عامل اصلي تاريكترين رفتارهاي انسان چيست؟
روانشناسان آن را مثلث تاريك مينامند: اشتراك بدخواهانهترين تمايلات انسان يعني جامعهستيزي، خودشيفتگي و ماكياوليسم (فرد به هر ارزشي حتي زير پا گذاشتن ارزشهاي اخلاقي به دنبال خواستهها و اهداف خود است).
اما حقيقت عميقتر و تاريكتر است. تمايلاتي مثل خودپرستي، ساديسم، كينه و موارد ديگر هم در اين دسته قرار ميگيرند. بر اساس پژوهشهاي جديد پشت اين مجموعه از رذالتها، يك هستهي مشترك و مركزي از جنبهي تاريك انسان نهفته است.
در يك مطالعه جديد روانشناسان دانماركي و آلماني اين عامل محرك مربوط به رفتارهاي تاريك را شناسايي كرده و آن را نامگذاري كردهاند. معيار تاريك شخصيتي D نام گرفته است.
مبناي چارچوب تئوري معيار D در معيار g نهفته است: معيار g ساختاري است كه توسط روانشناس انگليسي چارلز اسپيرمن در طي صد سال گذشته پيشنهاد شد، بر اساس مطالعههاي او احتمال موفقيت افرادي كه در يك تست شناختي عملكرد خوبي دارند در تستهاي ديگر هوش هم بالا است.
به بيان ديگر، ميتوان يك معيار هوش كلي را ارزيابي كرد؛ اما تمام دانشمندان قادر به كشف آن نيستند. به گفتهي اينگو زتلر از دانشگاه كپنهاگ دانمارك:
ابعاد تاريك شخصيت انسان هم يك نقطهي مشترك دارند؛ يعني مشابه هوش تمام اين ابعاد، تعريفي از تمايلات گسستهگرايي ميدهند
بر اساس تمايل گسستهگرايي شخصيت انسان در سطح يك بازيگر اجتماعي مستقل توصيف ميشود. اين تفكر بر خلاف تأثيرات خارجي مثل محيط يا فرهنگ، شخصيت انسان را وابسته به ويژگيهاي ذاتي ميداند.
زتلر و همكاران در يك مجموعه از مطالعههاي مشترك روي ۲۵۰۰ شركتكننده سؤالهايي را براي اندازهگيري۹ رفتار تاريك شخصيتي از جمله خودخواهي، ماكياوليسم، قطع رابطهي اخلاقي، خودشيفتگي، احساس محق بودن، جامعهستيزي، نفع شخصي و كينهتوزي طراحي كردند.
ريشهي تمام رفتارهاي تاريك به معيار D وابسته است
براي اين كار از شركتكنندگان درخواست شد با يك مجموعه از رفتارهاي تاريك مثل اين جملات مخالفت كنند: من خاص هستم زيرا همه در مورد من اين طور فكر ميكنند، من براي رسيدن به خواستهام هر چيزي ميگويم، پيشرفت بدون ناديده گرفتن و پرش از روي بعضي مراحل دشوار است و آسيب زدن به افراد هيجان انگيز است.
با مطالعه پاسخها يك تحليل آماري به دست آمد و بر اساس نتايج بااينكه اين رفتارهاي تاريك مجزا بودند اما تا حدودي همپوشاني داشتند و به معيار مركزي D برميگشتند كه به گونههاي مختلف در افراد خود را نشان ميدهد. زتلر ميگويد
معيار D در يك فرد مشخص ميتواند خود را به شكل خودشيفتگي، جامعهستيزي يا يكي از رفتارهاي تاريك ديگر و يا تركيبي از تمام آنها خود را نشان دهد؛ اما با دستيابي به نگاشتي از عامل مشترك اين رفتارهاي شخصيتي تاريك، ميتوان به معيار بالاي D در شخصيت يك فرد پي برد. دليل اين مسئله هم اين است كه معيار D نحوهي مشاركت يك شخص در رفتارهاي مرتبط با يك يا چند رفتار تاريك را نشان ميدهد.
ميتوانيد در اين صفحه تست D را براي خود انجام دهيد. در اين تست ميتوانيد درجهي D خود را با حل پرسشنامههاي پيشنهادي اندازهگيري كنيد.
چرا مردم ميخواهند در اين مورد بدانند؟ به عقيدهي پژوهشگرها جداي از كنجكاوي شخصي در مورد ابعاد تاريك شخصيت، اين يافتهها ميتوانند زمينهاي براي كشفيات جديد در روانشناسي و درمان بيماريها باشند و درك انسان را نسبت به رفتارهاي بدخواهانه و تاريك خود بهبود دهند. زتلر ميگويد:
ميتوان اين معيار را در نمونههايي مثل خشونت بيشازحد، قانونشكني، دروغگويي و حقهبازي در مقياس عمومي يا سازماني مشاهده كرد. اطلاعات در مورد معيار D افراد ميتواند سودمند باشد چراكه ميتوان از آن براي پيشبيني احتمال ارتكاب مجدد به جرم يا رفتار ناهنجار استفاده كرد.
هم انديشي ها