خريد گيت هاب توسط مايكروسافت؛ آخرين حركت براي گذر از ويندوز
خريد ۷.۵ ميلياردي گيت‌هاب توسط مايكروسافت چيزي بيشتر از يك تبادل مالي ساده در دل خود دارد. قطعا خريد سرويس اشتراك كد و همكاري توسعه‌دهندگان گيت‌هاب، برنامه‌هاي بلندمدت مايكروسافت را در حوزه‌ي ارتباط با جامعه‌ي برنامه‌نويسي شامل مي‌شود كه در صورت شكست در اجرا، اعتماد ايجادشده در سال‌هاي اخير در اين جامعه را خدشه‌دار خواهد كرد.
قطعا خريد هر شركت و استارتاپ بزرگي در دنياي كنوني ريسك‌هاي خاص خود را دارد. اما داستان براي گيت‌هاب خطرناك‌تر است؛ چرا كه اين سرويس تنها يك ابزار برنامه‌نويسي نيست. گيت‌هاب قلب جامعه‌ي متن باز است؛ سرويسي بين شبكه‌ي اجتماعي و مديريت پروژه كه بزرگ‌ترين در اين نوع است و پيش از اين گوگل و مايكروسافت را در اين بازار شكست داده.
گيت‌هاب ميزبان تعداد بسيار زيادي پروژه‌هاي متن باز شركت‌ها و سازمان‌هاي مختلف اعم از اپل، آمازون، فيسبوك، گوگل، والمارت و دولت ايالات متحده‌ي آمريكا است. طبق آمار مايكروسافت، اين سرويس ميزبان ۲۸ ميليون متخصص و ۸۵ ميليون مجموعه كد برنامه‌نويسي (Codebase) است. علاوه بر آن، تعداد بسيار زيادي پروژه‌هاي خصوصي سازماني نيز براي شركت‌ها در اين مجموعه نگهداري مي‌شوند. اين پروژه‌ها با پرداخت هزينه توسط شركت‌ها از خدمات ميزباني گيت‌هاب استفاده مي‌كنند.
قرارداد خريد github آخرين حركت مايكروسافت در مسير تبديل شدن به قهرمان دنياي متن باز است. در سال‌هاي اخير اين شركت ابزارها و زبان‌هاي برنامه‌نويسي متن باز را عرضه كرده و علاوه بر آن، نرم‌افزارهاي متن باز را براي استفاده در پلتفرم ويندوز بهينه‌سازي كرده است. مايكروسافت به‌طور علني از علاقه‌ي خود به لينوكس گفته و حتي در سيستم‌هاي سرويس خدمات ابري آژور به‌وضوح از آن استفاده كرده است.
تمامي فعاليت‌هاي گفته‌شده در جهت علاقه‌مند كردن متخصصان به استفاده از پلتفرم خدمات ابري آژور بوده است. خريد گيت‌هاب نيز تصميمي بود كه دقيقا در مسير فعاليت‌هاي قبلي گرفته شد. وقتي قرارداد اين خريد به‌طور كامل اجرا شود، مايكروسافت مي‌تواند گيت‌هاب را به آژور متصل كند و توسعه‌دهندگان را به پياده‌سازي اپليكيشن‌ها در سرويس ابري شركت تشويق كند. در واقع متخصص كارشناسان معتقدند هدف اصلي خريد گيت‌هاب دسترسي مستقيم به ميليون‌ها توسعه‌دهنده‌ي آن است و جامعه‌ي مشتريان بكري نصيب مايكروسافت خواهد كرد.
در اين ميان يك چالش نيز مايكروسافت و گيت‌هاب را تهديد مي‌كند. اگر غول نرم‌افزاري جهان، سرويس گيت‌هاب را بيش از اندازه به آژور وابسته كند، خطر از دست دادن بخش بزرگي از توسعه‌دهندگان را به جان خريده است؛ توسعه‌دهندگاني كه از سرويس‌هاي ابري شركت‌هاي ديگر همچون آمازون و گوگل استفاده مي‌كنند.
