۹ تصويري كه تاثيرات مهيب تغييرات آب و هوايي را نشان مي‌دهد

در سال جاري، طوفان‌هاي هولناك زندگي ميليون‌ها نفر را در سراسر شمال و مركز آمريكا تحت تاثير قرار داده‌اند. سيل‌هاي ويرانگر ميليون‌ها نفر را از خانه‌هايشان آواره كرده است و آتش‌سوزهايي در سواحل غربي آمريكا و كانادا هم منجر به تخريب ميليون‌ها خانه و آسيب رساندن به زيستگاه‌هاي حيات‌وحش شده است. بلاياي طبيعي سال ۲۰۱۷ سوال‌هاي زيادي را در مورد مداخلات انسان در طبيعت و عواقب تغييرات آب و هوايي ناشي از فعاليت‌هاي انساني در ذهن‌ها ايجاد كرده است. اما با وجودي كه اين پيامدها به خودي خود آشكار هستند، اما با اين وجود بسياري هنوز باور دارند كه تغييرات آب و هوايي دروغين هستند يا حداقل هيچ ارتباطي به انسان‌ها ندارند.

احتمالا نقل قول مشهور رئيس‌جمهور آمريكا و ديگر منكران گرمايش زمين را شنيده‌ايد. به عقيده دونالد ترامپ، تغييرات آب و هوايي دروغي ساخته ‌و پرداخته چيني‌هاست تا آمريكا را به لحاظ اقتصادي كنار بزنند! اما با وجودي كه مجموعه‌اي از حقايق در اين مورد ابهام علمي را باقي نگذاشته‌اند، اما باز هم بسياري در مورد تغييرات آب و هوايي همچنان ناآگاه هستند.

اوايل سال جاري، ناسا مجموعه‌اي از تصاوير را با عنوان «Images of Change» منتشر كرد كه نشان مي‌داد انسان چه تاثير مهلكي طي چهل و پنج سال اخير روي سياره ما گذاشته است. اين تصاوير ناسا، ذوب شدن يخچال‌هاي قطبي، عقب‌نشيني صفحات يخي و سيلاب‌ها و ديگر بلاهاي طبيعي مرتبط را به خوبي نشان مي‌داد. همه اين‌ها شواهدي را نشان مي‌دهند كه تغييرات آب و هوايي كاملا حقيقي‌اند و همين حالا در حال اتفاق افتادن هستند. اكنون زماني است كه اين شواهد قطعي را جدي بگيريم و از اشتباهات گذشته خود دست بكشيم.

اين عكس كه در سال ۲۰۰۷ گرفته شده، به زير آب رفتن شهر فونافوتي را نشان مي‌دهد. جمعيت بيش از ۶ هزار نفري اين شهر با عواقب واقعي افزايش سطح دريا دست و پنجه نرم مي‌كردند. ساكنين تووالو به علت بالاتر رفتن سطح دريا به ميزان بيش از ۴.۵۷ متر، شاهد سيل‌هاي بسياري در نواحي پرجمعيت بودند. به همين دليل هم اين كشور جزيره‌اي به عنوان يكي از «آسيب‌پذيرترين جزاير اقيانوس آرام» شهرت پيدا كرده است. ساكنان اين نواحي دو انتخاب دارند: بايد از اين جزاير كوچ كنند يا اينكه با عواقب مهلك آن مقابله كنند.

اين كوه يخي به طول ۹۱.۴۴ متر در صفحه‌ي يخي شبيه جزيره قطب جنوب واقع شده است. عكسي كه مشاهده مي‌كنيد، نوامبر سال ۲۰۱۶ گرفته شده است. در نتيجه اين شكاف، كوه يخي به اندازه ايالت دلاوير (با وسعتي حدود ۷ هزار كيلومتر مربع) از صفحه يخي جدا شده است. همچنين دهم ژوئيه امسال (۱۹ تير) بود كه بيش از 1 تريليون تن يخ از صفحه يخي لارسن سي جدا شد. يعني حدود ۱۲ درصد از كل اين صفحه‌ي يخي كه ميزان قابل توجهي است. چيزي كه انكاركنندگان تغييرات آب‌وهوايي را واقعا به فكر انداخت، چرا كه جدا شدن كوه يخي لارسن تنها چند هفته پس از اظهارات مباحثه‌برانگيز دونالد ترامپ در مورد خروج اين كشور از توافقنامه آب و هوايي پاريس رخ داد. همان‌طوري كه به خوبي مي‌دانيد، كشور ايالات‌متحده آمريكا به تنهايي يكي از عمده‌ترين توليدكنندگان گازهاي گلخانه‌اي جهان محسوب مي‌شود.

