جادوي وُردل؛ چگونه بازي ساده اينترنتي قرارداد چندميليوني نيويوركتايمز را ازآنِ خود كرد؟
جاش واردل، مهندس نرم‌افزار ساكن بروكلين با مدرك هنر‌هاي رسانه‌اي از دانشگاه لندن، مي‌دانست شريك زندگي‌اش عاشق بازي حدس كلمات است؛ ازاين‌رو، براي خودشان بازي بسيار ساده‌اي طراحي كرد و اسم آن را وُردل (Wordle) گذاشت كه تركيب هوشمندانه‌اي از نام خانوادگي‌اش و كلمه‌ي Word بود.
اين زوج چند ماه سرگرم بازي وُردل بودند تا اينكه جاش آن را در گروه خانوادگي‌شان در واتساپ به‌اشتراك گذاشت تا اعضاي خانواده هم در تجربه‌ي اين بازي ساده با آن‌ها سهيم شوند. وقتي جاش ديد بازي ساده‌اش فكر و توجه تمام خويشاوندانش را به خود مشغول كرده است، به اين فكر افتاد كه آن را در اينترنت منتشر كند؛ به اين اميد كه ديگران نيز به‌اندازه‌ي دوستان و آشنايان از تجربه‌ي بازي وُردل لذت ببرند.
شروع وُردل «داستاني عاشقانه» بود
جاش وب‌سايت وُردل را اكتبر پارسال راه‌اندازي كرد و تا اول نوامبر، تعداد متخصصان آن فقط ۹۰ نفر بود. دو ماه بعد، ۳۰۰ هزار نفر مشغول اين بازي بودند. دو روز پيش، نيويوركتايمز اعلام كرد وُردل را با قراردادي ۷ رقمي (احتمالاً بين ۱ تا ۵ ميليون دلار) خريده است. طبق آمار Similarweb، حالا تعداد بازديدكنندگان وب‌سايت وُردل به ۴۵ ميليون نفر رسيده است. اين داستان بازي ساده‌ي حدس كلماتي است كه شروع فروتنانه‌اش «داستاني عاشقانه» بود و حالا چندميليون دلار ارزش و ميليون‌ها نفر طرفدار دارد.
وُردل دقيقاً چيست؟
وُردل بازي حدس كلمات روزانه‌‌اي است كه مي‌توانيد در اين وب‌سايت امتحانش كنيد. وُردل ساده و سرگرم‌كننده است و مثل جدول كلمات متقاطع، فقط مي‌توانيد يك بار آن را انجام دهيد. هر ۲۴ ساعت يك بار، كلمه‌ي جديدي در وب‌سايت قرار مي‌گيرد و تنها كاري كه بايد انجام دهيد، اين است كه حدس بزنيد اين كلمه چيست.
وُردل به هر متخصص شش بار فرصت مي‌دهد تا كلمه‌اي پنج‌حرفي را حدس بزند كه به‌طور اتفاقي انتخاب شده است. اگر حرف درست در جاي درست قرار داشته باشد، به رنگ سبز نشان داده مي‌شود. حرف درست در جاي اشتباه به رنگ زرد مشخص مي‌شود و حرفي كه اصلاً در كلمه وجود نداشته باشد، به رنگ خاكستري در‌مي‌آيد. اين يعني بايد اين حرف را در حدس‌هاي بعدي كنار بگذاريد.
در اين بازي، فرصت داريد پنج بار حدس اشتباه بزنيد و با حروفي كه به رنگ سبز و زرد درآمده است، كلمه‌ي مدانديشه متخصصين را پيدا كنيد. اگر هم خوش‌اقبال باشيد يا براي حدس كلمات انگليسي حضور ذهن داشته باشيد، مي‌توانيد با سه يا دو يا حتي يك بار تلاش به جواب درست برسيد.
وُردل بازي ساده‌اي است؛ اما به‌شدت مجذوب‌كننده است و به‌گفته‌ي نيويوركتايمز، ميليون‌ها نفر در روز به انجام اين بازي مشغول‌اند. وُردل مبتني‌بر وب و كاملاً رايگان و بدون تبليغ است و دست‌كم تا پيش از فروش آن به نيويوركتايمز، كاري با داده‌هاي متخصص نداشته است.
