سرطان پوست: علايم، پيشگيري و درمان

سرطان پوست، رشد غيرطبيعي سلول‌هاي پوست است. اين اشكال به‌طور كلي در مناطقي از پوست كه در معرض تابش نور خورشيد قرار مي‌گيرند، رخ مي‌دهد اما گاهي هم در مناطقي از پوست بروز مي‌كند كه به‌طور معمول در معرض نور خوشيد نيست.

پوست، بزرگ‌ترين اندام بدن است و از سه لايه‌ي اصلي تشكيل شده است:

• اپيدرم: لايه‌ بسيار نازك خارجي پوست است كه همچون سدي در براي عفونت‌هاي محيطي عمل مي‌كند و مقدار آبي را كه از اين طريق از بدن تبخير مي‌شود، كنترل مي‌كند.
• درم: لايه مياني و ضخيم‌تر پوست كه حاوي فوليكول‌هاي مو و نيز اعصاب و تعداد زيادي عروق خوني و لنفي است كه در چارچوبي از كلاژن تعبيه شده‌اند.
• هيپودرم: عمقي‌ترين لايه پوست كه سرشار از چربي و كلاژن بوده و داراي عروق خوني و لنفي زيادي است.

بيشتر سرطان‌هاي پوست، از سلول‌هاي موجود در لايه اپيدرم ظاهر مي‌شوند. كراتينوسيت‌ها، سلول‌هاي اصلي موجود در اين لايه از پوست هستند. در عمق اپيدرم و در نزديكي لايه درم، اين سلول‌ها رشد كرده و فعالانه سلول‌هاي پوستي جديدي توليد مي‌كنند. اين لايه، لايه‌ي سلول‌هاي قاعده‌اي (بازال) است. اين سلول‌ها با گذشت زمان، به سمت سطح پوست مهاجرت مي‌كنند و تبديل به سلول‌هاي سنگفرشي مي‌شوند. در ميان سلول‌هاي قاعده‌اي، رنگدانه‌هاي قهوه‌اي رنگي به نام ملانين وجود دارد كه سلول‌هاي ملانوسيت را مي‌سازند. اين‌ها نزديك به سلول‌هاي ديگري كه مواد خارجي مثل باكتري‌ها يا سلول‌هاي سرطاني را از پوست برداشته و از طريق عروق لنفاوي به گره‌هاي لنفاوي مي‌رسانند (يعني سلول‌هاي لانگرهانس پوست)، قرار گرفته‌اند.

عروق لنفاوي پوست به گره‌هاي لنفاوي كشاله‌ي ران، زير بغل و گردن مي‌رسند. اين عروق مايع لنف را حمل مي‌كنند و يكي از سيستم‌هاي گردش مايع در بدن هستند. اين سيستم بخشي از دستگاه ايمني بدن محسوب مي‌شود ولي در عين حال مسيري است كه سلول‌هاي سرطاني پوست مي‌توانند از آن براي كل بدن استفاده كنند. گره‌هاي لنفاوي همون يك فيلتر عمل كرده و اين سلول‌ها را به دام مي‌اندازند. تكثير اين سلول‌ها در گره‌هاي لنفاوي موجب بزرگ شدن گره‌هاي لنفاوي مي‌شود.

دو نوع از سرطان پوست بر اساس نوع سلول‌هاي درگير عبارت‌اند از:

اين نوع سرطان پوست شامل سرطان سلول‌هاي قاعده‌اي (BCC) و سرطان سلول‌هاي سنگفرشي (SCC) پوست مي‌شود. اين‌ها رايج‌ترين فرم سرطان پوست هستند. احتمال رشد اين‌ها در مناطقي از بدن كه بيشتر در معرض نور خورشيد قرار مي‌گيرد، يعني سر و گردن بيشتر است. در اين فرم از سرطان پوست، احتمال انتشار سلول‌هاي سرطاني و مرگ بيمار نسبت به انواع ديگر كمتر است ولي اگر تحت درمان قرار نگيرد، ممكن است رشد كرده و در قسمت‌هاي ديگر بدن منتشر شود.

