نگاهي به ۹ تكنولوژي نوآورانه كه جهان ما را تغيير خواهند داد
دنيايي كه ما در آن زندگي ميكنيم بهسرعت در حال تغيير است. روزانه فناوريهاي جديد از راه ميرسند و جهان را ما دگرگون ميكنند. بعضي از اين فناوريها عمر كوتاهي دارند و بعد از مدتي از صحنه خارج ميشوند. اما بعضي از آنها بهقدري مورد توجه قرار ميگيرند كه دنيا و چگونگي زيستن ما را بهكلي تغيير ميدهند. تنها زمان ميتواند بگويد كه بالاخره رشد تكنولوژي، ما را به كدام سمت خواهد برد؛ به آرمانشهر يا ويرانشهر؟ همين حالا هم تكنولوژيهايي وجود دارد كه شايد وجودشان را در زمان حاضر بهسختي باور كنيد؛ تكنولوژيهايي كه انگار از آينده به جهان آمدهاند. با اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران همراه شويد.
كامپيوتر كوانتومي
رايانههاي كوانتومي بسيار سريعتر از هر تكنولوژي موجود در عصر اطلاعات، خواهند بود؛ اما تحقيقات اخير نشان ميدهند كه رايانههاي كوانتومي محدوديتهايي خواهند داشت. در حال حاضر، قدرت كامل محاسبات كوانتومي دور از دسترس است؛ اما ما در حال نزديك شدن به آن فناوري هستيم. چند ماه قبل، فيزيكدانان ۱۰ كيوبيت را در يك مدار ابر رسانا قرار دادند و ركورد جديدي در محاسبات نسل بعدي ثبت كردند. تحقيقات روي كامپيوتر كوانتومي در حال حاضر در مراحل اوليهي خود هستند. يعني ممكن است حتي تا چند دههي آينده هم كامپيوتر كوانتومي براي مصارف معمولي ساخته نشود. با اين حال، تيم سازندهي اين كامپيوتر كه متشكل از محققان ناسا و گوگل است، ميگويد كامپيوتر آنها اخيرا در تستهايشان، ۱۰۰ ميليون بار سريعتر از يك كامپيوتر معمولي تكهستهاي عمل كرده است. كامپيوتر كوانتومي، بهعنوان گام بعدي سير تكامل پردازش اطلاعات شناخته ميشود.
آيندهي اين فناوري به ما وعدهي غلبه بر تمام سيستمهاي رايج امروزي و پردازش اطلاعات با سرعتي بيشتر از قويترين سوپركامپيوترها ميدهد. با اين حال، اكثر مباحث علمي مرتبط با اين موضوع همچنان بر استفادههاي نهايي كامپيوترهاي كوانتومي متمركز هستند. ما ميدانيم كه كامپيوترهاي كوانتومي توانايي مديريت اطلاعات با سرعت قابل توجهي را دارند؛ اما اين كامپيوترها دقيقا در چه نوعي از پردازش اطلاعات مناسب خواهند بود؟ كامپيوترهاي كوانتومي، ساختاري كاملا متفاوت در مقايسه با كامپيوترهاي معمولي دارند. در كامپيوترهاي معمولي، هر بيت ميتواند فقط صفر يا يك باشد، در كامپيوترهاي كوانتومي، هر بيت ميتواند هم صفر و هم يك باشد؛ آن هم بهصورت همزمان. براي مثال، سه بيت معمولي ميتواند هشت داده را نشان دهد، سه كيوبيت (Qubit- واحد كامپيوترهاي كوانتومي)، هشت داده را با هم نشان ميدهد. در نتيجه ميتوان محاسبات را با سرعتي بسيار بالاتر انجام داد.
