آيا واقعا نيم ميليارد حيوان در آتش‌سوزي‌هاي استراليا كشته شدند؟
در روزهاي گذشته، تصاوير متاثركننده‌اي از فاجعه‌ي آتش‌سوزي استراليا منتشر شد كه درد و رنج حيوانات اين كشور چون كانگورو و كوآلا را نشان مي‌داد. براساس خبري كه اغلب رسانه‌ها پوشش دادند، نزديك به ۴۸۰ ميليون حيوان به‌دليل آتش‌سوزي‌هاي گسترده‌ي استراليا كشته شده‌اند.
عدد نيم‌ميليارد حيوان كشته‌شده از پروفسور كريس ديكمن، مختصص تنوع زيستي در استراليا از دانشگاه سيدني نقل شده است. ديكمن چندي پيش بيانيه‌اي را منتشر كرد و در آن چگونگي دستيابي به اين عدد را توضيح داد. بيانيه‌ي ديكمن به تعداد حيواناتي اشاره دارد كه به‌جاي آنكه لاخبار تخصصيا به‌طور مستقيم براثر آتش مرده باشند، تحت تأثير آتش‌سوزي‌ها قرار گرفتند. با اين حال، عنواني كه اغلب رسانه‌ها منتشر كرده‌اند، از مرگ نزديك به ۴۸۰ ميليون حيوان صحبت مي‌كند.
عدد يادشده برپايه‌ي گزارشي منتشر شده است كه ديكمن در نگارش آن براي صندوق جهاني طبيعت (WWF) در سال ۲۰۰۷ همكاري داشت. اين گزارش كه درباره‌ي تأثير پاكسازي زمين‌ها (جنگل‌زدايي) بر حيات وحش استراليا در ايالت نيوساوث ولز صحبت مي‌كرد، پيش‌بيني كرده بود كه در هر هكتار (۱۰ هزار متر مربع) به‌طور متوسط ۱۷/۵ پستاندار، ۲۰/۷ پرنده و ۱۲۹/۵ خزنده وجود دارد. ديكمن و ديگر نويسندگان گزارش سپس اين اعداد را در مقدار زمين‌هاي آسيب‌ديده از آتش‌سوزي ضرب كردند.
پروفسور ديكمن در گفت‌وگو با بي‌بي‌سي گفت:
ما برآورد كرديم كه فقط در سه ميليون هكتار از زمين‌هاي نيوساوث ولز كه تا تقريبا ۱۰ روز پيش در آتش مي‌سوخت، احتمالا درحدود ۴۸۰ ميليون پستاندار، پرنده و خزنده تحت تأثير آتش قرار گرفته‌اند. به‌طور قطع، حيوانات بزرگ نظير كانگورو و شترمرغ استراليايي و البته بسياري از پرندگان مي‌توانند با نزديك شدن آتش از آن دور شوند. من حدس مي‌زنم اين گونه‌هاي كم‌تحرك‌تر و انواع كوچك‌تر وابسته به خود جنگل بوده‌اند كه واقعا در خط آتش قرار دارند.
اما ديكمن در ادامه افزود كه بسياري از آن‌گونه‌ها كه از آتش واقعي جان به‌در بردند، بعدا به‌دليل كمبود غذا يا سرپناه جان خود را از دست مي‌دهند.
كالين بيل، بوم‌شناس از دانشگاه يورك به بخش راستي‌آزمايي بي‌بي‌سي گفت كه احتمالا در اعلام خبر تعداد حيوانات كشته‌شده بزرگنمايي شده است. تام اوليور، پروفسور بوم‌شناسي متخصصدي از دانشگاه ريدينگ نيز به بي‌بي‌سي گفت:
برآوردها از فراواني حيوانات براي بسياري از گونه‌ها موجود نيست؛ درنتيجه تعداد آن‌ها بايد براساس فراواني‌هاي شناخته‌شده‌ي ديگر گونه‌ها تخمين زده شده باشد. براي خزندگان، اصلا هيچ تخميني به‌طور جداگانه از فراواني گونه‌ها در دست نيست. تنها يك برآورد از مطالعه‌اي مجزا (اِمان و كاگر، ۱۹۸۵) وجود دارد كه تعداد ۱۰ مورد از هرگونه را در هر هكتار تخمين مي‌زند.