دانشمندان زيست‌محيطي در تحقيقات اخير خود دريافته‌اند كه صفحه يخي گرينلند در اثر ذوب شدن يخ‌ها شكاف برداشته است. در واقع اين اتفاق در اثر ذوب يخ‌هاي بالاي پوسته بيروني زمين رخ مي‌دهد.

اين يخچال‌ها و صفحات يخي را مي‌توان همچون كلوني‌هاي يخي در انديشه متخصصين گرفت كه در حال كاهش هستند و بسياري از آن‌ها به‌احتمال‌زياد در آينده نزديك ناپديد خواهند شد. به‌اين‌ترتيب به انديشه متخصصين مي‌رسد، اين يخچال‌ها و كلاهك‌هاي يخي محكوم‌به نابودي هستند. تخمين زده مي‌شود، حدود ۹۹ درصد از يخ‌هاي زمين در لايه‌هاي يخي كه جنوبگان و گرينلند را پوشانده‌اند، ذخيره‌شده‌اند. بنابراين حفاظت از اين صفحات يخي و جهان، چيزي نيست كه بتوان ناديده‌اش گرفت.

اين عكس روز 25 اوت 2017 (3 شهريور) از ايستگاه فضايي بين‌المللي گرفته شد. به اين ترتيب، عموم مردم شاهد پيامدهاي فاجعه‌بار طوفان هاروي در مركز تگزاس بودند. اين عكس در رسانه‌هاي مختلف الكترونيك و جمعي (تلويزيوني و...) بازتاب گسترده‌اي داشت. اما در اين پوشش‌هاي رسانه‌اي ارتباط ضعيفي بين طوفان و تغييرات آب و هوايي گزارش شد.

كوين ترنبرث، دانشمند ارشد سازمان ملي پژوهش‌هاي جوي آمريكا، در مصاحبه‌اي با آتلانتيك گفت:

نقش فعاليت‌هاي انساني مي‌تواند ۳۰ درصد يا بيشتر مجموع بارندگي‌هاي ناشي از طوفان را در بربگيرد.

اما مرتبط دانستن طوفان‌ها به فعاليت‌هاي انساني هنوز ناديده گرفته مي‌شود و (حتي گاهي در مباحث علمي ) تا حد زيادي مبهم قلمداد مي‌شود.

اين تصاوير ماهواره‌اي هم بخشي از سري تصاوير «Images of Change» ناسا هستند. اين سري تصاوير ناسا علاوه بر اينكه تغييرات آب و هوايي را نشان مي‌دادند، همچنين به نحوه تاثير گذاري شهرنشيني و خطرات طبيعي كه با اين تغييرات سياره ما را تهديد مي‌كنند مي‌پردازند. دو تصوير بالا تاثير شديد سيل سال ۲۰۱۵ در رود گنگ در شمال شرقي هند را نشان مي‌دهند. در اثر اين سيل زندگي بيش از ۶ ميليون نفر به مخاطره افتاد و دست‌كم ۳۰۰ نفر جان خود را از دست دادند.

در خلال سه دهه گذشته، چيزي به لايه‌هاي ضخيم و قديمي قطب شمال يعني بادوام‌ترين يخ‌هاي قطبي جهان افزوده نشده است. گزارشي كه اتحاديه ژئوفيزيك آمريكا در سال ۲۰۰۷ منتشر كرد، نشان مي‌دهد كه در سال‌هاي ۱۹۵۳ و ۲۰۰۶، قطب شمال شاهد كاهش بي‌سابقه يخ‌هاي دريايي بوده است. دو زمستان اخير، ركورد جديدي را در كاهش يخ‌هاي زمستاني قطب شمال نشان مي‌دهد.

والت مايتر، متخصص دريا از مركز سفرهاي فضايي گودارد، مي‌گويد:

 اين يخي‌هاي قديمي و ضخيم در واقع حكم سپر يخ‌هاي دريايي را داشتند. تابستان‌هاي گرم يخ‌هاي تازه را ذوب مي‌كند، اما يخ‌هاي قديمي دست نخورده باقي مي‌ماندند. اما اين يخ‌هاي قديمي در حال سست، نازك و كمتر شدن است. به اين ترتيب، اين سپر ديگر به‌به خوبي گذشته نيست.