فناوري CRISPR Cas9
فناوري كريسپرـ كَس ۹ (Crispr Cas9)، ابزار سريع، ارزان و بسيار دقيقتر از تكنيكهايي است كه قبلا براي ويرايش ژن استفاده ميشد و داراي طيف گستردهاي از برنامههاي متخصصدي بالقوه است. كريسپرـ كَس ۹، تكنولوژي منحصر بهفردي است كه اين امكان را ايجاد ميكند تا بتوان با حذف، اضافه يا جايگزين كردن، بخشي از ژنوم را ويرايش كرد. اين روش در حال حاضر روشي ساده، دقيق و تطبيقپذير براي دستورزي ژنتيك است. كريسپرـ كَس ۹ توانايي بالايي براي درمان طيف وسيعي از بيماريهاي ژنتيكي، مانند سرطان، هپاتيت B و يا حتي كلسترول بالا و ... دارد. بسياري از ابزارهاي ديگر براي اصلاح ژن در ژنوم سلولهاي سوماتيك به كار برده ميشدند و اين سيستم در مورد اصللاح ژن در سلولهاي زايشي نيز متخصصد دارد. اهميت اصلاح ژن در سلولهاي زايشي اين است كه تغيير در ژن آنها به نسلهاي آينده نيز منتقل ميشود كه اين مسئله داراي پيامدهاي اخلاقي مهم است. اصلاح ژني سلولهاي زايشي در حال حاضر در انگلستان و بيشتر كشورها، غير قانوني است.
در واقع اين روش، براي درمان بيماريهاي انساني در موارد خاص و يا مواردي كه زندگي فردي در خطر بود، استفاده شده است. اما از اين فناوري تا كجا ميتوان استفاده كرد؟ برخي ميگويند صرفا براي درمان بيماريها و تضعيف آنها مثل سرطان ميتواند بهره برد. اما تا به حال به اين فكر كردهايد كه ميتوانيد رنگ پوست و چشمهايتان را بهصورت دائمي تغيير دهيد يا فرزنداني قويتر و قدبلندتر داشته باشيد؟ آيا دستكاري رمزهاي پايهي زندگي در سلول تخم و تولد كودكاني كه كاملا اصلاح شدهاند كه نهتنها ناقل بيماريهاي شناختهشده نيستند، بلكه حتي زيباتر و قوي تر شدهاند، ايرادي دارد؟ سيستم كريسپرـ كَس ۹ شامل دو مولكول كليدي براي ايجاد تغيير يا جهش در DNA است كه عبارتاند از يك آنزيم به نام كَس ۹؛ اين آنزيم بهعنوان يك جفت قيچي مولكولي عمل ميكند كه ميتواند دو رشتهي DNA را در محل خاصي از ژنوم برش دهد كه آن قسمت كوچك DNA ميتواند بعدا اضافه يا حذف شود. قطعهاي از ربيونوكلوئيك اسيد RNA راهنما (gRNA) نام دارد، شامل توالي ريبونوكلئيك اسيد از پيش طراحيشده به طول حدود ۲۰ باز است. اين RNA داربست به DNA متصل ميشود و توالي پيشساختهي راهنماي كَس ۹ به آنزيم دستور ميدهد كه به كجاي DNA متصل شود. كَس ۹ با پيروي از RNA راهنما در همان قسمت از رشتهي DNA، دو رشتهي DNA را برش ميدهد. در اين مرحله، سلول، DNA آسيبديده را شناسايي و آن را ترميم ميكند.
ارتباط مغز و هوش مصنوعي
طي ۵۰ سال گذشته، محققان دانشگاهها و شركتهاي مختلف سرتاسر دنيا موفق شدهاند به دستاوردهاي بزرگي در راستاي تحقق اين آرزو دست پيدا كنند و كارآفرينان موفقي مانند ايلان ماسك و برايان جانسن استارتآپهاي نويني در زمينه ارتباطدهي بين مغز و ماشين براي افزايش قابليتهاي انسان بنا كردهاند. اما واقعا تا چه اندازه به تكنولوژي ارتباط مستقيم بين مغز و ماشين نزديك هستيم؟ و بعد از دستيابي به چنين دستاوردي، رابطهي انسان و ماشين چه سرنوشتي خواهد داشت؟ فناوري پيشرفتهاي كه به انسانها اجازه خواهد داد بهشكل دقيقتري با كامپيوترها به تعامل بپردازند. ايلان ماسك مديرعامل موفق شركتهاي اسپيس ايكس و تسلاموتورز در انديشه متخصصين دارد در يك بازهي چهارساله مغز انسان را از طريق توسعهي دستگاههايي در ابعاد بسيار ريز ميكروسكوپي به سامانههاي كامپيوتري متصل كند. بر همين اساس، ماسك سرمايهگذاري قابل توجهي در اين زمينه انجام داده است. جزئيات مربوط به اين شركت هنوز بهطور عمومي منتشر نشده است.