كالين بيل در ادامه افزود:
اگرچه يافتن برآوردها از تعداد خزندگان نجات‌يافته از آتش‌سوزي‌ها دشوار است، در نواحي مشابهي از استراليا، بخش اعظمي از اين خزندگان درون خاك زندگي مي‌كنند. خاك عايق حرارتي بسيار خوبي است و خزندگان پنهان‌شده درون آن حتي حين آتش‌سوزي‌هاي شديد نيز مي‌توانند تا حد زيادي سالم بمانند. ظاهرا به‌شدت بعيد است كه بخش اعظم حيوانات كه تحت‌تأثير آتش قرار گرفته‌اند، واقعا كشته شده باشند. با اين حال احتمالا همچنان مي‌توانيم اين سؤال را مطرح كنيم كه آيا آن‌ها براي مدت طولاني‌تر زنده خواهند ماند يا خير.
چرا استراليا به‌طور گسترده در آتش مي‌سوزد؟
حجم دود ناشي از آتش‌سوزي‌ها در اطراف كانبرا
تا شنبه‌ي هفته‌ي گذشته، تقريبا ۱۵ ميليون هكتار از زمين‌هاي استراليا در آتش سوختند. براي درك بزرگي اين عدد مي‌توان به آتش‌سوزي‌هاي مهيب كاليفرنيا در سال ۲۰۱۸ اشاره كرد كه در آن نزديك به ۲ ميليون هكتار از زمين‌هاي اين ايالت طعمه‌ي حريق شد. چه عاملي موجب شكل‌گيري اين حجم گسترده از آتش شده است؟ مسلما سه‌گانه‌ي گرما، خشكي و باد نقش اصلي را برعهده داشته‌اند، اما اين وضعيت به‌دليل تركيب روندهاي طولاني‌مدت و الگوهاي آب‌وهوايي كوتاه‌مدت به‌وقوع پيوسته است.
سال گذشته، ركورد خشك‌ترين و گرم‌ترين سال به‌طور هم‌زمان در استراليا ثبت شد كه اين امر گسترش خشكسالي را به‌دنبال داشت. همانند ساير نقاط دنيا، دماي استراليا با گرم‌تر شدن اقليم به بالاترين حد خود رسيد. گرماي شديد، تبخير را افزايش مي‌دهد و خشكسالي‌ها را در شرايطي همچون وضعيت كنوني تقويت مي‌كند. درباره‌ي روند بارندگي اطلاعات كاملا دقيق وجود ندارد؛ اما كاهش بارش دست‌كم در برخي مناطق تاحدي به تغيير اقليم نسبت داده مي‌شود.
در ۱۸ دسامبر با رسيدن دماي هوا به ميانگين تقريبا ۴۲ درجه‌ي سانتي‌گراد، استراليا گرم‌ترين روز تاريخش را تجربه كرد و ركورد پيشين كه تنها روز قبل ثبت شده بود، شكسته شد. علاوه بر روند گرمايش طولاني‌مدت، برخي عوامل ديگر نيز مسئول بوده‌اند. اگرچه اقليم استراليا تا حد زيادي با نوسان جنوبي ال‌نينو در اقيانوس آرام پيوند دارد، اين نوسان به‌خصوص در وضعيتي خنثي قرار داشته است. با اين حال، نوسان مشابه ديگري به‌نام دوقطبي اقيانوس هند وجود دارد كه به‌تازگي در وضعيتي به‌شدت مثبت بوده؛ بدين معنا كه آب‌هاي اقيانوس هند غربي گرم‌تر از حد متوسط بوده و بخش شرقي نيز دماي كمتري داشته است. اين وضعيت دمايي در آب‌هاي اقيانوس هند در دور كردن هواي باراني از استراليا تأثيرگذار بوده است.
دماي سطح اقيانوس هند بالاتر و پايين‌تر از حد متوسط در نوامبر ۲۰۱۹
سپس در چند ماه گذشته، الگويي غيرمعمول در استراتوسفر سرزمين جنوبي بادهاي مدار قطبي را تضعيف كرده است. اين الگو به شكل‌گيري آسمان‌هاي صاف در استراليا و همچنين وزش بادهاي غربي شديد كمك كرده است. اين بادها هواي خشك دريا را بر فراز ويكتوريا و نيوساوث ولز دميده و موجب برافروختگي آتش شده‌اند.
خبر خوش اين است كه دوقطبي اقيانوس هند در هفته‌ي گذشته به حالت خنثي وارد شد كه اين اتفاق آغاز فصل باد موسمي را در بخش شمالي استراليا امكان‌پذير مي‌كند. هم‌زمان برخي نواحي در جنوب كشور شاهد اندكي باران بودند كه تاحدي به مهار آتش كمك كرد؛ اما همچنان نمي‌توان پايان آتش‌سوزي‌ها را پيش‌بيني كرد.
هم انديشي ها