سرطان سلول‌هاي سنگفرشي: اين نوع از سرطان در لايه‌ي خارجي پوست اتفاق مي‌افتد و معمولا نسبت به سرطان سلول‌هاي قاعده‌اي تهاجمي‌تر است. اين بيماري ممكن است به صورت ضايعات قرمز و پوسته پوسته مانند روي پوست بروز كند.

سرطان سلول‌هاي سنگفرشي پوست

سرطان سلول‌هاي قاعده‌اي: شايع‌ترين فرم سرطان پوست، سرطان سلول‌هاي قاعده‌اي است كه ۹۰ درصد كل موارد سرطان پوست را در بر مي‌گيرد. اين‌ها توده‌هايي با رشد آهسته هستند كه اغلب در نواحي سر و گردن ظاهر مي‌شوند.

سرطان سلول‌هاي قاعده‌اي پوست

دسته‌ي دوم از انواع سرطان‌هاي پوست، ملانوم است. اين نوع سرطان مربوط به ملانوسيت‌ها است. خال‌هاي خوش‌خيم ايجاد شده توسط ملانوسيت‌ها مي‌توانند سرطاني شوند. اين خال‌ها مي‌توانند در هر جايي از بدن تشكيل شوند، اما احتمال رشد آن‌ها روي ناحيه‌ي سينه و پشت بيشتر است. در زنان احتمال تشكيل اين خال‌ها روي پاها بيشتر است. در صورت تشخيص و درمان سريع، اكثر ملانوم‌ها قابل درمان هستند. اگر درماني صورت نگيرد، آن‌ها مي‌توانند در مناطق ديگر بدن پراكنده شوند و درمان آن‌ها دشوارتر مي‌شود. احتمال انتشار اين نوع سرطان پوست نسبت به سرطان سلول‌هاي قاعده‌اي و سرطان سلول‌هاي سنگفرشي بيشتر است. اين نوع از سرطان پوست فراواني كمتري دارد اما خطرناك‌ترين نوع سرطان پوست به شمار مي‌رود. در واقع ملانوم تنها يك درصد از سرطان‌هاي پوست را شامل مي‌شود اما بخش عمده‌اي از مرگ‌هاي مرتبط با سرطان پوست در هر سال مربوط به اين بيماري است.

سرطان ملانوم

انواعي از ضايعات پوستي هستند كه زيرمجموعه‌ي سرطان پوست محسوب مي‌شوند. همه‌ي اين‌ها سرطان پوست نيستند ولي مي‌توانند سرطاني شوند. يكي از اين موارد كراتوز اكتينيك است: اين ضايعات قرمز يا صورتي روي پوست سرطاني نيستند ولي به‌عنوان يك حالت پيش‌سرطاني در انديشه متخصصين گرفته مي‌شوند. اگر تحت درمان قرار نگيرد، تبديل به سرطان سلول‌هاي سنگفرشي مي‌شود.

كراتوز اكتينيك يك حالت پيش‌سرطاني است كه اگر تحت درمان قرار نگيرد، تبديل به سرطان سلول‌هاي سنگفرشي مي‌شود

تمام سرطان‌هاي پوست يكسان نيستند و ممكن است باعث بروز علايم مختلفي شوند. با اين حال تغييرات غيرطبيعي در پوست مي‌تواند يك علامت هشدار دهنده براي انواع مختلف سرطان پوست باشد. آگاهي نسبت به وضعيت پوست مي‌تواند به تشخيص سريع‌تر بيماري كمك كند.

• ضايعات پوستي: يك خال جديد، رشد غيرطبيعي، برآمدگي، زخم، وصله‌هاي پوستي يا لكه‌هاي تيره‌اي كه ظاهر شده و از بين نمي‌روند.
• عدم تقارن: دو طرف ضايعات پوستي يا خال‌ها يكسان نيستند.
• لبه‌ها: كناره‌هاي ضايعات پوستي حالت ريش‌ريش داشته و لبه‌ها با هم برابر نيستند.
• رنگ: لكه داراي رنگي غيرمعمولي مانند سفيد، سياه، آبي يا قرمز است.
• قطر: ضخامت لكه بيش از نيم سانتي‌متر است.
• تغيير كردن: تغيير قابل مشاهده در اندازه، رنگ يا شكل خال.

