آيا بي‌خوابي كشنده است؟
رندي گاردنر، ركوردار بي‌خوابي در جهان، اكنون ۶۸ ساله است و هيچ اشكال سلامتي ندارد. او زماني كه ۱۷ سال داشت، به مدت ۲۶۴ ساعت (۱۱ روز و ۲۵ دقيقه) نخوابيد.گاردنر نه‌تنها ركورد بي خوابي را شكست (پيش از آن، ركورد بي‌خوابي ۲۶۰ ساعت بود)، بلكه نشان داد مي‌توان بيش از يك هفته نخوابيد و هيچ اشكالي هم نداشت.
با وجود برخي شايعات، هنوز هيچ شواهدي در دست نيست كه نشان دهد كمبود خواب منجر به مرگ شده باشد. دوره‌هاي طولاني‌تر بي‌خوابي در افراد ديگر هم گزارش شده است (تا ۴۴۹ ساعت در يك مورد)؛ اما ماراتن ۱۱ روزه گاردنر، از لحاظ علمي چشمگير است. پژوهش در مورد بي‌خوابي دشوار است؛ چرا كه بايد فردي را از خواب محروم كرد تا بتوان تأثيرات آن را مورد مطالعه قرار داد و به اين ترتيب، انجام چنين آزمايش‌هايي منوط به در اختيار داشتن داوطلباني خاص است. اما ويليام دمينت، روانپزشك دانشگاه استنفورد، فرصت نادري براي مشاهده و ثبت امواج مغزي گاردنر در اين دوران به دست آورد.
در بلندمدت، كم‌خوابي موجب افزايش خطر ابتلا به چاقي، ديابت نوع دوم، بيماري‌هاي قلبي و سكته مي‌شود
پس از سه روز بي‌خوابي، وضعيت خلقي گاردنر بهم ريخت و بي‌خوابي روي حواس او به خصوص بويايي تأثير گذاشت. روز پنجم، او دچار پارانويا و توهم شد و مغز او وارد يك حالت شبيه خواب شد. تجزيه‌وتحليل‌هاي فعاليت مغز گاردنر نشان داد كه آن‌طور كه به انديشه متخصصين مي‌رسد، او هوشيار نيست. بلكه بخش‌هاي مختلف مغز او گاه به گاه غير فعال مي‌شدند. تجربه‌ي بي‌خوابي براي گاردنر دلپذير نبود؛ اما در عين حال، هيچ موردي نشان نمي‌داد كه سلامت درازمدت گاردنر در معرض خطر است.
موضوع جالب اينكه يافته‌هاي حاصل از آزمايش گاردنر، كاملا با آزمايش‌هايي كه قبلا در حيوانات انجام شده بود، تضاد داشت. در سال ۱۸۹۸، دو پزشك ايتاليايي سگ‌ها را بيدار نگه داشتند و مطالعه‌هايي روي اين حيوانات انجام دادند، اما اين سگ‌ها، بر اثر تخريب عصب‌هاي مختلف مغز و نخاع (پس از ۷ تا ۱۹ روز) جان دادند.
آزمايش‌هاي مشابه روي موش‌ها هم نشان داده‌اند كه كمبود خواب مي‌تواند كشنده باشد. در آزمايش‌هايي كه در دهه‌ي ۱۹۸۰ در دانشگاه شيكاگو انجام شد، موش‌ها پس از ۳۲ روز بي‌خوابي جان دادند. اما به انديشه متخصصين مي‌رسد كه انسان داراي مكانيسم‌هاي عصبي مشابه برخي پرندگان و پستانداران آبزي است كه مي‌توانند درحالي‌كه بيدارند، برخي بخش‌هاي مغز خود را غير فعال كنند.
