كوآلاها درمعرض جدي خطر انقراض كاركردي قرار دارند
به گزارش مؤسسه‌ي استراليايي كوآلا، جمعيت كمتر از ۸۰ هزار كوآلا در استراليا اين گونه‌ها را در معرض خطر انقراض كاركردي قرار داده است. آمار كوآلاها به شكل چشمگيري پائين‌تر از تخمين‌هاي آكادميك است و تعداد اين حيوانات در بسياري از مناطق روبه كاهش است.
به‌سختي مي‌توان گفت چه تعداد كوآلا در مناطق مختلف استراليا نظير كوئينزلند، نيو ساوت ولز، ويكتوريا ساوت و قلمروي پايتختي اين كشور باقي مانده است؛ اما اين گونه‌ها در معرض تهديد‌هايي مثل جنگل‌زدايي، بيماري و تغييرات اقليمي هستند و درصورتي‌كه جمعيت آن‌ها به كمتر از نقطه‌ي بحراني برسد، ديگر قادر به توليد نسل‌هاي آينده نخواهند بود و منقرض خواهند شد.
انقراض كاركردي به چه معنا است؟
اصطلاح انقراض كاركردي مي‌تواند توصيف‌كننده‌ي چند موقعيت خطرناك باشد. براي مثال، جمعيت گونه‌ها به‌قدري كاهش مي‌يابد كه نقش مؤثر آن‌ها در اكوسيستم از بين مي‌رود. براي مثال كاهش دينگوها (نوعي سگ استراليايي) در بعضي مناطق تأثير ناچيزي بر طعمه‌هاي آن‌ها داشته است؛ زيرا دينگوها در رأس هرم غذايي قرار دارند و تأثير زيادي بر اكوسيستم خود دارند؛ اما كوآلاهاي برگ‌خوار و بي‌ضرر را نمي‌توان به‌عنوان شكارچيان رأس هرم غذايي درانديشه متخصصين گرفت.
به مدت چند ميليون سال، كوآلاها به‌دليل تغذيه از برگ‌هاي اكاليپتوس، نقشي كليدي در حفظ سلامت اين جنگل‌ها داشتند؛ براي مثال ضايعات آن‌ها در كف جنگل‌ها تأثير زيادي بر چرخه‌ي غذايي جنگل‌ها داشت. قدمت فسيل كوآلاها به ۳۰ ميليون سال پيش بازمي‌گردد و يكي از منابع غذايي مگافاون‌ها (پستانداران غول‌آساي ماقبل تاريخ) بوده‌اند.
از سوي ديگر، انقراض كاركردي مي‌تواند به جمعيتي ناپايدار اشاره داشته باشد. براي مثال، بسترهاي مرجاني و صدفي ساوتپورت كوئينزلند دچار انقراض كاركردي شده‌اند زيرا ۹۹ درصد از اين زيستگاه از بين رفته است و هيچ عاملي براي بازسازي آن وجود ندارد.
بنابراين انقراض كاركردي را مي‌توان به گونه‌هاي ناپايداري نسبت داد كه هرچند توليدمثل مي‌كنند؛ اما از درون‌زايي رنج مي‌برند كه مي‌تواند زيست‌پذيري آن‌ها را در آينده درمعرض تهديد قرار دهد. بعضي جمعيت‌هاي كوآلايي در حومه‌ي شهرها از اين اشكال رنج مي‌برند و براساس مطالعه‌هاي ژنتيكي روي Koala Coast در ۲۰ كيلومتري جنوب شرق بريسبين، كوآلاهاي اين منطقه از كاهش تنوع ژنتيكي رنج مي‌برند. در جنوب شرق كوئينزلند هم جمعيت كوآلاها با كاهشي فاجعه‌بار روبه‌رو بوده است.
جمعيت كوآلاها در برخي مناطق درون‌مرزي كوئينزلند و نيوساوت ولز هم تحت تأثير تغييرات شديد اقليمي مثل خشكسالي‌ها و موج‌هاي گرمايي شديد قرار گرفته‌اند؛ به‌طوري‌كه آمار كاهش جمعيت در اين مناطق به ۸۰ درصد هم مي‌رسد. اخيرا پژوهش‌هاي ميان‌رشته‌اي روي كوآلاها در جهت حفاظت از گونه‌هاي وحشي اين حيوان و تضمين پايداري آن‌ها در زمان حال و آينده افزايش پيدا كرده است. از بين رفتن زيستگاه‌ها، نوسانات جمعيتي، عوامل ژنتيكي، بيماري، تغييرات اقليمي و غذايي از عوامل كليدي اين مطالعه‌ها هستند.
چه تعداد كوآلا باقي مانده است؟
اغلب پژوهشگرهاي كوآلا با اين سؤال روبه‌رو مي‌شوند كه چه تعداد كوآلا در حيات‌وحش وجود دارد؟ پاسخ به اين سؤال كار دشواري است. كوآلاها ايستا نيستند؛ معمولا در طيفي وسيع، ازجمله حومه‌ي شهرها و مناطق روستايي چهار ايالت توزيع شده‌اند و به‌سختي مي‌توان آن‌ها را ديد.
تلاش زيادي براي پي بردن به‌دليل انقراض كاركردي كوآلاها در شرق استراليا لازم است. در سال ۲۰۱۶، هيئتي از ۱۵ متخصص كارشناس كوآلا براي تعيين گرايش‌هاي جمعيت كوآلاها در چهار ايالت استراليا از يك فرمت سوالي چهار مرحله‌اي براي تخمين اندازه‌ي جمعيت كوآلاها و نوسان جمعيت آن‌ها استفاده كردند. تعداد تقريبي كوآلاهاي استراليا، ۳۲۹ هزار بود و ميزان افت جمعيت آن‌ها در سه نسل گذشته تا سه نسل بعدي، ۲۴ درصد برآورد شد.
دليل اصلي انقراض كاركردي كوآلاها، از بين رفتن زيستگاه آن‌ها است
از مي ۲۰۱۲، كوآلاها به‌دليل كاهش جمعيت در فهرست جانوران آسيب‌پذير كوئينزلند، نيوساوت ولز و منطقه‌ي پايتخت استراليا قرار گرفتند. در ايالت‌هاي جنوبي ويكتوريا و استرالياي جنوبي، آمار جمعيت كوآلاها از فراوان به كم يا حتي انقراض محلي متغير است؛ اگرچه كوآلاهاي اين منطقه هنوز در فهرست خطر قرار ندارند، اما با تهديد‌هاي جدي مثل كاهش گوناگوني ژنتيكي روبه‌رو هستند.
تا امروز، خبر مثبتي در مورد جمعيت كوآلاهاي كوئينزلند و نيوساوت ولز به گوش نرسيده است و پژوهش‌ها هم خوش‌بينانه نيستند. دليل اين آمار منفي هم ثابت‌ماندن تهديد‌هاي كليدي و در بعضي موارد افزايش آن‌ها است. تهديد اصلي، از بين رفتن زيستگاه است. زيستگاه كوآلا (كه در اصل جنگل‌هاي اكاليپتوس است) در حال محوشدن است و تا زماني‌كه اين زيستگاه‌ها احيا نشوند و موردحفاظت قرار نگيرند، انقراض كاركردي كوآلاها ادامه خواهد يافت.
هم انديشي ها