در ساخت وُردل، گروهي از برنامه‌نويسان دخيل نبودند؛ بلكه اين بازي زاييده‌ي خلاقيت جاش واردل و شريك زندگي‌اش، پالاك‌شاه بود كه در اوج همه‌گيري كرونا و خانه‌نشيني، به‌دنبال راهي براي سرگرمكردن خودشان بودند. پيش‌تر و در سال ۲۰۱۳، واردل نمونه‌ي مشابهي از اين بازي را طراحي كرده بود؛ اما دوستانش از آن استقبال نكردند و او هم از ادامه‌ي پروژه دلسرد شد. تا اينكه در سال ۲۰۲۰، او و پالاك‌شاه به حل جدول و بازي «Spelling Bee» نيويوركتايمز روي آوردند و جاش به فكر طراحي بازي حدس كلماتي افتاد تا خود و دوستش را سرگرم كند.
دليل موفقيت وُردل محدودكردن متخصصان به انجام يك بازي در روز بود
به‌گفته‌ي جاش، دليل اصلي موفقيت وُردل محدودكردن متخصصان به انجام يك بازي در روز بود. بدين‌ترتيب، نوعي حس كميابي ايجاد مي‌شد تا آن‌ها را دوباره به وب‌سايت برگرداند. جاش اين ايده را تا حدودي از بازي اسپلينگ بي الهام گرفته بود كه در آن، هرروز متخصصان بايد حروفي كه دراختيار دارند، كنارهم بگذارند تا با آن‌ها كلمات معني‌دار بسازند.
ازآنجاكه وُردل ابتدا فقط يك بازي شخصي بود، سراغ هيچ‌يك از ويژگي‌هايي نرفت كه در بازي‌هاي الكترونيك براي جذب متخصص و درآمد بيشتر طراحي شده‌اند. درحالي‌كه بازي‌هاي ديگر براي برگردان متخصص به بازي مرتب به موبايل‌هايشان نوتيفيكيشن مي‌فرستند، وُردل هيچ‌گاه به‌دنبال به‌دست‌‌آوردن وفاداري متخصصان نبوده است. جاش واردل مي‌گويد:
وُردل فقط شما را تشويق مي‌كند سه دقيقه از روزتان را به اين بازي اختصاص دهيد، فقط همين. بيشتر از اين وقت شما را نمي‌گيرد.
بازي مبتني‌بر وب وُردل تا اواسط دسامبر از قابليت اشتراك‌گذاري نتايج بي‌بهره بود. جاش متوجه شد خود متخصصان نتيجه‌ي بازي را با تايپ‌كردن ايموجي‌هاي مربعي سبز و زرد و مشكي با يكديگر به‌اشتراك مي‌گذارند؛ به‌همين‌دليل، تصميم گرفت ابزاري خودكار را به بازي اضافه كند تا متخصصان با استفاده از آن، بدون اينكه جواب بازي را لو بدهند، درباره‌ي بخت و مهارتشان در حدس كلمات به يكديگر فخر بفروشند.
فخرفروشي من و يكي از همكاران در اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران در بازي وُردل!
اگر جاش واقعاً مي‌خواست تعداد متخصصانش را تاحدممكن افزايش دهد، مي‌توانست در پايين هر توييت كه ابزار اشتراك‌گذاري وُردل ايجاد مي‌كرد، لينكي به وب‌سايتش اضافه كند؛ اما وقتي اين موضوع را خوب مطالعه كرد، ديد چنين كاري «كلاس» بازي‌اش را پايين مي‌آورد و ازلحاظ ظاهري هم جلوه‌ي خوبي نداشت. درضمن، حال‌و‌هواي مرموز اين مربع‌هاي رنگي بيشتر توجه و كنجكاوي متخصصان ديگر را برمي‌انگيخت.