خال‌ها و ضايعات پوستي كه مي‌توانند مربوط به سرطان پوست باشند، اغلب شبيه خال‌ها و لكه‌هاي پوستي هستند كه اصلا سرطاني نيستند بنابراين براي تشخيص بايد حتما به پزشك مراجعه كرد.

علت ملانوم آشكار نيست. بيشتر خال‌ها تبديل به ملانوم نمي‌شوند و پژوهشگران در مورد اينكه چرا در برخي موارد اين اتفاق مي‌افتد و آن‌ها سرطاني مي‌شوند، مطمئن نيستند. همچون سرطان‌هاي سلول‌هاي قاعده‌اي و سرطان سلول‌هاي سنگفرشي، ملانوم ممكن است در اثر تابش امواج فرابنفش ايجاد شود. با اين حال ملانوم مي‌تواند در بخش‌هايي از بدن كه معمولا در معرض نور خورشيد قرار نمي‌گيرند، نيز ايجاد شود.

خال‌هاي گوشتي معمولا بي‌ضرر هستند و به‌ندرت تبديل به سرطان پوست مي‌شوند. اگر يك خال سرطاني شود، تبديل به ملانوم مي‌شود. يك مرحله پيش‌سرطاني وجود دارد كه خال ديسپلاستيك ناميده مي‌شود كه در آن وضعيت خال ديگر داراي حالت طبيعي نيست. نشانه‌ي اوليه ملانوم، تغيير در يك خال است: نامتقارني، لبه‌هاي غيرعادي، تغييرات رنگ، افزايش قطر يا ديگر مراحل تغيير در وضعيت مي‌تواند نشان‌دهنده‌ي اين باشد كه آن خال به ملانوم تبديل شده است. خال‌ها هرگز تبديل به سرطان سلول‌هاي قاعده‌اي يا سرطان سلول‌هاي سنگفرشي نمي‌شوند. در شكل زير خال‌ نرمال (رديف بالا) در مقايسه با خال‌ سرطاني (رديف پايين) نشان داده شده است.

اگر فردي متوجه لكه‌ها و توده‌هاي مشكوكي روي پوست خود شد يا اگر تغييري در لكه‌هايي كه قبلا وجود داشته است، مشاهده كرد بايد به پزشك مراجعه كند. پزشك متخصص شكل، اندازه، رنگ و بافت منطقه‌ي مشكوك روي پوست را مورد مطالعه قرار مي‌دهد و اگر مشكوك به سرطاني بودن منطقه شد، ممكن است يك بيوپسي (نمونه‌برداري از بافت) انجام دهد. در جريان اين روش ساده و ايمن، نمونه‌اي از بافت مشكوك جدا شده و مورد مطالعه قرار مي‌گيرد. با اين مطالعه مشخص مي‌شود كه آيا فرد سرطان پوست دارد يا نه. اگر بيماري سرطان پوست در فردي تشخيص داده شد، ممكن است نياز به انجام آزمايش‌هاي ديگري به‌منظور تعيين ميزان پيشرفت بيماري باشد. برنامه‌ي درماني بيمار به نوع، مرحله‌ي بيماري و عوامل ديگري بستگي دارد.

غربالگري سرطان پوست كه توسط متخصص پوست انجام مي‌شود، روشي سريع و آسان است. از بيمار خواسته مي‌شود كه لباس‌هاي خود را در آورد و پزشك تمام قسمت‌هاي پوست او را به دنبال لكه‌ها و خال‌هاي غيرمعمول مورد جستجو قرار مي‌دهد. تشخيص سريع بهترين راه براي اطمينان از موفقيت درمان سرطان پوست است. بر خلاف ديگر اندام‌ها، پوست هميشه در معرض ديد فرد است، پس هر فردي مي‌تواند تغييرات غيرمعمول يا تغيير در وضعيت پوست خود را مشاهده كند.

براي تعيين مرحله يا شدت سرطان پوست، پزشك به اندازه‌ي تومور، وضعيت آن از لحاظ گره‌هاي لنفاوي و ديگر قسمت‌هاي بدن توجه مي‌كند. سرطان‌هاي پوست از لحاظ مرحله‌ي پيشرفت در دو گروه اصلي جاي مي‌گيرند: سرطان پوست غير‌ملانوم و  سرطان پوست ملانوم.

