جدال ها بر سر منع استفاده از كيسه هاي پلاستيكي ادامه دارد

نگراني‌ها در مورد استفاده از پلاستيك در زندگي روزمره‌ي انسان‌ها در حال افزايش است. هر گونه پلاستيك يك‌بار مصرف از جمله كيسه‌هاي مواد غذايي، كارد و چنگال، ني‌ها، پلي استيرن و ليوان‌هاي قهوه، منبع بزرگ و قابل اجتنابي از پلاستيك‌ها هستند كه باعث آلودگي زمين و دريا مي‌شوند.

ممنوعيت در استفاده از پلاستيك در كانادا تا به‌حال تنها به شهرداري‌ها واگذار شده است و اقدامات اندكي نيز صورت گرفته است. استفاده از كيسه‌هاي پلاستيكي در دو شهر مونترال و ويكتوريا ممنوع شده است؛ همچنين مديران كسب‌وكارها در صورت قرار دادن اين پلاستيك‌ها در دسترس مشتريان به‌سختي جريمه مي‌شوند. شهرداري‌ها در نقاط ديگر و استان‌هاي ديگر كانادا مانند هاليفاكس و نوا اسكوشيا نيز در حال اجرايي كردن ممنوعيت‌هاي مشابهي نظير ممنوعيت اخير كشور چين در واردات محصولات بازيافتي خاص هستند. مقررات خاص در برخي مكان‌ها در حال افزايش است و رشد آگاهي جمعي نيز در سطج جهاني و همين‌طور كانادا در حال فزوني است.

اهميت ايجاد ممنوعيت مشابه براي پلي استيرن

ممنوعيت‌هاي اعمال شده بر استفاده از پلاستيك در سطوح گسترده‌ي ملي و منطقه‌اي در آسيا، اروپا، استراليا و آمريكاي شمالي اجرا شده‌اند. با اين حال، كيسه‌هاي پلاستيكي يك‌بار مصرف در اين ميان تنها مورد انديشه متخصصين نيستند؛ پلي استيرن نيز در آلودگي‌هاي ذكر شده سهيم هستند. كسب و كارهاي مربوط به غذا در واشنگتن دي.سي و سان فرانسيسكو از اين پس قادر به ارائه‌ي محصولات غذايي در ظروف و ساير محصولات از جنس پلي استيرن نخواهند بود.

برخي بازيكنان كانادايي در كنار ممنوعيت‌هاي قانوني، از راهكارهاي مضاعفي به شيوه‌ي خود براي كاهش استفاده از پلاستيك بهره مي‌برند. لوبلاز، بزرگترين توليد كننده‌ي مواد غذايي كانادا در سال ۲۰۰۹، پنج سنت هزينه‌ي اضافي براي استفاده از كيسه‌هاي پلاستيكي مواد غذايي تعيين كرد. لوبلاز ادعا مي‌كند اجراي همين اقدام ساده در ۹ ماه اخير، ميلياردها كيسه‌ي پلاستيكي را از محل‌هاي دفن زباله و اقيانوس‌ها دور كرده است.

فروشگاه والمارت كانادا در كانادا در فوريه‌ي سال ۲۰۱۶ دست به اقدام مشابهي زد و شروع به دريافت پنج سنت هزينه‌ي اضافي براي استفاده از كيسه‌هاي پلاستيكي در سرتاسر فروشگاه‌هاي والمارت كرد.

ترديدها در اعمال ممنوعيت براي كيسه‌هاي پلاستيكي

احساسات عمومي در رابطه با تغييرات آب‌وهوايي و نظارت بر محيط زيست تنها در چند سال اخير به‌طور چشمگيري تغيير كرده است؛ اكنون، كانادايي‌ها از صنعت انتظار دارند تا سريع‌تر وارد عمل شود. با اين‌حال، هنوز برخي براي كيسه‌هاي پلاستيكي فوايدي قائل مي‌شوند.