پالاك‌شاه هم در آماده‌كردن اين بازي براي عرضه‌ي عمومي مؤثر بود. او فهرستي از ۱۲،۰۰۰ كلمه‌ي پنج‌حرفي در زبان انگليسي دراختيار داشت كه بسياري از آن‌ها مبهم بودند و حدس‌زدن آن‌ها تقريباً غيرممكن بود. او از بين اين فهرست طولاني، ۲،۵۰۰ كلمه را انتخاب كرد كه برايش آشنا بودند و براي ادامه‌ي بازي تا چند سال كافي است.
فهرست اين كلمات هم بدون هيچ رمزنگاري به‌ترتيب روز در كد منبع بازي موجود است. اين امر باعث شد بات توييتري Wordlinator@ كه خود را «فرستاده‌اي از آينده براي پايان‌دادن به فخرفروشي‌هاي متخصصان وُردل» معرفي مي‌كرد، به‌طور خودكار جواب معماي روز بعد را در پاسخ به توييت‌هاي نتيجه‌ي بازي متخصصان فاش كند.
توييتر به‌تازگي اكانت اين بات را به‌‌دليل «نقض قوانين توييتر در فرستادن منشن‌هاي خودكار و ناخواسته» غيرفعال كرد. اپل نيز در اقدام حمايتي ديگر، اپليكيشن‌هايي را از اپ‌استور حذف كرده است كه به تقليد از وُردل ساخته شده بودند. در‌اين‌بين، بازي آيفوني با نام Wordle كه البته به وُردل مدانديشه متخصصين ما ربطي ندارد و از آن قديمي‌تر است، به‌واسطه‌ي محبوبيت وُردل و چون متخصصان آن را با وُردل مبتني‌بر وب اشتباه مي‌گيرند، به دانلود ميليوني رسيده است. جالب اينكه سازنده‌ي اين اپليكيشن بعد از افزايش دانلود، با واردل تماس گرفت و پرسيد با پولي كه از خريد‌هاي درون‌برنامه‌اي به‌دست آورده، چه كند. هر دو درنهايت به اين نتيجه رسيدند كه آن را به مؤسسه‌‌ي خيريه‌اي براي يادگيري كودكان اهدا كنند.
چرا بازي ساده‌ي حدس كلمات اين‌قدر محبوب است؟
شايد برايتان سؤال شده كه مگر بازي ساده حدس كلمات چه جذابيتي دارد كه اينچنين خبرساز شده و نيويوركتايمز آن را با قراردادي ۷ رقمي خريده است. بايد گفت وُردل درعين سادگي، چند ويژگي مهم دارد كه دركنارهم موفق شده‌اند توجه ميليون‌ها نفر را از سراسر دنيا به خود جلب كنند.
اول اينكه اين روزها كمتر محصولي را مي‌توان در اينترنت پيدا كرد كه درعين محبوب‌بودن، رايگان و به‌شدت مينيمال و با متخصصانش كاملاً روراست و صادق باشد. اين بازي به‌عنوان پروژه‌اي شخصي متولد شد كه قرار نبود متخصصان آن از محدوده‌ي دوستان و آشنايان فراتر برود. به‌همين‌دليل، در اين وب‌سايت از تبليغات آزاردهنده يا بنر‌هاي پرزرق‌وبرق يا پنجره‌هاي پاپ‌‌آپ و درخواست كمك مالي خبري نيست؛ بلكه فقط خود بازي است روي پس‌زمينه‌اي سفيد. درضمن، براي بازي‌كردن به ثبت‌نام نيازي نيست و وب‌سايت براساس IP، نتيجه‌ي بازي‌هاي هر متخصص را ذخيره مي‌كند.
دومين ويژگي جذاب وُردل اين است كه هرروز فقط مي‌توان يك كلمه را حدس زد. بدين‌ترتيب، نوعي حس فوريت و ريسك ايجاد مي‌شود كه هيجان بازي را افزايش مي‌دهد. در روز فقط يك بار اين فرصت را داريد تا كلمه‌ي درست را حدس بزنيد. اگر تمام شش حدستان را از دست بدهيد، بايد يك روز صبر كنيد تا كلمه‌ي بعدي دراختيارتان قرار بگيرد.
