شب بيداري و اختلالاتي كه در بدن ايجاد ميكند
بنا بر نتايج مطالعات دانشگاه جديد كلرادو بولدر، بيدار ماندن در طول شب و خوابيدن در مدت زمان روز، ضررهاي زيادي براي سلامت بدن بهدنبال دارد. بهطوري كه در عرض يك مدت كوتاه بر الگوي بيش از ۱۰۰ نوع پروتئين خون و همچنين ميزان آنها اختلال ايجاد ميكند؛ علاوه بر اين اثرات سوئي بر قند خون، متابوليسم انرژي و عملكرد سيستم ايمني بدن دارد. كنت رايت، نويسندهي ارشد اين مطالعه ميگويد:
افراد، مواردي مانند خستگي سفر يا شبكاري را در طول زندگي خود تجربه ميكنند. اين موارد ميتواند بهسرعت، فيزيولوژي نرمال بدن را تغيير داده و براي سلامتي زيانآور باشد.
اين مطالعه براي اولين بار به مطالعه تغييرات ميزان پروتئين در خون انسان،در طي يك دوره ۲۴ ساعته پرداخت و اثر پارامترهايي مانند تغيير خواب و زمان تغذيه را در آن اندازه گرفت؛ علاوه بر اين، پژوهشگران ۳۰ نوع پروتئين متمايز ديگر را شناسايي كردهاند كه ميزان آنها در بدن، صرف انديشه متخصصين از زمان خواب و خوردن غذا تغيير ميكند و به ساعت بيولوژيك بدن وابسته است.
اين يافتهها ميتواند راهكارهايي را در خصوص روش هاي درماني نيروي سادهان شبكار (كه حدود ۲۰ درصد از جمعيت نيروي كار جهان را تشكيل ميدهند) پيشنهاد دهد. نيروي سادهان شبكار بيش از سايرين در معرض ابتلا به بيماريهايي مانند ديابت و سرطان هستند. از اين رو، پزشكان با استناد به اين نتايج ميتوانند زمان دقيق مصرف دارو، واكسيناسيون و آزمايشهاي مورد نياز را در پيرامون ساعت بيولوژيكي بدن تعيين كنند. كريستوفر دپنر، سرپرست اين تيم مطالعاتي ميگويد:
اگر بدانيم كه تنظيم پروتئينها وابسته به زمان است، ميتوانيم زمانبندي درماني خود را با ساعت تنظيم پروتئينها در انديشه متخصصين بگيريم.
پژوهشگران در اين تحقيق، وضعيت تغذيه، خواب، قرار گرفتن در معرض نور و فعاليت ۶ مرد سالم را كه در دههي بيست زندگي خود قرار داشتند، در شرايط سختگيرانهاي كنترل كردند؛ در روزهاي اول و دوم برنامهي افراد عادي بود. سپس بهصورت تدريجي نوعي الگوي شبيهسازي شبكاري در آنها پيادهسازي شد. بهطوري كه آنها مجبور بودند هشت ساعت روز را بخوابند و تمام طول شب را بيدار مانده و بعد غذا بخورند. در اين مدت، نمونهي خون اين افراد در خصوص سطح پروتئين و الگوي آن، هر ۴ ساعت يك بار ارزيابي ميشد. از بين ۱۱۲۹ پروتئين مطالعه شده، ۱۲۹ الگوي پروتئيني در اثر شبكاري از بين رفته بود. دپنر در توضيحات خود ميگويد:
در روز دوم، علايم اختلال در بدن خود را نشان داد و مشاهده شد كه سطح بعضي از پروتئين كه در طول روز به اوج خود ميرسيدند، در شب به حداكثر سطح خود ميرسد و برعكس.
يكي از اين پروتئينها، گلوكاگون بود كه باعث ميشود كبد، قند بيشتري را وارد جريان خون كند. هنگامي كه افراد در طول شب بيدار ميماندند، نهتنها سطح پروتئينهاي آنها جابهجا ميشد بلكه مقدار آن به سطوح بالاتر افزايش پيدا ميكرد. از اين رو شبكاري بلندمدت ميتواند احتمال ابتلا به ديابت را افزايش دهد.
علاوه بر اين، شبكاري ميتواند باعث كاهش سطح فيبروبلاست شود. فيبروبلاست در مورد حيوانات نقش كالريسوز را ايفا ميكند. بنابرين وقتي برنامهي كاري فرد به شب موكول ميشود، ۱۰ درصد كالري كمتري نسبت به حالت عادي مصرف ميكند. در اين ميان، ۳۰ درصد پروتئين در يك چرخهي ۲۴ ساعته رفتار مشخصي از خود نشان ميدهند و زمان اوج ميزان اكثر آنها بين ۲ بعدازظهر تا ۹ شب است. مطالعات قبلي به مطالعه زمانبندي الگوهاي كدگذاري ژنهاي پروتئين در اندامهاي مختلف بدن پرداختهاند. دپنر گفت:
با مطالعهي وسيعتر پروتئينهاي موجود در خون ميتوان به تصوير واضحتري از آنچه در زمان واقعي اتفاق ميافتد، دست پيدا كرد.
او و همكارش رايت، خاطرنشان ميكنند كه در تمام مدت آزماش، تمام شركتكنندگان در شرايط كمنور قرار داشتند. زيرا پارامتر نور ميتوانست تاثير قدرتمندي بر نتايج بگذارد. حتي با قطع همان نور كم در زمان شب، تغييرات الگوهاي پروتئيني با سرعت بيشتري همراه بود.رايت در توضيحات خود اضافه ميكند:
البته مسئله ،تنها وجود نور در شب نيست. غذا خوردن يا خواب و بيدار شدن افراد در زمانهاي نامناسب ميتواند چنين اختلالهايي را ايجاد كند.
هم انديشي ها