سرطان‌هاي پوست غيرملانوم شامل سرطان‌هاي سلول‌هاي قاعده‌اي و سنگفرشي مي‌شود كه داراي مراحل زير هستند:

• مرحله صفر: سلول‌هاي غيرطبيعي فراتر از محدوده‌ي لايه‌ي خارجي پوست يعني اپيدرم منتشر نشده‌اند.
• مرحله يك: سرطان ممكن است به لايه‌ي بعدي پوست يعني درم نيز رسيده باشد ولي ضخامت آن بيش از دو سانتي‌متر نيست.
• مرحله دو: در اين مرحله تومور داراي اندازه‌اي بيش از دو سانتي‌متر است ولي هنوز به محدوده‌هاي اطراف يا گره‌هاي لنفاوي نرسيده است.
• مرحله سه: سرطان از محل اوليه به بافت يا استخوان مجاور پراكنده شده است و اندازه‌ي آن بيش از سه سانتي‌متر است.
• مرحله چهار: سرطان در مناطق دورتري نسبت به تومور اوليه منتشر شده و وارد گره‌هاي لنفاوي و استخوان و بافت شده است. اندازه‌ي تومور بيش از سه سانتي‌متر است.

ملانوم شامل مراحل زير است:

• مرحله صفر: اين نوع غيرتهاجمي از سرطان پوست، هنوز به بخش زيرين اپيدرم نفوذ نكرده است.
• مرحله يك: سرطان ممكن است به دومين لايه‌ي پوست يعني درم نفوذ كرده باشد ولي اندازه‌ي آن كوچك است.
• مرحله دو: سرطان فراتر از محدوده‌ي تومور اوليه منتشر نشده است ولي اندازه‌ي بزرگ‌تر و ضخامت بيشتري دارد و ممكن است علايم و نشانه‌هاي ديگري نظير خونريزي يا پوسته‌پوسته شدن نيز ديده شود.
• مرحله سه: سرطان انتشار پيدا كرده و وارد گره‌هاي لنفاوي يا بافت و پوست مجاور شده است.
• مرحله چهار: پيشرفته‌ترين شكل ملانوم است. در مرحله‌ي چهار، سرطان خارج از محدوده‌ي تومور اوليه پراكنده شده است و در گره‌هاي لنفاوي، اندام‌ها يا بافت‌هايي كه دور از محل اوليه سرطان هستند، ديده مي‌شود.

اگر سرطان پس از درمان مجددا برگردد، سرطان پوست عود‌كننده ناميده مي‌شود. احتمال بازگشت سرطان در هر فردي كه سرطان پوست او تشخيص داده شده و تحت درمان قرار گرفته است، وجود دارد، بنابراين لازم است كه حتما مطالعه‌هايي در اين زمينه روي اين بيماران انجام شود.

روش درمان اين بيماري بستگي به عوامل مختلفي مانند اندازه، موقعيت، نوع و مرحله‌ي پيشرفت بيماري دارد. بعد از در انديشه متخصصين گرفتن اين عوامل، گروه پزشكي ممكن است يك يا چند مورد از درمان‌هاي زير را پيشنهاد كند:

جراحي ميكروگرافي ماز: منطقه‌ي مورد انديشه متخصصين به‌طور موضعي بي‌حس شده و جراح تومور را به همراه كمي از بافت سالم اطراف بر مي‌دارد. بافت سريعا زير ميكروسكوپ مطالعه شده و مناطقي كه هنوز داراي بقاياي ميكروسكوپي تومور باشند، برداشته و دوباره مورد مطالعه قرار مي‌گيرند تا وقتي كه اثري از سلول‌هاي مربوط به تومور مشاهده نشود (شكل زير). اين گزينه‌ي درماني پيچيده‌ و پرهزينه، روش انتخابي درمان در مواردي است كه حفظ بافت‌هاي سالم اطراف تومور حياتي باشد، همچنين در وضعيتي كه مرزهاي تومور به خوبي مشخص نباشند و نيز در مورد تومورهايي كه قبلا درمان شده ولي دوباره عود كرده‌اند.

