تكنولوژي باعث افزايش اضطراب و استرس در افراد مي‌شود

 مطالعه‌ي جديدي روي بيش از يك ميليون دانش‌آموز دبيرستاني در آمريكا كه در ژورنال Emotion منتشر شد، نشان مي‌دهد نوجواناني كه زمان بيشتري در مقابل صفحه نمايش مي‌گذرانند و زمان كمتري صرف فعاليت‌هاي ديگري نظير روابط اجتماعي مستقيم، ورزش يا تكاليف خود مي‌كنند، از لحاظ روانشناختي داراي وضعيت بدتري هستند. علاوه بر اين، مطالعه نشان داد كه وقتي فعاليت كودكان به فعاليت‌هاي مبتني بر صفحه‌ي نمايش تغيير مي‌كند، ميزان خوشحالي آن‌ها كمتر مي‌شود و اين نشان‌دهنده‌ي نوعي رابطه‌ي علت معلولي است.

نقش تكنولوژي در زندگي امروزه حياتي است؛ اما با اين حال فناوري موجب افزايش اضطراب ما مي‌شود؛ پرسش اين است كه دقيقا چطور؟ دكتر الن هندريكسن از دانشگاه بوستون در اين باره توضيح داده است كه در ادامه به آن مي‌پردازيم.

پنج ارتباط بين تكنولوژي و افزايش اضطراب

بياييد هر كدام از اين موارد را بيشتر مطالعه كنيم.

دليل اول: تكنولوژي موجب انزوا يا ايزوله شدن انسان مي‌‌شود

تكنولوژي ما را از عدم قطعيت‌هاي كوچك جدا مي‌كند؛ ولي نسبت به ترديدهاي بزرگ‌تر آسيب پذيرتر مي‌كند. اين ترديد ريشه‌ي اضطراب است: چه چيزي قرار است اتفاق بيفتد؟ آن‌ها در مورد من چه فكري مي‌كنند؟ اگر اين اتفاق بد بيفتد، چه خواهد شد؟

تكنولوژي اين ترديدها را از ما دور مي‌كند. با موبايل‌هاي هوشمند مي توانيم دنياي خودمان را كنترل كنيم. ما مي‌توانيم از نقشه‌هاي گوگل استفاده كنيم، فعاليت‌هاي خود، محصولات يا مقصدها را مطالعه كنيم، زودتر از زمان به منوها نگاه كنيم و ببينيم دقيقا چه كسي در ليست مهمان‌ها است. خلاصه اين‌كه ما زمان و فعاليت‌ كمتري صرف موقعيت‌يابي در يك دنياي نا‌مطمئن مي‌كنيم. شايد تصور كنيد دور ريختن ترديدها موجب اضطراب كمتر ما خواهد شد. اما در واقع تكنولوژي با دادن اين قطعيت‌هاي كوچك، فرصت تجربه كردن موقعيت‌هاي شك و ترديد را از ما گرفته است.

علت دوم: تكنولوژي امكان دوري از مردم را فراهم مي‌كند

فناوري، زندگي ما را ساده‌تر و راحت‌تر مي‌كند؛ اما روي ديگر اين سكه اين است كه تكنولوژي به ما امكان اجتناب از مردم نيز مي‌دهد. آگهي جالبي براي خدمات تحويل غذا در مترو (در آمريكا) وجود دارد: برطرف كردن گرسنگي شما بدون هيچگونه تماس انساني. (يعني بدون هيچ برخوردي با انسان اين غذا به شما تحويل مي‌شود).

البته همه‌ي ما لحظاتي داريم كه در آن‌ها از ديگران متنفريم؛ بسياري از اين موقعيت‌ها توجيه دارد؛ اما زماني كه اجتناب از مردم، حالت پيشفرض ما باشد، تجربيات زيادي را از دست مي‌دهيم.

ما اطلاعات زيادي در مورد آنچه ممكن است اتفاق بيفتد، نداريم؛ بنابراين به ناچار تصور مي‌كنيم همه چيز بدتر از آنچه واقعا هست، خواهد بود. همچنين زماني كه از مردم دوري مي‌كنيم، اعتمادبه‌نفس ما پايين مي‌آيد. ما مطمئن نيستيم كه از پس كارها بربياييم، مطمئن نيستيم كه توانايي داشته باشيم و بنابراين اين موجب دوري گزيدن بيشتر ما خواهد شد. اما اين فقط اجتناب از مردم نيست؛ اين اجتناب از احساسات ناراحت‌كننده‌اي است كه در اثر تعامل با ديگران پيش مي‌آيد: خجالت، اضطراب و خودآگاهي. عمل كردن همچون يك شبح، نتيجه‌ي رفتار نامناسب و اجتناب از درگير شدن است.

آگهي خدمات تحويل غذا در مترو (در آمريكا): برطرف كردن گرسنگي شما بدون هيچگونه تماس انساني!

