخصصدي چگونه كار مي‌كند؟ فرض كنيد تابعي از f (x) وجود دارد كه مي‌خواهيم براي محاسبه يك تابع g (x) استفاده كنيم و سپس مي‌خواهيم از آن براي كار با يك تابع h (x) بهره‌مند شويم. به‌جاي حل همه موارد در يك توالي، مي‌توانيم تمامي آن‌ها را در يك عملكرد واحد مانند اين h(g(f(x))) جمع كنيم‌.

اين امر روش متخصصدي را آسان‌تر مي‌كند تا از انديشه متخصصين رياضي استدلال كند؛ به‌همين‌دليل قرار است برنامه‌هاي متخصصدي رويكرد مطمئن‌تري براي ايجاد قرارداد هوشمند باشد. همچنين، به ساده‌تر‌شدن تأييد رسمي كمك مي‌كند و تقريبا بدين‌معني است كه اثبات رياضي و كار و فرايند عملكرد آن آسان‌تر خواهد بود. اين ويژگي كاردانو را به كدي با قابليت اطمينان فراوان مجهز خواهد كرد. بياييد نمونه‌اي از اين واقعيت را مثال بزنيم و ببينيم چرا در برخي شرايط ممكن است بسيار حياتي و حتي نجات‌دهنده زندگي باشد.

فرض كنيد در حال برنامه‌نويسي هستيم كه ترافيك هوا را كنترل مي‌كند. همان‌طوركه مي‌توانيد تصور كنيد، كدگذاري چنين سيستمي به دقت بسيار زيادي نياز دارد؛ ازاين‌رو، نمي‌توانيم وقتي زندگي مردم درمعرض خطر است، كوركورانه چيزي را كدگذاري كنيم. در شرايطي از‌اين‌قبيل، به كدي احتياج داريم كه بتوان ثابت كرد در درجه چشمگيري از اطمينان رياضي كار مي‌كند. اين دقيقا همان دليلي است كه رويكرد متخصصدي اهميت خود را نمايان مي‌كند و به‌تبع آن، كاردانو از هسكل براي كدگذاري اكوسيستم و پلوتوس براي قراردادهاي هوشمند خود استفاده مي‌كند. هسكل و پلوتوس هر دو زبان‌هاي متخصصدي هستند. برخي از مزاياي رويكرد متخصصدي به‌شرح زير است:

• به ايجاد كد بسيار مطمئن كمك مي‌كند؛ زيرا اثبات نحوه رفتار كد آسان‌تر است.
• خوانايي و قابليت نگه‌داري را افزايش مي‌دهد؛ زيرا هر عملكرد براي انجام كاري خاص طراحي شده است و توابع نيز مستقل از دولت هستند.
• شكستن كد آسان‌تر است و اجراي هرگونه تغيير در كد ساده‌تر خواهد بود. اين امر توسعه تكراري را آسان‌تر مي‌كند.
• عملكردهاي فردي را مي‌توان به‌راحتي جدا كرد كه آزمايش و اشكال‌زدايي آن‌ها را آسان‌تر مي‌كند.

با وجود برتري‌هاي ذكرشده، زبان‌هاي برنامه‌نويسي مذكور اشكالاتي نيز دارند. براي مثال، يافتن توسعه‌دهنده هسكل بسيار دشوارتر از يافتن توسعه‌دهندگان ++C و Java است و بايد در موقعيت‌هاي واقعي زندگي به‌طور گسترده آزمايش شود.

مرورگر بلاك‌چين به متخصصان امكان مي‌دهد به جزئيات مختلف مربوط به معاملات در آدرس كيف‌پول و بلاك‌چين‌هاي خاص ازجمله مقدار تراكنش، منابع، مقصد وجوه و وضعيت معاملات دسترسي پيدا كنند. همچنين، مي‌توان از آن‌ها براي دستيابي به تقريبا هر داده‌اي نظير افراد با بيشترين دارايي و پيام‌هاي پنهان استفاده كرد. از اين لينك مي‌توان به مرورگر بلاك‌چين كاردانو دسترسي پيدا كرد و با ورود آدرس والت خود وضعيت تراكنش‌هاي انجام‌شده را مشاهده كرد.

سال ۲۰۱۷ شركت IOHK به دانشگاه ادينبورگ كمك كرد تا آزمايشگاه فناوري بلاك‌چين را راه‌اندازي كند. سال ۲۰۱۹، وزير يادگيري‌وپرورش گرجستان، ميخائيل باتياشويلي و چارلز هاسكينسون با دانشگاه آزاد تفليس تفاهم‌نامه‌اي براي استفاده از كاردانو براي ساخت سيستم تأييد اعتبار امضا كردند. سال ۲۰۱۸، كاردانو با دولت اتيوپي همكاري كرد تا كاردانو بتواند فناوري خود را در صنايع مختلف در سراسر كشور به‌كار گيرد. افزون‌براين، IOHK (شركت توسعه‌دهنده كاردانو)، معادل ۵۰۰ هزار دلار رمزارز ADA را به دانشگاه وايومينگ اهدا كرد تا از توسعه فناوري بلاك‌چين همراهي كند. توليد‌كننده كفش نيوبالانس براي رديابي اصالت جديدترين كفش بسكتبال خود از بلاك‌چين دفتر توزيع‌شده استفاده خواهد كرد. اين پلتفرم در بلاك‌چين كاردانو ساخته خواهد شد.

تيم كاردانو براي ايجاد چشم‌اندازي از آينده، نقشه راهي براي خود تنظيم كرده است و مي‌كوشد تا به برخي از اصول و فلسفه پايبند باشد. كانون توجه اين تيم بر پذيرش مجموعه‌اي از اصول طراحي، بهترين روش‌هاي مهندسي و راه‌هاي اكتشاف معطوف شده است. موارد زير برخي از اين اصول و مباني را تشكيل مي‌دهد و مستقيما از وب‌سايت كاردانو گرفته شده است:

