تماشا كنيد: اندرويد خالص چه تفاوت‌هايي با پوسته‌هاي سامسونگ و شيائومي دارد؟

مقاله مذكور با اضافه‌شدن مطالعه متني به‌روز شد

زماني كه اندرويد در سال ۲۰۰۸ معرفي شد حتي به ذهن كسي خطور هم نمي‌كرد كه روزي اين سيستم عامل بتواند سيمبين افسانه‌اي را با سهم بازار ۶۷ درصد كنار بزند و تبديل به پادشاه دنياي موبايل‌هاي هوشمند شود. اما اين اتفاق افتاد و سهم بازار اندرويد ۱۴ سال پس از معرفي به بيش از ۷۰ درصد (متشكل از ۲ ميليارد متخصص) رسيده است!

اندرويد را گوگل نساخت اما در تبديل شدن آن به يكي از پراستفاده‌ترين سيستم عامل‌هاي موبايلي جهان نقشي اساسي را ايفا كرد. به‌واسطه ماهيت متن‌باز بودن اندرويد، هر شركتي مي‌تواند سيستم عامل را بسته به نياز خود تغيير دهد و سرويس‌هاي موردانديشه متخصصين خود را به‌ آن اضافه يا سرويسي را حذف كند.

تاكنون شركت‌هاي مختلفي اعم از سوني، نوكيا، موتورولا، اوپو، شيائومي، ايسوس و صدالبته سامسونگ نسخه‌هايي اختصاصي از اندرويد را با ظاهري كاملا يا حدودا شخصي‌سازي‌شده به‌همراه موبايل‌هاي هوشمند خود راهي بازار كرده‌اند.

دراين‌ميان بيشترين حجم شخصي‌سازي را دو رابط متخصصي سامسونگ و شيائومي به‌همراه دارند كه اتفاقا در ايران نيز اين دو شركت بالاترين ميزان فروش موبايل هوشمند را دارند و در اين مقاله قصد داريم تا نگاهي داشته باشيم به تفاوت‌ها و شباهت‌هاي رابط متخصصي اندرويد دو اين دو پوسته دركنار رابط متخصصي وانيلا يا خالص اندرويد يعني Pixel UI.

پيش از شروع مطالعه بايد موضوعي را يادآور شويم. Pixel UI همان اندرويد نيست و تفاوت‌هاي مختلفي با نسخه اصلي اندرويد يعني پروژه متن‌باز اندرويد يا Android Open Source Project (به‌اختصار AOSP) دارد. درحقيقت گوگل با ارائه نسخه‌اي اختصاصي از اندرويد درانديشه متخصصين دارد تا متخصصان بيشتري را به خريد موبايل‌هاي سري پيكسل ترغيب كند.

درواقع گوگل با به‌كنترل گرفتن هرچه بيشتر سخت‌افزار و نرم‌افزار و ارائه ويژگي‌هاي اختصاصي سعي مي‌كند تا بيش از پيش خود را به‌عنوان اپلِ دنياي اندرويد معرفي كند؛ شركتي كه تنها در محصولات آن مي‌توان بهترين تجربه از اندرويد را كسب كرد.

سامسونگ كار خود را با پوسته TouchWiz در سال ۲۰۰۸ آغاز كرد كه در آن‌ زمان يكي از كامل‌ترين و پرامكانات‌ترين پوسته‌هاي اندرويد به‌شمار مي‌رفت. قسمت عمده محبوبيت سامسونگ را مي‌توان در موفقيت پوسته TouchWiz دانست.

كره‌اي‌ها در سال ۲۰۱۶ دستي به سر و روي پوسته خود كشيدند و به‌ آن ظاهري مدرن و هماهنگ با پرچمداران جديد بخشيدند. پوسته‌اي كه Samsung Experience نام گرفت و اولين قدم كره‌اي‌ها در ارائه تجربه‌اي جديد و مدرن بود. قدمي كه درنهايت در سال ۲۰۱۸ با تغييراتي بنيادي‌تر به One UI ختم شد.