كم‌خوابي مي‌تواند خطر سوانح رانندگي را به طور قابل ملاحظه‌اي افزايش دهد
توانايي انسان براي داشتن خواب كوتاه، ممكن است در گذشته موجب بقاي گونه‌ي ما شده باشد. خواب كوتاه، يك دوره موقت خواب يا خواب‌آلودگي است كه مي‌تواند يك تا ۳۰ ثانيه طول بكشد. در اين حالت، فرد ممكن است نتواند به برخي ورودي‌هاي حسي اختياري پاسخ دهد (موردي كه گاردنر با كاهش حس بويايي همراه بود) و ناهوشيار شود. به عقيده دانشمندان، الگوهاي خواب در برخي حيوانات و انسان به گونه‌اي تكامل پيدا كرده است تا از خورده شدن در هنگام خواب، زماني كه شكارچيان بيشتر فعاليت مي‌كنند، جلوگيري كنند. اما در دنياي شلوغ امروز، ممكن است ما بيش از حد از مزاياي اين مكانيسم استفاده كنيم كه گاهي مي‌تواند آسيب‌هاي جدي به ما وارد كند.
دكتر ويليام دمينت و گاردنر در دوره‌ي آزمايش بي‌خوابي در سال ۱۹۶۵. رندي گاردنر، يك دانش آموز دبيرستاني ۱۷ ساله بود كه ركورد جهاني طولاني‌ترين بي‌خوابي جهان را بدون استفاده از هرگونه تحريك‌كننده به نام خود ثبت كرد
كارين اكيف پژوهشگري از مركز پژوهشي خواب بيداري دانشگاه ماسي در نيوزيلند به ScienceAlert گفت كه فقدان خواب، به‌طور چشمگيري باعث افزايش آسيب يا تصادف در هنگام انجام وظايف حساس ايمني مي‌شود.
او گفت:
شواهد نشان مي‌دهد كه كم‌خوابي مي‌تواند خطر سوانح رانندگي را به‌طور قابل‌ملاحظه‌اي افزايش دهد.
اكيف همچنين به يك پژوهش در ايالات متحده اشاره مي‌كند كه نشان داد احتمال روي دادن تصادفات رانندگي در كساني كه بين ۴ تا ۵ ساعت مي‌خوابند، در مقايسه با افرادي كه حدود ۸ ساعت مي‌خوابند، تا چهار برابر بيشتر است.
اكيف گفت:
يك پژوهش ديگر در ايالات متحده نشان داده است، نيروي سادهاني كه كمتر از ۵ ساعت در شبانه‌روز مي‌خوابند، ۲.۷ برابر بيشتر از كساني كه بين ۷ تا ۷.۹ ساعت مي‌خوابند، در معرض آسيب‌هاي مرتبط به كار قرار مي‌گيرند.
اما به‌جز خطرات مرتبط به اتفاقات و سوانح، كمبود خواب عوارض سوء ديگري هم دارد.
اكيف گفت:
در بلندمدت، كم‌خوابي موجب افزايش خطر ابتلا به چاقي، ديابت نوع دوم، بيماري‌هاي قلبي و عروقي و سكته و همچنين افزايش خطر افسردگي و اضطراب مي‌شود.
با توجه به اينكه اكثر افراد خواب كافي ندارند، بي‌خوابي اشكال مهمي است كه احتمالا در آينده به اشكالات جدي‌تري ختم شود. براي برخي افراد، بر طرف كردن اشكال خواب ساده نيست و در موارد نادري، بي‌خوابي مي‌تواند نشانه‌اي از بيماري بسيار وخيم باشد.
الگوهاي خواب در برخي حيوانات و انسان به گونه‌اي تكامل پيدا كرده است تا از خورده شدن توسط شكارچيان جلوگيري كند
لورا وو، روانشناس باليني از مركز پژوهشي خواب بيداري به ScienceAlert، گفت:
بي‌خوابي كشنده خانوادگي، يك بيماري ارثي بسيار نادر است كه موجب آسيب مغزي مي‌شود.
همچنين، بي‌خوابي اغلب مي‌تواند نشانه‌ي اوليه بيماري‌هاي عصبي باشد كه در عرض دو سال به مرگ منتهي مي‌شوند. البته اين بيماري بسيار بسيار نادر است؛ به‌طوري كه تنها ۶۰ مورد از آن در ۲۷ خانواده در سراسر جهان گزارش شده است. اما با تمام اين موارد، بسيار بعيد است كه بي‌خوابي كشنده باشد يا بتواند نشانه‌اي از بيماري نگران‌كننده باشد.
هم انديشي ها