برخي ادعا مي‌كنند كه كيسه‌هاي پلاستيكي نقش بزرگي در سلامت مواد غذايي و حفاظت عموم از باكتري‌هاي مضر، شيوع بيماري‌ها و مسموميت‌هاي غذايي دارند؛ البته اين ادعاها توسط متخصصان همه‌گيرشناسي مورد ترديد قرار گرفته است.

يك مطالعه ميكروسكوپي كه در دانشگاه آريزونا انجام شده است، نشان مي‌دهد كه تركيب كيسه‌هاي مواد غذايي چندبارمصرف و غذا خطرناك است. بنا بر مشاهدات اين مطالعه، باكتري كولتي و اشرشيا كولي (E. coli) در نيمي از نمونه‌هاي كيسه‌هاي مواد غذايي چندبار مصرف پيدا شد؛ علت اين بود كه مردم از شستن آنها به ميزان كافي خودداري مي‌كردند. تامين مالي اين مطالعه بر عهده‌ي يك گروه تجاري بود كه به منفعت مالي توليدكنندگان كيسه‌هاي پلاستيكي اشاره مي‌كرد.

مركز Mercatos در ايالات متحده، يك اتاق فكر محافظه‌كارانه است و هيئت مديره‌ي آن چارلز كوخ نام دارد؛ بنا به گفته‌ي اين مركز با توجه به اختلاف ناچيز رد پاي كربن بين گزينه‌هاي بسته‌بندي از جمله كيسه‌هاي كاغذي با كيسه‌هاي پلاستيكي يك بار مصرف، استفاده از كيسه‌هاي پلاستيكي نسبتا بي‌فايده است. نتايج داده‌هاي آژانس حفاظت از محيط زيست ايالات متحده نيز نشان مي‌دهند كه كيسه‌هاي پلاستيكي به‌دليل طراحي بسيار سبك خود، سهم ناچيزي از زباله‌هاي شهري را به خود اختصاص مي‌دهند.

آلودگي ناشي از شسته شدن كيسه‌هاي پلاستيكي در يكي از سواحل مالديو در اقيانوس هند ديده مي‌شود.

اطلاعات اين چند گروه نشان مي‌دهند كه ممنوعيت استفاده از كيسه‌هاي پلاستيكي، بيش از نقش داشتن در حفاظت از محيط زيست تنها ظاهري و ايده‌آليستي است.

لغو ممنوعيت‌ها عليه استفاده از كيسه‌هاي پلاستيكي در تورنتو

مسئله‌ي اعمال ممنوعيت براي استفاده از كيسه‌هاي پلاستيكي، مشخصا باعث درگيري‌هاي بسياري مي‌شود. اين مقاومت در برخي شهرها وجود دارد و اين شهرها به‌سرعت در تلاش براي تغيير مقررات تصويب شده در مورد اين مسئله هستند؛ حتي برخي قوانين در اين رابطه لغو شده‌اند.

تورنتو پيش از اين، مبلغ پنج سنت هزينه را براي استفاده از كيسه‌هاي پلاستيكي وضع كرده بود؛ همچنين در سال ۲۰۱۲، ممنوعيت كامل كيسه‌هاي پلاستيكي را در انديشه متخصصين داشت اما تمام اين موارد توسط شوراي شهر در سال ۲۰۱۳ لغو شد.

استفاده از كيسه‌هاي پلاستيكي ساده است و تغيير عادت‌ها به‌سختي اتفاق مي‌افتد. به دردسر افتادن خريداران مواد غذايي، به يك جدل جديد سياسي در ادارات دولتي تبديل شده است. با اين همه، اين موضوع به‌سادگي كنار گذاشته نمي‌شود؛ چرا كه سرتاسر كره‌ي زمين مملو از آلودگي مربوط به كيسه‌هاي پلاستيكي است.

يك مطالعه كه توسط موسسه‌ي Five Gyres در لس آنجلس انجام شد، تخمين زد كه در حال حاضر حداقل ۵.۲۵ تريليون ذرات پلاستيكي به وزن ۲۶۸.۹۴۰ تن در اقيانوس‌هاي زمين شناور هستند. اين ارقام در مقايسه با تخمين هشت ميليون تن پلاستيك كه ساليانه به اقيانوس‌ها وارد مي‌شوند، به چشم نمي‌آيند.