• تفكيك حسابداري و محاسبه به لايه‌هاي مختلف
• پياده‌سازي اجزاي اصلي در كد عملكردي بسيار مدولار
• استفاده از گروه‌هاي كوچكي از دانشگاهيان و توسعه‌دهندگان كه با تحقيقات مطالعه‌شده براي توسعه پلتفرم همتا به همتا رقابت مي‌كنند.
• استفاده زياد از تيم‌هاي بين‌رشته‌اي؛ ازجمله استفاده زودهنگام از متخصصان امنيتي
• تكرار سريع بين مقالات سفيد و پياده‌سازي و تحقيقات جديد براي اصلاح موارد كشف‌شده هنگام بازبيني موردنياز خواهد بود.
• ايجاد توانايي در به‌روزرساني سيستم‌هاي پس از استقرار و بدون اختلال و ازبين‌بردن شبكه
• توسعه مكانيسم بودجه غيرمتمركز براي كارهاي آينده
• ديدي طولاني‌مدت درباره بهبود طراحي رمزارزها براي استفاده در موبايل‌هاي هوشمند و ايجاد تجربه متخصصي منطقي و ايمن
• نزديك‌كردن سهام‌داران به پلتفرم و نگه‌داري ايمن رمزارز آن‌ها
• تصديق نياز به حساب چندين دارايي در دفتر
• چكيده تراكنش‌ها شامل فراداده اختياري به‌منظور مطابقت بهتر با نيازهاي سيستم‌هاي قديمي
• يادگيري و الهام از تقريبا هزار آلت‌كوين با پذيرفتن ويژگي‌هايي كه منطقي است.
• اتخاذ فرايندي مطابق با استانداردها و با الهام از گروه ويژه‌اي از مهندسان اينترنتي با استفاده از پايه‌اي اختصاصي براي قفل‌كردن طرح پروتكل نهايي
• ايجاد فضايي سالم براي تنظيم مقررات براي تعامل و تجارت بدون به‌خطر‌انداختن برخي از اصول اصلي به‌ارث‌رسيده از بيت‌كوين

با توجه به آنچه گفته شد، به‌انديشه متخصصين مي‌رسد كه كاردانو اهداف بلندمدتي براي توسعه خود داشته باشد و شواهد حاكي از آن است كه تيم توسعه آن براي غلبه بر اشكالات بسيار مصمم است. با نگاهي گذرا به فلسفه كاردانو، بياييد جزئيات سه عنصر و چالش اصلي را مطالعه كنيم كه اين تيم براي حل آن‌ها تلاش مي‌كند.

هنگامي كه از مقياس‌پذيري صحبت مي‌شود، معمولا معاملات پردازش‌شده در ثانيه يا توان آن به ذهن خطور مي‌كند. بااين‌حال به‌گفته هاسكينسون، اين فقط بخشي از اشكالات است. مقياس‌پذيري كل به‌اصطلاح اژدهايي سه‌سَر است و مي‌تواند ابعاد بسيار گسترده‌تري داشته باشد. شخص بايد از سه عنصر جداگانه شامل معاملات در هر ثانيه، توان عملياتي شبكه و مقياس‌گذاري داده‌ها مراقبت كند.

مقالات زيادي درباره فقدان توان عملياتي در بيت‌كوين و اتريوم نوشته شده است. بيت‌كوين ۷ تراكنش در ثانيه و اتريوم ۱۵ تا ۲۰ تراكنش را مديريت مي‌كند و اين اصلا براي سيستم مالي مقبول نيست. كاردانو اميدوار است با سازوكار اجماع خود يعني اوروبروس (Ouroboros)، اين اشكال را حل كند. اين الگوريتم اثبات سهام با اطميناني است. همان‌طوركه بيان شد، اوروبروس الگوريتم اثبات سهام است و قبل از اينكه بيشتر شرحش دهيم، لازم است با مفهوم اثبات انجام كار و اثبات سهام و تفاوت‌هاي آن‌ها آشنا شويم.

پروتكل اثبات كار (PoW) نوعي اثبات دانش صفر رمزنگاري است كه در آن يك طرف (اثبات‌كننده) به ديگران (تأييد‌كنندگان) ثابت مي‌كند كه مقدار مشخصي از تلاش محاسباتي براي به‌نتيجه‌رسيدن اهداف مثبتي صرف شده است. متعاقبا تأييدكنندگان مي‌توانند با حداقل تلاششان، اين اهداف صحيح را بسنجند و تأييد كنند. سال ۱۹۹۳، سينتيا دي‌ورك (Cynthia Dwork) و موني نائور (Moni Naor) اين مفهوم را به‌عنوان روشي براي جلوگيري از حملات انكار سرويس و ساير سوءاستفاده‌ها از خدمات مانند هرزنامه‌ها در شبكه ابداع كردند. درنهايت، اصطلاح اثبات كار اولين‌بار در مقاله‌اي در سال ۱۹۹۹ و به‌نقل از ماركوس ياكوبسون و آري ژولز ابداع و رسميت يافت.

بيت‌كوين با پايه‌گذاري دنياي رمزارزها، به‌منظور ايمن‌سازي امنيت شبكه بلاك‌چين و مقابله با اهداف خراب‌كارانه، الگوريتم اجماع اثبات كار را برگزيد و به‌موجب آن، ماينرها (استخراج‌كنندگان) براي توليد هر بلاك بايد صداقت خود را با ارائه قدرت پردازشي به سايرين ثابت كنند. به‌نوعي ماينرها با دراختيار‌گذاشتن سخت‌افزارشان (مانند ايسيك و ريگ‌هاي ماينينگ) به شبكه، نيت خود را ثابت و به حفظ امنيت آن كمك مي‌كنند و با حل معماهاي فشرده محاسباتي و اعتبارسنجي به معاملات، پاداش دريافت خواهند كرد. حال فرض كنيد شخصي خراب‌كار قصد غلبه بر شبكه را دارد. وي براي دستيابي به اهدافش بايد سخت‌افزاري قدرتمندتر از تمامي استخراج‌كنندگان فعال در شبكه داشته باشد و اين در شرايط كنوني تقريبا غيرممكن است. به‌عبارت‌ديگر، در شرايطي كه به حمله ۵۱ درصد معروف است، هكر بايد ۵۱ درصد از ظرفيت سخت‌افزار شبكه را در به خود اختصاص دهد.

به‌طوركلي، مكانيزم اثبات كار بسيار كارآمد است؛ اما با توجه به نياز به سخت‌افزار قدرتمند براي استخراج، با اشكالات مهمي ازقبيل مصرف زياد انرژي و به‌تبع، تأثير انكارناپذير روي محيط‌زيست دست‌وپنجه نرم مي‌كند؛ البته بايد به اين نكته نيز توجه كرد كه اين مصرف انرژي درمقايسه‌با نظام بانكداري كنوني بسيار بهينه‌تر است.

اثبات سهام (PoS) نوعي ديگري از سازوكار اجماع است كه با آن، شبكه بلاك‌چين رمزارز توافق توزيع را به‌دست مي‌آورد. در رمزارزهاي مبتني‌بر اثبات سهام، سازنده بلوك بعدي ازطريق شرايط مختلفي همچون انتخاب تصادفي و ثروت يا سن انتخاب مي‌شود. در الگوريتم اثبات سهام برخلاف مكانيزم اثبات كار نيازي به استفاده از سخت‌افزار قوي و پيچيده‌اي نيست؛ بلكه درمقايسه‌با ميزان ارز اختصاص داده‌شده به شبكه، مالك مي‌تواند در اعتبارسنجي بعدي شركت كند و مشوق‌ها را به‌دست آورد.

