ويندوز 10 با پردازنده مبتني بر آرم؛ انتظار چه تجربه‌اي را داشته باشيم؟

يكي از مهم‌ترين رونمايي‌هاي مايكروسافت در هفته‌ي گذشته، لپ‌تاپ سرفيس پرو ايكس بود. جديدترين عضو خانواده‌ي موفق سرفيس پرو مايكروسافت، به پردازنده‌ي مبتني بر آرم مجهز شده است. درنتيجه اين دستگاه شارژ بيشتر باتري و اتصال سريع‌تر و آسان‌تر به شبكه‌ي LTE را به متخصص ارائه مي‌كند.

كاربران و مصرف‌كننده‌ها در اولين نگاه به سرفيس پرو ايكس، به‌ياد سرفيس RT و ويندوز RT مي‌افتند. دستگاه مذكور هم با پردازنده‌ي انويديا مبتني بر آرم طراحي و ساخته شده بود. به‌علاوه ويندوز RT نسخه‌اي منحصربه‌فرد از سيستم‌عامل ردموندي‌ها محسوب مي‌شد كه تنها به‌خاطر همان دستگاه توسعه يافت. درنتيجه متخصصان امروز تصور مي‌كنند كه دستگاه جديد مبتني بر آرم هم مجهز به ويندوز RT باشد؛ در صورتي‌كه چنين تصوري كاملا اشتباه است.

بزرگ‌ترين محدوديتي كه فعلا براي ويندوز ۱۰ روي آرم مطرح مي‌شود، اجراي اپليكيشن‌ها در شبيه‌سازي ۳۲ بيتي است. البته پردازنده‌هاي آرم، ۶۴ بيتي هستند؛ اما درحال حاضر اجراي اپليكيشن روي سرفيس پرو ايكس، به شبيه‌ساز ۳۲ بيتي نياز دارد. شايد چنين محدوديتي براي متخصصان با چالش يا نگراني جزئي همراه باشد، اما احتمالا تأثير آن‌چنان زيادي روي تجربه‌ي آن‌ها نخواهد داشت.

اگر انتظار داريد كه تجربه‌اي مشابه با كامپيوترهاي شخصي مبتني بر پردازند‌ه‌ي اينتل را با دستگاه‌هاي مبتني بر آرم داشته باشيد، احتمالا در اولين برخورد با سرفيس پرو ايكس نااميد خواهيد شد. درمقابل اگر دستگاه جديد را يك گجت همراه تصور كنيد كه با دو برابر عمر باتري بيشتر، تقريبا تمامي وظايف يك لپ‌تاپ را انجام مي‌دهد، قطعا ارزش افزوده‌ي آن را درك مي‌كنيد.

مايكروسافت در سال ۲۰۱۶ اعلام كرد كه قصد بازگرداندن دستگاه‌هاي ويندوز ۱۰ مبتني بر آرم را دارد. چنين دستگاه‌هايي به‌نام «كامپيوترهاي هميشه متصل» يا Always Connected PCs هم شناخته مي‌شوند. اولين نمونه از آن‌ها يك سال بعد و در رويداد Qualcomm Snapdragon Tech Summit رونمايي شدند.

در سال ۲۰۱۷، ويندوز RT يك خاطره‌ي دور محسوب مي‌شد. مايكروسافت پس از عرضه‌ي نه‌چندان موفق آن سيستم‌عامل، منابع متعدد توسعه‌اي را فراهم كرده بود تا ويندوز ۱۰ را براي پردازنده‌هاي آرم بهينه‌سازي كند. بخش زيادي از آن مراحل توسعه‌اي در فرايند ساخت ويندوز ۱۰ موبايل انجام شد. به‌هرحال آن فرايندهاي توسعه‌اي هم هسته‌ي مشابه با ويندوز ۱۰ روي كامپيوترهاي شخصي داشتند و درنتيجه ارزشمند بودند.

همراهي ويندوز ۱۰ از آرم از نسخه‌ي ۱۷۰۹ سيستم‌عامل ارائه شد. دستگاه‌هاي مجهز به آن نسخه نيز از ميانه‌ي سال ۲۰۱۸ به بازار راه يافتند. دستگاه‌هاي نسل اول، تجربه‌اي نه‌چندان عالي را براي متخصص به همراه داشتند، اما با به‌روزرساني‌هاي سخت‌افزاري در نسل دوم، شاهد بهبود قابل‌توجه كارايي و قدرت خانواده‌ي جديد دستگاه‌هاي پردازشي بوديم.

