ناقلان پنهان؛ عامل انتشار وسيع ويروس كرونا در سطح جهان

ما از همان روزهاي نخستين شيوع ويروس كرونا جديد، دريافتيم كه افراد پيش از ظهور علائم نيز مي‌توانند ويروس را به ديگران منتقل كنند. همچنين براساس جامع‌ترين پژوهش درباره‌ي افراد مبتلا به كوويد ۱۹، بيماري ناشي از ويروس كرونا جديد در چين، علائم ابتلاي بيش از ۸۰ درصد از موارد خفيف است و به‌همين دليل احتمالا درصد بالايي بدون نياز به مراجعه به پزشك دوره‌ي بيماري را پشت سر مي‌گذارند.

اكنون به‌نقل از مطالعه‌اي تازه، آن دسته از افراد مبتلا به كوويد ۱۹ كه شناسايي نمي‌شوند،‌ ممكن است عامل گسترش سريع بيماري باشند. اين مطالعه دريافته است كه در روزهاي اوليه‌ي همه‌گيري، افراد داراي كوويد ۱۹ كه آلودگي‌شان به ويروس تشخيص داده نمي‌شد، احتمالا به‌دليل بيمارنشدن شديد، منشاء آلودگي دست‌كم دو‌سوم از موارد ثبت‌شده‌ي كوويد ۱۹ درچين هستند. جفري شمن، استاد تمام بهداشت محيط در دانشكده‌ي بهداشت عمومي دانشگاه كلمبيا در بيانيه‌اي گفت:

انفجار موارد كوويد ۱۹ در چين تاحد زيادي ناشي از افراد داراي بيماري خفيف، محدود يا بدون علائمي بود كه شناسايي نشدند. موارد شناسايي‌نشده مي‌توانند بخش بسيار بزرگ‌تري از جمعيت را درمعرض ابتلا به ويروس قرار دهند. اين «انتقال پنهاني» همچنان چالشي اساسي بر سر راه مهار اين شيوع درحال پيشرفت خواهد بود.

پژوهشگران در مطالعه‌ي جديد كه روز دوشنبه ۱۶ مارس در نشريه‌ي ساينس منتشر شد، الگويي كامپيوتري ساختند تا انتشار ويروس كرونا جديد (SARS-CoV-2) را بين ۳۷۵ شهر در چين ازجمله ووهان، كانون اوليه‌ي انتشار بيماري شبيه‌سازي كنند. آن‌ها براي مدل خود داده‌هاي مربوط به عفونت‌هاي گزارش‌شده را با اطلاعات مربوط به تحركات افراد (به‌دست‌آمده از داده‌هاي موبايل‌هاي همراه) تركيب كردند.

• ويروس كرونا چيست؟ علائم بيماري، نحوه انتقال و روند شيوع
• واكسن كرونا؛ هرآنچه بايد درباره تلاش جهاني براي مقابله با كوويد ۱۹ بدانيد

پژوهشگران برآورد كردند كه پيش از قرنطينه‌ي ووهان در ۲۳ ژانويه، نزديك به ۸۶ درصد از عفونت‌هاي كوويد ۱۹ در چين شناسايي نشده بودند. به‌عبارت ديگر، به‌نقل از واشنگتن پست به ازاي هر مورد تأييد‌شده‌ي ابتلا به كوييد ۱۹، ۶ مورد شناسايي‌نشده وجود داشت. به‌گفته‌ي پژوهشگران، اين موارد شناسايي‌نشده مسئول انتشار بيماري پيش از قرنطينه بودند.

ازآنجا كه بسياري از كشورهاي جهان ازجمله ايران دچار كمبود ظرفيت آزمايش براي شناسايي موارد ابتلا به ويروس كرونا جديد هستند، يافته‌هاي مطالعه‌ي اخير حاوي پيام‌هايي براي آن‌ها است. نتايج اشاره مي‌كنند كه شمار موارد جهاني ممكن است تا ۱۰ برابر بالاتر از آمار رسمي كشورها باشد؛ بدين معني كه شمار واقعي موارد احتمالا بيش از ۱/۵ ميليون نفر است. پيش از انتشار مطالعه‌ي جديد، تيمي از پژوهشگران سازمان بهداشت جهاني در امپريال كالج لندن نيز در گزارشي ادعا كردند كه دوسوم از كل موارد ويروس كرونا در جهان شناسايي نشده‌اند. همچنين سازمان بهداشت جهاني روز سه‌شنبه اعلام كرد كه شمار مبتلايان به ويروس كرونا در ايران، احتمالا ۵ برابر آمار رسمي است. شمن روز دوشنبه در كنفرانسي مطبوعاتي گفت:

ما مي‌دانيم كه اين [آمار رسمي] صرفا نوك كوه يخ است. پرسش اين است كه چه مقدار از اين كوه يخ غرق در آب است. ما مي‌توانيم درباره‌ي شمار دقيق مباحثه كنيم؛ اما اگر در وضعيتي قرار داريد كه فعالانه به‌دنبال افراد و آزمايش آن‌ها نيستيد، در آن صورت بخش اعظم عفونت‌ها شناسايي نخواهند شد.

پس از آنكه چين شهر ووهان را قرنطينه كرد، مقام‌ها توانستند بخش اعظم موارد مبتلا (۶۵ درصد) را شناسايي و انتشار بيماري را آهسته كنند. نويسندگان مطالعه در پايان نتيجه مي‌گيرند كه «به‌منظور كنترل كامل ويروس كرونا جديد، افزايش چشمگير شناسايي و جداسازي عفونت‌هاي ثبت‌نشده‌ي كنوني ضروري خواهد بود.»