ويروس كرونا ممكن است به ركود اقتصادي مشابه بحران مالي سال ۲۰۰۸ منجر شود
اين روزها نگراني در مورد اثرات گسترش ويروس مرگبار كرونا بر اقتصاد جهاني به اوج رسيده است. به‌تازگي جمعي از تحليلگران اقتصادي هشدار داده‌اند كه شيوع جهاني ويروس كرونا مي‌تواند به ركودي مشابه بحران اقتصادي سال ۲۰۰۸ منجر شود.
در حال حاضر بسياري كشورها با وضع ممنوعيت‌هاي مسافرتي، تعطيل كردن مراكز يادگيريي و به تأخير انداختن رويدادهاي بزرگ ورزشي و كنفرانس‌هاي تجاري تمام توان خود را در براي جلوگيري از گسترش بيشتر ويروس كرونا به كار بسته‌اند. در اين بين، بازارهاي مالي بسياري از كشورهاي مختلف جهان به دليل نگراني‌هاي موجود در مورد تأثيرات منفي گسترش ويروس كرونا، در روز گذشته نيز به روند نزولي چندروزه‌ي خود ادامه دادند.
بازار سهام كشورهاي اروپايي به‌دنبال افزايش ريسك‌هاي اقتصادي در چند روز اخير ريزش پرشتابي را تجربه كردند. اين مسئله بازارهاي مذكور را در مسير تجربه‌ي بدترين هفته از زمان بحران بدهي حوزه‌ي يورو و طرح نجات يونان از ورشكستي اقتصادي در سال ۲۰۱۱ قرار مي‌دهد.
شاخص FTSE 100 كه مهم‌ترين شاخص بازار سهام بريتانيا به شمار مي‌رود، به زير ۷۰۰۰ واحد نزول پيدا كرده است و تا محدوده‌ي يك سال پيش خود پايين آمده است. دو شركت‌هاي مسافرتي بريتيش ايرويز و ايزي‌جت كه تعدادي از پروازهاي خود را به دليل ممنوعيت‌هاي مسافرتي لغو كرده‌اند جز شركت‌هايي هستند كه سهامشان با بيشترين افت مواجه شده است. همچنين ارزش جهاني نفت به پايين‌ترين سطح در سيزده ماه گذشته رسيده است.
طبق تحقيقات صورت گرفته توسط مؤسسه‌ي مشاوره‌ي اقتصادي كپيتال اكونوميكس (Capital Economics)، همه‌گير شدن بيماري كوويد ۱۹ در سطح جهان مي‌تواند به دگرگوني شديد تجارت جهاني و بازارهاي مالي منجر شود و بحران‌هاي ارزي در مقياس بحران مالي سال ۲۰۰۸ به بار بياورد. جنيفر مكيون، مدير بخش اقتصاد جهاني اين مؤسسه مشاوره‌اي، در مورد آينده‌ي اقتصاد جهاني مي‌گويد:
چيزي كه در شرايط فعلي مشخص است اين است كه نمي‌توانيم شدت گسترش بيماري كوويد ۱۹ و وخامت اوضاع را پيش‌بيني كنيم؛ اما در صورت همه‌گير شدن اين بيماري در سطح جهاني، رسيدن به شرايط ركود اقتصادي مشابه سال ۲۰۰۸ چندان هم دور از ذهن نيست. البته واقعا اميدواريم وضعيت آن‌قدر ناگوار نشود.
بانك گلدمن ساكس هشدار داده است كه در صورت شيوع گسترده‌ي ويروس كرونا، ممكن است بسياري از شركت‌هاي آمريكايي در پايان امسال با رشد صفر درصدي درآمدهاي خود مواجه شوند. تاكنون تعداد روزافزوني از شركت‌ها با اشاره به تعطيلي يا كاهش ظرفيت توليد در كارخانه‌هاي چيني و تحت تأثير قرار گرفتن زنجيره‌ي تأمين و همين‌طور افت شديد تقاضا از سوي مصرف‌كنندگان، هشدارهايي خطاب به سهام‌داران خود در مورد كاهش درآمدهاي آتي اعلام كرده‌اند. يكي از معروف‌ترين اين شركت‌ها، اپل است. اين شركت چندي پيش از عدم تحقق درآمدهاي پيش‌بيني شده براي سه‌ماهه‌ي دوم سال خبر داده بود.
در اين شرايط بانك‌هاي بزرگ با كاهش توانايي شركت‌ها براي بازپرداخت وام‌هاي دريافتي بسيار تحت‌فشار قرار خواهند گرفت؛ مخصوصا اينكه ميزان بدهي‌ها جهاني در حال حاضر از اوج قبلي كه درست قبل از بحران مالي ۲۰۰۸ ديده شده بود فراتر رفته و به رقم بي‌سابقه‌ي ۱۸۸ تريليون دلار رسيده است. صندوق بين‌المللي پول تاكنون به كرات در مورد صعود پرشتاب بدهي جهاني و شكنندگي سيستم مالي جهاني هشدار داده است. اين سازمان در گزارش‌هاي خود به‌طور ويژه از چين نام برده است و هشدار داده است كه حتي در صورت بروز يك ركود اقتصادي با نيمي از وخامت ركود سال ۲۰۰۸، تا حدود ۴۰ درصد از بدهي‌هاي شركتي در اين كشور قابل جبران نخواهند بود.
آزمون بحران انجام شده توسط بانك مركزي چين نشان داده است كه در صورت كاهش رشد اقتصادي اين كشور تا سطح ۴/۱۵ درصدي، ۱۷ مورد از ۳۰ بانك بزرگ اين كشور با اشكالات جدي مواجه خواهند شد. سال گذشته، رشد اقتصادي كشور چين كه دومين اقتصاد بزرگ جهان محسوب مي‌شود، در پي بروز جنگ تجاري با آمريكا و افت تقاضا براي كالا و خدمات به ۶/۱ درصد افت كرد. اين رقم از سال ۱۹۹۰ به اين‌سو ضعيف‌ترين رشد اقتصادي سالانه‌ي چين به شمار مي‌رود.
به تخمين مؤسسه‌ي كپيتال اكونوميكس، رشد اقتصادي چين در سال جاري در بهترين حالت تا ۳ درصد كاهش خواهد يافت. همچنين در صورتي كه دامنه‌ي تأثيرات منفي همه‌گير شدن بيماري بر اقتصاد جهاني محدود باشد، رشد اقتصاد جهاني در سال جاري از رقم ۲/۹ درصدي كه پيش‌تر پيش‌بيني مي‌شد كمتر خواهد بود و به ۲/۵ درصد تنزل پيدا خواهد كرد.
هم انديشي ها