براي درك تجربه‌ و خصوصيات ويندوز ۱۰ روي پردازنده‌ي آرم مي‌توان سند مايكروسافت را در اين بخش مطالعه كرد. ردموندي‌ها سند اطلاع‌رساني مذكور را با هدف‌گذاري توسعه‌دهنده‌ها منتشر كردند، اما با مطالعه‌ي آن مي‌توان ديد كلي نسبت به چگونگي كاركرد پلتفرم به‌دست آورد. به‌علاوه جزئيات قابل‌توجهي هم پيرامون شبيه‌سازي x86 در آن وجود دارد. در بخشي از سند مذكور به اپليكيشن‌ها و تجربه‌ي متخصصي اشاره مي‌شود كه در آن مي‌خوانيم:

ويندوز ۱۰ مبتني بر آرم تمامي اپليكيشن‌هاي x86، ARM32 و ARM64 UWP موجود در مايكروسافت استور را اجرا مي‌كند. اپليكيشن‌هاي ARM32 و ARM64 بدون شبيه‌سازي اجرا مي‌شوند، اما براي اپليكيشن‌هاي x86 به شبيه‌ساز نياز خواهد بود.ويندوز ۱۰ مبتني بر آرم علاوه بر اپليكيشن‌هاي UWP، توانايي اجراي اپليكيشن‌هاي x86 Win32 (مانند ادوبي ريدر) را بدون نياز به بهينه‌سازي و تغييرات دارد. اجراي چنين اپليكيشن‌هايي با كارايي و رواني بالا شبيه به كامپيوترهاي شخصي عادي اين اپليكيشن‌هاي x86 Win32 براي اجرا در پردازنده‌‌هاي مبتني بر آرم نيازي به كامپايل مجدد ندارند و حتي اجرا روي آرم تفاوتي براي آن‌ها ندارد. توجه كنيد كه اپليكيشن‌هاي x64 Win32 با ساختار ۶۴ بيتي در پلتفرم جديد همراهي نمي‌شوند. البته امروز اكثر اپليكيشن‌ها نسخه‌هاي x86 نيز دارند. درنتيجه از نگاه متخصص تنها كافي است نصب‌كننده‌ي ۳۲ بيتي x86 براي اجراي اپليكيشن در ويندوز ۱۰ مبتني بر آرم انتخاب شود.

با توجه به توضيحات بالا بايد بدانيد كه چنين محدوديت‌هايي براي درايورهاي دستگاه هم وجود دارند و بايد آن‌ها را براي آرم، مجددا كامپايل كرد. براي برخي از اپليكيشن‌هاي ۳۲ بيتي كه در شبيه‌سازي اشكالات كارايي يا موارد مشابه دارند،‌ مي‌توان از ابزار داخلي Program Compatibility Troubleshooter استفاده كرد كه در دستگاه‌هاي ويندوز ۱۰ مبتني بر آرم، برخي از تنظيمات هماهنگي را بهينه‌سازي مي‌كند.

مشخصات سخت‌افزاري Lenovo 630 هيچ تفاوني با يك لپ‌تاپ مبتني بر پردازنده‌ي اينتل ندارد. البته در دستگاه مذكور يك اسلات سيم‌كارت زير دومين پورت USB-C تعبيه شده است. به‌علاوه لنوو در دستگاه خود همراهي از سيم‌كارت‌هاي نرم‌افزاري eSIM را هم ارائه مي‌كند كه قابليت‌هاي بي‌شمار ارتباطي را براي متخصص به‌همراه دارد.

كاربر در استفاده از دستگاه لنوو پس از اجراي اوليه و استفاده از اپليكيشن‌هايي همچون آفيس ۳۶۵ و اجراي برخي وظايف روزمره، متوجه هيچ تفاوت خاصي نمي‌شود. همه‌ي ابزارهاي سيستمي داخلي و تنظيمات آن‌ها براي متخصص عادي ويندوز آشنا هستند. درايو سيستم به‌كمك Bitlocker رمزنگاري مي‌شود و دستگاه‌هاي جانبي به‌راحتي و طبق انتظار كار مي‌كنند. به‌علاوه مي‌توان به‌راحتي ويندوز موجود را هم به نسخه‌هاي ديگر همچون Enterprise به‌روزرساني كرد.