براي درك بهتر اين موضوع و شكافتن موضوع، بيايد گريزي به بخش قبلي داشته باشيم. در بخش اثبات كار (PoW) گفتيم كه براي ايجاد بلاك‌هاي جديد در شبكه بلاك‌چين و استخراج‌كنندگان براي اثبات خود و تأييد تراكنش‌ها، بايد سخت‌افزاري به شبكه اختصاص دهند. در اثبات سهام قضيه كاملا متفاوت است و براي ايجاد بلاك جديد و دريافت پاداش، تنها بايد مقداري از رمزارز آن شبكه را بخريد و درنهايت، به شبكه بلاك‌چين اختصاص دهيد.

الگوريتم اثبات سهام به‌نوعي سرمايه‌گذاري محسوب مي‌شود و ظرفيت اعتبارسنجي به مقدار دارايي اختصاص داده‌شده به شبكه بازمي‌گردد. تفاوت ديگر در اين است كه اعتبارسنج‌ها پاداش دريافت نمي‌كنند و درحقيقت، اين كارمزد تراكنش‌ها است كه به آن‌ها تعلق مي‌گيرد. تا حدودي مانند الگوريتم اثبات كار، هكر براي خراب‌كاري و رسيدن به اهدافش بايد ۵۱ درصد از ارزهاي روي شبكه را دراختيار داشته باشد و مي‌توان گفت اين امر تقريبا غيرممكن است و حتي درصورت اتفاق، هكر با توجه به اينكه مالك ۵۱ درصد از ارزهاي در گردش آن شبكه محسوب مي‌شود، عملا هرگونه ايجاد اشكال و خراب‌كاري به خود او ضرر مي‌رساند.

زنجيره بلوك كاردانو از دو هسته اصلي تشكيل شده است. نخستين هسته Cardano Settlement Layer (به‌اختصار CSL) است كه به‌عنوان واحد محاسباتي عمل مي‌كند و محلي است كه دارندگان رمزارز مي‌توانند بلافاصله با حداقل هزينه معاملات ADA را ارسال و دريافت كنند. دومين هسته Cardano Computational Layer (به‌اختصار CCL)، مجموعه‌اي از پروتكل‌ها است كه ستون فقرات بلاك‌چين را تشكيل مي‌دهد و به اجراي قراردادهاي هوشمند و اطمينان از امنيت و انطباق و قابليت‌هاي پيشرفته ديگر مانند فهرست سياه و شناسايي هويت كمك مي‌كند. به‌طوركلي، قلب هر پلتفرم بلاك‌چين الگوريتمي است كه از آن براي ايجاد بلاك و اعتبارسنجي معاملات استفاده مي‌شود؛ ازاين‌رو، كاردانو سازوكار اجماع جديدي را معرفي كرد كه با نام اوروبروس (Ouroboros) شناخته مي‌شود.

پروتكل اثبات سهام كاردانو قرار است تمركززدايي بي‌سابقه‌اي را ايجاد كند؛ اما سازوكارهايي كه آن را هدايت و بنيان آن را تشكيل مي‌دهند، هنوز براي بسياري ناشناخته باقي مانده است. آگلوس كيائياس، استاد بزرگ و دانشمند ارشد كاردانو، به عمق اشكالات سيستم‌هاي غيرمتمركز پي برد و انديشه متخصصينات مفصلي درباره چگونگي مديريت اوروبروس براي حل اين اشكالات ارائه داد. معمولا طراحي سيستم غيرمتمركز قوي بسيار پيچيده است؛ زيرا آن‌ها به توسعه مدل‌هايي نياز دارند كه به‌طور نظام‌مند تمام تهديدهاي مختلفي را دربر بگيرد كه سيستم ممكن است با آن رو‌به‌رو شود و ثابت كند پايداري و زنده‌بودن سيستم و شبكه در تمامي زمان‌ها حفظ مي‌شود.

سيستم غيرمتمركز مطمئن ضمانت‌هاي رسمي را دربرابر انواع مختلف شكست و مدل‌هاي حمله با بزرگ‌ترين و مهم‌ترين كلاس شكست يعني مدل‌هاي بيزانس تركيب مي‌كند. مدل‌هاي بيزانس تضمين مي‌كنند كه پايداري و فعاليت سيستم حفظ خواهد شد؛ حتي اگر بخش بزرگي از شركت‌كنندگان در شبكه به‌طور خودسرانه از قوانين شبكه خارج شوند. نكته دوم مدل‌هاي عقلانيت است كه فرض مي‌كند تمامي شركت‌كنندگان در شبكه حداكثركننده‌هاي ابزار منطقي هستند؛ به‌همين‌دليل، خصوصيات سيستم بايد ازطريق منافع شخصي آن‌ها ناشي شود.

به‌گفته كيائياس، آنچه اوروبروس را به‌عنوان پروتكل منحصربه‌فرد مي‌كند، اين واقعيت است كه اين پروتكل عناصر مختلف طراحي را تركيب مي‌كند. به‌عبارت‌ديگر، اوروبروس از سهام به‌عنوان منبع اصلي براي شناسايي اهرمي استفاده مي‌كند كه شركت‌كنندگان در سيستم دارند. جدا از مقاومت دربرابر حملات بومي پروتكل‌هاي اثبات كار، مانند حمله ۵۱ درصدي و حتي فراتر از آن، ذخيره‌سازي باعث مي‌شود اين پروتكل سازگار با محيط‌زيست باشد؛ زيرا براي اجراي آن به حداقل منابع فيزيكي نياز دارد.

به‌طوركلي، اوروبروس پروتكل اثبات سهام مبتني‌بر زنجيره است كه براي تأييد بلوك‌ها به رهبران انتخاب‌شده تصادفي متكي است و مانند اكثر بلاك‌چين‌ها گره‌اي كه بلوك بعدي را اضافه مي‌كند، پاداش تلاش‌هايشان را دريافت مي‌كند.

در شروع هر دوره، سيستم رهبران را از گروه سهام‌داران انتخاب مي‌كند (كساني كه ارز را به شبكه اختصاص داده‌اند). اوروبروس به توزيع نشانه‌ها در اكوسيستم نگاه مي‌كند و از يك منبع اعداد تصادفي، زمان را به دوره‌هايي تقسيم مي‌كند.

سپس هر دوره به اسلات تقسيم مي‌شود و هر دوره براي مدت‌زمان بسيار كوتاهي در حدود ۲۰ ثانيه ادامه دارد. درنهايت، هر اسلات رهبر اسلات مخصوص خود را دارد كه به‌طور تصادفي انتخاب مي‌شود.

