براي كاهش خطر حمله قلبي و سكته چه مقدار ماهي بايد مصرف كنيم؟
بر اساس توصيهي انجمن پزشكي قلب آمريكا (AHA)، خوردن يك تا دو وعده ماهي در هفته به كاهش خطر سكته و بيماريهاي قلبي كمك ميكند. قبلا نيز در يك بيانيهي علمي AHA در سال ۲۰۰۲، در مورد مزاياي اسيدهاي چرب امگا ۳ موجود در ماهي براي سيستم قلبي-عروقي صحبت شده بود.
در دستورالعمل غذايي سالهاي ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ راهنماي رژيم غذايي آمريكاييها، خوردن حداقل دو وعده ماهي در هفته بهمنظور تأمين متوسط ۲۵۰ ميليگرم ايكوساپنتائنوئيك اسيد (EPA) و دوكوزاهگزائنوئيك اسيد(DHA) كه اسيدهاي چرب امگا ۳ موجود در غذاهاي دريايي هستند، توصيه شده است.
اين توصيهي AHA كه در ژورنال Circulation منتشر شد، در نتيجهي مطالعات مشاهدهاي به دست آمده است. در اين مطالعهي مشاهدهاي، پژوهشگران نتايج سلامتي افرادي را كه گرايش به خوردن ماهي دارند، با افرادي كه تمايل به خوردن ماهي ندارند، مقايسه ميكنند. البته نميتوان گفت اين نوع مطالعات، بينقص هستند؛ عوامل زيادي وجود دارند كه دانشمندان از آن ها بيخبرند يا قادر به ثبت آنها نيستند و طبيعتا همهي اين موارد نتايج را تحت تأثير قرار ميدهند.
براي مثال اگر افراد مصرفكنندهي ماهي به منابع بهتر يا مراقبتهاي بهداشتي بهتري دسترسي داشته باشند، نتيجه واقعي چه خواهد شد؟ همچين اگر مصرفكنندگان ماهي داراي عادات سلامتي قلب ديگري مانند ورزش يا داشتن دوستان بيشتر باشند چه ميشود؟ بنابراين يك مطالعهي مشاهدهاي ارتباطات را نشان ميدهد؛ ولي قادر به اثبات رابطهي علت و معلول نيست. پس بايد ببينيم آيا اين نتايج از طريق ديگر مطالعات براي مثال پژوهشهاي آزمايشگاهي نيز تأييد ميشود يا خير. در واقع در پژوهشهاي زيادي نقش اسيدهاي چرب امگا ۳ در ساختار و عملكرد سلولها و بافتها به تأييد رسيده است. براي مثال اين اسيدهاي چرب در غشاي سلولي قرار ميگيرند و عملكرد پروتئينهاي مختلف را در غشا تحت تأثير قرار ميدهند. آنها در كنترل التهابي كه در بدن پيش ميآيد نيز نقش دارند.
بايد بدانيد براي تأمين اين مواد لازم نيست حتما يك رژيم غذايي سرشار از ماهي داشته باشيم. طبق توصيهي AHA، مصرف فقط صد گرم ماهي كافي است؛ با اين حال بيشتر مردم همين مقدار ماهي را هم مصرف نميكنند. البته از اين انديشه متخصصين تمام ماهيها يكسان نيستند؛ برخي از ماهيها داراي اسيدهاي چرب مفيد بيشتري هستند. در جدول زير مقادير اسيدهاي چرب مفيد در برخي از انواع ماهي آمده است.
يك موضوع ديگر، نگراني در مورد سطوح بالاي جيوهاي است كه در برخي انواع ماهي مشاهده شده. سطوح بالاي جيوه روي عملكرد مغز، قلب، كليه، ريه و سيستم ايمني تأثير نامطلوب ميگذارد. سطوح جيوه در ماهيهاي بزرگ شكارچي مانند كوسه، شمشيرماهي، كاشي ماهي، ماهي خالخالي، نيزه ماهي و رافي نارنجي بالاتر است. جيوهاي كه ماهيهاي كوچك ميخورند در نهايت به ماهيهاي بزرگتري كه در بخش بالاتر زنجيره غذايي قرار دارند، ميرسد.
هم انديشي ها