تخريب تومور بوسيله‌ي كورتاژ و سوزاندن با الكتريسيته (EDC) : منطقه‌ي تومور با استفاده از يك بي‌حس‌كننده‌ي موضعي بي‌حس شده و به‌طور مكرر با استفاده از تيغه‌اي تيز خراشيده مي‌شود و سپس لبه‌هاي زخم با استفاده از يك سوزن الكتريكي (الكترود) سوزانده مي‌شود. مزيت اين روش آن است كه اين روش سريع، آسان و نسبتا ارزان است. اشكال اين روش هم اين است كه معمولا جاي زخم ناخوشايند است و احتمال بازگشت نيز ۱۵ درصد است.

در روش EDC، ابتدا محل آلودگي با استفاده از تيغه‌اي تيز به‌طور مكرر خراشيده مي‌شود تا بافت‌هاي غيرطبيعي برداشته شوند

لبه‌هاي زخم با استفاده از يك سوزن الكتريكي سوزانده مي‌شوند تا بقاياي سلول‌هاي سرطاني نيز از بين بروند

برداشت تومور با جراحي: ابتداد منطقه‌ي تومور با استفاده از يك بي‌حس كننده‌ي موضعي بي‌حس مي‌شود. بخش توپ مانندي از پوست كه شامل تومور نيز مي‌شود، از پوست جدا مي‌شود و سپس لبه‌هاي زخم بخيه زده مي‌شود. در مورد تومورهاي بزرگ، براي بستن محل زخم ممكن است نياز به پيوند پوست باشد. مزيت اين شيوه از درمان اين است كه نرخ موفقيت آن بيش از ۹۰ درصد است و پزشك جراح مي‌تواند هم‌زمان مطالعه كند كه آيا تمام تومور برداشته شده است يا نه. زخمي هم كه به اين طريق ايجاد مي‌شود نسبت به زخم حاصل از روش EDC بهتر است اما داراي پيچيدگي و هزينه‌ي بيشتر است.

دارو درماني: در مورد سرطان سلول‌هاي قاعده‌اي سطحي از برخي كرم‌ها، ژل‌ها و محلول‌هايي نظير ايمي‌كيمود (آلدارا) مي‌توان استفاده كرد. نحوه‌ي عمل اين داروها، تحريك سيستم ايمني بيمار در جهت توليد اينترفرون است. اينترفرون‌ها پروتئين‌هايي هستند كه به سلول‌هاي سرطاني حمله مي‌كنند. از ديگر داروهاي مؤثر در اين زمينه فلوروراسيل (5-FU) است كه يك داروي شيمي‌درماني است. در برخي از بيماران هيچ‌گونه عوارض جانبي ناشي اين درمان‌هاي موضعي مشاهده نمي‌شود اما برخي ممكن است دچار قرمزي، التهاب، و سوزش پوست شوند. يكي از معايب داروهاي موضعي اين است كه چون بافتي براي مطالعه در دسترس نيست، نمي‌توان مشخص كرد كه آيا تومور كاملا حذف شده است يا نه.

سرما درماني (كرايوتراپي): در اين روش با استفاده از نيتروژن مايع بافت منجمد و تخريب مي‌شود. پزشك نيتروژن مايع را روي منطقه‌ي آلوده و بخشي از مناطق اطراف آن اسپري مي‌كند. اين امر موجب بروز حس سوزش يا نيش خوردن در فرد مي‌شود كه طي چند دقيقه ناپديد مي‌شود. نيتروژن مايع سلول‌هاي غير‌طبيعي را منجمد كرده و مي‌كشد و زخمي ايجاد مي‌شود كه براي چند روز قرمز خواهد بود و ممكن است تاول زده و آبكي شود. اين منطقه ممكن است براي چند روز متورم باشد و در برخي موارد نياز است كه اين كار تكرار شود. پوسته‌اي روي زخم ايجاد خواهد شد و بافت‌هاي مرده بسته به اندازه‌ي منطقه‌ي تحت درمان، طي يك تا چهار هفته خواهند افتاد. پس از آن سلول‌هاي سالم پوست رشد كرده و ممكن است جاي يك زخم بر جاي بماند. بهبود ممكن است چند هفته زمان ببرد و پوست بهبود يافته احتمالا نسبت به مناطق اطراف كمرنگ‌تر خواهد بود.

