كارت گرافيك شركت طراح تراشه با محصول شركت ثالث چه تفاوتي دارد؟
خريد قطعات و مونتاژ كامپيوترهاي شخصي يكي از علاقه‌مندي‌هاي فعالان دنياي كامپيوتر، به‌ويژه گيمرها محسوب مي‌شود. در چنين مواقعي، انتخاب كارت گرافيك مناسب يكي از انتخاب‌هاي مهم است. درواقع، انتخاب كارت گرافيك براي نيازهاي مرتبط با بازي، تصميمي مهم براي گيمرها خواهد بود. متأسفانه اين انتخاب يكي از انتخاب‌هاي پيچيده و دشوار مراحل خريد و مونتاژ كامپيوترهاي شخصي نيز محسوب مي‌شود و متخصصان هميشه با انتخاب‌هاي متعدد و گاه گمراه‌گننده رو‌به‌رو ميشوند. نه‌تنها معماري‌هاي متنوعي براي انتخاب پيش روي متخصصان قرار دارد؛ بلكه شركت‌هاي متعددي نيز محصولات متفاوت را براساس معماري ثابت و پردازنده‌ي مشخص، توليد مي‌كنند.
سؤال مهمي كه مطرح مي‌شود اين است: كارت گرافيك ساخت شركت توليدكننده‌ي پردازنده (مشهور به Founders Edition) مانند Nvidia يا AMD را بايد بخريم يا كارت گرافيك ساخت شركت‌هاي واسط همچون MSI و Gigabyte و Asus كه براساس معماري اوليه آن‌ها را توليد كرده‌اند؟
در زمان خريد كارت گرافيك، معيارهاي متعددي بايد مدانديشه متخصصين قرار بگيرند. در ادامه‌ي اين مطلب اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران، به تفصيل هريك از معيارها را توضيح مي‌دهيم و روندي ساده براي انتخاب بين چندين كارت گرافيك را معرفي مي‌كنيم. در مقاله‌ي پيش رو، كارايي GPUهاي مختلف را مطالعه نمي‌كنيم و از مقايسه‌ي كارتهاي انويديا با AMD نيز خبري نيست؛ بلكه فقط كارتهاي توليدشدهي شركت‌هاي سازنده‌ي GPU را با شركت‌هاي واسط مقايسه مي‌كنيم.
پيش از خريد هر كارت گرافيك، بايد تفاوت بين نسخه‌ي Founder يا Reference و نسخه‌ي توليدشدهي شركت‌هاي ديگر (AIB) براساس پردازنده‌ي گرافيكي را بدانيد. قطعا هر دو نسخه ضعف‌ها و قوت‌هاي متعددي دارند كه احتمالا در نگاه اول درك‌پذير نخواهند بود.
كارت گرافيك نسخه‌ي Founder يا Reference چيست؟
وقتي شركت‌هاي انويديا يا AMD پردازنده‌ي گرافيكي جديد مي‌سازند، حداقل سخت‌افزار موردنياز، مشهور به «طراحي مرجع» را براي سازنده‌هاي ديگر شرح مي‌دهند. توليدكننده‌هاي كارت گرافيك بايد براساس اين توضيحات، از پردازنده‌ي اصلي استفاده و كارت اختصاصي خود را توليد كنند. انويديا و AMD طراحي مرجع را براي شركاي توليدكننده‌ي خود مي‌‌فرستند و آن‌ها نيز كارتهاي خود را با مشخصات اختصاصي و پايبند به طراحي مرجع مي‌سازند.
شركت‌هاي توليدكننده‌ي كارت گرافيك دركنار تعهد به طراحي مرجع، اجازه مي‌دهند پردازنده و حافظه را اُوِركلاك و نيز قطعات جديدي براي افزايش كارايي آن اضافه كنند. به‌عنوان مثال، آن‌ها مي‌توانند از سيستمهاي تأمين انرژي قوي‌تر يا خازن‌هاي باكيفيت‌تر براي ساخت كارت گرافيك استفاده كنند. به‌علاوه، كارتهاي گرافيك شخصي‌سازي‌شده‌ي آن شركت‌ها عموما سيستمهاي خنك‌كننده‌ي قوي‌تري هم دارند. البته، ارزش آن كارت‌ها از محصولات شركت‌هاي اصلي بيشتر است. پيش‌از‌اين، شركت‌هايي همچون انويديا و AMD، كارتهاي اختصاصي خود را تنها در تعداد محدود و با حاشيه‌ي سود پايين‌تر به فروش مي‌رساندند.
