كشف معناي زندگي با ميزان سلامت و تندرستي ما در ارتباط است
طي سه دههي گذشته، كشف «معناي زندگي» به يكي از مهمترين پرسشهاي موردتوجه در تحقيقات پزشكي تبديل شده است؛ پرسشي كه هماكنون يافتن پاسخ آن براي جمعيت روبه پيري جهان اهميتي دوچندان يافته است.
پژوهشي تازه ازسوي پژوهشگران دانشكدهي پزشكي دانشگاه كاليفرنيا سنديهگو نشان ميدهد وجود معنا در زندگي و جستوجو براي اين مفهوم اهميت زيادي در حفظ سلامتي و تندرستي بشر دارد؛ هرچند كه تعبير اين مفاهيم براي بزرگسالان جوان و كهنسالاني با سن بيش از ۶۰ سال تاحدودي متفاوت بهانديشه متخصصين ميرسد. ديليپ وي.جست، نويسندهي ارشد، استاديار مركز پيري سالم و پروفسور روانپزشكي و علوم اعصاب دانشكدهي پزشكي دانشگاه كاليفرنيا سن ديهگو ميگويد:
بسياري از افراد مقولهي معنا و مقصود زندگي را از انديشه متخصصينات فلسفي نظاره ميكنند. با اين حال، معناي زندگي ارتباط نزديكي با سلامت، رفاه و احتمالا طول عمر دارد. آنان كه براي خود معنايي در زندگي در انديشه متخصصين گرفتهاند، شادمانتر و سالمتر از كساني هستند كه از اين ويژگي بيبهرهاند.
يافتههاي مطالعهي يادشده كه در ۱۰ دسامبر (۱۹ آذرماه) در ژورنال Clinical Psychiatry بهصورت الكترونيك منتشر شد، چنين ميگويد كه وجود «معنا در زندگي» با بهبود وضعيت سلامت رواني و فيزيكي در فرد مرتبط است؛ درحاليكه جستجوي براي همين مفهوم در زندگي ميتواند با تنزل وضعيت سلامت رواني و عملكرد شناختي افراد ارتباط داشته باشد. جست در اين رابطه ميگويد:
وقتي شما معناي بيشتري را در زندگي خود مييابيد، راضيتر خواهيد بود. اين در حالي است كه وقتي هدفي در زندگي نداريد و نوميدانه بهدنبال چنين هدفي ميگرديد، متحمل فشار رواني بيشتري خواهيد شد.
بهبود وضعيت سلامت رواني و فيزيكي در فرد با وجود «معنا در زندگي» ارتباط مستقيم و با «جستوجوي معناي زندگي» ارتباط معكوس دارد
همچنين نتايج پژوهش تازه نشان ميدهد كه جستوجوي معنا در زندگي نوعي ارتباط Uشكل با سن افراد دارد؛ درحاليكه وجود همين معنا در زندگي داراي يك ارتباط Uشكل معكوس با سن افراد است. پژوهشگران كشف كردهاند كه ۶۰ سالگي همان سني است كه وجود معنا در زندگي به نقطهي اوج و جستوجوي معنا براي زندگي به نقطهي حضيض خود ميرسد. جست ميافزايد:
وقتي جوان هستيد؛ مثلا در سن ۲۰ سالگي، شما درمورد شغل، شريك زندگي و شخصيت خود بهعنوان يك فرد احساس عدماطمينان ميكنيد. شما در جستوجوي معنايي در زندگي خود هستيد. با رسيدن به سن ۳۰ سالگي، ۴۰ سالگي و ۵۰ سالگي داراي ارتباطات مستحكمتري ميشويد. در اين سنين، احتمالا ازدواج كردهايد، خانوادهاي تشكيل دادهايد و در شغل خود ثبات پيدا كردهايد. جستوجو براي معنا كاهش مييابد و معناي زندگي بيشتر ميشود.
جست معتقد است كه «پس از ۶۰ سالگي اوضاع تغيير ميكند. مردم از مشاغل خود بازنشسته ميشوند و هويت خود را از دست ميدهند. در اين سنين، مردم دچار اشكالات ناشي از سلامت ميشوند و رفتهرفته برخي از دوستان و اعضاي خانوادهي خود را از دست ميدهند. آنها دوباره شروع به جستوجوي معنا در زندگي خود ميكنند؛ چراكه معناي پيشيني كه يافته بودند، ديگر تغيير كرده است.»
طي اين مطالعه كه بهمدت ۳ سال پياپي و بهصورت ميانرشتهاي انجام گرفت، دادههاي مربوط به ۱۰۴۲ نفر از افراد بالغ (از سن ۲۱ سال تا بالاي ۱۰۰ سال) مورد مطالعه قرار گرفت. اين افراد همگي در برنامهي «ارزيابي پيري موفق» كه در ميان اهالي سالخوردهي شهر سن ديهگو انجام گرفت، مشاركت داشتند. در اين سري پژوهش، از شركتكنندگان درمورد وجود معنا در زندگي و جستوجوي آن سؤالاتي ازطريق مصاحبه و پرسشنامه مطرح شد كه شامل موارديهايي از اين قبيل ميشد: «من در جستوجوي هدف يا مأموريتي در زندگي خود هستم» يا «من يك هدف ارضاكننده در زندگي پيدا كردهام.» آويس آفتاب، اولين نويسندهي مقاله و همكار سابق دپارتمان روانشناسي دانشگاه كاليفرنياي سن ديهگو ميگويد:
علم پزشكي كمكم متوجه ميشود كه معنا در زندگي يك مؤلفهي مؤثر باليني و احتمالا قابلتغيير است كه ميتواند براي بهبود تندرستي و عملكرد بيماران موررد استفاده واقع شود. ما پيشبيني ميكنيم كه اين يافتهها بهعنوان سنگبناي توسعهي انواع جديدي از مداخلات براي بيماراني باشد كه در جستوجوي هدف ميگردند.
جست ميگويد قدم بعدي در اين پژوهشها شامل جستوجو در حوزههاي ديگر نظير خِرَد، تنهايي و ترحم و آثار اين عوامل در معناي زندگي خواهد بود. او در انتها ميافزايد: «ما ميخواهيم مطالعه كنيم كه آيا برخي نشانگرهاي زيستي مبنيبر استرس و پيري ميتواند با جستوجو براي يافتن معنا در زندگي ارتباط داشته باشد يا نه. جستوجوي ما براي كشف پاسخهايي مدركمحور براي برخي از بنياديترين پرسشهاي زندگي موضوعي هيجانانگيز در اين عرصه خواهد بود.»
هم انديشي ها