رهبر اسلات مانند ماينرها در پروتكل POW (اثبات كار) عمل مي‌كند. درواقع، آن‌ها كساني هستند كه بلوك‌هايي انتخاب مي‌كنند كه به زنجيره بلوك اضافه مي‌شوند. بااين‌حال، آن‌ها مي‌توانند تنها يك بلوك را اضافه كنند. اگر رهبر اسلات به نحوي بخت خود را از دست دهد و بلوك را انتخاب نكند، فرصت خود را از دست خواهد داد و بايد منتظر بمانند تا دوباره رهبر اسلات شوند. سرانجام، يك يا چند اسلات مي‌توانند بدون بلوك‌هاي توليد‌شده خالي بماند؛ اما بايد اكثر بلوك‌ها (حداقل ۵۰ درصد يك بلوك) بايد در طول يك دوره توليد شوند.

بااين‌اوصاف، قطعا بايد متوجه اهميت و نقش رهبرهاي اسلات در اكوسيستم شده باشيد؛ بنابراين براي تأييد صلاحيت آن‌ها، شخص بايد ۲ درصد از سهام كاردانو را دراختيار داشته باشد. اين ذي‌نفعان انتخاب‌كننده ناميده مي‌شوند و كساني هستند كه در دوره فعلي، رهبران اسلات را براي دوره بعدي انتخاب مي‌كنند. سهام‌داران هرچه بيشتر در سيستم مشاركت كنند، بخت بيشتري براي انتخاب به‌عنوان رهبر اسلات دارند.

اكنون، ازآنجاكه رهبران اسلات قدرت زيادي دارند، بايد توجه ويژه‌اي به‌خرج داد و شرايطي ايجاد كرد كه تاحدممكن انتخابات بي‌طرفانه باشد. همچنين، بايد مقداري تصادف در آن دخيل باشد؛ به‌همين‌دليل، براي دستيابي به مقدار تصادفي محاسبه چندحزبي (MPC)

در رويكرد مبتني‌بر محاسبه چندحزبي، هر انتخاب‌كننده اقدامي تصادفي به نام پرتاب سكه را انجام مي‌دهد و پس‌ازآن، نتايج خود را با ساير انتخاب‌كنندگان به‌اشتراك مي‌گذارد. اگرچه هر انتخاب‌كننده نتايج را تصادفي توليد مي‌كنند، درنهايت، اجماع رأي‌ها روي همان مقدار نهايي به‌توافق مي‌رسد. انتخابات به سه مرحله زير تقسيم مي‌شود:

• مرحله تعهد
• مرحله آشكار
• مرحله بازيابي

حال بياييد مطالعه كنيم كه در هر مرحله چه اتفاقي مي‌افتد.

در مرحله اول، انتخاب‌كننده مقدار تصادفي مخفي توليد مي‌كند و سپس تعهد را تشكيل مي‌دهد. تعهد پيامي شامل سهام رمزگذاري‌شده (براي مرحله بازيابي اين نكته را در ذهن به‌خاطر بسپاريد) و اثبات رازداري است. پس‌ازآن، انتخاب‌كننده تعهد را با كليد خصوصي خود امضا و شماره دوره را مشخص مي‌كند و كليد عمومي‌اش را ضميمه قرار مي‌دهد. به‌واسطه انجام اين كار و ازآنجاكه كليد عمومي به آن متصل است، همه مي‌توانند مطالعه كنند چه كسي اين تعهد را ايجاد كرده است.

افزون‌بر‌اين، مي‌توان مطالعه كرد تعهد به كدام دوره مربوط مي‌شود. پس از انجام اين كار، انتخاب‌كننده تعهداتش را به ساير انتخاب‌كنندگان مي‌فرستد. درنهايت، هر انتخاب‌كننده تعهدات انتخاب‌كننده ديگر را جمع مي‌كند. به‌عبارت‌ديگر، تعهدات وارد بلوك مي‌شوند و به بخشي از زنجيره بلوك را تشكيل مي‌دهند.

مرحله دوم مرحله آشكار است. به تعهداتي مانند جعبه قفل‌شده فكر كنيد كه در آن راز و ارزش خاصي وجود دارد كه مي‌تواند قفل جعبه را باز كند. اين مقدار خاص، روزنه يا دهانه ناميده مي‌شود. اين همان چيزي است كه در اين مرحله وجود دارد و انتخاب‌كنندگان دهانه خود را مي‌فرستند. اين دهانه‌ها نيز در بلوك قرار مي‌گيرند و سپس بخشي از زنجيره بلوك مي‌شوند.

سرانجام، مرحله بازيابي را داريم. در اين زمان، انتخاب‌كننده هم تعهدات و هم دهانه‌هايي دراختيار دارد. بااين‌حال، برخي از انتخاب‌كنندگان ممكن است بدخواهانه عمل و تعهدات خود را بدون گذرواژه منتشر كنند و جعبه قفل‌شده را بدون كلمه عبور دراختيار سايرين قرار دهند. به‌منظور دورزدن و غلبه بر اين موضوع، انتخاب‌كنندگان صادق مي‌توانند تمام سهام رمزگذاري‌شده را ارسال (همان‌طوركه در مرحله تعهد ذكر شد) و به‌راحتي اسرار را بازيابي كنند. بدين‌ترتيب، حتي اگر برخي از انتخاب‌كنندگان به روشي مخرب عمل كنند، سيستم همچنان كار خواهد كرد؛ ازاين‌رو، اوروبروس با پشت‌سرگذاشتن اين موانع، تحمل گسل بيزانسي خود را به‌دست مي‌آورد.

سرانجام، انتخاب‌كننده تأييد مي‌كند تعهدها و گشايش‌ها باهم مطابقت دارند. وقتي اين اتفاق مي‌افتد، اسرار تعهدات استخراج مي‌شود و يك نطفه (بذر) را تشكيل مي‌دهد. نطفه يك رشته بايت است كه به‌طور تصادفي ايجاد مي‌شود. اكنون تمامي انتخاب‌كنندگان اين نطفه را دارند. شايد با پيچيدگي اين فرايند كمي گمراه شده باشيد؛ بنابراين، بياييد براي لحظه‌اي مكث كنيم و مطالعه كنيم درحال‌حاضر كجا قرار داريم. ما رهبران اسلات را براي دوره بعدي انتخاب مي‌كنيم. براي اطمينان از اينكه انتخابات تاحد‌ممكن مغرضانه باشد، به‌نوعي تصادف نياز داريم. حال نطفه اين تصادفي‌بودن را براي ما فراهم مي‌كند و اكنون زمان انتخاب رهبران اسلات فرارسيده است. براي اين كار از الگوريتم Follow the Satoshi (به‌اختصار FTS) استفاده مي‌شود.

