در طول تاريخ، همواره به سيب‌زميني متواضع ظلم شده است. خوراكي ارزاني كه تا سال‌ها بخشي جدانشدني از رژيم غذايي بسياري از كشورها بود، در سال‌هاي اخير به غذاي مضري تبديل شده كه بايد از آن دوري كرد. مصرف بيش‌از‌اندازه هر نوع گروه غذايي، به‌خصوص كربوهيدارت‌ها مضر است و بر اساس برخي پژوهش‌ها، مصرف زياد فراورده‌هاي سيب‌زميني رابطه مستقيمي با افزايش فشار‌خون دارد. بااينحال، اشكال اصلي روش آماده‌سازي و مصرف سيب‌زميني (مانند سرخ‌كردن) است كه پيامدهاي منفي به‌دنبال دارد. سيب‌زميني سرشار از انواع ويتامين و موادمغذي مهم براي سلامت انسان است. درادامه، به شش دليل اصلي براي مصرف اين ماده مغذي و فوايد آن براي بدن اشاره كرده‌ايم.
ويتامين C
افراد معمولا پرتقال يا به‌طوركلي مركبات را منبع ويتامين C مي‌دانند؛ اما يكي از منابع مهم اين ويتامين در رژيم غذايي بريتانيايي قرن بيستم سيب‌زميني بود. به‌طورميانگين يك عدد سيب‌زميني كوچك ۱۵۰ گرمي بيش از ۱۵ درصد از ويتامين C موردنياز روزانه را تأمين مي‌كند. ويتامين C نه‌تنها براي حفظ سيستم ايمني بدن مهم و حاوي آنتي اكسيدان است؛ بلكه نقشي اساسي در شكل‌گيري بافت‌هاي پيوندي ايفا مي‌كند كه به حفظ عملكرد مفاصل و استحكام دندان‌ها كمك مي‌كند. به‌همين‌دليل، فقر ويتامين C رابطه مستقيمي با افتادن دندان‌ها دارد.
ويتامين B6
ويتامين B6 يكي از مواد ضروري موردنياز بدن است و به عملكرد صحيح بيش از صد آنزيم بدن كمك مي‌كند و امكان تجزيه پروتئين‌ها را به آن‌ها مي‌دهد كه فرايندي مهم براي حفظ عملكرد اعصاب است. به‌همين‌دليل، ويتامين B6 رابطه مستقيمي با سلامت رواني دارد. يك عدد سيب‌زميني كوچك يك‌چهارم از مقدار توصيه‌شده ويتامين B6 موردنياز هر فرد بزرگ‌سال را تأمين مي‌كند.
پتاسيم
وجود پتاسيم در سلول‌ها براي تنظيم سيگنال‌دهي الكتريكي ماهيچه‌ها و اعصاب اهميت زيادي دارد؛ بنابراين، اگر پتاسيم بسيار زياد يا كم باشد، فعاليت قلب متوقف خواهد شد. سيب‌زميني سوخاري و تنوري و كبابي درمقايسه‌با سيب‌زميني آب‌پز يا پوره سيب‌زميني حاوي ميزان بيشتري پتاسيم است. پوشش سيب‌زميني حاوي يك‌سوم پتاسيم توصيه‌شده براي مصرف روزانه است؛ به‌همين‌دليل، جوشاندن سيب‌زميني‌هاي خردشده باعث مي‌شود تقريبا نيمي از پتاسيم آن به‌داخل آب نفوذ كند. بااينحال، افراد مبتلا به بيماري‌هاي كليوي بهتر است مصرف سيب‌زميني را محدود كنند. در‌ضمن، اگر سيب‌زميني را سرخ يا كباب مي‌كنيد، مراقب مقدار روغن مصرفي هم باشيد.
كولين
كولين تركيب كوچكي است كه براي توليد فسفوليپيدها و انتقال‌دهنده‌هاي عصبي استيل كولين به چربي وصل مي‌شود. فسفوليپيدها از بلوك‌هاي سازنده ديوارهاي سلول هستند. استيل كولين هم به بسته‌شدن ماهيچه‌ها و گشاد‌شدن عروق خوني و كاهش ضربان قلب كمك مي‌كند. سيب‌زميني دركنار غذاهاي پروتئيني مثل گوشت و سويا، دومين ماده غذايي با بيشترين سطح كولين شناخته مي‌شود. مصرف كافي كولين براي سلامت مغز و اعصاب و ماهيچه‌ها ضروري است. تفاوت‌هاي كوچك در ژن‌ها مي‌توانند بدين‌معني باشد كه برخي از افراد در توليد كولين دچار نقص هستند. كولين به‌ويژه در دوران بارداري نيز بسيار اهميت دارد؛ زيرا در اين دوران، سلول‌ها و اندام‌هاي نوزاد در حال رشد هستند.