دستيابي به چنين فناوري پيشرفتهاي با چالشهاي متعددي همراه است. پژوهشگران حوزهي علوم اعصاب بر اين باور هستند كه ما با دو اشكال بزرگ روبهرو هستيم، اول آنكه ميزان درك ما از تعامل سلولهاي عصبي با يكديگر بسيار كم است و دوم آنكه روشهايي كه امروزه براي جمعآوري دادههاي عصبي مغزي مورد استفاده قرار ميگيرند هنوز در ابتداي راه قرار دارند و بر همين اساس به تعدادي داوطلب در اين زمينه نياز است. توري عصبي در حالت كلي خود به مجموعه الكترودهاي بسيار نازكي اشاره دارد كه در جمجمهي انسان كاشته ميشوند. اين الكترودها قادر هستند فعاليتهاي مغزي را مورد نظارت قرار دهند. براي آنكه توري عصبي در مغز كاشته شود، بايد سوزنهاي بسيار بسيار نازكي به كار روند كه وارد مغز شوند و توري را درون مغز تزريق كنند.
اين توري بهمرور زمان با بافتهاي مغزي ادغام ميشود، رشد ميكند و حتي ممكن است تغيير اندازه دهد. در نهايت نيز به مغز انسان اجازه خواهد داد بهطور مستقيم به اينترنت متصل شود و در آينده تعامل مستقيمي با سامانههاي هوش مصنوعي داشته باشد. اخيرا مهندسان مؤسسهي فناوري ماساچوست (MIT)، سيناپسهاي مصنوعي ابداع كردهاند كه هوش مصنوعي را بيش از پيش به مغز شبيه ميكند. سيناپس يك ساختار زيستي در پايانه آكسونها است كه از راه آن يك سلول عصبي پيام خود را به دندريت يك نورون ديگر يا ياخته ماهيچهاي يا يك غده ميفرستد. نورونها بنياديترين ياختههاي عصبي هستند؛ اين ياختهها كار پردازش و رسانش پيامهاي عصبي را بر دوش دارند. اين سيناپسها ساختارهاي كوچكي هستند كه در آن اطلاعات از يك نورون به نورون بعدي انتقال مييابد. به همين دليل يك تيم از مهندسان MIT شروع به توسعه يك سيناپس مصنوعي كردند كه به مانند نمونهي واقعي عمل ميكند و به خوبي موفق به طراحي نمونهاي شدند كه ميتواند قدرت جريان الكتريكي را در سراسر آن، به مانند جريان يونها بين نورونها به دقت كنترل كند.
اينترنت بالني
تمام مردم دنيا تا سال ۲۰۲۰ از اينترنت رايگان توزيعشده از طريق بالنهاي گوگل بهرهمند خواهند شد. اينترنت بالني بزرگترين و سريعترين تحولي است كه بشر تجربه ميكند و قرار است بيش از نيمي از جمعيت بدون اينترنت كره زمين، به ساير متخصصان متصل شوند. طبق آمار سازمان ملل، دوسوم مردم جهان به دلايل مختلف از جمله شرايط جوي و كوهستاني بودن و نداشتن زيرساخت مناسب، به اينترنت دسترسي ندارند و پروژه موسوم به Loon در لابراتوار گوگل، واحد Division X Google با هدف اينترنتدار كردن همه مردم جهان به جلو برده ميشود. ارتباطات منطقهاي، وظيفهي ارسال سيگنالهاي 4G LTE را به داخل بالنها دارند. هر سيگنالي كه از بالنها تقويت شده است، مانند دكل مخابراتي در يك ميدان وسيعي، خود را بازپخش ميكند تا همه به آن دسترسي داشته باشند.
سرعت دانلود ميتواند تا ۱۰ مگابيت بر ثانيه افزايش پيدا كند و دستگاههاي داراي قابليت 4G ميتوانند حداكثر اين سرعت را دريافت كنند. گوگل اين سرعت را با شبكهي وايفاي آزمايش كرد اما آن را ناتمام گذاشت؛ زيرا دريافت سرعت بيشتر فقط در آنتنهاي زميني مقدور بود و مفهومي در بالنهاي اينترنت نداشت. با قابليت اينترنت 4G LTE تمامي افراد ميتوانند تنها با موبايل هوشمند خود به اينترنت و رايانامههاي خود دسترسي داشته باشند. در اين فناوري آيندهنگرانه هر كدام دو فرستنده و گيرندهي راديويي در خود دارند كه يكي براي ارتباط با ساير بالنها در بالاي جو مورد نياز است و ديگري براي ارتباط با زمين تعريف شده است. آنها سيستم GPS نيز براي رديابي و گم نشدن سيگنال دارند. بالنها با استفاده از انرژي خورشيدي تا ۱۰۰ روز در آسمان در هر بار شارژ دوام دارند و با اتصال باطري قابل شارژ، اين عمر افزايش مييابد. در طول شب نيز بالن بر اساس انرژي ذخيره شده در طول روز به كار خود ادامه ميدهد. اما سرعت اينترنت روي بالن به اندازه سرعت نسل سوم يا 3G است.