در روش سرمادرماني از نيتروژن مايع براي انجماد و تخريب بافت استفاده مي‌شود

فتوديناميك درماني (PDT): در اين روش از درمان، از يك دارو و نوع خاصي از نور استفاده مي‌شود. دارو يك ماده‌ي شيميايي است كه پوست را در برابر نور حساس مي‌كند. به اين دارو عامل حساس‌كننده به نور گفته مي‌شود. نور مي‌تواند ليذر يا نوع ديگري از نور باشد. دارو را مي‌توان به شكل يك كرم روي پوست استعمال كرد يا اينكه از طريق تزريق وارد جريان خون مي‌شود. با جذب دارو، سلول‌ها در برابر نور حساس مي‌شوند. آنگاه پزشك نور را روي منطقه‌ي مورد انديشه متخصصين مي‌تاباند و موجب تخريب سلول‌هاي سرطاني مي‌شود.

براي كاهش خطر ابتلا به سرطان پوست، بايد از مواجهه‌ي طولاني‌مدت با نور خورشيد و ديگر منابع تابش‌هاي فرابنفش اجتناب كرد. براي مثال:

اين موضوع نيز مهم است كه به‌طور منظم پوست خود را مطالعه كنيد تا اگر ضايعاتي در پوست ايجاد شده باشد يا لكه‌ها و خال‌هاي قبلي دچار تغيير شده باشند، مشخص شود.

عوامل خاصي موجب افزايش خطر ابتلا به سرطان پوست مي‌شوند. براي مثال يك فرد احتمال بيشتري دارد كه مبتلا به سرطان پوست شود در صورتي كه:

• داراي سابقه‌ي خانوادگي سرطان پوست باشد.
• در معرض مواد خاصي نظير تركيبات آرسنيك، راديوم، قير و كروئوزت قرار داشته باشد.
• در معرض اشعه قرار گرفته باشد مثلا طي درمان‌هاي خاصي براي اكنه و اگزما.
• در معرض تابش بيش از اندازه‌ي نور خورشيد، لامپ‌هاي برنزه كننده و ديگر عوامل مشابه قرار داشته باشد.
• در مناطق آب‌و‌هوايي آفتابي، گرم يا ارتفاعات بالا زندگي كند.
• به‌طور دائم مشغول به كاري در فضاي بيرون باشد.
• سابقه‌ي سوختگي شديد داشته باشد.
• خال‌هاي متعدد بزرگ و غير عادي داشته باشد.
• پوست رنگ پريده و كك مكي داشته باشد.
• پوستي داشته باشد كه به آساني دچار آفتاب سوختگي مي‌شود.
• موهاي بلوند يا قرمز طبيعي داشته باشد.
• چشم‌هاي آبي يا سبز داشته باشد.
• ضايعات پوستي پيش‌سرطاني داشته باشد.
• سيستم ايمني ضعيفي داشته باشد مثلا مبتلا به عفونت HIV باشد.
• سابقه‌ي پيوند اعضا و مصرف داروهاي سركوب‌كننده‌ي سيستم ايمني داشته باشد.

استفاده از عينك‌هاي آفتابي كه داراي حفاظت ۱۰۰ درصد در برابر UVB و UVA باشند، براي پيشگيري از ابتلا به سرطان پوست توصيه مي‌شوند

اگر سرطان پوست در فردي تشخيص داده شد ممكن است گروهي از پزشكان براي جنبه‌هاي مختلف اين وضعيت به بيمار كمك كنند. براي مثال:

• متخصص پوست كه بيماري‌هاي پوستي را درمان مي‌كند.
• متخصص جراحي سرطان كه سرطان را از طريق جراحي درمان مي‌كند.
• متخصص پرتودرماني كه سرطان را با استفاده از پرتودرماني درمان مي‌كند.
• متخصص درمان دارويي سرطان كه سرطان را با استفاده از درمان‌هاي دارويي هدفمند، ايمني‌درماني، شيمي‌درماني يا ديگر داروها درمان مي‌كند.

عوارض جانبي سرطان پوست شامل موارد زير مي‌شوند:

• عود بيماري يعني برگشت سرطان پس از درمان
• عود موضعي يعني سرايت سرطان به بافت‌هاي مجاور
• پيشرفت سرطان كه در آن سلول‌هاي سرطاني در ماهيچه‌ها، اعصاب يا ديگر اندام‌هاي بدن منتشر مي‌شوند.

