جنگل‌ها: راهكاري سريع و زودبازده براي مقابله با تغييرات اقليمي

بر اساس گزارش سال ۲۰۱۷، مجمع محيط زيست سازمان ملل متحد، شكاف اقليمي فاجعه‌باري بين تعهداتي كشورهاي عضو توافق‌نامه اقليمي پاريس و اقدامات ضروري براي كاهش گازهاي گلخانه‌اي وجود دارد.

در توافق‌نامه اقليمي پاريس، امضاكنندگان بر مجموعه‌اي از اهداف توافق كردند تا گرمايش زمين را در مقايسه با دوران ماقبل صنعتي زير ۲ درجه سانتي‌گراد نگه دارند. همچنين تلاش‌هاي بيشتري را دنبال مي‌كنند تا روند افزايش دماي كره‌ي زمين را تا سال ۲۱۰۰ حتي به كمتر از ۱٫۵ درجه سانتي‌گراد برسانند.

اما تعهدات فعلي دولت‌ها، تنها حدود نيمي از اقدامات لازم براي جلوگيري از افزايش ۲ درجه سانتي‌گرادي را برآورده كرده است. همچنين با توجه به تلاش‌هاي فعلي، تنها يك‌سوم از اقدامات لازم براي نگه داشتن روند گرمايش زمين به كمتر از ۱٫۵ درجه سانتي‌گراد انجام گرفته است. در حالي كه اين شكاف قابل‌توجه است، مجمع محيط زيست سازمان ملل متحد معتقد است كه هنوز هم مي‌توان با روشي مقرون به‌صرفه، به كاهش گازهاي گلخانه‌اي دست پيدا كرد. يكي از مهمترين اقدامات براي از ميان برداشتن اين شكاف، جنگل‌ها است.

خبر خوب اين است كه به‌گفته‌ي چارچوب پيمان‌نامه سازمان ملل در تغيير اقليم (UNFCCC)، كاهش انتشار ۶٫۳ گيگا تن (ميليارد تن) دي‌اكسيد كربن طي ۶ سال گذشته تنها در جنگل‌هاي برزيل، اكوادور، مالزي و كلمبيا گزارش شده است. اين ميزان كاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي، چيزي بيش از ميزان انتشار سالانه كشور ايالات متحده است.

ماريو بوچوچي رئيس دفتر برنامه كاهش انتشارات ناشي از جنگل‌زدايي و تخريب جنگل‌ها در سازمان ملل متحد (REDD+)، گفت:

 اين گام قابل‌توجه رو به جلويي است كه نشان مي‌دهد، جنگل ها مي‌توانند بخش مهمي از راهكارهاي مقابله با تغييرات اقليمي باشند. ما به لحاظ سياسي، دانش متخصص و مالي فرصت بي‌سابقه‌اي را در اختيار داريم.

در گزارش مركز توسعه جهاني (CGD) مي‌خوانيم:

آمارهاي مجمع بين‌المللي تغييرات اقليمي (IPCC) نشان مي‌دهد كه اگر جنگل‌زدايي امروز به پايان برسد و جنگل ‌هاي تجزيه‌شده احيا شوند، تنها جنگل‌هاي گرمسيري مي‌توانند، ميزان انتشار فعلي را سالانه ۲۴ تا ۳۰ درصد كاهش دهند. به عبارت ديگر، جنگل‌هاي گرمسيري، مي‌تواند يك‌چهارم از اقدامات ضروي براي مقابله با تغييرات اقليمي را شامل شوند.

گزارش سال ۲۰۱۵ اتحاديه دانشمندان نگران (UCS) نشان مي‌دهد كه بخش زمين (كشاورزي و جنگل‌ها)، مي‌تواند سهم عمده‌اي در از ميان برداشتن شكاف فعلي ايفا كند. بر اساس مجمع بين‌المللي تغييرات اقليمي، بيش از نيمي از توليدات كشاورزي مربوط به بخش دامپروري است، به‌ويژه دام‌هايي مانند گاو كه توليد‌كننده‌ي گاز متان هستند.

در حالي كه هر كشوري مي‌تواند به تلاش براي از ميان برداشتن اين شكاف كمك كند، در اين گزارش هشت كشور با پتانسيل بسياري بالاي كاهش آلودگي زيست محيطي ذكر شده‌اند. هر كشور فرصت‌هاي خاص خود را براي كاهش آلودگي‌هاي زيست محيطي دارد كه عبارتند از: كاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي از بخش جنگل (اندونزي)؛ تسريع در توقف تجزيه غير قانوني جنگل‌ها (برزيل)؛ تغييرات در رژيم غذايي و كاهش ضايعات مواد غذايي (ايالات متحده و به ميزان كمي اتحاديه اروپا) و افزايش بهره‌وري در توليد محصولات كشاورزي و دام (هند و چين).

هنگامي كه جنگل‌ها از بين بروند، ميزان قابل‌توجهي كربن به جو زمين فرستاده مي‌شود. فعاليت‌هايي نظير برداشت انتخابي و انفرادي درختان نيز از منابع قابل‌توجه انتشار گازهاي گلخانه‌اي محسوب مي‌شود. حفاظت از جنگل‌ها، از جمله جنگل‌هاي حَرّا، موجب ارزان‌تر و سريع‌تر شدن اقدامات اقليمي مي‌شود. همچنين، نياز به تصويب قوانيني سختگيرانه‌تر براي همه‌ي كشورها است.

نيكلاس هاگلبرگ، متخصصي از مجمع محيط زيست سازمان ملل متحد، گفت:

اين گزارش تاكيدي ديگر بر ضرورت ۲ برابر كردن اقدامات براي كاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي است. علاوه‌ بر اين، گزارش فوق نشان مي‌دهد كه راهكارهايي وجود دارد و اگر اين راهكارها به‌سرعت لحاظ شوند، مي‌توانيم وضعيت فعلي را تغيير دهيم. اما ما با هر سال صبر، قابليت خود براي محدود كردن تغييرات اقليمي را دشوارتر، خطرناك‌تر و پرهزينه‌تر مي‌كنيم.