كشاورزي با نور LEd
لامپهاي LED طول موجهاي آبي توليد ميكنند كه بهشدت رنگدانههاي گياهان را فعال ميكند. همچنين زماني كه بهاندازه كافي رنگ آبي در نور وجود داشته باشد، گونههاي قرمز گياهان حتي در طول سختترين دوره، انواع رنگها را دريافت ميكنند. لامپهاي LED براي محيطهايي كه نور خورشيد در آنجا كمتر شامل نور آبي است، مناسب است؛ زيرا نور خورشيد در اواسط زمستان بهاندازهي كافي در دسترس نيست. با استفاده از وسايل روشنايي تركيبي ميتوان به اندازهي كافي طول موجهاي آبي را فراهم كرد؛ حتي براي مناطق شمالي كه در اوج زمستان تجمع نور در آنجا كم است. در اولين مراحل رشد گياه يا به بيان بهتر در زمان جوانهزدن، يك نور تقريبا سفيد رنگ با تركيب نور لامپهاي LED قرمز رنگ، روي گياهان تابيده ميشود تا روند فتوسنتز با سرعت بيشتري انجام شود.
سپس نوري قرمز رنگ تابيده خواهد شد كه تركيبي از نور لامپهاي آبي و قرمز است كه بهمنظور تسريع در امر رشد ريشه و همچنين شاخههاي گياه مورد استفاده قرار ميگيرد. زماني كه گياه وارد مرحلهي باردهي ميشود، دوباره نور سفيد رنگ وارد عمل ميشود تا فتوسنتز بهراحتي انجام گيرد. اما نتيجهي بهكارگيري اين فناوريها در كشت گياهان چيست؟ شايد در ابتدا بهانديشه متخصصين برسد كه مصرف انرژي الكتريكي هزينههاي گزافي خواهد داشت. اما در مجموع شاهد كاهش مصرف انرژي بهاندازهي ۴۰ درصد هستيم. همچنين بهرهوري توليد محصول در مقايسه با مزارعي كه از لامپهاي فلورسنت استفاده ميكنند، ۵۰ درصد بهينهتر شده است. تمامي سيستمهاي نورپردازي، تزريق مواد مغذي و كودهاي شيميايي با تبعيت از الگويي بسيار كمهزينه توسعه يافتهاند كه نتيجهي آن كاهش چشمگير در مجموع هزينهها است.
موشكهاي چندبار مصرف
پس از پرتاب موفقيتآميز راكت فالكون هوي (Falcon Heavy)، قدرتمندترين موشك ساخت شركت صنايع هوافضاي اسپيسايكس، روند بازگرداندن و فرود آوردن سالم و همزمان ۲ موتور اصلي اين فضاپيما با موفقيت انجام شد و برگي جديد را در تاريخ صنايع فضايي ورق زد. بازگشت موفقيتآميز دو موتور ديگر اين پروژه، تحولي بزرگ در صنايع فضايي، نهتنها از جهت پيشرفت پروژهي اسپيسايكس در بازگرداندن موفقيتآميز موشكهاي پرتابشده به فضاست، بلكه تأييدي بر ايدهي نوآورانهي ايلان ماسك، درخصوص استفاده از موشكهاي چندبار مصرف در پروژههاي فضايي محسوب ميشود. دو موتور بيروني بهكار رفته در اين فضاپيما، ازنوع فالكون ۹ بودهاند كه در سال ۲۰۱۶ در پروژهي اسپيسايكس از آنها استفاده شد. اين دو موتور، پس از انجام مأموريت خود براي ارسال فضاپيماي فالكون هوي، با موفقيت تمام، در دو نقطهي از پيش تعيينشده در مركز فضايي كندي، فرود آمدند. فضاپيماي فالكون هوي با ابعاد و نيروي بيسابقهي خود، توانايي و گنجايش بيش از ۶۳ هزار كيلوگرم بار را براي انتقال به مدار پاييني زمين دارد؛ مداري كه از آن ميتوان بهعنوان سكويي براي سفر به مريخ و مرزهاي فراتر از آن استفاده كرد.