نام الگوريتم از ساتوشي ناكاموتو (Satoshi Nakamoto)، خالق ناشناخته بيت‌كوين الهام گرفته شده است. FTS در اصل سكه‌اي تصادفي را از سهام انتخاب مي‌كند. هركسي صاحب اين سكه شود، به رهبر اسلات تبديل مي‌شود. اين امر بسيار سرراست است؛ به‌همين‌دليل، هرچه شخص در سيستم بيشتر فعال باشد، بخت بيشتري براي برنده‌شدن در اين قرعه‌كشي دارد. رهبران اسلات اين قدرت را دارند كه نه‌تنها بلوك‌هاي اصلي بلاك‌چين، بلكه بلوك‌هاي ديگري نيز در داخل اكوسيستم كاردانو انتخاب كنند. اكنون، سؤال اصلي اين است: چگونه فاكتور شبكه به مقياس‌پذيري تبديل مي‌شود؟

معمولا پهناي باند ساده‌اي به معاملات داده اختصاص داده مي‌شود؛ بنابراين با افزايش تعداد تراكنش‌ها، نياز به منابع شبكه نيز افزايش مي‌يابد. اين مفهوم كاملا ساده است و اگر سيستم بخواهد ميليون‌ها متخصص را مقياس‌بندي كند، شبكه براي ادامه حيات خود به ۱۰۰ ترابايت يا اگزابايت منبع نياز دارد. به‌همين‌ترتيب، حفظ توپولوژي شبكه همگن غيرممكن خواهد بود؛ اما معني آن چيست.

در توپولوژي شبكه همگن، هر گره در شبكه هر پيامي را ارسال مي‌كند. براي مثال، اسكايپ نمونه‌اي بارز از چنين شبكه‌اي است كه بيشترين مقدار آن از طبقه‌اي از متخصصان گرفته‌ شده و همه علاقه‌مند به برقراري تماس تلفني هستند. بااين‌حال، در شبكه غيرمتمركز اين مي‌تواند براي كوچك‌سازي غيرعملي شود. تمامي گره‌ها ممكن است منابع لازم براي انتقال اطلاعات به روشي مؤثر را نداشته باشند. براي حل اين مسئله، كاردانو به‌دنبال نوع جديدي از فناوري به نام رينا (RINA)، معماري بازگشتي بين‌شبكه‌اي است كه جان-دي توسعه داده است. اين نوع جديدي از شبكه‌هاي ساختاري است كه از سياست‌ها و اصول مهندسي هوشمندانه استفاده مي‌كند.

هدف RINA ايجاد شبكه‌اي ناهمگن است كه نويدبخش آن حريم خصوصي و شفافيت و مقياس‌پذيري خواهد بود. اين كار را به روشي انجام مي‌دهد كه مي‌توانيد حدس بزنيد شبكه در ظرفيت رسمي چگونه سازمان‌دهي مي‌شود. همچنين، اميد است با پروتكل‌هاي TCP / IP يكپارچه عمل كند. RINA ذاتا از پويايي و شبكه رايانه‌اي چندخانه‌اي و كيفيت خدمات بدون نياز به مكانيزم‌هاي اضافه همراهي و محيطي امن و قابل‌برنامه‌ريزي و انگيزه‌اي براي بازار رقابتي‌تر فراهم و تصويب يكپارچه را امكان‌پذير مي‌كند.

در بخش پيشين، متوجه شديم مقياس‌پذيري كاردانو چگونه كار مي‌كند، حال به ستون دوم، يعني قابليت همكاري مي‌رسيم. بياييد اكوسيستم فعلي را مطالعه كنيم. در دنياي رمزارزها كوين‌هاي مختلفي، ازجمله بيت‌كوين، اتريوم، لايت‌كوين و... وجود دارند. به‌همين‌ترتيب، در نظام مالي سنتي سيستم‌هايي همچون بانك‌هاي كنوني را داريم كه از SWIFT و ACH و... استفاده مي‌كنند.

اشكال در اين واقعيت است كه برقراري ارتباط با اين اشخاص منفرد بسيار دشوار است. براي بيت‌كوين سخت است كه بداند در شبكه اتريوم چه مي‌گذرد و برعكس. وقتي بانك‌ها سعي مي‌كنند با رمزارزها ارتباط برقرار كنند، اين مسئله دوچندان مي‌شود؛ به‌همين‌دليل، مبادلات رمزنگاري‌شده كه درگاهي بين رمزارزها و بانك‌ها را فراهم مي‌كنند، بسيار قدرتمند و بااهميت مي‌شوند. بااين‌حال، اشكالي وجود دارد: صرافي‌ها نهاد غيرمتمركز نيستند و به‌شدت آسيب‌پذير هستند. آن‌ها مي‌توانند هك يا براي مدت‌ طولاني به‌منظور ارتقاي سيستم از دسترس خارج شوند. اين اساسا اتفاقي است كه چندي پيش براي صرافي بايننس (Binance) رخ داد.

به‌علاوه، چالش ديگري وجود دارد كه اين ارتباط نادرست بين نظام سنتي و دنياي رمزارزها مي‌تواند به نتيجه‌اي فاجعه‌بار در عرضه اوليه سكه‌ها (ICOs) تبديل شود. در ICOها، نهادي مي‌تواند ميليون‌ها دلار در ازاي نماد رمزارز خود سرمايه دريافت كند. بااين‌حال، پس‌انداز اين پول در حساب‌هاي بانكي بسيار دشوار است. بديهي است بانك‌ها مي‌خواهند بدانند كه اين همه پول از كجا تأمين شده و چه كسي آن پول را تهيه كرده است كه فهميدن آن مي‌تواند تقريبا غيرممكن باشد.

به‌طوركلي، لازمه ايجاد همكاري راه‌حلي انعطاف‌پذير و بدون ريسك است. رمزارز نسل‌سومي بايد اكوسيستمي را فراهم كند كه هر بلاك‌چين فردي بتواند با بلاك‌چين ديگري و با سيستم‌هاي مالي قديمي خارجي ارتباط برقرار كند؛ بنابراين، بياييد مطالعه كنيم كاردانو چگونه قصد دارد قابليت همكاري را در دنياي رمزنگاري و نظام مالي سنتي افزايش دهد.

انديشه متخصصينات كاردانو ايجاد اينترنت بلاك‌چين است. اكوسيستمي را تصور كنيد كه بيت‌كوين مي‌تواند به اتريوم و ريپل بدون نياز به انجام مبادلات و متمركز و درنهايت، به‌طور يكپارچه به لايت‌كوين سرازير شود. به‌همين‌دليل، نقل‌‌وانتقال بين‌زنجيره‌اي چيزي است كه كاردانو مي‌خواهد بدون هيچ واسطه‌اي آن‌ها را اجرا كند. كاردانو مي‌كوشد با بهره‌گيري از اجراي زنجيره‌هاي جانبي اين مهم را عملياتي كند. سايدچين (Sidechain) به‌عنوان يك مفهوم مدتي است كه در محافل رمزنگاري (زنجيره جانبي) شده است. اين ايده بسيار سرراست است؛ زيرا با بهره‌گيري از آن زنجيره‌اي موازي خواهيد داشت كه همراه‌با زنجيره اصلي كار مي‌كند و از قرار معلوم، زنجيره جانبي ازطريق يك گيره دوطرفه به زنجير اصلي متصل خواهد شد.

