چگونه استخراج بيت كوين در مقياس عظيم، به ايجاد نوآوري در انرژي پاك منتهي ميشود؟
آمار نشان ميدهند ميزان مصرف انرژي ناشي از استخراج بيت كوين (Bitcoin) بسيار زياد است و مردم كمكم در حال متوجه شدن اين موضوع هستند. طي سالهاي اخير مصرف انرژي ماينينگ بيت كوين بهشكلي محسوس بيشتر شد و در زماني سريع از مجموع مصرف انرژي كشورهاي كوچك عبور كرد. بسياري از تحليلگران ميگويند
ردپاي كربن ناشي از استخراج بيت كوين تهديدي براي تغييرات اقليمي محسوب ميشود. براساس مقالهي Bitcoin Magazine، نميتوان هميشه به اين موضوع بهعنوان تهديد نگاه كرد؛ بلكه افزايش مصرف انرژي ممكن است درنهايت باعث حفظ سيارهي زمين شود.
در روزهاي نخست استخراج بيت كوين، ميتوانستيد با يك دستگاه لپ تاپ در خانهي خودتان مشغول استخراج اين رمزارز شويد. يعني تنها كاري كه ملزمبه انجام دادنش بوديد، سرهم كردن قطعات ريگ (Rig) و راهاندازي آن بود. انجام اين كار باعث ميشود لپ تاپ جديد شود و قبض برق شما بيشتر از حالت عادي باشد؛ بااينحال انجام اين كار در روزهاي آغازين، با سود همراه ميشد. در آن زمانها ماينرها چندان زياد نبودند و با يكديگر رقابت ميكردند؛ بهعلاوه برخي سازمانها در آن زمان بيت كوين استخراج ميكردند كه البته سازمانهايي با امكانات بسيار كم بودند.
ردپاي كربن ناشي از استخراج بيت كوين ممكن است درنهايت باعث حفظ زمين شود
بااينحال دوراني كه هر فرد بتواند در خانه ريگ راهاندازي كند و بهشكلي رقابتي مشغول استخراج بيت كوين شود بهپايان رسيده است. امروزه براي استخراج بيت كوين بهشكلي رقابتي، بايد سريع، قوي و بزرگ باشيد. اين يعني داشتن بهروزترين قطعات سختافزاري كه ارزش زيادي دارند، ضروري است؛ البته همين قطعات را بايد در تعداد بسيار زياد تهيه كنيد تا با انجام اين كار فرايند استخراج بيت كوين با سرعت زياد انجام شود.
ديتاسنترهاي بزرگِ مجهز به هزاران ريگ در دنياي امروز بهعنوان قويترين ماينرهاي فضاي رقابتي استخراج بيت كوين شناخته ميشوند و نميتوان بهسادگي با آنها رقابت كرد. كساني كه پرقدرتترين قطعات سختافزاري را دارند، به پربازدهترين نرمافزار دسترسي دارند، عملياتهاي مختلف را بهبهترين شكل ممكن انجام ميدهند و كمترين پول برق را بهصورت ماهانه پرداخت ميكنند، درنهايت برندهي رقابت هستند.
اين موضوع نشان ميدهد امروزه افراد و سازمانهاي بسيار زيادي با قطعات سختافزاري بهروز و ريگهاي قدرتمند مشغول استخراج بيت كوين هستند و اين سطح عظيم از رايانش، انرژي بسيار زيادي توليد ميكند. برآوردها نشان ميدهند استخراج بيت كوين بهصورت سالانه به توليد ۷۷ تراواتساعت انرژي منتهي ميشود كه قابلقياس با ميزان مصرف انرژي كشور شيلي است.
توليد اين حجم عظيم انرژي كه براي حفظ رقابتيبودن به آن نياز است، بدين معني است كه عملياتهاي مربوط به استخراج رمزارز بايد هزينههاي كم انرژي را در اولويت اول قرار دهند. از آنجايي كه استخراج رمزارز وابستهبه مكان خاصي نيست، تعداد بسيار زيادي از سازمانها بهدنبال مناطقي ميگردند تا بتوانند در آنها ديتاسنترهايي ويژه احداث كنند؛ اين ديتاسنترها بايد منابع انرژي ارزانارزش و بسيار تجديدپذير ارائه دهند. در حال حاضر منابع تجديدپذير انرژي نظير آب و باد نهتنها پاكترين بلكه كمهزينهترين منابع براي انجام فعاليتهاي ماينينگ محسوب ميشوند.
چه ميشود اگر گرماي ناشي از استخراج بيت كوين را براي كارهاي مفيد اختصاص داد؟
سازمانها همچنين بهدنبال مكانهايي ميگردند كه داراي انرژي اضافي براي مواقع ضروري باشند. بااينحال وقتي حجم عظيمي از انرژي وارد معادله ميشود، لازم است حتما حجم عظيمي از انرژي نيز از معادله خارج شود. اين موضوع، بيانگر يكي از قوانين سادهي ترموديناميك است: تمامي انرژي مصرفشده را نميتوان از بين برد، بنابراين اين انرژي بايد در جايي ديگر بهكار بسته شود. دررابطهبا استخراج بيت كوين، اين انرژي اضافي در قالب گرما ظاهر ميشود. گرما يكي از محصولات جانبي عملياتهاي استخراج رمزارز است. گرماي ناشي از رايانش بهحدي زياد است كه ديتاسنترها بايد در كنار اهميت به قطعات سختافزاري، اهميت ويژهاي براي سيستمهاي خنككننده نيز قائل باشند.