كمپاني بلو اوريجين (Blue Origin) به رهبري جف بزوس، مدير و مؤسس آمازون، رقيب ديرينهي كمپاني اسپيس ايكس (SpaceX) به رهبري ايلان ماسك، محسوب ميشود كه به تازگي راكت نيو شپرد (New Shepard) زير مداري خود را آزمايش كرد و ماه نوامبر به سلامت برروي زمين نشاند. آزمايشهاي مشابه اسپيس ايكس هم در حال انجام است و جف بزوس، براي رقابت با ايلان ماسك ، از ادامهي آزمايش راكتهاي قابل استفاده مجدد خود در آيندهاي نزديك خبر داد. Blue Origin و SpaceX درتلاش براي رسيدن به يك هدف مشترك هستند؛ اما با وسايل نقليهي متفاوت. اين فناوري آيندهنگرانه يعني نيو شپرد، براي حمل مسافران به سطحي پايينتر از مدار زمين طراحي شده است كه در همان حالت، مسافران حالت بيوزني را به مدت ۴ دقيقه تجربه خواهند كرد. در نقطه مقابل، فالكون ۹ اسپيس ايكس براي حمل محمولهها به مكاني خارج از مدار زمين و بازگشت آن ساخته ميشوند كه البته سرعت و ارتفاع بسيار بيشتري نسبت به راكتهاي بلو اوريجين دارند. راكتهاي قابل استفاده مجدد مدتهاست به عنوان راهي براي كاهش هزينههاي رفت و آمد فضايي به شمار ميروند و طبيعتا از ساختن يك راكت تماما جديد هزينه كمتري خواهد برد.
بيت كوين
بيت كوين شباهتهاي زيادي با ساير واحدهاي پولي دارد؛ مهمترين آن هم اين است كه روز به روز تعداد بيشتري از بازرگانان، خردهفروشان و اشخاص چه بهصورت الكترونيك و چه بهصورت آفلاين، بيت كوين را بهعنوان يك واحد پولي ميپذيرند. شما ميتوانيد با بيت كوين پيتزا بخريد، در يك سايت خدمات دوستيابي ثبت نام كنيد يا حتي از فروشگاه محبوب خود خريد كنيد. بيت كوين شكلي از يك پول ديجيتال است كه به صورت الكترونيك ساخته و نگهداري ميشود. برخلاف ارزهايي مثل دلار و يورو، بيت كوين به صورت اسكناس چاپ نميشود و بانكهاي مركزي كنترلي بر آن ندارند. روند توليد آن وابسته به افرادي است كه نرمافزارهاي مخصوصي را اجرا ميكنند و به كمك سختافزارهايشان به كار استخراج بيت كوين ميپردازند. بيت كوين در برخي اصول اوليه هم تفاوتهاي واضحي با ساير ارزها دارد. واحدهاي پولي كشورها اغلب پشتوانههاي ارزشمند و گرانارزشي دارند؛ بنابراين طبق عرف يا قانون، دولتها (حداقل در تئوري) با توجه به ذخاير طلا و جواهرات خود به انتشار اسكناس اقدام ميكنند.
در واقع آنها با توجه به توان و ارزش پشتوانه ذخاير طلاي كشور، اسكناس در اختيار عموم قرار ميدهند و هر واحد از پولشان را با مقدار معيني طلا ارزشگذاري ميكنند. حالا اگر به هر دليل افزايش بدهيهاي ملي يا اشكالات اقتصادي ديگر، نياز به تزريق پول به اقتصاد باشد، دولت به چاپ اسكناس رو ميآورد. به عنوان مثال اگر در حالت عادي ارزش شكلات يك تومان باشد و دولت بخواهد دو برابر حجم پول جاري را به اقتصاد تزريق كند، اين به معناي كاهش ارزش پول جاري است. فروشنده هم مجبور خواهد شد كه آن شكلات را به ارزش دو تومان بفروشد تا به همان ارزش قبلي برسد؛ اما در بيت كوين چنين اشكالاتي وجود ندارد. بيت كوين در آيندهي نه چندان دور تبديل به مهمترين واحد پول ديجيتال خواهد شد.