طراحي مرجع براي ساخت كارت گرافيك را شركت سازنده‌ي GPU ارائه مي‌دهد
وقتي انويديا خانواده‌ي نسخه‌ي ۱۰ خود با معماري Pascal را در سال ۲۰۱۶ معرفي كرد، مفاهيم اوليه‌ي كارتهاي گرافيك نسخه‌ي Founders را نيز شرح داد. مفاهيم مذكور، تفاوت‌هايي جزئي با تعريف مرجع (Reference) داشت. كارتهاي نسخه‌ي فاندر به‌نوعي همان طراحي مرجع را دارند؛ اما براي فروش به عموم مردم و با برند انويديا توليد شدند. درنتيجه، آن كارت‌ها نيز با محصولات ساخته‌شده‌ي شركاي تجاري در بازار رقابت مي‌كنند.
سرعت پردازنده يا Clock Speed
انويديا براي توليد كارتهاي گرافيك نسخه‌ي فاندر، بهترين نمونه‌هاي پردازنده‌ي گرافيكي را انتخاب مي‌كند. درنتيجه، كارايي كارتهاي گرافيكي آن برند بهتر از تنظيمات مرجع خواهد بود. درنهايت، كارتهاي نسخه‌ي فاندر سرعت پردازش بيشتري درمقايسه‌با مشخصات مرجع به متخصص ارائه مي‌كنند.
كارتهاي ساخته‌شده‌ي شركت‌هاي واسط كه از AIB يا Add-in Board استفاده مي‌كنند، اغلب سرعت پردازش بيشتر و كارايي بهتري دارند. درواقع، اگرچه انويديا از بهترين پردازنده‌ها براي نسخه‌هاي فاندر كارت گرافيك استفاده مي‌كند، شركاي آن‌ها نيز پردازنده‌هاي گرافيكي را با استفاده از قابليت اُوِركلاك در كارت‌ها استفاده مي‌كنند. به‌علاوه، آن‌ها ديگر عوامل بهبود كارايي را نيز به كارت‌ها اضافه مي‌كنند كه با نام Binning شناخته مي‌شود. در محصولات شركت‌هاي واسط، عموما از بهترين پردازنده‌ها دركنار بهترين قطعات تأمين برق و سخت‌افزار و راهكارهاي خنك‌سازي عالي استفاده مي‌شود. تمامي اين تركيب‌ها استخراج حداكثر مگاهرتز از پردازنده را ممكن مي‌كند.
برخي از محصولات شركت AMD نسخه‌ي مرجع يا فاندر دارند و برخي ديگر، تنها شركت‌هاي واسط آن‌ها را توليد مي‌كنند. به‌هرحال، اغلب كارتهاي نسخه‌ي فاندر اين شركت نيز سرعت پردازنده‌ي كمتري درمقايسه‌با محصولات ساخت شركاي تجاري با همان GPU دارند.
برنده‌ي رقابت: كارتهاي شركت‌هاي واسط
انويديا پردازنده‌هاي گرافيكي خود را جمع‌آوري و بهترين نسخه‌ي آن‌ها را براي خود استفاده مي‌كند؛ اما اين اقدام از پيشرفت‌دادن پردازنده‌ها به‌وسيله‌ي شركت‌هاي همكار و بهبود عملكرد آن‌ها در كارتهاي گرافيك حاصل مانع نمي‌شود. اغلب آن شركت‌ها كارتهاي گرافيك با قدرت و سرعت بيشتر پردازنده به متخصص عرضه مي‌كنند.
اُوِركلاك‌كردن
كارتهاي شركت‌هاي واسط قابليت بهتري براي اُوِركلاك دارند
انتخاب كارت گرافيك با هدف اُوِركلاك‌كردن، ويژگي‌هاي مثبت و منفي خود را دارد. به‌علاوه، كارتهاي توليدشده براساس AIB اغلب با هدف اُوِركلاك‌كردن توليد ميشوند. PCB آن‌ها لايه‌هاي اضافي و مس اضافه در مدار دارد كه افزايش ورودي در برق را مديريت و كنترل مي‌كنند.
در ساخت كارت گرافيك براساس AIB، سيستمهاي برق‌رساني نيز بهينه‌سازي ميشوند. بعضي اوقات، كارت گرافيك قابليت ۱۲ فازي براي پايداركردن برق دريافتي نيز ارائه مي‌كند. برخي كارتهاي شركت‌هاي واسط نيز ورودي‌هاي اضافي برق دارند تا انرژي موردنياز براي حالت‌هاي اُوِركلاك به بهترين نحو تأمين شود.