در سوي ديگر شيائومي كه اتفاقا كار خود را در ارائه پوسته كاستوم (Custom ROM) براي ديگر موبايل‌ها در دنياي اندرويد آغاز كرده بود، اولين نسخه از MIUI را در سال ۲۰۱۰ معرفي كرد. نسخه‌اي كه دو سال بعد روي اولين موبايل هوشمند اين شركت قرار گرفت و به‌واسطه شباهت بسيار زياد به رابط متخصصي iOS، علاوه بر جلب توجه بسيار، فروش زيادي را نيز نصيب شيائومي كرد. به‌همين علت شيائومي جزو محدود شركت‌هايي است كه موفق شده تا راهي صد ساله را در طول مدت كوتاهي طي كند.

شيائومي سعي كرده تا در هر نسخه MIUI تغييراتي بنيادي را در ظاهر پوسته ايجاد كند. اما طي چند سال گذشته به‌دليل وجود باگ‌هاي زياد در پوسته، شيائومي سعي كرده تا روي عملكرد بهتر آن تمركز داشته باشد و تغييرات عمده‌اي را به‌وجود نياورده است. افزون‌براين چيني‌ها درباره نسخه Global رابط متخصصي خود بسيار محتاط‌تر برخورد مي‌كنند؛ به‌طوري كه بسياري از ويژگي‌هاي رام چين روي رام گلوبال وجود ندارد. ويژگي‌هايي چون ويجت‌هاي جديد، شخصي‌سازي‌هاي گسترده آيكن‌ها و والپيپرهاي زنده جديد.

رابط متخصصي گوگل، سامسونگ و شيائومي از سه دنياي متفاوت هستند. دردنياي گوگل تمركز اصلي روي ساده بودن جلوه‌هاي بصري تنظيم شده است. بنابراين با پوسته‌اي مينيمال‌تر طرف هستيم كه باتوجه به المان‌هاي بزرگ‌تري كه دارد (مثلا در بخش Quick Settings) براي استفاده سريع‌تر و دقيق‌تر با انگشت نيز گزينه بهتري خواهد بود.

شيائومي در سوي ديگر با حفظ المان‌هاي بزرگ در پوسته خود و تركيب آن با فقدان‌هايي كه در پوسته گوگل وجود دارد، درانديشه متخصصين دارند تا رابطي زيباتر و كامل‌تر از انديشه متخصصين بصري را ارائه كند. سامسونگ نيز با تركيبي از اين دو سعي مي‌كند تا موبايل‌هاي هوشمندنش علاوه‌بر حفظ سادگي ظاهري، بهترين جلوه‌هاي بصري را داشته باشند.

به‌دنبال رويكردي كه سه پوسته Pixel UI، One UI و MIUI درپيش گرفته‌اند، در رابط متخصصي Pixel خبري از پنجره‌هاي شيشه‌اي كه بار زيادي روي پردازنده اعمال مي‌كند، نيست. درعوض گوگل مي‌خواهد با كاهش چنين جلوه‌هايي، سرعت پوسته را تاجاي ممكن افزايش دهد.

درسوي ديگر سامسونگ و شيائومي براي مدرن‌تر به‌انديشه متخصصين رسيدن پوسته اختصاصي خود، تا حد زيادي از پنل‌هاي شيشه‌اي و Blur شده استفاده مي‌كنند. به‌دنبال تفاوت قدرت سخت‌افزاري در دنياي اندرويد، سياست مذكور مي‌تواند تاثيري منفي در دستگاه‌هاي پايين‌رده كه از پردازنده ضعيف‌تري استفاده مي‌كنند، داشته باشد.

تفاوت ديگري كه در رابط متخصصي Pixel UI به‌چشم مي‌خورد، تكيه‌ي تمامي بخش‌هاي سيستم عامل به زبان طراحي Material You است؛ به‌طوري كه از بخش تنظيمات گرفته تا حتي نرم‌افزارهاي گوگل، همه و همه از طراحي واحدي بهره مي‌برند كه به يكپارچگي هرچه بيشتر پوسته كمك بسياري كرده است.

اما شيائومي موفق نشده تا زبان طراحي واحدي را در بخش‌هاي مختلف MIUI اجرا كند. تفاوت‌ها در نسخه گلوبال بيش از پيش افزايش پيدا مي‌كند و با وجود استفاده از اپليكيشن‌هاي Phone و Message گوگل كه از رابط متخصصي پيكسل استفاده مي‌كنند، متخصص شكاف بسيار بيشتري را حس مي‌كند. از طرفي باوجود نبود همراهي از تم‌هاي پويا اندرويد، رنگ‌بندي برنامه‌هاي Native و اصلي تغييري پيدا نمي‌كند اما درسوي ديگر برنامه‌هايي كه از اين سيستم همراهي مي‌كنند يك رنگ‌بندي تصادفي را براي خود برمي‌گزينند. درنتيجه ممكن است پس‌زمينه در برنامه‌اي سفيد و در ديگري به سبز روشن متمايل باشد!

