آرامگاه ملكه نئيت و جزوه رايگان مردگان در ميان يافته‌هاي باستان‌شناسان در مصر
باستان‌شناسان اخيرا موفق به كشف بزرگي در مصر شده‌اند. در حفاري‌هاي اخير بيش از ۵۰ تابوت، آرامگاهي متعلق به ملكه‌اي از دوران پادشاهي كهن مصر و همچنين پاپيروس ۴ متري حاوي جزوه رايگان در گورستان باستاني سقاره در جنوب قاهره كشف شد. به گزارش نشريه الاهرام مصر، زاهي حواس، مصرشناس و باستان‌شناس شهير مصري به همراه همكارانش موفق به كشف تابوت‌هايي از دوران پادشاهي نوين (۱۵۷۰ تا ۱۰۶۹ ق.م) در ۵۲ چاله تدفيني در اعماق ۱۰ تا ۱۲ متري زمين شدند. نقاشي‌هايي از خدايان باستاني مصر و بخش‌هايي از جزوه رايگان مردگان نيز روي تابوت‌هاي چوبي به چشم مي‌خورد.
جزوه رايگان مردگان عنواني است كه كارل ريچارد لپسيوس، مصرشناس آلماني قرن نوزدهم براي اولين از آن استفاده كرد. نام اصلي اين متن كهن كه براي خاكسپاري و تدفين به كار مي‌رفت، «[گذر از ظلمت] به سوي دنياي نور يا روز» بود. اين جزوه رايگان كه توسط تعدادي از كاهنان مصر باستان نوشته شده بود، عمدتا روي پاپيروس نگاشته مي‌شد و دست كم از ابتداي دوران پادشاهي نوين (۱۵۵۰ ق.م) تا حدود سال ۵۰ ق.م مورد استفاده قرار مي‌گرفت. جزوه رايگان مشتمل بر شماري اوراد و ادعيه و كاركرد آن، سهولت بخشيدن به گذر متوفي در جهان مردگان يا دنياي زيرين و حفاظت از او دربرابر مصيبت‌ها و بلاياي آن دنيا بود.
زاهي حواس در گفت‌وگو با CBS News اظهار داشت: «باستان‌شناسان ابتدا در سال ۲۰۱۰ حفاري محوطه‌اي در كنار هرم آرامگاه تِتي را آغاز كردند. تِتي، فرعون دودمان ششم از پادشاهي كهن مصر (۲۶۸۰ تا ۲۱۸۰ ق.م) است. بااين‌حال، در درون هرم نامي پيدا نكرديم كه مشخص كند اين هرم به چه كسي تعلق دارد.» حال به نقل از خبرگزاري فرانسه، متخصص كارشناسان سرانجام موفق به شناسايي آرامگاه شدند كه تصور مي‌شود به ملكه‌اي به نام «نئيت» تعلق داشته است. در مجموعه آرامگاه اين ملكه يك معبد سنگي، ۳ خزانه خِشتي به همراه نذورات و پيشكش‌ها پيدا شد. باستان‌شناسان حدود يك ماه قبل حّكاكي‌هاي نام نئيت را روي هِرم سنگي در ورودي معبد يافته بودند.
حواس درادامه به CBS News گفت: «تا به حال نام اين ملكه به گوشم نخورده بود. پس حالا بخش مهمي كه درباره‌ي اين ملكه باشد، به تاريخ مصر افزوديم.» براساس بيانيه وزارت گردشگري و آثار باستاني مصر،اين اولين باري است كه باستان‌شناسان موفق به كشف يك تابوت ۳ هزار ساله در سقاره مي‌شوند. به گزارش مجله اسميتسونيان، سقاره به مدت بيش از دو هزار سال، نقش شهر مردگان يا گورستان شهر ممفيس، پايتخت مصر باستان را داشته و غني‌ترين محوطه باستان‌شناسي مصر به شمار مي‌رود. در ماه‌هاي اخير طي كاوش‌هاي انجام‌گرفته در اين گورستان، آثار و يافته‌هاي حيرت‌انگيز باستاني از جمله تابوت‌هاي مهروموم شده و مجسمه‌هاي طلاكاري‌شده به دست آمده است.
حواس روز دوشنبه به CBS News گفته بود: «حقيقتا، همين امروز صبح، چاله تدفيني ديگري نيز پيدا كرديم. درون اين چاله يك تابوت سنگي بزرگ يافتيم. اين اولين باري بود كه تابوتي درون يك چاله تدفين كشف مي‌كرديم. [تابوت] ديگري نيز پيدا كرديم كه قرار است هفته آينده بازگشايي كنيم.»
تابوت‌هاي كشف‌شده در چاله‌هاي تدفيني، احتمالا متعلق به پيروان كيش پرستش تِتي باشند؛ كيشي كه پس از مرگ اولين فرعون دودمان ششم مصر باستان تشكيل شد. تصور مي‌شود اين كيش به مدت بيش از ۱۰۰۰ سال دوام يافته باشد. اعضاي اين كيش، تدفين در نزديكي فرعون را افتخاري بزرگ مي‌دانستند؛ به همين دليل احتمالا بسياري از تابوت‌هاي اخيرا كشف‌شده متعلق به افراد همين كيش باشند.
- جزوه رايگان مردگان؛ راهنماي مصريان باستان در قلمروي مرگ
- نگاهي به مهم‌ترين رويدادهاي باستان‌شناسي در سال ۲۰۲۰
از ديگر آثار باستاني مهمي كه در اين مجموعه آرامگاه كشف شد مي‌توان به مجموعه‌اي از نقاب‌هاي چوبي، زيارتگاهي متعلق به آنوبيس (خداي مردگان كه با سَر شغال تصوير مي‌شود)، بازي تخته‌اي سنت، يك تبر برنزي، نقاشي‌ها و نوشته‌هايي به خط هيروگليف و بخش‌هايي از پاپيروسي با ابعاد ۳٫۹ متر در ۹۰ سانتي‌‌متر كه حاوي فصل هفدهم جزوه رايگان مردگان بود. جزوه رايگان مردگان براي دوره‌اي خاص تنها به فراعنه و خاندان سلطنتي تعلق داشت؛ ولي به‌تدريج و در دوران پادشاهي نوين بود كه دسترسي به آن گسترش يافت. برخي نسخ آن مصور و گران‌بها بودند و برخي ارزان‌تر و روي هر نسخه‌اي جاي خالي بود كه نام صاحب آن را مي‌نوشتند. لايو ساينس در گزارش خود نام صاحب پاپيروس جزوه رايگان مردگان را « Pwkhaef» ذكر كرده است.
به گزارش CNN، يافته‌هاي اخير اساسا منجر به بازنويسي تاريخچه منطقه به‌خصوص در دوران دودمان‌هاي هجدهم و نوزدهم از دوران پادشاهي نوين خواهند شد؛ دوره‌اي كه كيش پرستش تِتي تشكيل شد و بسياري از مصريان آن روزگار در نزديكي هرم او دفن شدند.
هم انديشي ها