با وجود تمامي امكانات كارتهاي توليدكنندگان واسط، نمي‌توان قابليت‌هاي خنك‌كنندگي آبي را ناديده گرفت كه براي كارتهاي نسخه‌ي مرجع وجود دارد. به‌علاوه، در زمينه‌ي محصولات شركت انويديا، پردازنده‌هاي گرافيكي استفاده‌شده در كارتهاي فاندر ظرفيت اُوِركلاك‌كردن بيشتري درمقايسه‌با برخي از كارتهاي شركت‌هاي واسط دارند.
برنده‌ي رقابت: كارتهاي شركت‌هاي واسط
هيچ تضمين يا فرمول اثبات‌شده‌اي براي بهبود كارايي هيچ‌يك از كارت‌ها درمقايسه‌با ديگري وجود ندارد. درنهايت، همه‌ي نتايج به مباحثه سيليكون و كارايي مواد برمي‌گردد. هر كارت گرافيكي قابليت اُوِركلاك‌كردن دارد؛ اما به‌طور ميانگين، بهترين نتيجه با كارتي به‌دست مي‌آيد كه به‌طور اختصاصي براي اين منظور طراحي شده باشد.
راهكارهاي خنك‌كنندگي با هوا
در نمونه‌هاي قديمي، سيستمهاي خنك‌كننده‌ي موجود در كارتهاي مرجع، كار خنك‌كنندگي را انجام مي‌دادند؛ اما بازدهي كافي را نداشتند. در كارتهاي مرجع، اغلب از خنك‌كننده‌هايي با سيستم دمنده‌ي Blower استفاده مي‌شود كه كارايي خوب و البته صداي زيادي دارند. براي جذب هواي كافي و انتقال آن به دريچه‌هاي پشتي، دمنده بايد با سرعت زيادي بچرخد كه درنتيجه، صداي زيادي توليد مي‌كند.
خنك‌كننده‌هايي كه با سيستم فن دمنده كار مي‌كنند، عموما براي فضاهاي كوچك كه نياز به خروج هوا از پشت كيس دارند، بهترين انتخاب هستند؛ اما اگر متخصص كيس مناسب با جريان هواي خوب دارد، راهكاري با فن دوگانه يا سه‌گانه بدون توليد صداي زياد، راهگشا خواهد بود.
انويديا در خانواده‌ي ۲۰ محصولش و در مدل‌هاي Founder، سيستم فن دمنده را كنارگذاشت. خنك‌كننده‌ي جديد اين شركت، سيستم فن دوگانه دارد كه هوا را به سمت پشت كيس و فن‌هاي اصلي مي‌فرستد تا از دريچه‌هاي آن خارج شوند. متأسفانه انويديا در اين سري زيبايي را به كارايي ترجيح داده است. آن‌ها بخش بزرگي از سيستم تخليه‌ي گرماي هيت‌سينك را با محافظي فلزي پوشانده‌اند كه هوا در داخل كارت حبس مي‌كند.
سيستمهاي فن دمنده صداي زياد و كارايي پايين دارند
كارتهاي توليدشده براساس AIB و به‌وسيله‌ي شركت‌هاي واسط، اغلب خنك‌كننده‌هاي حرفه‌اي‌تري دارند كه هيت‌سنك‌هاي ضخيم‌تر با چگالي مس بيشتر دارند. درواقع، هيت‌سينك و سيستم فن كارت گرافيك شركت‌هاي واسط، قوي‌تر و بزرگ‌تر از نسخه‌هاي مرجع يا فاندر است. خنك‌كننده‌هاي بزرگ‌تر با بازدهي بيشتر، دماي عمليات پردازنده‌ي گرفيكي را كاهش مي‌دهند. درنتيجه، اُوِركلاك بيشتري در سخت‌افزار ممكن مي‌شود. به‌علاوه، فن‌هاي آن‌ها عموما كم‌صدا‌تر نيز هستند.
دركنار تمام آنچه گفته شد، كارتهاي شخصي‌سازي‌شده،عموما فن‌هاي دومحوره يا سه‌محوره دارند كه متفاوت از طراحي Blower سنتي هستند.