تنها چالشي كه پس از مدتي كار با دستگاه مذكور حس مي‌كنيد، محدوديت همراهي شبيه‌ساز است كه تنها از اپليكيشن‌هاي دسكتاپي ۳۲ بيتي همراهي مي‌كند. اپليكيشن‌هاي داخلي ويندوز مانند Explorer.exe از نوع ۶۴ بيتي هستند. به‌علاوه اپليكيشن‌هاي UWP كامپايل‌شده براي آرم در مايكروسافت استور هم معماري ۶۴ بيتي دارند؛ اما اپليكيشن‌هاي دسكتاپي ويندوز با چنين معماري، در آن سيستم‌عامل نصب نمي‌شوند. حتي اگر پكيج آن‌ها هم بازسازي شده و در مايكروسافت استور عرضه شوند، باز هم نمي‌توان اپليكيشن‌هاي ۶۴ بيتي دسكتاپ را نصب و اجرا كرد.

اپليكيشن‌هايي كه تنها در نسخه‌هاي ۶۴ بيتي ارائه مي‌شوند، چالش‌هاي بزرگ‌تري را براي متخصصان ايجاد مي‌كنند. به‌عنوان مثال تنها راه براي اجراي اپليكيشن‌‌هاي Creative Cloud شركت ادوبي، ورود به حساب متخصصي در وب‌سايت شركت سازنده و جست‌وجو براي نسخه‌هاي ۳۲ بيتي ۲۰۱۸ است. البته ادوبي براي نشان دادن افزايش همراهي از سيستم‌عامل روي آرم در مراسم مايكروسافت حضور داشت و از ارائه‌ي Fresco براي سرفيس پرو ايكس خبر داد. اين اپليكيشن طراحي و نقاشي ماه گذشته براي آيپد پرو  منتشر شد.

با وجود همه‌ي همراهي‌ها و همكاري شركت‌هاي نرم‌افزاري، مثال‌هاي متعددي وجود دارند كه از دسترس متخصصان ويندوز روي آرم خارج خواهند بود. به‌عنوان مثال يك اپليكيشن پركاربر براي استفاده از توييتر به‌نام Tweeten تنها در نسخه‌ي ۶۴ بيتي عرضه مي‌شود. درنتيجه متخصص در هر حالت دانلود اين اپليكشن (به‌صورت مستقيم از وب‌سايت يا مايكروسافت استور)، توانايي استفاده از آن را در ويندوز روي آرم نخواهد داشت.

از نمونه‌هاي ديگر دستگاه‌هاي مبتني بر آرم مي‌توان به گلكسي بوك ۲ اشاره كرد. مطالعه اوليه‌ي اين دستگاه نشان مي‌دهد كه نصب بازي‌ها از طريق استيم در آن با عدم قطعيت همراه خواهد بود. برخي اپليكيشن‌ها به‌راحتي در تبلت سامسونگ اجرا مي‌شوند و برخي ديگر چالش‌هايي را به‌همراه دارند. شايان ذكر است، كره‌اي‌ها دستگاه خود با را ۴ گيگابايت رم به ارزش هزار دلار به فروش مي‌رسانند؛ درحالي‌كه دستگاه لنوو با ۸ گيگابايت رم و ارزش ۶۰۰ دلاري، انتخاب ارزشمندتري محسوب مي‌شود.

دستگاه‌هاي مبتني بر آرم حتي با منابع رم مناسب هم چالش‌هايي را به‌همراه دارند. شبيه‌سازي فشار افزوده‌اي به سيستم وارد مي‌كند. به‌علاوه ظرفيت‌هاي گرافيكي آن گجت‌ها هم محدود هستند. درنهايت از يك كامپيوتر شخصي مبتني بر آرم نمي‌توان انتظار كارايي بيش از وظايف روزمره داشت. اگر اين محدوديت‌ها را به‌خاطر شارژدهي بالاتر باتري در دستگاه‌هاي مبتني بر آرم بپذيريد، از تجربه‌ي كامپيوترهاي شخصي مبتني بر آرم لذت خواهيد برد. در غير اين صورت با برخي موارد همچون تأخيرهاي گاه‌وبي‌گاه در اجراي اپليكيشن‌ها، از انتخاب خود دلزده خواهيد شد.

