روشي جديد براي شناسايي ويروس پنهان اچ آي وي

پيدا كردن راهي براي درمان بيماري ايدز يكي از موضوعات دنياي پزشكي به حساب مي‌آيد. رسيدن به اين راه درماني در گروي جواب به يك سوال ساده است: چگونه مي‌توان فهميد بيمار به طور كامل درمان شده است؟ ويروس اچ‌آي‌وي در لايه‌هاي مختلف سلول‌هاي ايمني بدن پنهان مي‌شود و اين ويژگي باعث شده كه نتوان آن را به‌راحتي تشخيص داد؛ براي تشخيص ويروس بايد از آزمايش‌هاي گران با صرف زمان بالا استفاده كرد.

دانشمندان دانشكده‌ي بهداشت عمومي دانشگاه پيتزبورگ آمريكا با انتشار مقاله‌اي نسل جديدي از آزمايش‌هاي تشخيص اچ‌آي‌وي را معرفي كرده‌اند. آزمايش جديد ارزان‌تر، سريع‌تر با قابليت بالاي تشخيص ويروس‌هاي پنهان است. بنابر نتايج منتشر شده ميزان ويروس HIV پنهان شده در افراد درمان شده ۷۰ برابر بيشتر از تخمين‌هاي قبلي به انديشه متخصصين مي‌رسد.

دكتر پالگوني، رئيس بخش بيماري‌هاي واگير و ميكروبيولوژي دانشگاه پيتزبورگ بيان مي‌كند:

تمام تلاش‌ها براي درمان بيماري ايدز روي از بين بردن ويروس‌هاي پنهان شده متمركز شده‌اند. اگرچه ما به روش‌هاي مفيدي براي درمان رسيده‌ايم اما همچنان ويروس اچ‌آي‌وي سرسختي زيادي در مقابل درمان از خود نشان مي‌دهد. موفقيت تلاش‌هاي صورت گرفته نيز در گرو توسعه‌ي يك روش موثر براي شناسايي ويروس‌هاي پنهان است تا از درمان بيمار اطمينان حاصل كنيم.

ويروس HIV با حمله به سلول‌هاي CD4+ T منجر به آلوده شدن اين سلول‌هاي مي‌شود. سلول‌هاي T نوعي گلبول سفيد هستند كه نقش مهمي را در كنترل عفونت‌ها بازي مي‌كنند. درمان‌هاي ضد رتروويروسي (Antiretroviral therapies) براي درمان بيماري ايدز سطح ويروس اچ‌آ‌ي‌وي در خون فرد را كنترل مي‌كنند طوري كه مي‌توان يك ويروس در هر هزار سلول CD4+ T مشاهده كرد.

بر اساس آمار، ويروس‌هاي HIV كه با دي‌ان‌اي سلول‌هاي تي تركيب مي‌شوند در اكثريت مواقع ناموفق هستند؛ به اين معنا كه در ايجاد عفونت شكست مي‌خورند. نكته‌ي مهم با شروع درمان‌هاي رتروويروسي تشخيص ويروس‌هاي تركيب شده با دي‌ان‌اي و نحوه‌ي تاثيرگذاري ‌‌آن‌ها است، بنابراين بايد فهميد كه اين ويروس‌ها قابليت تكثير خود يا بازگشت به نقطه‌ي بحراني و عود مجدد را دارا هستند يا خير.

يك آزمايش اثربخش بايد قابليت تكثير ويروس را گزارش كند. تا به امروز آزمايش Q-VOA يا Quantitative Viral Outgrowth Assay به عنوان بهترين آزمايش موجود براي اين كار شناخته مي‌شود. اما اين آزمايش اشكالات بسياري هم با خود به همراه دارد: هزينه‌ي بالا، احتياج به نمونه‌ي خوني در حجم بالا، نياز به نيروي كار زياد، وقت‌گير بودن و در نهايت اين آزمايش تخميني حداقلي از اندازه‌ي مخزن ويروس پنهان شده‌ي HIV ارائه مي‌دهد.

روش جديد توسعه داده شده TZA نام گرفته است. اين روش با شناسايي ژن‌هايي كه در زمان تكثير ويروس فعال مي‌شوند كار مي‌كند، بنابراين شناسايي ويروس آسان‌تر خواهد شد. روش TZA سريع‌تر، ارزان‌تر،  نيازمند نيروي كاري كم‌تر و همچنين نمونه‌ي خوني كم‌تري است. دكتر پالگوني اضافه مي‌كند:

با استفاده از اين آزمايش نشان داديم كه بيمار‌هايي كه در فرآيند درمان رتروويروسي شركت كرده‌ بودند و نشانه‌هاي بيماري را نشان نمي‌دادند تا ۷۰ برابر بيشتر از تخمين‌هاي قبلي حامل مخزن‌هاي ويروسي پنهان شده هستند. تخمين‌هاي قبلي بر اساس آزمايش Q-VOA به دست آمده‌اند. به دليل روش متفاوت TZA در تشخيص ويروس‌هاي تكثيرشونده مي‌توان به پيدا كردن راه‌هاي درماني موثرتر اميد داشت.

روش TZA مزيت‌هاي زيادي نسبت به روش‌هاي قبلي دارد كه مي‌تواند در تشخيص ويروس به خصوص در بين بيماران كودك كمك زيادي كند. همچنين مي‌توان به شناسايي ويروس HIV در گره‌هاي لنفاوي و بافت‌هاي بدن كه ويروس مقاومت بيشتري از خود نشان مي‌دهد، اقدام كرد.