برنده‌ي رقابت: كارتهاي شركت‌هاي واسط
خنك‌كننده‌هاي كارتهاي مرجع يا فاندر كار خود را به‌خوبي انجام مي‌دهند؛ اما سيستمهاي AIB بيشتر براي تأمين خنك‌كننده‌هاي حرفهايتر هزينه مي‌كنند كه درنهايت، بازدهي بيشتر در انتقال گرما و صداي كمتر را به‌همراه خواهد داشت. در اين مواقع، متخصص بايد به‌دنبال بهترين سيستم خنك‌كننده باشد كه با ابعاد كيس كامپيوتر سازگار است.
خنك‌كنندگي با مايع
در مباحثه خنك‌كنندگي با مايع (عموما آب)، توليدكننده‌ها اغلب از طراحي مرجع پيروي مي‌كنند. البته، برخي از آن‌ها كارت‌هايي گرافيكي با بلوك‌هاي خنك‌كننده‌ي آبي عرضه مي‌كنند كه ازاين‌ميان، سري Hydro Copper از شركت EVGA را مي‌توان نام برد. به‌علاوه، كارتهاي گرافيك فوق‌حرفه‌اي با چرخه‌هاي بسته‌ي مايع براي انواع PCB عرضه ميشوند.
شايان ذكر است كارتهاي شركت‌هاي واسط سيستمهاي خنك‌كنندگي هوايي حرفه‌اي دارند؛ اما كارتهاي مرجع يا فاندر قابليت بهتري براي اضافه‌كردن سيستمهاي خنك‌كننده‌ي مايع ارائه مي‌كنند. در اين بازار، شركت EK يكي از معدود نمونه‌هايي است كه بلوك‌هاي آبي را براي كارتهاي شخصي‌سازي‌شده عرضه مي‌كند؛ اما آن شركت نيز به چند توليدكننده همچون ايسوس و گيگابايت و MSI محدود مي‌شود. دليل محدود بودن توليدكنندگان بلوك خنك‌كننده براي كارتهاي AIB كوچك‌بودن بازار آن است.
برنده‌ي رقابت: كارتهاي مرجع
براي كارتهاي شخصي‌سازي‌شده يا AIB انتخاب‌هاي محدودي در بخش خنك‌كنندگي آبي وجود دارد. درمقابل، با خريد كارتهاي مرجع يا فاندر، مي‌توان از هر شركت توليدكننده‌ي خنك‌كننده بلوك‌هايي بر پايه‌ي مايع خريد.
ارزش
در گذشته، خريد كارتهاي مرجع به‌معناي صرفه‌جويي نسبي در هزينه‌ها بود. كارتهاي مرجع از طراحي و پلتفرم‌هاي پايه‌اي و ساده‌ي معماري كارت گرافيك برخوردار بودند و محصولات AIB كارتهاي گرافيك گران‌تري با طراحي بهينه و افزايش سرعت پردازش محسوب مي‌شدند. البته، از سال ۲۰۱۶ كه انويديا خانواده‌ي جديد محصولات خود در بخش Founder Edition را معرفي كرد، اين محاسبات به تاريخ پيوستند.
انويديا تصميم گرفت ارزش كارتهاي نسخه‌ي فاندر خود را افزايش دهد. ارزش جديد بيش از ارزش پيشنهادي توليدكننده براي محصول (MSRP) بود و درنتيجه، لقب جايگزين‌هاي ارزان‌تر را از روي محصولات شركت برداشت.
امروزه، محصولات ساخت شركت‌هاي واسط در دسته‌بندي كارتهاي گرافيك حرفه‌اي همچون RTX 2080 يا RTX 2080 Ti زياد نيستند كه ارزشي ارزان‌تر از نسخه‌ي فاندر انويديا داشته باشند. درنتيجه، ارزش پيشنهادي توليدكننده براي اين محصولات معناي خاصي ندارد. البته، نمونه‌هاي محدودي پيدا ميشوند كه ارزشي نزديك به MSRP انويديا داشته باشند.
ديگر نمي‌توان كارتهاي ساخت انويديا را ارزان‌تر از محصول شركت‌هاي واسط دانست
شركت AMD هنوز كارتهاي كلاسيك نسخه‌ي مرجع را مي‌فروشد؛ اما فقط خانواده‌ي فوق‌پيشرفته‌ي محصولات آن شركت، مانند RX Vega و Vega Pro، با فن‌هاي دمنده و طراحي PCB مرجع عرضه ميشوند. درواقع، AMD ديگر برخلاف انويديا با شركاي تجاري زيادي همكاري نمي‌كند. البته، شركت‌هايي همچون گيگابايت و ايسوس و Sapphire، محصولات سري Vega اين شركت را با سيستم خنك‌كننده‌ي حرفهايتر و البته، ارزش گران‌تر مي‌فروشند.
