كشف قديميترين سكونتگاه وايكينگها در ايسلند
باستانشناسان مكاني كشف كردهاند كه ممكن است قديميترين سكونتگاه وايكينگها در ايسلند باشد. بيارني اينارسون باستانشناسي هدايت كاوشها را برعهده داشته است. بهگفتهي وي، تصور ميشود اين خانهي طويل سكونتگاهي تابستاني بوده باشد كه در دههي ۸۰۰ ساخته شده باشد. اين دوران چندين دهه پيش از زماني است كه فرض ميشود اين پناهندگان دريانورد در ايسلند سكونت پيدا كردهاند. درواقع، اين بنا از دو خانه تشكيل شده بود كه يكي قديميتر بود. خانهي جديدتر روي خانهي قديميتر قرار داشت و پر از گنجينه بود. اينارسون در مصاحبه با لايوساينس گفت:
تالار جديدتر غنيترين سكونتگاهي است كه تاكنون در ايسلند كشف شده است. سخت نيست نتيجهگيري كنيم كه اين خانه، خانهي يكي از رؤسا بوده است.
خانهي جديدتر حاوي انبوهي از اشياي باارزش است كه تاكنون در ايسلند پيدا شده و احتمالا منزلگاه يكي از رؤساي وايكينگها بوده است.
خانههاي عمومي
خانههاي طويل سالنهاي چوبي بزرگي بودند كه طولشان به ۷۵ متر و عرضشان به ۶ متر ميرسيد. اين خانهها با الياف گياهي و كاهگِل پوشانده شده بودند و در عصر وايكينگها در سرتاسر جزاير نورس بهعنوان مكانهاي همگاني استفاده ميشدند. آنها به اتاقهايي تقسيم ميشدند و احتمالا چندين خانواده بهطورمشترك از آنها استفاده ميكردند. آتش در اجاقهاي سنگي مركز بنا بهپا ميشد و دامهاي آنها ميتوانستند براي محافظت دربرابر سرما در آنجا بسته شوند. هر دو خانه طويل در استو در نزديكي روستايي در شرق ايسلند پيدا شدند. قدمت سازهي جديدتر به حدود سال ۸۷۴ ميلادي ميرسد كه تاريخ پذيرفتهشده براي استقرار مردم در ايسلند است. براساس روايتهاي ايسلندي، وايكينگها در حال فرار از دست پادشاه نروژ، يعني هارالد موبور، به آنجا رسيدند.
اينارسون گفت اين محوطه حاوي مجموعهاي از ذخاير باارزش مهرههاي زينتي و سكههاي نقره و باستاني محسوب ميشود كه تاكنون در اسكانديناوي پيدا شده است. ازجمله اشياي كشفشده سكههاي نقره رومي و خاورميانهاي و قطعات نقرهي بريده و خمشده است كه وايكينگها و ديگر مردمان باستاني بهعنوان شمش يا پول رايج از آن استفاده ميكردند. بهگفتهاي اينارسون، از كاوشهاي ۴۰ متر از سالن مهرههاي شيشهاي تزييني، حلقهها، وزنهها و قطعهي كوچكي از طلا نيز پيدا شده است. ساكنان اين محلها احتمالا اين كالاها را ازطريق مبادله با منابع محلي نظير پوست و گوشت نهنگها و فكها بهدست آورده بودند كه در سرتاسر اسكانديناوي وايكينگها باارزش بودهاند.
زير خانهي طويل پر از گنجينه، ساختار قديميتري نهفته بود. نتايج تجزيهوتحليل پژوهشگران نشان ميدهد اين خانهي طويل مدفونشده در دههي ۸۰۰ ميلادي ساخته شده است كه بهگفتهي اينارسون، مدتها پيش از اسكان دائمي در ايسلند است. او فكر ميكند اين سازه سكونتگاه يا اردوگاهي فصلي بوده است كه تنها در طول تابستان و شايد در پاييز، نيروي سادهان در اين منطقه از آن استفاده ميكردهاند. بهگفتهي او، درحاليكه گرازدريايي در شرق ايسلند يافت نميشد، منابع محلي براي تغذيه يا نگهداري يا دادوستد ميتواند شامل محصولاتي مانند ماهيها و نهنگها و پرندهها بوده باشد.
علاوهبر سكههاي رومي و خاورميانهاي و قطعاتي از نقره، تعداد زيادي مهرهي شيشهاي تزييني و يك مهرهي بزرگ از جنس ماسهسنگ كشف شد كه احتمالا در دادوستد استفاده ميشده است.
افزونبراين، باستانشناسان مصنوعاتي از زندگي روزمره در اين سكونتگاه پيدا كردند كه چندين حلقه دوك ساختهشده از ماسهسنگ محلي را دربر ميگرفت كه براي ريسندگي الياف بهشكل نخ يا ريسمان بهكار برده ميشده است. بخشهايي از ساختمان قديميتر كه تاكنون مطالعه شده است، نشان ميدهد اين سازه يكي از خانههاي طويل بزرگي است كه تاكنون در ايسلند پيدا شده است. اينارسون گفت: «ميدانيم غربيترين قسمت سالن قديمي آهنگري بوده (براي كار با فلز) كه تنها آهنگري درون يك سالن بهحساب ميآيد كه تاكنون در ايسلند پيدا شده است.»
اينارسون گفت اردوگاه فصلي در استو ازانديشه متخصصين مقياس و كاركرد شبيه سكونتگاه وايكينگها است كه در محوطهاي باستانشناسي در كانادا (L'Anse aux Meadows) كشف شده است. اين محوطه كه تاريخ آن مربوط به سال ۱۰۰۰ ميلادي است، اكنون بخشي از نيوفاندلند است. اينارسون معتقد است: «اين الگوي سكونتگاهها در جزاير اقيانوس اطلس بود. ما ابتدا اردوگاههاي فصلي را داشتيم و سپس سكونتگاهها ظاهر شدند.»
اينارسون بيش از بيست سال است كه هدايت شركت باستانشناسي خصوصي را برعهده دارد و از سال ۲۰۰۹، يكي از سكونتگاههاي عصر وايكينگها را در ووگور روي ساحل غربي ايسلند كاوش كرده است كه براي عاج و پوست و گوشت متكي بر شكار گرازدريايي بودهاند. در سال ۲۰۰۷، او خرابههايي از خانهي طويل را در استو كشف و در سال ۲۰۱۵، حفاري اين مكان را شروع كرد.
قديميترين خانهي طويل در استو مربوط به حدود سال ۸۰۰ ميلادي است؛ يعني چندين دهه پيش از تاريخي كه بهعنوان زمان استقرار اين مردمان در ايسلند در انديشه متخصصين گرفته ميشود.
هم انديشي ها