كاردانو از زنجيره‌هاي جانبي مبتني‌بر تحقيقات كيائياس ميلر و زيندروس (KMZ) شامل اثبات غيرتعامليِ اثبات كار همراهي خواهد كرد. به‌گفته هاسكينسون، ايده زنجيرهاي جانبي از دو عنصر دريافتِ نسخه فشرده بلاك‌چين و ايجاد قابليت همكاري بين زنجيره‌ها سرچشمه مي‌گيرد.

وقتي نوبت به افزايش قابليت همكاري با نظام مالي سنتي مي‌رسد، كاردانو مي‌خواهد روي سه مانعي تمركز كند كه باعث مي‌شود دنياي رمزنگاري با آن‌ها ناسازگار باشد. اين سه مانع را فراداده و اسناد و انطباق تشكيل مي‌دهند.

فراداده به‌معناي داستان پشت معامله است. اگر مهدي ۵۰ هزار تومان خرج كند، فراداده آن مي‌تواند به‌شرح زير باشد:

• مهدي پول را براي چه كاري خرج كرد؟
• مهدي آن پول را به چه كسي داد؟
• مهدي كجا پول خرج كرد؟

اين امر در فضاي ارزهاي ديجيتال به‌خوبي برنامه‌ريزي نشده؛ اما در بانكداري سنتي بسيار ضروري است. درحقيقت، اين يكي از دلايل اصلي است كه بيشتر نهادها براي ارسال ICO تلاش مي‌كنند. آن‌ها به‌سادگي فراداده موردنياز براي ارائه بانك‌ها را ندارند. در نظام مالي كنوني، فراداده از اهميت بسيار بالايي برخوردار است؛ زيرا مي‌تواند در اهدافي مانند كشف و شناسايي منابع و ايجاد سازمان داده‌هاي الكترونيكي مؤثر باشد.

علاوه‌براين، فراداده‌ها اين امكان را فراهم مي‌كنند كه چگونه داده‌ها در ميان سيستم‌هاي مختلف رَدوبَدل مي‌شوند؛ ازاين‌رو، قابليت همكاري بين طرفين را بهبود مي‌بخشد و در حفاظت از منابع بسيار مفيد است و به شناسايي خصوصيات و رفتار داده‌ها كمك مي‌كند تا درصورت نياز تكثير شوند. با‌اين‌حال، اشكال فراداده اين است كه بسيار شخصي است و ازآنجاكه داده‌ها دائمي و شفاف در زنجيره بلوك ذخيره مي‌شوند، با وضعيتي مواجه هستيم كه مي‌توان اطلاعات بسيار خصوصي را براي هميشه به بلاك‌چين پيوند دهد. يكي از مباحث اصلي‌ كه كاردانو درباره آن تحقيق مي‌كند، اين است كه چگونه فراداده‌ها را به‌طور انتخابي به زنجيره متصل شوند.

اسناد همانند اَبرداده‌ها، ازطريق انتساب، نام افراد درگير در معاملات مشخص مي‌شود؛ اما آيا اساسا معامله خاص به تمامي افراد نسبت داده مي‌شود؟ اگر بلاك‌چين انتساب را به‌طور دائمي به خود برطرف كند، حريم خصوصي افراد درگير را بسيار خدشه‌دار مي‌كند؛ ازاين‌رو، كاردانو در انديشه متخصصين دارد متخصصان خود را قادر سازد كه اسناد را در هر زمان كه لازم باشد، پخش كنند.

مانع سوم انطباق است. انطباق شامل عواملي مانند KYC (مشتري خود را بشناسيد)، AML (مبارزه با پول‌شويي)، ATF (تأمين مالي ضد تروريسم) و... است. همچنين، از انطباق براي مطالعه مشروعيت معامله استفاده مي‌شود. اساسا اگر مهدي به علي ۵۰ هزار تومان بپردازد، از انطباق براي اطمينان از انجام‌ندادن معامله براي اهداف شرورانه (مثلا پول‌شويي) استفاده مي‌شود. درحالي‌كه دنياي رمزنگاري در اين زمينه واقعا مفيد واقع نشده، در دنياي بانكداري بسيار حياتي است كه بايد تاريخچه و مشروعيت هر معامله شناخته شود. آنچه كاردانو در حال تحقيق درباره آن است، چگونگي استفاده از فراداده و اسناد همراه‌با انطباق براي كمك به متخصصان در هر زماني است كه آن‌ها به تعامل با بانك‌ها نياز دارند.

سرانجام، به ستون سوم يعني پايداري مي‌رسيم. به‌‌گفته هاسكينسون، اين سخت‌ترين مرحله براي غلبه ‌بر اشكالات محسوب مي‌شود و بدان‌معني است كه كاردانو چگونه قصد دارد هزينه‌هاي توسعه و رشد آينده خود را تضمين كند. معمولا براي توسعه پلتفرم و ايجاد برخي پيشرفت‌ها در سيستم، به اعطاي كمك‌هاي مالي و ICOها نياز خواهد بود. بااين‌حال، هر دو روش با مسئله‌اي واحد دست‌وپنجه نرم مي‌كنند. با حمايت‌كردن اشكال تمركز احتمالي ايجاد خواهد شد. اگر شركت بزرگي مقدار زيادي كمك بلاعوض به شركت مبتني‌بر بلاك‌چين بدهد، ممكن است مسير تحولات موجود در سيستم را هدايت كنند و تحت‌تأثير خود قرار دهد. با ICOها اين مانند تكان ناگهاني پول، بدون داشتن مدل‌هاي پايدار است و رمزي كاملا غيرضروري به اكوسيستم مي‌افزايد. با اين اوصاف، كاري متفاوت و پايدارتر بايد انجام شود. كاردانو قصد دارد از رمزارز دَش (Dash) الهام بگيرد و سيستم خزانه‌داري ايجاد كند.

