سيستم بويايي و چشايي با يكديگر در ارتباط هستند
دانشمندان مركز مانل گزارش كردند دريافتكنندههاي بويايي، يعني حسگرهايي كه رايحهها را در بيني تشخيص ميدهند، در سلولهاي چشايي زبان نيز يافت ميشوند. يافتهها نشان ميدهند همانگونه كه دانشمندان قبلا انتظار داشتند، برهمكنشهاي ميان رايحه و مزه كه دو ويژگي اساسي غذا هستند، ابتدا در مغز شكل نميگيرند. اين برهمكنشها از زبان آغاز ميشوند.
مهمت هاكان ازدنر، زيستشناس سلولي در مركز مانل و نويسندهي ارشد اين پژوهش گفت:
پژوهش ما به فهم اين موضوع كمك ميكند كه چگونه مولكولهاي رايحههاي مختلف مزهها را تنظيم ميكنند. همچنين، اين پژوهش به پيشرفت تصحيحكنندههاي طعم كمك ميكند. اين تصحيحكنندهها ميزان نمك و شكر و چربي اضافهي غذاها را طبق رژيم استاندارد افراد ديابتي و افراد چاق تنظيم ميكند.
درحاليكه بيشتر مردم فكر ميكنند طعم با چشيدن تشخيص داده ميشود، طعم ويژهي اكثر غذاها و نوشيدنيها با بوكردن تشخيص داده ميشود نه با چشيدن. منظور از چشايي، حسي است كه با آن ميتوان طعم مولكولهاي شيرين، شور، ترش و تلخ را روي زبان احساس كرد و بهعنوان نگهبان دهان براي جلوگيري از خوردن زهر و هرگونه مادهي سمّي بهكار ميرود. بوي هر مادهي غذايي ميتواند اطلاعات جزئي از كيفيت طعم غذا دراختيار ما قرار ميدهد. براي مثال، با استفاده از تشخيص بو ميتوان موز را از شيرينبيان يا گيلاس متمايز كرد. مغز از بويايي و چشايي و ديگر حواس استفاده و آنها را با يكديگر تركيب ميكند و تركيب چندحسي طعم را ميسازد.
تابهحال، بويايي و چشايي بهعنوان دو سيستم حسي مستقل شناخته ميشدند و بو و مزه باهم تركيب نميشدند تا اينكه اطلاعات هركدام به مغز برسد و بهصورت نسبي سنجيده شود. ازدنر درست موقعي پيگير درستي يا نادرستي اين باور شد كه پسر ۱۲ سالهي او دربارهي طريقهي بوكشيدن مارها با زبانشان از او سؤال كرد.
پژوهش ازدنر و همكارانش قبل از مجلهاي علمي، در اينترنت منتشر شد. ازدنر و همكارانش در اين پژوهش، از روشهاي پيشرفتهاي براي زنده نگهداشتن سلولهاي چشايي انسان در محيط كشت سلولي استفاده كردند. زمانيكه اين پژوهشگران با استفاده از روشهاي ژنتيكي و زيستشيميايي درحالكاوش سلولهاي چشايي در محيط كشت بودند، متوجهشدند سلولهاي چشايي از تعداد زيادي مولكول دريافتكنندهي بو برخوردار هستند.
در مرحلهي بعدي، آنها از روش تصويربرداري كلسيومي استفاده كردند تا نشان دهند سلولهاي چشايي كشتشده، واكنشي مشابه سلولهاي بويايي به مولكولهاي عطر نشان ميدهند.
يافتههاي اين پژوهش، اولين تعريف از نحوهي كار دريافتكنندههاي بو در سلولهاي چشايي را ارائه ميدهد. دريافتكنندههاي بو با سلولهاي چشايي روي زبان برهمكنش و بدينترتيب در سيستم چشايي ايفاي نقش ميكنند. آزمايشهاي ديگر انجامشده در مانل نشان دادهاند سلولهاي تشخيصدهندهي هر طعم، دريافتكنندههاي بو و مزه دارند. اين نتيجه از پژوهش جديد حمايت ميكند و تأييدي بر آن است.
ازدنر گفت:
وجود همزمان دريافتكنندههاي بو و مزه در هر سلول، موقعيتهاي تازهاي براي مطالعهي برهمكنش ميان بو و مزه روي زبان براي ما فراهم ميكند.
يافتههاي تازه، علاوهبراينكه ديد بهتري دربارهي سازوكار بويايي و چشايي و برهمكنش بو و مزه براي ما فراهم ميكند، ابزاري براي فهم بهتر چگونگي تشخيص بو به ما ميدهد. دانشمندان هنوز نميدانند چه مولكولهايي دامنهي گستردهي تشخيص بوي انسان را فعال ميكند. دامنهي اين تشخيص بو به ۴۰۰ نوع دريافتكنندهي بويايي ميرسد. ازآنجاكه سلولهاي چشايي كشتشده توانايي دريافت بو هم دارند، ميتوان از آنها براي فهميدن اين موضوع استفاده كرد كه چه مولكولهايي دريافتكنندههاي بويايي انسان را محدود كردهاند.
درادامه، دانشمندان قصد دارند بفهمند دريافتكنندههاي بويايي در سلولهاي چشايي خاصي مانند سلولهاي تشخيص شيريني يا شوري قرار دارند يا خير. پژوهشهاي ديگر نيز تلاش ميكنند تا بيان كنند مولكولهاي عطر سلولهاي دريافتكنندهي مزه را تصحيح ميكنند و درنهايت، بهسراغ سلولهاي انسان خواهند رفت و اين موضوع را در سلولهاي انسان مطالعه خواهند كرد.
هم انديشي ها