علت سوم: ارتباط مبتني بر صفحه‌ي نمايش واقعا با ارتباط رو در رو فرق دارد

متخصص كارشناسان با معرفي پست الكترونيك در اوايل ۱۹۹۰ پيش‌بيني كرده بودند كه از طريق صرفه‌جويي زمان با استفاده از اين تكنولوژي جديد، ما مي‌توانيم وقت زيادي براي گذراندن در سواحل و تفريح كردن پيدا كنيم. اما آنچه واقعا در عمل اتفاق افتاد اين بود كه تمام روش‌هاي ارتباط برقرار كردن از طريق صفحه‌ي نمايش (رايانامه، نوشتن و ارسال از طريق رسانه‌هاي اجتماعي) در واقع براي ما زمان مي‌خرد.

منظور اين است: ارتباط روي صفحه‌ي نمايش به ما امكان نوشتن و ويرايش كردن و كامل كردن متن مي‌دهد؛ درحالي‌كه ارتباط رودررو (يا حتي برقراري تماس تلفني) در زمان واقعي اتفاق مي‌افتد. وقتي ما عادت كرده‌ايم زماني بگيريم براي اينكه فكر كنيم چه مي‌خواهيم بگوييم، انجام اين كار به‌صورت رودررو سخت‌تر خواهد شد و البته چون تجربه‌ي كمي در اين زمينه خواهيم داشت، دچار حالت نامطمئني و اضطراب خواهيم شد.

علت چهارم: مورد قضاوت قرار گرفتن در رسانه‌هاي اجتماعي

بدون توجه به اينكه كدام پلتفرم باشد، لايك‌ها و دنبال‌كننده‌ها شمارش مي‌شوند و هر كس مي‌تواند كامنت‌ها را ببيند. ستايش يا سرزنش عمومي در برابر چشم هر كسي اتفاق مي‌افتد و براي نوجوانان و افراد جوان كه هويتشان در حال شكل‌گيري است، مديريت رسانه‌ي اجتماعي همچون يك بحران اجتماعي است. اضطراب اجتماعي ترس از نشان داده شدن و يا قضاوت شدن به‌عنوان فردي داراي كمبود است. توانايي مديريت و كنترل آنچه روي صفحات اجتماعي نمايش داده مي‌شود، موجب كاهش اضطراب در كوتاه‌مدت مي‌شود. اما در طولاني‌مدت تمام اين مديريت احساسات كه در فيلتر كردن و برنامه‌ريزي كردن خود به كار برده‌ايم باعث مي‌شود بيش از آنچه يك انسان حقيقي باشيم، يك برند تجاري شويم. نتيجه اينكه، فاصله‌ي بين آنچه ما در مورد وجود خودمان براي آن برنامه‌ريزي كرده‌ايم و آنچه واقعا هستيم، زياد مي‌شود و ما از ترس آشكار شدن اضطراب مي‌گيريم.

علت پنجم: مقايسه و نااميدي

همه‌ي ما مي‌دانيم كه رسانه‌هاي اجتماعي نقش برجسته‌اي در زندگي ما دارند و هيچ كس نمي‌تواند از پرداخت صورت‌حساب يا دادن پاسخ به نامه‌ي مافوق خود از طريق اين تكنولوژي‌ها، چشم‌پوشي كند. اما اين تكنولوژي جنبه‌ي ديگري هم دارد. ما مي‌دانيم نمايش گسترده‌ي تصاوير تعطيلات در مكان‌هاي جذاب و خانواده‌هاي كامل، نمايشي است كه به‌دقت در مورد آن انتخاب مي‌شود. اما در عمل ما نمي‌توانيم خود را با آن‌ها مقايسه نكنيم؛ مقايسه‌اي كه در نهايت به ما احساس كمبود خواهد داد و اين نارضايتي دوباره ما را به سمت اضطراب مي‌برد.

در كل مي‌توان گفت تكنولوژي علت و راه حل فعلي تمامي اشكالات زندگي ما است. رسانه‌هاي اجتماعي ما را گرد هم مي‌آورند؛ اما در همان زمان مي‌توانند موجب شوند كه از درون از هم جدا شويم. تكنولوژي موجب مي‌شود زندگي ما راحت‌تر، مشخص‌تر و سرگرم‌كننده‌تر شود؛ اما از طرف ديگر ما فرصت يادگيري نحوه‌ي مقابله با سختي‌ها، ترديدها و ناراحتي‌ها را از دست مي‌دهيم.

راه حل چيست

برنامه‌هايي براي مبارزه با اضطراب اجتماعي به‌صورت الكترونيك در دسترس قرار دارند كه به‌ گفته‌ي پژوهشگران، مؤثرند. مردم مايل به رابطه‌ي رو در رو هستند؛ لازم نيست تلفن خود را دور بيندازيد؛ بلكه فرصتي براي ارتباط رو در رو به‌وجود آوريد. علاوه بر اين با استفاده از امكانات خوبي كه تكنولوژي فراهم كرده است اطمينان حاصل كنيد كه هنوز داراي ارتباط واقعي با همنوعان خود هستيد.