هر بار كه بلوكي به زنجيره اضافه شود، بخشي از پاداش بلوك به خزانه‌داري اضافه مي‌شود؛ بنابراين، اگر كسي بخواهد توسعه و تغييراتي در اكوسيستم ايجاد كند، رأي‌گيري را براي درخواست كمك مالي بلاعوض به خزانه‌داري ارسال مي‌كنند و اگر اين كار را انجام دهند، ارسال‌كننده رأي كمك‌هزينه توسعه را دريافت خواهد كرد. اين سيستم دو مزيت عمده دارد. با كشف هرچه بيشتر بلوك، خزانه همچنان پُر مي‌شود. همچنين، با ظرفيت شبكه مستقيما متناسب است و با بزرگ‌تر‌شدن شبكه، منابع موجود بيشتر و سيستم رأي‌گيري نيز غيرمتمركزتر مي‌شود. بااين‌حال، قبل از استفاده از اين ويژگي، موانع عمده‌اي وجود دارد. اين اشكالات به‌شرح زير است:

• لازم است سيستم رأي‌گيري عادلانه‌اي ايجاد شود.
• رأي‌دهندگان بايد مشوقي براي رأي‌دادن و شركت در سيستم داشته باشند.
• رأي تمامي افراد بايد مقداري ارزش داشته باشد تا وضعيت نوع تراژدي عوام رخ ندهد.
• روند ارسال رأي‌ها بايد آسان و ساده باشد.
• كل فرايند بايد تا حد ممكن غيرمتمركز باشد.

مدتي است كاردانو سيستمي شناسايي كرده كه احتمالا مي‌تواند از آن براي غلبه بر اشكالات يادشده بهره بگيرد. سيستم مذكور تركيبي از ليكوئيد دموكراسي و مشوق‌هاي مدل خزانه‌داري است.

ليكوئيد دموكراسي سيستمي است كه بين دموكراسي مستقيم و دموكراسي نمايندگي جابه‌جا مي‌شود. در اين فرايند، مردم مي‌توانند مستقيما درباره سياست‌هاي خود رأي بدهند و افراد و نمايندگان مي‌توانند مسئوليت‌هاي رأي‌گيري خود را به نماينده‌اي تفويض كنند كه مي‌تواند درباره سياست‌هاي آن‌ها رأي بدهد. اين ويژگي كه در آن نماينده مي‌تواند نماينده خود را منصوب كند، انتقال‌پذيري ناميده مي‌شود. اگر شخصي كه رأي خود را واگذار كرده، رأي نمايندگانش را دوست نداشته باشد، مي‌تواند به‌راحتي رأي خود را پس بگيرد و درباره سياست‌ها تصميم جديدي اتخاذ كند؛ بنابراين، مزاياي ليكوييد دموكراسي چيست؟

در ليكوييد دموكراسي، انديشه متخصصين هر فرد در ايجاد خط‌مشي نهايي اهميت دارد و نقش بسزايي در آن ايفا مي‌كند. براي تبديل‌شدن به نماينده، تمام آنچه بايد انجام دهد، جلب اعتماد شخص است. با بهره‌گيري از سيستم مذكور ديگر به صرف ميليون‌ها دلار براي مبارزات انتخاباتي گران‌ارزش نيازي نخواهد بود؛ به ‌همين ‌دليل، موانع ورود نسبتا كم و چشم‌پوشي‌كردني است. به‌دليل گزينه نوسان بين دموكراسي مستقيم و تفويضي، مي‌توان گروه‌هاي اقليت را به‌طور عادلانه‌تري نشان داد. در آخر، مدل مقياس‌پذيري ايجاد خواهد شد و هر فردي كه وقت رأي‌دادن به سياست‌هاي خود ندارد، مي‌تواند مسئوليت‌هاي حق رأي خود را به‌سادگي واگذار كند.

كاردانو براي توسعه مداوم، نقشه راه و اُفق بلندمدتي در انديشه متخصصين گرفته است و قصد دارد با ارائه به‌روزرساني‌هاي متعددي، پلتفرمش را بهبود و گسترش دهد. نقشه راه كاردانو در پنج مرحله آزاد مي‌شود كه تقريبا بيشتر آن اجرا يا در شُرُف اجرا است. اين پنج مرحله به‌شرح زير است:

• بايرون: متخصصان را قادر به تجارت و انتقال ADA مي‌كند. شبكه اصلي كاردانو نيز راه‌اندازي شد.
• شلي: اطمينان حاصل مي‌كند كه فناوري براي تبديل‌شدن آن به سيستمي كاملا غيرمتمركز و خودمختار دردسترس است.
• گوگوئن: ادغام قراردادهاي هوشمند را مشاهده خواهد كرد.
• باشو: بهبود عملكرد را در اولويت قرار مي‌دهد.
• ولتر: IOHK سيستم خزانه‌داري و حاكميت را اضافه خواهد كرد.

رمزارز كاردانو (ADA) را مي‌توان از راه‌هاي مختلفي به‌دست آورد كه از آن مي‌توان به‌عنوان سرمايه‌گذاري براي آينده يا در معاملات به‌منظور انتقال مستقيم ارزش استفاده كرد:

• خريد يا مبادله كاردانو: كساني كه قصد دارند سرمايه‌گذاري كنند يا اقدام به خريد كاردانو كنند، صرافي‌هاي داخلي و خارجي بي‌شماري وجود دارد كه مي‌توانيد با ثبت‌نام در آن‌ها، رمزارز كاردانو را با نماد ADA بخريد؛ البته بايد توجه كنيد كه به‌دليل برخي مسائل، برخي از صرافي‌هاي خارجي از IP ايران همراهي نمي‌كنند و براي ثبت‌نام در آن‌ها بايد تمامي جوانب و خطرات مسدود‌شدن را در انديشه متخصصين بگيريد. پس از تكميل مراحل ثبت‌نام و تأييد، مي‌توانيد مستقيما با خريد بيت‌كوين يا خريد تتر، در چند ثانيه دارايي خود را به ADA تبديل كنيد.
• استخراج كاردانو: همان‌طوركه پيش‌تر به‌تفصيل گفتيم، كاردانو از سازوكار اجماع اوروبروس بهره مي‌گيرد كه نوعي گواه بر سهام محسوب مي‌شود؛ بنابراين، كاردانو را نمي‌توان شيوه مرسوم و سُنتي با استفاده از كارت‌هاي گرافيكي، ريگ‌هاي ماينينگ يا حتي هارد درايو استخراج كرد. به‌عبارت‌ديگر، مي‌توان با تهيه رمزارز ADA و اختصاص آن به شبكه، در انجام تراكنش‌ها مشاركت و پاداش هر تراكنش را به‌صورت رمزارز دريافت كرد.

به‌طور كلي، راه‌هاي متعددي براي مشاهده ارزش آني كاردانو وجود دارد كه درادامه دو مورد از ساده‌ترين روش‌ها را مطالعه مي‌كنيم:

• مي‌توانيد عبارت «Cardano Price» را در مرورگر خود جست‌وجو كنيد.
• مي‌توانيد به وب‌سايت كوين ماركت‌كپ يا كوين گكو مراجعه و ارزش كاردانو و ساير رمزارزها را همراه‌با اطلاعات تكميلي‌شان مشاهده كنيد.