استفن اوگرادي، آناليزور شركت RedMonk پتانسيل بزرگ ديگري را براي مايكروسافت در اين اتفاق پيش‌بيني مي‌كند. او معتقد است با اين پيوند، اطلاعات زيادي در مورد توسعه‌دهندگان و پروژه‌هايشان در اختيار ردموندي‌ها قرار خواهد گرفت. كوينسي لارسون، مؤسس وبسايت يادگيريي Freecodecamp نيز معتقد است كه مايكروسافت بايد داده‌هاي گيت‌هاب را به‌صورت عميق مطالعه كند تا توسعه‌دهندگان حرفه‌اي در زبان‌ها و فناوري‌هاي مختلف را پيدا كند. سپس مي‌توان اين اطلاعات را با داده‌هاي لينكدين، (زيرمجموعه‌ي ديگر مايكروسافت كه در سال ۲۰۱۶ خريداري شد) تركيب كرد تا استخدام‌كنندگان آن پلتفرم، به‌راحتي به اشخاص مورد انديشه متخصصينشان دسترسي داشته باشند.
تمايل مايكروسافت به گيت‌هاب نشان داد كه جامعه‌ي متن باز ديگر در حاشيه نيست
علاقه‌ي مايكروسافت به گيت‌هاب و خريد آن، نويد تغيير بزرگي در اين شركت و همچنين در صنعت نرم‌افزار است. اين تغيير نشان مي‌دهد كه دنياي متن باز ديگر در حاشيه نيست و به‌عنوان هسته‌ي اصلي براي اجراي عمليات در هر شركت فناوري شناخته مي‌شود. برخي توسعه‌دهندگان هنوز اظهار انديشه متخصصين مديرعامل قبلي مايكروسافت يعني استيو بالمر در مورد لينوكس را به ياد دارند. او در سال ۲۰۰۱ اين سيستم‌عامل را سرطان ناميده بود و سپس در سال ۲۰۰۷، براي شكايت از شركت‌هاي لينوكسي همچون ردهت، تصميماتي جدي گرفته بود. اگر مايكروسافت امروز اقدام اشتباهي مرتكب شود و متخصصان علاقه‌مند به استفاده از خدمات ابري رقيب را با محدوديت روبرو كند، سريعا به دوران تاريك آن سال‌ها باز خواهد گشت.
توسعه‌دهندگان دنياي متن باز، پيش از اين سرنوشت‌هاي ناگوار پلتفرم‌هاي ميزباني را پس از تغيير مالك ديده‌اند. پيش از گيت‌هاب، Sourceforge به‌عنوان بهترين ميزبان پروژه‌هاي متن باز شناخته مي‌شد. در سال ۲۰۱۲ اين شركت توسط هولدينگ DHI، (مالك وبسايت كاريابي Dice) خريداري شد. متخصصان خيلي زود از نمايش تبليغات بيش از اندازه در سرويس محبوبشان شكايت كردند. بسياري از اين تبليغات آن‌ها را براي دانلود نرم‌افزارهاي غير ضروري فريب مي‌دادند.
در سال ۲۰۱۵ سورس‌فورج يك قدم بيشتر به سمت نابودي رفت و نرم‌افزارهاي تبليغاتي را درون پكيج‌هاي دانلودي سورس نرم‌افزارهاي توسعه‌دهندگان قرار داد. البته DHI به‌سرعت اين اقدام را متوقف كرد؛ اما آسيب واردشده به اعتماد متخصصان، عميق بود. در نهايت بسياري از صاحبان پروژه‌هاي بزرگ، سورس فورج را ترك كردند و DHI اين شركت را در سال ۲۰۱۶ به Bizx فروخت.
برخي توسعه‌دهندگان مهاجرت از گيت‌هاب را شروع كرده‌اند
در اين ميان برخي متخصصان منتظر اقدامات مايكروسافت نمانده و مهاجرت به ميزبان‌هاي ديگر را به مرور شروع كرده‌اند. آندره مديروس، يك توسعه‌دهنده‌ي متن باز فنلاندي، در حال ساخت يك شبكه‌ي اجتماعي با نام ScuttleButt است. او در مصاحبه‌اي گفته كه در حال جابجايي برخي از پروژ‌ه‌هايش به رقيب گيت‌هاب يعني گيت‌لب است. البته او اميدوار است كه در نهايت به راهكارهاي نقطه‌به‌نقطه مانند ScuttleButt يا Dat مهاجرت كند. او در اين‌باره مي‌گويد:
گيت‌هاب هميشه سرويسي بي‌طرف و مستقل بوده كه با سرويس‌هاي مشابه مانند بيت‌باكت و گيت‌لب رقابت كرده است. اما مايكروسافت با شركت‌هاي خدمات ابري، سازندگان مرورگر و بسياري شركت‌هاي بزرگ رقابت مي‌كند. در نهايت احتمالا گيت‌هاب بي‌طرفي خود را از دست خواهد داد.