يخ‌هاي قطبي زمين، با وجود تغييرات فصلي هميشه بوده‌اند. يخ‌هاي قطبي، از زماني كه انسان‌ها پاي به سياره خاكي گذاشته‌اند، بخش جدانشدني از كره زمين بوده‌اند و اولين چيزهايي هستند كه از فضا قابل‌ مشاهده‌اند. اما ممكن است كه در طول زندگي‌مان، شاهد ذوب يكي از بادوام‌ترين يخ‌هاي قطبي باشيم.

ناسا از سال ۲۰۰۰، از ماهواره‌هاي خود براي سنجش ميزان جذب نور خورشيد در قطب شمال استفاده كرده است. از زمان ثبت اين سوابق در سال ۲۰۰۰، سطح جذب نور خورشيد، ۵ درصد افزايش يافته است. بنابراين، با وجود اين افزايش جذب انرژي خورشيدي، يخ‌ها زودتر و در بهار ذوب مي‌شوند و يخ‌هاي ضخيم‌تر و قديمي‌تر هم دائما به روند فزاينده ذوب و نازك شدن خود ادامه مي‌دهند.

محققان برآورد مي‌كنند كه يخچال شمال غربي آلاسكا، ۱۰ كيلومتر عقب‌نشيني كرده است. كوه‌هاي يخي كوچكي كه در تصوير ديده مي‌شوند، طي دهه‌هاي آينده به طور كلي عقب‌نشيني مي‌كنند.

شاد اونيل، رييس بخش تحقيقات يخچال‌هاي طبيعي در مركز علوم آلاسكا وابسته به سازمان زمين‌شناسي آمريكا گفت:

اينكه چگونه آب‌وهوا باوجود نفوذ انسان طي چند دهه گذشته تغيير كرده، كاملا مشهود است. اين شواهد ملموس به‌خوبي به ما نشان مي‌دهد كه تغييرات آب و هوايي چگونه روي طبيعت تاثير گذاشته‌اند.

از دهه ۱۹۹۰، عقب‌نشيني يخچال‌هاي طبيعي آلاسكا، سهم بسيار زيادي در افزايش سطح درياهاي جهان داشته است. سازمان زمين‌شناسي آمريكا گزارش مي‌دهد كه سالانه ۷۵ ميليارد تن يخ در يخچال‌هاي طبيعي آلاسكا از دست مي‌رود. با اين مقدار آب مي‌توان استاديوم عظيم يانكي نيويورك را هر سال ۱۵۰ هزار بار پر كرد!

روز ۱۵ مارس سال ۲۰۱۲، شاهدان عيني قادر بودند كه سطح وحشتناكي از آلودگي را مشاهده كنند. ۱۵ مارس روزي بود كه ركورد آلودگي هوا در لندن شكسته شد.

به گزارش سازمان بهداشت جهاني:

۹۲ درصد از جمعيت جهان در نواحي زندگي مي‌كنند كه كيفيت هوا كمتر از ميزان مطلوب سازمان بهداشت جهاني است.

در ادامه اين گزارش آمده است كه از سال ۲۰۱۲، به طور ثابت سالانه ۳ ميليون نفر بر اثر آلودگي هوا جان خود را از دست داده‌اند. گزارشي كه به نوعي رويداد «مه قاتل» را به ياد مي‌آورد. در واقع بر اساس شواهد ثبت شده موجود از سال ۱۹۵۲، دود عظيم كشنده‌اي به مدت ۵ روز لندن را در بر گرفت كه منجر به كشته شدن هزاران شد. اما برخي گزارش‌هاي اخير، حتي ميزان كشته‌شدگان را بيش از اين‌ها و حتي تا 12 هزار نفر اعلام كرده است. رويداد مه قاتل سال ۱۹۵۲، نهايتا در سال ۱۹۵۶ سبب تصويب قانون «هواي پاك» توسط پارلمان بريتانيا شد. اما اين رويداد هنوز هم به عنوان يكي از بزرگ‌ترين فجايع زيست‌محيطي و بدترين فجايع مرتبط با آلودگي هوا در تاريخ نام برده مي‌شود.