موفقيت نخستين مرحله از آزمايش‌هاي انساني واكسن سرطان روده بزرگ
نتايج مرحله‌ي اول آزمايش‌هاي انساني درباره‌ي واكسن منحصر‌به‌فرد سرطان روده‌ي بزرگ (سرطان كولوركتال) اميدواركننده بوده است. مطالعه‌اي كه به‌تازگي منتشر شده، نشان مي‌دهد نتايج مرحله‌ي اول آزمايش حاكي از آن است كه اين واكسن بي‌خطر است و موجب تحريك فعاليت سيستم ايمني بدن مي‌شود. بدين‌ترتيب، راه براي انجام آزمايش‌هاي انساني بزرگ‌تر هموار شده است.
سرطان روده‌ي بزرگ دومين سرطان كشنده در جهان است كه نه‌تنها تشخيص زودهنگام اين نوع سرطان دشوار است؛ بلكه بسياري از درمان‌هاي فعلي تأثيرات محدودي بر بيماري مي‌گذارند. تقريبا نيمي از افرادي كه عمل روده‌برداري مي‌شوند، به‌علت عود سرطان زنده نمي‌مانند. اكنون واكسن جديدي براي تحريك سيستم ايمني بيمار براي حمله و تخريب اين نوع سرطان طراحي شده است.
روش ايمني‌درماني معمولا با يادگيري سيستم ايمني براي تشخيص عامل خارجي عمل مي‌كند؛ بنابراين، سيستم ايمني آماده مي‌شود كه وقتي در بدن با آن عامل رو‌به‌رو شد، آن را شناسايي كند و از بين ببرد. ازاين‌لحاظ، هدف قراردادن سلول‌هاي تومور دشوار است؛ زيرا آن‌ها شبيه سلول‌هاي سالم به‌انديشه متخصصين مي‌رسند.
موفقيت بزرگي كه الهام‌بخش طراحي اين واكسن خاص بود، كشف اين موضوع بود كه تقريبا در تمام سرطان‌هاي روده‌ي بزرگ، ملكولي به‌نام GUCY2C بيان مي‌شود. اگرچه به‌طورطبيعي اين ملكول خاص در سلول‌هاي سالم اپيتليال روده نيز يافت مي‌شود و به‌همين‌دليل، هر واكسني كه آن‌ها را هدف قرار مي‌دهد، بايد سيستم ايمني را فقط به‌سمت تومورها و نه بافت‌هاي سالم روده هدايت كند. هدف از اين مرحله از آزمايش، ايجاد پروفايل ايمني براي اين واكسن بود.
ده بيمار مبتلا به سرطان كولون مرحله‌ي اول يا دوم يك دُز از واكسن را دريافت كردند و ۶ ماه مطالعه شدند. نتايج مثبت بود و اثرهاي جانبي جدي گزارش نشد. نمونه‌گيري خون نشان مي‌داد واكسن به‌طور موفقيت‌آميزي موجب تقويت فعاليت سلول‌هاي ايمني ضدتومور شده است. كارن نوسن از مركز سرطان كيمل در سيدني مي‌گويد:
اين مطالعه‌ي محوري شواهد اوليه‌اي فراهم مي‌كند كه نشان مي‌دهد مي‌توان بدون خطر، سيستم ايمني فرد را درجهت جست‌وجو و تخريب اين نوع سرطان سوق داد. اين نقطه‌ي عطف واقعي است كه با همكاري دانشمندان و پزشكان گروه سرطان روده‌ي بزرگ حاصل شده است.
گام بعدي پژوهش، انجام مطالعات بزرگ‌تر مرحله‌ي دوم است كه شامل مشاركت بيماران بيشتر براي ارزيابي ميزان كارآمدي واكسن مي‌شود. پژوهشگران با استفاده از داده‌هاي حاصل از آزمايش مرحله‌ي اول، واكسن را طوري اصلاح كرده‌اند كه در تحريك پاسخ ايمني مطلوب كارايي بيشتري داشته باشد. همچنين، اميد است اين واكسن در درمان ديگر سرطان‌ها نيز مفيد واقع شود.
پژوهش‌هاي اخير نشان داده ملكول GUCY2C در سرطان‌هاي معده و مري و پانكراس نيز بيان مي‌شود؛ يعني شايد اين واكسن براي تعداد زيادي از سرطان‌هاي شايع سودمند باشد. ادام اسنوك، يكي از اعضاي تيم تحقيق مي‌گويد:
هدف مرحله‌ي دوم مطالعه كه پاييز امسال آغاز خواهد شد، نشان‌دادن اين موضوع است كه نسخه‌ي دوم واكسن بهتر است و شايد به درمان گروه بزرگ‌تري از بيماران مبتلا به سرطان كمك كند.
هم انديشي ها