سومين ويژگي‌اي كه باعث محبوبيت اين بازي ساده شده، اين است كلمه‌اي كه هرروز بايد حدس بزنيد، براي تمام متخصصان يكسان است. اين ويژگي بسيار مهمي است؛ چون راحت‌تر مي‌توانيد درباره‌ي معماي روز با دوستانتان حرف بزنيد. براي مثال، «كلمه‌ي امروز خيلي سخت بود!»، «تو چطور به جواب رسيدي؟» يا «من با سه حدس موفق شدم جواب را پيدا كنم؛ تو چطور؟».
اين ما را به چهارمين ويژگي مي‌رساند كه شايد مهم‌ترين عامل محبوبيت وُردل بوده است. در وُردل مي‌توانيد به‌راحتي نتيجه‌ي بازي را در پيام‌رسان‌ها و شبكه‌هاي اجتماعي به‌اشتراك بگذاريد، بدون اينكه جواب معما را لو بدهيد. درواقع، اسم وُردل بعد از آنكه نيويوركتايمز در ماه نوامبر از آن نام برد، كمي بر سر زبان‌ها افتاد؛ اما زماني به محبوبيت كنوني‌اش رسيد كه قابليت اشتراك‌گذاري به آن اضافه شد.
زماني كه از هر شش مهلت حدس استفاده مي‌كنيد و بازي به‌پايان مي‌رسد، مي‌توانيد نتيجه كه تركيبي از ايموجي‌هاي مربعي رنگي است، در توييتر، لينكدين، فيسبوك يا حتي تلگرام و ديگر پيام‌رسان‌ها منتشر كنيد، بدون اينكه جواب را افشا كنيد. درواقع، وُردل جزو معدود بازي‌هايي است كه كل عملكرد بازيكن را به‌اشتراك مي‌گذارد و طرزفكر او براي رسيدن به جواب درست را به ديگران نشان مي‌دهد.
جاش واردل با به‌كارگيري اين تكنيك‌ها از چند خط كد ساده، محصولي توليد كرد كه انديشه متخصصين نيويوركتايمز و ميليون‌ها متخصص سراسر دنيا را به خود جلب كرده است. وُردل فقط يك بازي حدس كلمه نيست؛ بلكه راهي است براي بازكردن سر صحبت و فرصتي براي فخرفروشي در شبكه‌هاي اجتماعي و به‌خاطر همين ويژگي‌ها است كه اينچنين محبوب شده است.
سرنوشت وُردل پس از پيوستن به نيويوركتايمز چه خواهد شد؟
ژانويه ماه عجيبي براي صنعت بازي بود. سوني به‌تازگي اعلام كرد قصد دارد استوديو بانجي، خالق مجموعه‌بازي‌هاي هيلو و دستيني را به مبلغ ۳٫۶ ميليارد دلار بخرد. شركت تيك‌تو اينتراكتيو نيز با قراردادي ۱۲٫۷ ميلياردي سراغ استوديو زينگا رفت كه آن زمان گران‌ترين قرارداد خريد در صنعت بازي به‌حساب مي‌آمد. دراين‌ميان، مايكروسافت فقط يك هفته بعد با قراردادي به ارزش باورنكردني ۶۸٫۷ ميليارد دلار از خريد اكتيويژن بليزارد خبر داد تا بدين‌ترتيب، ارزش تمام اين سه خريد در ژانويه به رقم نجومي ۸۵ ميليارد دلار برسد.
در چنين فضايي رقابتي كه يادآور جنگ كنسول‌ها در دهه‌ي ۱۹۹۰ است، شايد فروش چند‌ميليون‌دلاري وُردل چندان بااهميت به‌انديشه متخصصين نرسد؛ اما براي نيويوركتايمز قدم بزرگي است تا مشتركان الكترونيكش را تا سال ۲۰۲۵ به ۱۰ ميليون نفر برساند. همچنين، فروش اين بازي كه تا پيش از اين رايگان بوده و ميليون‌ها نفر متخصص دارد، به رسانه‌اي كه براي مقاله‌هايش حق اشتراك در انديشه متخصصين گرفته، برخي از طرفداران اين بازي را نگران كرده است.