اوضاع به‌وسيله‌ي عملكرد برخي كشورها مانند كانادا نيز بدتر از سابق شده است.  صنعت غذايي اين كشور هر ساله به توليد زباله‌ي بيشتر و حاصل از بسته‌بندي مواد غذايي در ظروف پلاستيكي يك بار مصرف ادامه مي‌دهد.

زندگي تك نفره‌ي اكثر اهالي كانادا

اقتصاد اين كشور كه خدمات خود را به‌خصوص در صنعت مواد غذايي به‌صورت تكي ارائه مي‌كند، شاهد گسترش روزافزون است؛ چرا كه بيش از ۲۸ درصد از خانوارهاي كانادايي‌ها تنها متشكل از يك فرد هستند و تعداد اين خانواده‌ها در حال افزايش است. اين امر به اين معنا است كه بسته‌بندي و ظروف تك مصرفه‌ي پلاستيك به ميزان نگران‌كننده‌اي بالا مي‌رود. ممنوعيت در استفاده از پلاستيك، يك راه براي حل اين مسئله است؛ همچنين مسيري موقت براي راه بردن به استراتژي‌هاي موثرتر و پايدارتر است.

ممكن است استفاده از پلاستيك‌هاي زيستي در آينده ميسر شود و راه‌حلي مناسب براي تمام اشكالات ذكر شده باشد. مي‌توان از مواد اوليه‌ي بسيار متفاوتي براي توليد اين پلاستيك‌ها استفاده كرد. خزه‌ي دريايي و ميگوها از اين نمونه‌ها هستند.

تعداد فزاينده‌اي از پدهاي قهوه‌ي يك بار مصرف كه در كانادا به فروش مي‌روند، براي مقابله با مسئله‌ي آلودگي آنها از ساقه‌ي قهوه ساخته مي‌شوند و قابل تركيب هستند؛ با اين حال به ادعاي كاركنان شهرداري‌ها، همچنان قابل بازيافت نيستند.

يك زنجيره‌ي سوپرماكت هلندي به‌تازگي فروشگاه مواد غذايي عاري از پلاستيك خود را افتتاح نموده است. اين اتفاق تنها با بهره‌گيري از راه‌حل‌هاي نوآورانه در بسته‌بندي پلاستيكي عملي شد. در اين فروشگاه‌ها تنها از كيسه‌ها و بسته‌بندي‌هاي زيست-پلاستيك انعطاف‌پذير و قابل تجزيه استفاده مي‌شود. البته براي بهره بردن از اين امكان جديد بايد براي كيسه‌ها هزينه كنيد. پلاستيك‌هاي زيستي، گران‌تر از پلاستيك‌هاي معمولي هستند. اما نياز است با در انديشه متخصصين گرفتن تغييرات سريع آب و هوايي، حق بيمه‌ي سبز از سوي صنعت مورد توجه قرار دارد. حق بيمه‌ي سبز در خريد پلاستيك‌هاي زيستي به خريداران كمك مي‌كند.

اگر زنجيره‌هاي تامين مواد غذايي رشد و توسعه پيدا كنند، دسترسي بيشتري براي تهيه‌ي مواد اوليه‌ي مقرون به صرفه ممكن مي‌شود؛ به اين ترتيب هزينه‌هاي توليد و ارزش تمام شده‌ي پلاستيك‌هاي زيستي نيز كاهش پيدا مي‌كنند.

مباحث كاهش، استفاده‌ي مجدد و بازيافت طي سال‌ها بارها مطرح شده‌اند. براي اعمال چنين الگوي بزرگي نياز به ممنوعيت‌هاي كامل است. جايگزيني پلاستيك‌هاي يك بار مصرف به يك انقلاب در ذهنيت مصرف كننده نياز دارد. يك چالش جالب توجه ديگر در اين رابطه مي‌تواند اين باشد كه خريداري مواد غذايي براي محيط زيست دردسري ايجاد نكند و همچنين مشتريان را نيز به زحمت نيندازد.