در بخش ديگري از محصولات AMD، خانواده‌ي ميان‌رده‌ي RX 580 و RX 590 قرار دارند كه سازنده‌هاي متعددي، انواع كارت‌ها را در آن دسته توليد مي‌كنند. درمقابل، شركت مادر در اين خانواده، محصول مخصوص مصرف‌كننده را ارائه نمي‌كند.
برنده‌ي رقابت: كارتهاي شركت‌هاي واسط
در گذشته، كارتهاي با طراحي مرجع ارزان‌تر بودند؛ اما امروزه ديگر نمي‌توان اين‌چنين نتيجه گرفت. درحال‌حاضر، شايد برخي كارتهاي نسخه‌ي فاندر از كارتهاي گرافيك شركت‌هاي واسط گران‌تر هم باشند. به‌علاوه، شركت‌هاي همكار گزينه‌هاي خريد بيشتري به متخصصان عرضه مي‌كنند تا دسته‌بندي‌هاي مختلف آن‌ها را پوشش دهند.
دردسترسبودن
وقتي انويديا كارت گرافيك جديد يا معماري جديد پردازنده‌ي گرافيكي را رونمايي مي‌كند، احتمال دسترسي و قابليت خريد كارتهاي نسخه‌ي فاندر، بيش از كارتهاي شركت‌هاي واسط است. درواقع، انويديا طبيعتا پيش از هر توليدكننده‌ي ديگر، طراحي‌هاي مرجع را مي‌شناسد و انبار خود را زودتر از همه آماده و پر مي‌كند.
شركاي سازنده‌ي كارتهاي گرافيكي مي‌توانند محصولات خود را پس از ارائه‌ي طراحي مرجع، بسيار سريع و براساس طراحي‌هاي مرجع براي شركت‌هاي اصلي عرضه كنند. به‌علاوه، آن‌ها قابليت استفاده از سيستمهاي خنك‌كننده‌ي پيشرفته‌تر را نيز دارند. البته، معمولا كارتهاي گرافيكي AIB كه بهترين تنظيمات و قطعات را دارند، بسيار ديرتر به بازار عرضه ميشوند. به‌عنوان مثال، انويديا محصولات GeForce RTX 2080 و RTX 2080 Ti را در سپتامبر (شهريور) رونمايي كرد؛ اما كارتهاي توليدشدهي شركت‌هاي واسط و نمونه‌هاي شخصي‌سازي‌شده، تا نمايشگاه اخير CES در ژانويه‌ي۲۰۱۹ (برابر با دي۱۳۹۷) معرفي نشدند. اين مثال، نشان‌دهنده‌ي زمان زياد موردنياز براي شركت‌هاي واسط است تا به طراحي بهينه برسند.
برنده‌ي رقابت: كارتهاي مرجع
اگر متخصصي هستيد كه نمي‌توانيد صبر كنيد، انتخاب كارتهاي گرافيك مرجع براي شما مناسب‌تر است. اگر منتظر كارتهاي شخصي‌سازي‌شده بمانيد، احتمالا كارت گرافيك شما تاحدودي ازرده‌خارج محسوب خواهد شد.
جمع‌بندي
خريد كارت گرافيك مناسب به نياز واقعي شما وابسته است. افرادي كه هميشه به اولين‌بودن و خريد جديدترين محصولات علاقه دارند، احتمالا خريد كارتهاي مرجع را ترجيح مي‌دهند. علاقه‌مندان به سيستمهاي خنك‌كننده‌ي آبي نيز كارتهاي مرجع يا فاندر را ترجيح مي‌دهند. به‌هرحال، اگر كارايي حداكثري هدف اصلي شما از خريد كارت گرافيك باشد، كارت AIB با سيستم خنك‌كننده‌ي قوي و سيستم برق‌رساني حرفه‌اي، انتخاب بهتري خواهد بود.
موشوع رقابت | كارتهاي مرجع | كارتهاي AIB |
|---|---|---|
سرعت پردازنده | * | |
اُوِركلاك‌كردن | * | |
خنك‌كنندگي با هوا | * | |
خنك‌كنندگي با آب | * | |
ارزش | * | |
دردسترسبودن | * | |
مجموع | ۲ | ۴ |
هم انديشي ها