خودروهاي خودران
خودروي خودران، نوعي وسيلهي نقليه خودكار است كه ميتواند با قابليتهاي يك خودروي سنتي، انسانها را جابهجا كند. گوگل، تسلا، اوبر و بسياري از شركتهاي خودروسازي در سراسر جهان همگي در حال توسعه اتومبيلهاي خودران هستند. تمامي اين شركتها معتقدند كه در آينده ديگر نيازي نيست براي جابجا شدن از يك مكان به مكاني ديگر، خودرو نيازي به راننده داشته باشد؛ به جاي آن ما تنها بايد بگوييم كه كجا خواهيم رفت. اين مفاهيم، اساسا ماهيت حمل و نقل را تغيير ميدهند. باب لوتز معتقد است عمر اتومبيلهاي شخصي در آينده نزديك به پايان ميرسد. او همچنين ادعا ميكند، طي بيست سال آينده، ما ديگر حق رانندگي نخواهيم داشت، چرا كه حمل و نقل به ماشين هاي خودران سپرده خواهد شد. به همين دليل مرگ و ميز ناشي از حوادث رانندگي تقريبا به صفر ميرسد.
تنها افراد بسيار ثروتمند كه قادر هستند مسيرهايي اختصاصي براي خود طراحي كنند، ميتوانند از سوپر اتومبيلهايشان به عنوان اتومبيل شخصي استفاده كنند. اين تغيير بنيادي در سيستم حمل و نقل، سبب ورشكستگي تعدادي از اتومبيلسازان و همچنين كسب و كارهاي فعال در اين زمينه ميشود. بيشترين سود از اين تغيير را برترين ناوگانهاي فعال در زمينه اتومبيلهاي خودران همچون اوبر، فدكس و Lyft خواهند برد. آمازون كه از مدتها قبل در تلاش است سامانههايي هوشمند و خودكار براي ارسال محموله ايجاد كند، سود زيادي از پايان عمر اتومبيلهاي شخصي ميبرد. شايد تصور اينكه يك روزي در خودرو خود بنشينيد و رانندگي را به خود آن بسپاريد در گذشته سخت بود؛ اما امروز ديگر اين امري دور دست نيست و بسياري از شركتها با سرعت در حال توسعه سيستم رانندگي خودكار هستند. اما به راستي اين سيستم رانندگي مدرن چه جايگاهي در آيندهي صنعت خودرو جهان دارد؟ آيا ميتوان به آن اتكا كرد يا همچنان باورها به سمت مهارت رانندهي انساني ميرود؟
پهپاد
پهپاد به معني هواپيماي فاقد خلبان است. سرمايهگذاران حوزهي پهپاد، از استارتاپها و شركتهاي خصوصي كوچك گرفته تا شركتهاي بزرگ، در حال سرمايهگذاري گسترده در بهكارگيري پهپادها در زمينههاي متخصصدي متنوع، نظير كشاورزي، مديريت زمين، انرژي، ساخت و ساز و… هستند. سرمايهگذاري در زمينهي پهپاد كه در سال ۲۰۱۵ بيش از ۸ ميليارد دلار بود تا سال ۲۰۲۱ به ۱۲ ميليارد دلار خواهد رسيد. از آن جايي كه مقررات استفاده از پهپادها در متخصصدهاي جديد در ايالات متحده و اتحاديهي اروپا، آزاد است؛ استفاده از آنها در بخش سازماني از بخش تجاري سبقت خواهد گرفت.
فناوريهايي مانند تكنولوژي حصاركشي جغرافيايي (Geo-fencing) و تكنولوژي جلوگيري از برخورد، به كمك پهپادها خواهند آمد و متخصصي آنها را ايمنتر و آسانتر خواهند كرد. با توجه به احتمال افزايش ارزشها در زمينهي حمل و نقل و همچنين ورود فناوريهاي جديد كه متخصصد پهپادها را آسانتر خواهد كرد؛ حمل و نقل كالا توسط پهپادهاي تجاري در طي پنج سال آينده بيش از چهار برابر رشد خواهد داشت. سرمايهگذاري بخش نظامي در طول دورهي پيشبيني اين گزارش با توجه به هزينهي بالاي توليد پهپادهاي نظامي و افزايش روزافزون كشورهايي كه به دنبال خريد آنها هستند، افزايش خواهد يافت.
هم انديشي ها