جاناتان نايت، مديركل بخش بازي‌هاي نيويوركتايمز، وُردل را «رعدوبرقي در بطري» توصيف و براي برطرف‌كردن اين نگراني‌ها تأكيد مي‌كند:
زماني كه وُردل به پلتفرم نيويوركتايمز منتقل شود، براي متخصصان جديد و قديمي اين بازي رايگان خواهد بود و در‌حال‌حاضر، برنامه‌اي براي ايجاد تغيير در گيم‌پلي آن وجود ندارد.
اين‌طور كه به‌انديشه متخصصين مي‌رسد، وُردل در ابتدا رايگان باقي خواهد ماند تا بعد در‌صورت صلاح‌ديد، نيويوركتايمز در ساختار بازي تغيير ايجاد كند يا متخصصان را براي انجام بازي به ثبت‌نام و خريد اشتراك مجبور كند. بسياري از بازي‌هاي ديگر نيويوركتايمز ازجمله سودوكو و اسپلينگ بي و نسخه‌هاي كوچك جدول كلمات متقاطع را مي‌توان به‌‌رايگان و بدون نياز به ثبت‌نام و ورود به سايت انجام داد؛ اما براي دسترسي به نسخه‌ي كامل جدول‌ها و آرشيو آن‌ها لازم است حق اشتراك پرداخت شود.
حالا اين نگراني وجود دارد كه اگر متخصصان براي بازي به ثبت‌نام و دراختيارگذاشتن داده‌‌هايشان مجبور شوند يا كوكي‌هاي تبليغاتي به بازي اضافه شود، بخشي از جذابيتش از دست برود (بين خودمان باشد، ازآنجاكه وُردل مبتني‌بر وب است، مي‌توانيد با ذخيره‌كردن آن به‌صورت يك صفحه‌ي وب آفلاين، آن را تا ابد به‌‌رايگان بازي كنيد!)
سازنده‌ي وُردل تصميمش به فروش بازي را نه انگيزه‌هاي مالي، بلكه سختي مديريت آن عنوان كرد كه حالا تعداد متخصصانش ميليوني شده بودند. همچنين، گفت با نيويوركتايمز همكاري خواهد كرد تا ركورد بازي‌هاي متخصصان قديمي به پلتفرم جديد منتقل شود.
داستان موفقيت وُردل داستان عجيبي است. جاش واردل هنگام طراحي اين بازي عامدانه تصميم گرفت تمام قابليت‌ها و ويژگي‌هايي را كنار بگذارد كه ممكن بود به محبوبيت و فراگيرشدن آن كمك كند؛ چون هدف از ايجاد اين بازي راهي براي سرگرمكردن خود و شريك زندگي‌اش بود. باوجوداين، حالا دقيقاً همان عاملي كه قرار بود وُردل را از خيل بازي‌هاي وايرال با ميليون‌ها متخصص جدا كند، باعث همه‌گير‌شدن و موفقيتش شد.
جاش در پستي در رديت گفت كه قصد داشته است بازي‌اش حسي شبيه خوردن كروسان داشته باشد؛ خوراكي خوش‌مزه‌اي كه فقط در مواقع خاصي استفاده مي‌شود. به‌همين‌دليل، حدس كلمات وُردل به يك كلمه در روز محدود شده است. او مي‌گويد اگر از چيزي كه دوست داريد زياد استفاده كنيد، جذابيتش را از دست مي‌دهد.
به‌انديشه متخصصين حرفش منطقي است. اگر شما نيز ايده‌‌ي خلاقانه‌اي در سر داريد و اميدواريد روزي به چنين موفقيتي برسد، شايد بد نباشد به توصيه‌ي واردل فكر كنيد و شايد حتي عاشق شويد!
هم انديشي ها