از طرفي گيت‌لب اعلام كرده كه از روز يكشنبه و با انتشار خبر اين خريد، تعداد پروژه‌هاي واردشده به اين سايت افزايش ده برابري داشته است. البته به انديشه متخصصين مي‌رسد شركت‌هاي بزرگ هنوز فرصت را براي مايكروسافت از بين نبرده‌اند. به‌عنوان مثال شركت اهل جمهوري چك JetBrains محصولاتي عرضه مي‌كند كه رقيب ابزارهاي برنامه‌نويسي مايكروسافت هستند. اين شركت هنوز تصميمي براي جابجايي پروژه‌هاي متن باز خود از گيت‌هاب ندارد. هادي حريري، معاون بخش توسعه‌دهندگان اين شركت در اين‌باره مي‌گويد:
مايكروسافت با اين خريد نشان داد كه در صدد تبديل شدن به مشاور، خدمتگزار و ناظر جامعه‌ي بزرگ گيت‌هاب است و از سياست متن باز و همكاري جاري در آن استقبال مي‌كند. تازماني كه آن‌ها اين روند را ادامه دهند، ما اشكال خاصي نخواهيم داشت. البته جت‌برينز و مايكروسافت هميشه رقباي يكديگر باقي خواهند ماند.
در اين ميان مايكروسافت براي كاهش نگراني‌ها پيش از اين اعلام كرده است كه به استقلال و سياست متن بازي گيت‌هاب احترام مي‌گذارد. ساتيا نادلا، مديرعامل ردموندي‌ها در پست وبلاگي خود اين مسئله را شرح داده است:
ما متوجه مسئوليتي كه با اين خريد بر دوشمان خواهد افتاد، هستيم. ما خود را مباشر و خدمتگزار جامعه‌ي گيت‌هاب مي‌دانيم. اين سرويس همچنان به سياست‌هاي اهميت دادن به توسعه‌دهندگان ادامه خواهد داد، به‌صورت مستقل عمل خواهد كرد و هميشه يك پلتفرم متن باز باقي خواهد ماند. ما هميشه به بازخوردهاي توسعه‌دهندگان توجه مي‌كنيم و به‌طور همزمان روي مفاهيم پايه‌اي و فرصت‌هاي جديد براي گيت‌هاب سرمايه‌گذاري مي‌كنيم.
سياست‌هاي نادلا، تمركز صرف روي فروش ويندوز را از مايكروسافت دور كرده است
اوگرادي معتقد است بخش اعظمي از پاسخ‌هاي مهاركننده‌ي مايكروسافت به انتقادات، مديون سياست‌هاي نادلا است. او از زمان تصدي پست مديرعاملي در سال ۲۰۱۴، تلاش‌هاي زيادي انجام داده تا مايكروسافت را از تمركز صرف روي افزايش فروش ويندوز، به توليد محصولاتي با قابليت اجرا روي پلتفرم‌هاي مختلف تبديل كند.
لارسون نيز در حال حاضر نيازي به مهاجرت از گيت‌هاب حس نمي‌كند و معتقد است اين عمل چالش‌هاي زيادي براي او وبسايت يادگيريي‌اش خواهد داشت. با ترك گيت‌هاب او از پتانسيل‌هاي شبكه‌اي اين سرويس (كه يكي از نقاط قوت اصلي آن است) محروم خواهد شد و بعلاوه، بايد روش كار با سرويس جديد را به متخصصان يادگيري دهد. او همين مسئله را علت اصلي ماندن بسياري از توسعه‌دهندگان ديگر در گيت‌هاب عنوان مي‌كند.
در نهايت بايد به اين نكته اشاره كنيم كه جامعه‌ي توسعه‌دهندگان در صورت نارضايتي از يك سرويس و سياست‌هاي آن، به‌راحتي و به‌سرعت آن را ترك مي‌كنند. مايكروسافت بايد اين حقيقت را هميشه در ذهن داشته باشد و سرنوشت سورس‌فروج را به‌عنوان درس عبرتي بزرگ مطالعه كند.
هم انديشي ها