دو مزيت اصلي پلتفرم آرم در شارژدهي باتري و اتصال شبكه ديده مي‌شود. چنين مزيت‌هايي از معماري آرم كاملا قابل انتظار بود. فراموش نكنيد كه آرم از ابتدا براي دستگاه‌هاي موبايل طراحي شد و چنين قابليت‌هايي در آن‌‌ها الزامي محسوب مي‌شود.

همان‌طور كه گفته شد، محصول لنوو از لحاظ اتصال به شبكه دو قابليت هم‌زمان سيم‌كارت معمولي و سيم‌كارت الكترونيكي را ارائه مي‌كند. به‌علاوه همراهي از LTE نيز به‌صورت پيش‌فرض در سيستم‌عامل وجود دارد. لينك‌هاي مستقيمي براي ارائه‌كننده‌هاي بين‌المللي داده در سيستم‌عامل لحاظ شده است كه هماهنگي مناسبي با ويندوز ۱۰ دارد. متخصصان با استفاده از تركيب سيم‌كارت‌هاي عادي و الكترونيكي مي‌توانند استراتژي‌هاي متنوعي را براي اتصال به شبكه‌ي داده به كار بگيرند؛ به‌عنوان مثال مي‌توان از سيم‌كارت عادي براي اتصال به شبكه‌ي داخل كشور و از سيم‌كارت الكترونيكي براي شبكه‌هاي بين‌المللي استفاده كرد.

اتصال داخلي LTE در دستگاه‌هاي همراه، مزيت قابل توجهي نسبت به اتصال موبايل‌هاي موبايل دارد. درواقع آن‌ها چالش‌هايي از جنس خاموش و روشن كردن اتصال را ندارند و تأثير بر شارژدهي گجت نيز كمتر خواهد بود. به‌علاوه ويندوز ۱۰ مي‌تواند به‌صورت پيش‌فرض بر حسب قدرت شبكه بين اتصال‌هاي LTE و واي‌فاي تغيير حالت دهد. متخصصان دستگاه‌هاي موبايلي چنين قابليتي ندارند و بايد به‌صورت دستي اتصال را تغيير دهند.

مايكروسافت تاكنون دو دستگاه سرفيس با همراهي از Advance LTE عرضه كرده است؛ درنتيجه متخصصد فناوري در دستگاه جديدي آن‌ها دور از انتظار نخواهد بود. البته به‌هرحال بايد منتظر باشيم تا كارايي تراشه‌ي اختصاصي Microsoft SQ1 Arm (طراحي و ساخته شده با همكاري كوالكام) و تأثير آن روي شارژدهي باتري، به‌صورت عملي مطالعه و آزمايش شود. ردموندي‌ها ادعا مي‌كنند كه سرفيس پرو ايكس در متخصصدهاي عادي روزمره تا ۱۳ ساعت شارژدهي دارد. آن‌ها براي سرفيس پرو ۷، شارژدهي تا ۱۰/۵ ساعت را براي متخصصدهاي عادي اعلام مي‌كنند.

شايان ذكر است، فاكتور «كاربري عادي دستگاه» تغييري بود كه ردموندي‌ها نسبت به ادعاي شارژدهي در دستگاه‌هاي سرفيس قبلي ارائه كردند. به‌عنوان مثال، شارژدهي سرفيس پرو ۶ با عبارت «تا ۱۳/۵ ساعت شارژدهي پخش ويدئو از دستگاه» توصيف شد. به‌هرحال فاكتور جديد احتمالا حس واقعي‌تري ايجاد مي‌كند و متخصصان احساس نزديكي بيشتري با ادعاي مطرح‌شده خواهند داشت.

مايكروسافت سرفيس پرو ايكس به‌زودي وارد بازار مي‌شود و شاهد اولين دستگاه جدي مالك ويندوز در بازار كامپيوترهاي مبتني بر آرم خواهيم بود. ارائه‌ي دستگاهي مبتني بر ويندوز ۱۰ آرم توسط مايكروسافت، مي‌تواند براي علاقه‌مندان اين اكوسيستم نشانه‌ي رشد احتمالي آن باشد. درصورت رخ‌دادن چنين اتفاقي، احتمالا توسعه‌دهنده‌ها هم تمايل بيشتري به انتشار اپليكيشن‌هاي مناسب پيدا مي‌كنند و شايد در آينده‌اي نه‌چندان دور، شاهد اوج‌گيري استفاده از كامپيوترهاي هميشه متصل با شارژدهي بالا باشيم.