براي ذخيره‌سازي ADA كار دشواري در پيش نداريد و مي‌توانيد آن را در كيف‌پول سخت‌افزاري يا كيف‌پول‌هاي نرم‌افزاري نصب‌شده روي موبايل هوشمند و تبلت و كامپيوتر ذخيره كنيد. هريك از اين روش‌ها ويژگي‌هاي خاص خود را دارند؛ بنابراين، مي‌توانيد از تلفيقي از آن‌ها استفاده كنيد. كيف‌پول موبايل راهي عالي براي ورود تازه‌واردان به بازار رمزارز تلقي مي‌شود. بارگيري آن رايگان و بسيار آسان و ايمن است. اين موارد مي‌تواند اغلب نيازهاي سرمايه‌گذاران را برآورده كند. دو نمونه از كيف‌پول‌هاي نرم‌افزاري برتر كه از كاردانو همراهي مي‌كنند، Atomic و Exodus هستند كه مي‌توان آن‌ها را روي دسكتاپ و موبايل نصب كرد. افزون‌براين، كيف‌پول‌ Guarda نيز گزينه مناسبي محسوب مي‌شود و از سه روش استفاده تحت‌وب و دسكتاپ و موبايل همراهي مي‌كند.

• كيف‌پول ددالوس: كيف‌پول نرم‌افزاري رسمي كاردانو ددالوس (Daedalus) نام دارد. اين كيف بسيار ايمن است و قابليت‌ها مفيدي دراختيار متخصص قرار دهد. كيف‌پول يادشده را مي‌توانيد از وب‌سايت رسمي كاردانو در كامپيوترهاي ويندوزي و مك و لينوكس بارگيري كنيد.

دراين‌ميان، متخصصان حرفه‌اي‌تر با حجم معاملات و دلايل امنيتي بيشتر مي‌توانند كيف‌پول‌هاي سخت‌افزاري را در انديشه متخصصين بگيرند. امنيت كيف‌پول‌هاي سخت‌افزاري درمقايسه‌با كيف‌پول‌هاي موبايلي بيشتر است؛ زيرا رمزارز را آفلاين و در شرايط بسيار ايمني ذخيره مي‌كند.

• كيف‌پول سخت‌افزاري: لجر نانو اس (Ledger Nano S) يا مدل پيشرفته‌تر لجر نانو ايكس (Ledger Nano X)، هر دو از ADA همراهي مي‌كنند و مي‌توانند گزينه‌اي ايدئال براي ذخيره ايمن رمزارز مذكور باشند.

درحال‌حاضر، بازار ارزهاي ديجيتال تحت تأثير كاهش چشمگير ارزش بيت‌كوين، شرايط ثابتي را تجربه نمي‌كند و به‌اصطلاح در حال رنج زدن است. طبيعتا كاردانو نيز از اين قاعده مستثني نيست و در زمان نوشتن اين مقاله، رمزارز ADA پس از اوج ارزشي ۲٫۴۶ دلاري، در محدوده ۱٫۵۴ دلار معامله مي‌شود. بااين‌حال، مي‌توان چشم‌انداز روشني را براي اين رمزارز متصور بود. كاردانو پس از به‌روزرساني موردانتظار آلونزو و ايجاد بستري براي قراردادهاي هوشمند به يكي از رقيبان اتريوم تبديل مي‌شود و طبيعتا به ارزش آن نيز افزوده مي‌شود؛ اما در نقطه مقابل، اتريوم نيز به‌روزرساني بزرگ 2.0 را پيش رو دارد كه مي‌تواند جوابي سهمگين دربرابر تمامي رقبا همچون كاردانو باشد.

همواره كاردانو و ريپل به‌دليل نزديك‌بودن ارزش و حجم معاملات رقابت نزديكي با يكديگر داشته‌اند. درحقيقت، ريپل پروتكل پرداخت متن‌بازي است كه متمركز فعاليت مي‌كند؛ درحالي‌كه همان‌طور در ابتدا گفتيم، كاردانو كاملا غيرمتمركز است و اين مي‌تواند برگ‌برنده‌اي براي اين ارز ديجيتال محسوب شود. همچنين، ريپل مدتي است كه در حال جدال با كميسيون بورس و اوراق بهادار آمريكا (SEC) است و اين مي‌تواند در آينده آن تأثير منفي بگذارد.

ريپل سال ۲۰۱۲ آغاز به‌كار كرد و توانست بلاك‌چين خود را در برخي سازمان‌ها گسترش دهد. بااين‌حال، كاردانو از تكنولوژي به‌مراتب پيشرفته‌تر و تيم توسعه فعال‌تري برخوردار است و به‌طوركلي، شايد گزينه بهتري براي سرمايه‌گذاري بلندمدت باشد.

با وجود وابستگي زياد كاردانو به جامعه دانشگاهيان، هنوز برخي از افراد در صنعت وجود دارند كه به اشكالات احتمالي شبكه اشاره مي‌كنند. به‌طور مشخص، ولاد زامفير، محقق الگوريتم اثبات سهام اتريوم، استدلال مي‌كند رأي‌گيري ازطريق زنجيره خطرناك است. وي خاطرنشان مي‌كند نيروهاي سيستم باعث تغيير قوانين در گره‌هاي كامل مي‌شوند. اين استراتژي مطالعه و تعادل مهمي را حذف مي‌كند كه اپراتورهاي گره آگاه ارائه مي‌‌كنند؛ اما با گذار از اين استدلال، شواهد نشان مي‌دهد كاردانو با توجه به دنباله‌دار‌بودن و رشد روزافزون شبكه، ADA سال‌ها عنصر اصلي در بخش بلاك‌چين خواهد بود.

رويكرد منحصر‌به‌فرد و پيشرفت‌هاي متخصص آن مطمئنا با ادامه توسعه همچنان موضوعي جديد در اين بخش خواهد بود. تيم كاردانو و رمزارز آن، اهداف بلندمدت و منسجمي براي هرچه بهتركردن اين پلتفرم دنبال مي‌كنند و خيلي از صاحب‌انديشه متخصصينان بر اين باورند كه اين پلتفرم مي‌تواند رقيبي سرسخت براي اتريوم باشد. در زمان نوشتن اين مقاله، ADA در رقابتي نزديك با BNB (رمزارز شبكه بايننس)، در فهرست بيشترين حجم معاملات رمزارزها با سه پله فاصله درمقايسه‌با اتريوم در جايگاه پنجم قرار گرفته است.

اين مقاله حاوي توصيه يا پيشنهاد اقتصادي اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران نيست. خطر از ‌دست ‌دادن سرمايه در هر سرمايه‌گذاري وجود دارد و سرمايه‌گذار بايد پس از مطالعه و تحقيق، تصميم نهايي را خود اتخاذ كند و مسئوليت تبعات آن را بر‌ عهده بگيرد.