كوويد ۱۹ شديد ممكن است به چشم آسيب برساند

در مطالعه‌اي جديد كه در وب‌سايت لايو ساينس گزارش شده است، پژوهشگران اطلاعات ۱۲۹ بيمار در فرانسه را كه براثر كوويد ۱۹ بستري شده بودند و تحت اسكن مغز با روش تصويرسازي تشديد مغناطيسي (MRI) قرار گرفته بودند، تجزيه‌و‌تحليل كردند. از اين تعداد، ۹ بيمار يا ۷ درصد علائم ناهنجاري‌هاي چشمي را نشان مي‌دادند.

به گفته‌ي دكتر آگوستين لكلر، دانشيار دانشگاه پاريس و نويسنده‌ي اصلي مطالعه، ناهنجاري‌هايي به نام ندول يا گره در پشت چشم اين بيماران ديده مي‌شد كه مي‌تواند نشانه‌ي التهاب يا آسيب مستقيم به چشم باشد. همه‌ي ۹ بيمار ندول‌هايي در لكه زرد يا ماكولا داشتند كه مسئول بينايي مركزي است و موجب ديد مستقيم و واضح مي‌شود. هشت بيمار ندول‌هاي دوطرفه داشتند يعني در هر دو چشم اتفاق افتاده بود. دكتر لكلر گفت:

اشكالات چشمي كه پيدا كرديم، مي‌تواند به‌طور بالقوه بسيار جدي باشد زيرا در منطقه‌ي ماكولا رخ مي‌دهد كه منطقه‌ي مسئول ديد واضح و توانايي ديدن جزئيات است. اگر اين وضعيت تداوم داشته باشد، مي‌تواند به‌طور بالقوه به كاهش بينايي شديد يا حتي نابينايي منجر شود‌.

مطالعه‌ي جديدي نشانه‌هايي از ناهنجاري‌هاي چشمي را روي اسكن‌هاي MRI بيماران مبتلا به كوويد ۱۹ شديد نشان داد. در بالا، اسكن‌هاي MRI مغز بيمار ۵۶ ساله‌ي مبتلا به كوويد ۱۹ ندول‌هايي را در پشت چشمان وي نشان مي‌دهد (كه با پيكان نشان داده شده است) كه مي‌تواند نشانه‌اي از التهاب يا آسيب مستقيم به چشم باشد.

پژهشگران در مقاله‌ي خود كه در مجله‌ي Radiology منتشر شد، نوشتند اين يافته‌ها نشان مي‌دهد كه بيماران مبتلا به كوويد ۱۹ شديد ممكن است نياز باشد كه براي اشكالات چشم مورد غربالگري قرار گيرند. آن‌ها متذكر مي‌شوند كه اشكالات جدي چشم در بيماراني كه در بخش مراقبت‌هاي ويژه قرار دارند، ممكن است تا حد زيادي مورد توجه قرار نگيرد زيرا پزشكان روي درمان علائم تهديدكننده زندگي بيماري تمركز دارند. دكتر كلوديا كيرش، در سرمقاله‌ي همراه مقاله در مجله‌ي Radiolog نوشت:

بسيار مهم است كه فراموش نكنيم كه اشكالات چشم در بخش مراقبت‌هاي ويژه ممكن است تشخيص داده نشود و پزشكان بايد در تشخيص زودهنگام چنين اشكالاتي هشيار باشند تا از بينايي بيمار محافظت كنند.

كوويد ۱۹ قبلا با علائم چشمي ازجمله التهاب ملتحمه يا چشم صورتي و نيز آسيب به شبكيه‌ي چشم (رتينوپاتي) مرتبط شده است. مطالعه‌ي جديد يكي از اولين مطالعاتي است كه ناهنجاري‌هاي چشمي مرتبط با كوويد را با استفاده از اسكن‌هاي MRI گزارش مي‌كند. به گزارش سي‌ان‌ان، علت دقيق اين ندول‌ها مشخص نيست اما مي‌توانند نشانه‌هايي از آسيب ناشي از انسداد عروق خوني يا خونريزي درون چشم باشند.

اينكه ويروس دقيقا چگونه به چشم صدمه مي‌زند نيز مشخص نيست. به‌گفته‌ي نويسندگان، با توجه به اينكه سلول‌هاي موجود در شبكيه گيرنده‌ي ACE2 را بيان مي‌كنند، اين امكان وجود دارد كه ويروس عامل كوويد ۱۹ يعني SARS-CoV-2 بتواند به‌طور مستقيم چشم را آلوده كند. گيرنده‌ي مذكور به ويروس اجازه مي‌دهد تا وارد سلول‌ها شود. آسيب همچنين مي‌تواند ناشي از پاسخ التهابي بدن دربرابر بيماري باشد.

نويسندگان همچنين نمي‌توانند اين احتمال را رد كنند كه ممكن است ندول‌ها ناشي‌از شدت بيماري افراد بوده باشد. بيماراني كه در بخش مراقبت‌هاي ويژه در وضعيت خوابيده روي شكم به سرمي‌برند و تحت لوله‌گذاري ناي قرار دارند، به خاطر افزايش فشار خون چشم در معرض دچار شدن به ناهنجاري‌هاي چشمي هستند. بيشتر بيماران مطالعه‌ي جديد كه دچار ناهنجاري چشمي بودند، براي مدت طولاني در بخش مراقبت‌هاي ويژه در وضعيت خوابيده روي شكم قرار داشتند.

البته مطالعه‌ي جديد محدود بود، زيرا پژوهشگران بيماران را مورد پيگيري قرار ندادند تا تعيين كنند كه آيا اين ناهنجاري‌ها موقت بوده يا به تغييرات بينايي منجر مي‌شود. اما آن‌ها درحال پيگيري اين بيماران هستند و بيماران بيشتري را كه دچار كوويد ۱۹ شديد هستند با استفاده از MRI و نيز آزمايش‌هاي جامع چشم مطالعه مي‌كنند. آن‌‌ها همچنين درحال انجام مطالعات مشابهي روي بيماران مبتلا به موارد خفيف كوويد ۱۹ هستند تا ببينند كه آيا اين اشكالات خاص موارد شديد بيماري است يا در موارد خفيف‌تر نيز ديده مي‌شود.