چرا سطوح كربن دي اكسيد اتمسفر بار ديگر رو به افزايش است؟
پروژهي جهاني كربن بهمنظور كمك به جامعهي علمي شكل گرفت تا پايهي علمي مشتركي را ايجاد كرده و با اقدام و مذاكرات سياسي، سرعت روزافزون انتشار گازهاي گلخانهاي در اتمسفر را كاهش دهد. پروژهي جهاني كربن، از سال ۲۰۰۵ گزارشي سالانه در مورد منابع چرخهي كربن در سطح جهان منتشر ميكند كه بودجهي جهاني كربن ناميده ميشود.
آتول جين، دانشمند علوم جوي در ايلينويز يكي از دانشمنداني است كه در بهاشتراكگذاري ديتا در بودجهي جهاني كربن ۲۰۱۷ مشاركت كرد. گفتگوي زير مصاحبهي او با لوييس يوكسوليان، سردبير خبرنامه علوم فيزيكي است. او از يافتههاي امسال خود ميگويد.
هدف اوليهي ارزيابي بودجهي كربن چيست؟
تخمين بودجهي كربن براي درك بهتر چرخهي كربن، همراهي از روند سياست اقليمي و نشان دادن آيندهي تغييرات اقليمي لازم است. اين فرايند به تعيين ارزيابيهاي دقيق سالانه از نشر كربن دياكسيد توليدي انسان و توزيع آن ميان جو، اقيانوس و بيوسفر زميني كمك ميكند.
وجه تمايز يافتههاي امسال شما چيست؟
نشر جهاني كربن دياكسيد ناشي از سوختن سوختهاي فسيلي پس از سه سال ثابت بودن در سالهاي ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶، بار ديگر رو به افزايش است. پژوهشها نشان ميدهد كه نشر كربن دياكسيد جهاني ناشي از فعاليتهاي انساني در سال ۲۰۱۷ به ۴۱ ميليارد تن خواهد رسيد و سوختن سوختهاي فسيلي دو درصد افزايش خواهد يافت.
مهمترين دليل كاهش رشد جهاني نشر كربن دياكسيد، چين بود. چين اصليترين منبع انتشار كربن دياكسيد است. كاهش غير منتظره نشر كربن دياكسيد در اين كشور، به كاهش رشد آن در سطح جهان منجر شد. اما يافتهها نشان ميدهند كه در سال ۲۰۱۷، نشر گاز كربن دياكسيد كشور چين ۳.۵ درصد رشد خواهد داشت. انتظار ميرود كه نشر كربن دياكسيد هر سال ۰/۴ درصد در ايالات متحده آمريكا كاهش يابد. ايالات متحده دومين كشور است كه نشر كربن دياكسيد بسيار زيادي دارد. كاهش ۰/۴ درصدي از مقاديري كه در دههي گذشته شاهد آن بوديم، خيلي كمتر است. بايد به اين نكته اشاره كرد كه سال ۲۰۱۷، نخستين سال در طي پنج سال گذشته خواهد بود كه مصرف زغالسنگ ايالات متحده، ۰/۵ درصد رشد خواهد داشت. از سوي ديگر انتظار ميرود كه نشر گاز كربن دياكسيد در هند تنها دو درصد افزايش پيدا كند. اين مقدار از ۶ درصد افزايش سالانه در دههي گذشته، كمتر است.
نتايج پژوهش ما نشان ميدهد كه كاهش واقعي نشر جهاني كربن دياكسيد مخصوصا با توجه به برنامههاي رشد اقتصادي در سال ۲۰۱۸ به زودي به دست نخواهد آمد. از سوي ديگر با توجه تعهد كشورها به كاهش نشر كربن دياكسيد ميتوان انتظار داشت كه مقدار آن به بيشينهاي كه در سالهاي دههي نخست قرن بيست و يكم تجربه كرديم، باز نگردند. اگر كشورها به تعهد خود وفادار بمانند، كاهش نشر كربن دياكسيد را شاهد خواهيم بود؛ در غير اين صورت هدف تعهدنامهي پاريس مبني بر پايدارسازي گرمايش جهاني در حد افزايش تنها دو درجهي سانتيگراد بيهوده خواهد بود.
چرا بايد هر سال بودجهي سالانهي كربن را دوباره ارزيابي كنيد و نه هر پنج سال؟
انجام سالانهي اين فرايند به جاي هر پنج سال، دقت بودجه كربن تخمين زده را در طول زمان افزايش خواهد داد. بودجهي جهاني كربن، مقدار ميانگين، وارياسيون و روند تغييرات غلظت كربن دياكسيد در جو را از سال ۱۸۶۰، آغاز دورهي صنعتي، ارزيابي ميكند.
پنل درون دولتي تغييرات اقليمي بودجهي ميانگين كربن دياكسيد در يك دهه را در ۱۹۸۰، ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰ ارزيابي كرده است. پروژهي جهاني كربن، رويكرد IPCC را در پيش گرفت؛ اما نشر كربن دياكسيد حاصل از سوختهاي فسيلي و غلظت كربن دياكسيد جوي را هم براي بيش از يك سال نشان ميدهد. بهعنوان مثال، در سال جاري، پروژهي جهاني كربن، بودجه را براي دههي ۲۰۰۷-۱۶ و نشر حاصل از سوختهاي فسيلي و غلظت كربن دياكسيد را براي سال ۲۰۱۷ اعلام كرده است.
چرا در اين گزارش عنوان شده است كه ارزيابي با اندكي تفاوت انجام شده است؟
بودجهي كربن بهوسيلهي استفاده از تركيبي از ديتا، الگوريتم، آمار و تخمينهاي مدلي از ذخاير و انتشار كربن و تفسير آنها توسط جامعهي علمي مشخص ميشود. سوختهاي فسيلي جهاني و انتشار از زمين و نحوهي توزيع آنها در جو، اقيانوس و زمين در تعادل هستند. با اين حال، بهدليل عدم قطعيت برخي از اعداد تخمين زدهشده و مواردي كه در محاسبات ما لحاظ نشدهاند، جمع آنها صفر نميشود. بههمين دليل امسال عدم تعادل بودجه را معرفي كرديم كه ميزاني از اختلاف بين نشر كربن دياكسيد تخمين زده شده و تغييرات تخمين زده شده در اتمسفر، زمين و اقيانوس است.
اصطلاح عدم قطعيت در محاسبات بودجهي كربن خيلي استفاده ميشود و بسياري عقيده دارند كه اين اصطلاح به اين معني است كه شما نميدانيد چه ميكنيد. آيا ميتوانيد توضيح دهيد؟
در علم، عدم قطعيت به معناي ندانستن نيست؛ بلكه نشان ميدهد ما از انديشه متخصصين آماري تا چه حد به نتايج اطمينان داريم. ما عدم قطعيت يافتههاي خود را با پژوهش كاهش ميدهيم. ما ميتوانيم تغييرات روند نشر كربن دياكسيد را تشخيص دهيم؛ اما سالها طول ميكشد تا با اطمينان و به صورت مستقل تغيير ادامه داري در نشر كربن را با اندازه گيري كربن دياكسيد جو تاييد كنيم. به همين دليل، هر سال پروژهي جهاني كربن، ديتا را به همراه هر تغيير در تحليل، نتيجه و به روز ترين تفسيرها از رفتار سيكل جهاني كربن بهروز ميكند.
هم انديشي ها