اگر فردي مبتلا به سرطان پوست باشد در خطر بالايي است كه اين بيماري دوباره در قسمت ديگري از بدن او ظاهر شود.

از آن جايي كه بيشتر انواع سرطان‌هاي پوست ناشي از مواجهه با نور فرابنفش هستند، به‌طور كلي سرطان‌هاي پوست توارثي محسوب نمي‌شوند. اما اين واقعيت كه سرطان پوست در ميان مردمي كه داراي رنگدانه‌هاي پوستي كمتري هستند، شيوع بيشتري دارد و صفت رنگ پوست يك صفت توارث‌پذير است، پس مي‌توان گفت نقش ژنتيك مهم است. چندين سندرم ژنتيكي كمياب وجود دارند كه منجر به افزايش فراواني موارد سرطان پوست در ميان مبتلايان به اين سندرم‌ها مي‌شوند. نوعي از ملانوم ارثي وجود دارد كه سندرم FAM-M ناميده مي‌شود و در اثر بروز جهش‌ در ژن CDKN2A كه روي كرومواخبار تخصصي شماره‌ي ۹ قرار گرفته است، اتفاق مي‌افتد. اين جهش را جهش p16 نيز مي‌نامند.

به‌طور كلي پيش‌آگهي براي سرطان پوست نوع غيرملانوم عالي است. سرطان سلول‌هاي قاعده‌اي و سرطان سلول‌هاي سنگفرشي هر دو به خوبي قابل درمان هستند. تقريبا هيچ مرگي در اثر سرطان سلول‌هاي قاعده‌اي اتفاق نمي‌افتد و به‌ندرت در مورد سرطان سلول‌هاي سنگفرشي ممكن است مرگ‌و‌ميري پيش بيايد كه آن هم عمدتا در افرادي است كه دچار سركوبي سيستم ايمني هستند. بسته به روش درمان و موقعيت و نوع سرطان پوست، احتمال عود يك سرطان پوست درمان شده در روش جراحي ماز ۲-۱ درصد و در روش سوزاندن الكتريكي و كورتاژ چيزي در حدود ۱۵-۱۰ درصد است. تشخيص سريع سرطان‌هاي پوست مي‌تواند منجر به نتايج درمان بهتري شود.

آمارها نشان‌دهنده‌ي شواهد محكمي هستند كه آشاميدن آب آلوده به تركيبات آرسنيك، خطر ابتلا به سرطان پوست را افزايش مي‌دهد. آلودگي آرسنيكي در آب‌هاي زيرزميني شايع است و آلودگي آرسنيكي آب آشاميدني در برخي از مناطق قابل توجه است. حداقل ۱۴۰ ميليون نفر در ۵۰ كشور جهان در حال مصرف آب آشاميدني هستند كه غلظت تركيبات آرسنيكي آن بيش از حد تعيين شده (۱۰ ميكروگرم در ليتر) است. آرسنيك يكي از تركيبات طبيعي پوسته‌ي زمين است و به‌طور گسترده‌اي در هوا، آب و زمين وجود دارد. اين ماده در شكل غيرآلي خود بسيار سمي است. مردم از طريق مصرف آب آلوده، استفاده از آب آلوده براي آماده كردن غذا و آبياري محصولات كشاورزي، فعاليت‌هاي صنعتي، خوردن غذاي آلوده و مصرف تنباكو در معرض سطوح بالايي از آرسنيك غيرآلي قرار مي‌گيرند. مواجهه‌ي طولاني‌مدت در معرض آرسنيك غيرآلي عمدتا از طريق مصرف آب و غذاي آلوده مي‌تواند منجر به بروز مسموميت مزمن با آرسنيك شود. ضايعات پوستي و سرطان پوست از اثرات نامطلوب و مشخص اين ماده هستند. در ايران پژوهش‌هاي معدودي در زمينه‌ي ميزان آلودگي آرسنيكي آب‌هاي آشاميدني در مناطق مختلف انجام شده است. در مطالعه‌اي كه در سال ۲۰۱۷ در شهر اردبيل انجام شد، مشخص شد كه غلظت آرسنيك در آب آشاميدني اين منطقه بالاتر از حد استاندارد است (داراي ميانگين ۱۵ ميكروگرم در ليتر). در مطالعه‌ي مشابهي در شهرستان كاشمر نيز وجود غلظت بالاي تركيبات آرسنيكي در آب آشاميدني تأييد شد.