مفيد براي شكم
پختن و سردكردن سيب‌زميني قبل از خوردن باعث تشكيل نشاسته مقاوم مي‌شود. اين نشاسته سالم به عملكرد پربيوتيك كمك مي‌كند كه براي ميكروبيوم سالم شكمي ضروري است. سردسازي نشاسته‌هاي پخته باعث فروپاشي آن‌ها و درنتيجه دشوارشدن هضم آن‌ها مي‌شود. بدين‌ترتيب، باكتري موجود در روده بزرگ اين مواد را تخمير مي‌كند و تركيب‌هايي سركه‌مانندي به نام اسيدهاي چرب كوتاه به‌وجود مي‌آيند. اين اسيدهاي چرب دستگاه گوارشي را تغذيه و به حفظ سلامت آن كمك مي‌كنند. اسيدهاي چرب كوتاه نيز مي‌توانند سوخت‌و‌ساز بدن را به شيوه‌اي مناسب تغيير دهند و باعث كاهش سطوح قندخون و چربي خون شوند. اين فرايند همراه با محتواي آب زياد و محتواي چربي كم، سيب‌زميني‌هاي بخارپز يا آب‌پز را به غذاهايي مغذي و كم كالري تبديل مي‌كند.
بدون گلوتن
سيب‌زميني‌ها طبيعتا بدون گلوتن هستند؛ ازاين‌رو، گزينه‌اي مفيد براي افراد مبتلا به بيماري‌هاي سلياك هستند كه از مصرف گلوتن بايد اجتناب كنند. همين مسئله براي سيب‌زميني‌هاي شيرين هم صدق مي‌كند كه شاخص اندك گليسميك دارند؛ درنتيجه ميزان قندخون را افزايش نمي‌دهند و به كنترل وزن و اشتها كمك مي‌كنند. باوجوداين، كالري و كربوهيدرات سيب‌زميني شيرين كمي بيشتر از سيب‌زميني‌هاي معمولي و بتاكاروتن (شكلي از ويتامين A) آن بيشتر است.
سيب‌زميني در بشقاب شما
برخي افراد ممكن است به‌دلايلي مثل نگراني درباره اضافه‌وزن از مصرف سيب‌زميني خودداري كنند؛ اما سيب‌زميني آب‌پز تقريبا ۱۳۰ كالري دارد كه از كالري يك موز در همان ابعاد بسيار كمتر است. بااينحال، بايد درباره روش آماده‌سازي سيب‌زميني و غذاهايي مراقب باشيد كه همراهش مي‌خوريد. آب‌پز يا بخارپز كردن سيب‌زميني (همراه‌با سردكردن براي افزايش نشاسته مقاوم)، بهترين روش براي كاهش كالري سيب‌زميني است. برشته‌كردن سيب‌زميني به‌دليل از‌بين‌رفتن آب، كالري آن را به‌ازاي هر گرم افزايش مي‌دهد. چيپس شكل كمتر سالم پخت سيب‌زميني است.
همچنين، بهتر است از مصرف سيب‌زميني سبز خودداري كنيد. سيب‌زميني‌ها وقتي سبز مي‌شوند كه درمعرض نور قرار داده شوند و سمي به نام توكسين را توليد مي‌كنند كه باعث تحريك شكم مي‌شود. سيب‌زميني سالم و معمولي بخشي از رژيم غذايي سالم و متنوع است و به‌طوركلي مي‌تواند براي بدن مفيد باشد. علاوه‌بر حفظ سلامت، سيب‌زميني‌ها از مزاياي زيست‌محيطي برخوردار هستند؛ زيرا مصرف آب آن‌ها از برنج كمتر است و گاز گلخانه‌اي كمتري درمقايسه‌با كاشت برنج و گندم توليد مي‌كنند. اين مزيت دليل ديگري براي قرار‌دادن سيب‌زميني در سبد غذايي است.
هم انديشي ها