انسان‌ها و نئاندرتال‌ها زودتر از آنچه مي‌پنداشتيم از يكديگر جدا شدند
هنوز به‌طور دقيق مشخص نيست كه انسان‌ها و نئاندرتال‌ها چه زماني از آخرين جد مشترك خود جدا شدند؛ اما پنجره‌ي برآوردشده بسيار وسيع و بين ۳۰۰هزار تا ۸۰۰هزار سال پيش است. اكنون پژوهشي جديد شواهدي پيدا كرده است كه نشان مي‌دهد نقطه‌ي جدايي ممكن است خيلي پيش از اين‌ها بوده باشد.
در اين پژوهش كه توسط آيدا گومز روبلس انسان‌شناس از دانشگاه كالج لندن انجام شد، دندان‌هاي انسان‌تباران كشف‌شده در غاري به‌نام «سيما دلوس هوسوس» در اسپانيا مورد مطالعه قرار گرفت. در اين مكان، بقاياي ۲۸ فرد كشف شده است كه قدمت آن‌ها به حدود ۴۳۰هزار سال پيش باز مي‌گردد. مطالعات پيشين نشان داده‌اند كه اين استخوان‌ها متعلق به انسان هايدلبرگي يعني يكي از گونه‌هاي اجدادي نئاندرتال‌ها است.
برخي از مطالعات پيشنهاد كرده‌اند كه انسان هايدلبرگي آخرين جد مشترك انسان‌ها و نئاندرتال است كه حدود ۴۰۰هزار تا ۶۰۰هزار سال پيش از هم جدا شده‌اند. اما ديگران مي‌گويند هيچ مدركي وجود ندارد كه نشان دهد منشاء انسان‌هاي امروزي به انسان هايدلبرگي مي‌رسد و درعوض اين گونه در شاخه‌ي نئاندرتال شجره‌نامه‌ي خانوادگي و پس از جدايي انسان‌ها قرار مي‌گيرد.
انسان‌ها و نئاندرتال‌ها زودتر از زماني‌كه ما تصور مي‌كنيم، از جد مشترك خود جدا شده‌اند
به‌انديشه متخصصين مي‌رسد مطالعه‌ي جديد با ايده‌ي دوم سازگار باشد. هم تجزيه‌و‌تحليل DNA و هم مطالعه‌ي ويژگي‌هاي دنداني نشان مي‌دهد كه انسان‌تباران اسپانيايي ارتباط نزديكي با نئاندرتال‌ها دارند. گومز مي‌گويد:
انسان‌تباران سيما دلوس هوسوس داراي دندان‌هاي خلفي (آسياي بزرگ و آسياي كوچك) كوچكي بوده‌اند كه شباهت‌هاي متعددي با نئاندرتال‌هاي كلاسيك دارد. اين امكان وجود دارد كه دندان‌هاي ريز و شبه‌نئاندرتال اين انسان‌تباران از دندان‌هاي بزرگ‌تر و ابتدايي‌تر آخرين جد مشترك نئاندرتال‌ها و انسان‌هاي مدرن تكامل پيدا كرده باشد.
اما اين كشف داراي تلويحات بزرگ‌تري براي تكامل انسان و نئاندرتال‌ها است. به‌طور كلي براي اينكه اين دندان‌ها اين مسير را به سمت نئاندرتال‌ها طي كرده باشند، تكامل بايد يا بسيار سريع روي آن‌ها عمل كرده باشد يا اينكه زمان بيشتري نسبت‌به چيزي كه در حال حاضر تصور مي‌شود، در اختيار داشته باشد. اين امر زمان جدايي انسان‌ها و نئاندرتال‌ها را از آخرين جد مشتركشان به عقب‌تر مي‌كشد.
به‌انديشه متخصصين مي‌رسد كه تكامل اشكال دنداني در سرتاسر مسير با سرعت نسبتا ثابتي اتفاق افتاد. گومز براي اين مطالعه از داده‌هاي كمّي براي تخمين زمان مورد نياز براي اين تغييرات دنداني استفاده كرد و نتيجه گرفت كه زمان حيات آخرين جد مشترك بايد بيش از ۸۰۰هزار سال پيش بوده باشد. گومز مي‌گويد:
دوره‌ي جدايي بين نئاندرتال‌ها و انسان‌هاي مدرن جوان‌تر از ۸۰۰هزار سال پيش، هرزمان كه باشد، نيازمند سرعت تكامل غيرمنتظره‌ي دندان‌ها در نئاندرتال‌هاي اوليه سيما دلوس هوسوس است.
البته گومز تصديق مي‌كند كه اين اختلاف مي‌تواند ناشي از عوامل ديگر باشد. اين نئاندرتال‌ها از ديگر جمعيت‌ها در سرزمين اصلي اروپا جدا شدند و شرايط مناسب، تكامل مي‌تواند اضافه‌كاري نيز انجام دهد. اما ساده‌ترين تفسير اين است كه انسان‌ها و نئاندرتال‌ها زودتر از هم جدا شده‌اند.
البته مطالعه‌ي تكامل انسان مبهم است و اين داستان به‌طور مداوم با انجام پژوهش‌هاي جديد دچار تغيير مي‌شود. ما شايد هيچ‌گاه از تمام جزئيات آگاه نشويم؛ اما دانشمندان دست از كار نمي‌كشند.
نتايج اين مطالعه در مجله‌ي Science Advances منتشر شده است.
هم انديشي ها