تاكنون، گرما صرفا محصولي جانبي بود كه بايد آن را خنك و پراكنده كرد. بااينحال ماينرهاي بيت كوين اكنون سؤالي مشترك دارند: چه ميشود اگر بتوان آن گرماي اضافي شديد را براي انجام كاري خوب صرف كرد؟ چگونه ميتوان گرماي ايجادشده بر اثر استخراج بيت كوين را بازيافت كرد يا مجددا مورداستفاده قرار داد تا انرژي تجديدپذير و پاكي ارائه شود؟ براي مثال آيا ديتاسنترها ميتوانند باعث گرم شدن خانهها يا گلخانهها شوند يا در نقش جايگزيني براي منبع گرماي برخي صنايع ظاهر شوند؟ در مناطق سردسير كه گرما كم است چطور؟
بهتازگي همكاري تجاري جديدي در بخش شمالي سوئد انجام گرفته است كه بهدنبال پاسخي براي سؤالات مطرحشده در پاراگراف بالا ميگردد. آژانس بازرگاني بودن (Boden Business Agency) براي تجديدپذيرتر كردن منطقهي شمالي سوئد بهدنبال امضاي قرارداد تجاري با صنايع پرمصرف انرژي است تا در بين آنها همافزايي (سينرژي) ايجاد شود. بهعلاوه شركت Genesis Mining پيشقدم شده است تا قدرت رايانشي موردنياز براي انجام اين كار را ارائه دهد. اين همكاري تجاري شامل مؤسسههاي پژوهشي سوئد (RISE) و دانشگاه فناوري لولئو نيز ميشود.
كشورهاي متعلقبه شمال اروپا بهمحلي براي انجام عملياتهاي استخراج رمزارز تبديل شدهاند، زيرا در اين كشورها منابع انرژي تجديدپذير و ارزانارزش در دسترس هستند. بااينحال اكنون فرصتي براي عملياتهاي استخراج رمزارز فراهم شده است تا حق خود را در قالب ارائهي گرماي اضافي به گلخانهها بهمنظور پرورش مواد غذايي، ادا كنند. انجام اين كار درنهايت باعث ميشود اقتصاد محلي سازندهتر و پايدارتر شود.
زمانش رسيده است كه عملياتهاي استخراج بيت كوين حق خود را به جوامع ادا كنند
براساس گفتههاي ماتياس وسترلوند، يكي از محققان ارشد مؤسسههاي پژوهشي سوئد، «يك ديتاسنتر يك مگاواتي از تواناييهاي لازم برخوردار است تا خودكفايي محلي را بهميزان هشت درصد ازطريق محصولاتي كه در بازار عملكردي رقابتي دارند، تقويت كند».
شركت Genesis Mining گفته است كانتينرهايي ويژه براي ديتاسنترهاي ۶۰۰ كيلوواتي كه داراي سيستم خنككننده ازطريق هوا هستند ارائه ميدهد. طراحي ويژهي اين كانتينرها باعث ميشود بتوان گرماي ناشي از استخراج رمزارز را ازطريق مجرايي ويژه، به گلخانهاي ۳۰۰ مترمربعي انتقال داد. گرماي موردمباحثه ميتواند دماي فضاي داخل گلخانه را در طول سال روي ۲۵ درجهي سانتيگراد نگه دارد؛ آن هم در منطقهاي كه دماي هوا ممكن است به ۳۰- درجهي سانتيگراد كاهش يابد.
پروژهي موردمباحثه قرار است روي پرورش ميوه و سبزيجات تمركز كند، اما گرماي ناشي از ديتاسنتر را ميتوان براي كارهاي ديگري نظير پرورش ماهي و حشرات و جلبكها و البته ارائهي گرما براي خشك كردن ميوهها و سبزيجات نيز اختصاص داد. استفاده از اين رويكرد باعث ميشود اقتصاد محلي شانس بيشتري براي افزايش توليدات داشته باشد. اين كار نهتنها توليدكنندگان محلي را پايدارتر ميكند، بلكه ميزان وابستگي به واردات را نيز كاهش ميدهد؛ تمامي اين اهداف در شرايطي دستيافتني ميشوند كه معيارهاي منطقهاي وضعشده براي بهرهوري انرژي نيز رعايت ميشوند.
پروژهي مورداشاره در دستهي پروژههاي اجتماعي نيز جاي ميگيرد و ميتواند كشاورزان و شهرداريها و دانشمندان و اعضاي صنعت IT را گردهم بياورد. عملياتهاي استخراج رمزارز درحال رفع كردن اشكالات برخي مناطق در زمينهي افزايش توليد پايدار مواد غذايي هستند و مزارع محلي به عملياتهاي استخراج راههايي ارائه ميدهند تا انرژي هدررفته را بازيافت كنند و ردپاي كربن خود را كاهش دهند.
آنطور كه گزارشها ميگويند، اين همكاريهاي تجاري به غيرمتمركزسازي كمك ميكنند؛ چشمانداز ويژهاي كه عملياتهاي استخراج رمزارز ارزش زيادي براي آن قائل هستند. با در دسترس قرار دادن انرژي تجديدپذير بهفرم گرماي ديتاسنترها، عملا متخصصدي براي غيرمتمركزسازي توليد انرژي ارائه ميشود.
هرچه اين نوع پروژهها بيشتر شوند، عملياتهاي استخراج رمزارز بيشتر و بيشتر حق خود را به جوامع ادا ميكنند. ممكن است پروژهي فعلي كه صرفا گلخانهاي نسبتا كوچك را شامل ميشود اتفاق مهمي بهانديشه متخصصين نيايد؛ اما همين موضوع درحال پيريزي پروژههاي بزرگتري از اين دست است.
آيا عملياتهاي استخراج بيت كوين درنهايت ميتوانند به گرم كردن روستاها و حمايت از صنايع غذايي و حتي تأمين انرژي شهرها كمك كنند؟ احتمالا.
هم انديشي ها