ضايعات پوستي و سرطان پوست از مشخصه‌هاي اصلي آلودگي‌هاي آرسنيكي هستند

داشتن قد بلندتر در زمان بلوغ نيز خطر ابتلا به ملانوم بدخيم را افزايش مي‌دهد. مكمل بتاكاروتن داراي تأثير خاصي روي افزايش خطر ابتلا به سرطان پوست غيرملانوم نيست. نوشيدن قهوه ممكن است موجب كاهش خطر ملانوم بدخيم در زنان شود و ممكن است خطر ابتلا به سرطان سلول‌هاي قاعده‌‌اي را در مردان و زنان كاهش دهد. شواهدي هم وجود دارد كه مصرف نوشيدني‌هاي الكلي ممكن است خطر ابتلا به ملانوم بدخيم و سرطان سلول‌هاي قاعده‌اي را افزايش دهد.

به‌طور كلي سرطان پوست نوع ملانوم، ۱۵امين سرطان شايع در ميان مردان و زنان است. شيوع هر دو فرم سرطان پوست ملانوم و غيرملانوم طي دهه‌هاي اخير افزايش داشته است. در حال حاضر حدود ۲ تا ۳ مليلون سرطان پوست غير ملانوم و ۱۳۲ هزار مورد سرطان پوست ملانوم هر ساله در كل جهان اتفاق مي‌افتد. از هر سه سرطان تشخيص داده شده يكي از نوع سرطان پوست است و از هر پنج آمريكايي يك فرد در زندگي خود دچار سرطان پوست مي‌شوند. در سال ۲۰۱۸ تعداد ۳۰۰ هزار مورد جديد از اين سرطان تشخيص داده شده است. استراليا، نيوزلند، نروژ، دانمارك و هلند در بين كشورهاي مختلف جهان در رتبه‌هاي اول شيوع اين بيماري قرار دارند.

با روند تخريب لايه‌ي ازن، اتمسفر اين لايه‌ي محافظ خود را از دست مي‌دهد و تابش‌هاي فرابنفش بيشتري به سطح زمين مي‌رسند. برآورد شده ‌است كه يك كاهش ده درصدي در لايه‌ي ازن منجر به بروز ۳۰۰ هزار مورد سرطان پوست غيرملانوم و ۴۵۰۰ مورد سرطان پوست ملانوم خواهد شد. شيوع جهاني ملانوم در حال افزايش است، اگرچه به انديشه متخصصين مي‌رسد كه عوامل اصلي مستعد كننده به توسعه‌ي ملانوم مرتبط با مواجهه‌ي تفريحي با نور خورشيد و داشتن سابقه‌ي آفتاب سوختگي است. مسئوليت اين عوامل با خود افراد است.

سرطان پوست شايع‌ترين سرطان در ايران است. نتايج يك مطالعه نشان داد كه در فاصله سال‌هاي ۲۰۱۰-۲۰۰۶، تعداد ۱۴۴۸ مورد مرگ ناشي از اين بيماري در ايران اتفاق افتاده است. بر اساس آخرين آمار منتشر شده از سوي سازمان جهاني بهداشت، در سال ۲۰۱۷، مرگ‌هاي ناشي از سرطان پوست در ايران ۴۰۵ مورد بود. ايران از اين لحاظ در رتبه‌ي ۱۴۳ جهان قرار دارد. بر اساس نتايج يك مطالعه كه در سال ۲۰۱۵ منتشر شده است، شيوع سرطان پوست در ايران در حال افزايش بوده و فراواني اين بيماري در ميان مردان بيش از زنان است و استان‌هاي سمنان، اصفهان و همدان از اين لحاظ در مقام‌هاي نخست هستند (از انديشه متخصصين ميزان شيوع در مردان). بيشترين شيوع اين سرطان در ميان زنان استان‌هاي سمنان، يزد و اصفهان بوده است. كمترين ميزان در مردان استان‌هاي سيستان‌و‌بلوچستان و زنان استان هرمزگان مشاهده شده است.