چنين شكاف عميقي در One UI مشاهده نمي‌شود و سامسونگ باتوجه به رابطه خوبي كه با گوگل دارد موفق شده تا حتي براي برنامه Phone گوگل نيز پوسته‌اي اختصاصي و همگام با ديگر بخش‌هاي رابط متخصصي توسعه دهد. بنابراين اگر بخواهيم رابط‌هاي متخصصي مذكور را از انديشه متخصصين يكپارچگي دسته‌بندي كنيم در ابتدا Pixel UI و سپس One UI قرار خواهند داشت و رتبه سوم نيز به MIUI مي‌رسد.

قطعا پوسته‌اي پخته با تجربه متخصصي مطلوب با انيميشن‌ها ميسر خواهد شد؛ عنصري كه در تك تك اعمال متخصص وجود دارد و اجراي درست آن رضايت متخصص را در پي دارد.

رابط متخصصي گوگل به‌واسطه استفاده از المان‌هاي سبك‌تر و ساده‌تر، براي اجراي انيميشن‌ها نياز به پردازنده قدرتمندي ندارد و با تراشه ميان‌رده چند سال قبل نيز مي‌توان عملكرد بسيار خوب و عاري از تاخيري را شاهد بود. از اين رو انيميشن‌هاي موبايل‌هاي سري پيكسل بسيار نرم‌تر و روان‌تر از ديگر موبايل‌هاي اندرويدي هستند.

در Pixel UI به‌روزرساني سريع‌تر و فريم‌به‌فريمِ انيميشن‌ها به نرم‌تر به‌انديشه متخصصين رسيدن انيميشن‌ها كمك زيادي كرده است. اتفاقي كه در MIUI نيز مشاهده مي‌شود اما در پوسته كره‌اي‌ها به‌چشم نمي‌خورد. درحقيقت در انيميشن One UI سامسونگ نوعي از پرش فريم (Frame Skip) مشاهده مي‌شود. براي درك تفاوت‌ها بهتر است نگاهي به ويديو زير داشته باشيد:

البته در باقي انيميشن‌ها مانند باز و بسته كردن پوشه‌ها يا تعويض برنامه‌ها One UI به‌خوبي مي‌تواند پابه‌پاي رقباي خود حركت كند.

نكته مثبت ديگر درباره انيميشن‌هاي Pixel UI، يكپارچگي آن در بخش‌هاي مختلف سيستم عامل است. به‌عنوان نمونه اگر موبايل پيكسل را به شارژ متصل كنيد، موجي از پايين و قسمت شارژر به سمت بالاي صفحه خواهد رفت. درصورت استفاده از شارژر بي‌سيم موج مذكور از مركز صفحه اجرا خواهد شد و درصورت قفل صفحه، اين‌بار شاهد بازگشت موج از سمت چپ دستگاه به سمت راست آن هستيم كه در قسمت دكمه قفل جمع مي‌شود. انيميشن قفل‌گشايي دقيقا برعكس اين خواهد بود. براي درك بهتر نگاهي به ويديو زير داشته باشيد:

تمامي مواردي كه تاكنون گفته شد به‌عنوان پيش‌زمينه‌اي براي درك هرچه بهتر خط فكري شركت‌ها بود. در ادامه نگاهي عميق‌تر به‌ بخش‌هاي مختلف طراحي خواهيم داشت.

اگر از متخصصان اندرويد دليل انتخاب اين پلتفرم را بپرسيد قطعا يكي از دلايل شخصي‌سازي گسترده آن خواهد بود؛ البته اگر از ارزش بالاي محصولات اپل چشم‌پوشي كنيم. درحقيقت شخصي‌‌سازي متنوع و وسيع بخش‌هاي مختلف رابط‌كاربري يكي از اصلي‌ترين پايه‌هاي دنياي اندرويد به‌شمار مي‌رود كه اين امر در پوسته‌هاي شركتي بيشتر به‌چشم مي‌خورد.

به‌عنوان نمونه مي‌توان به آزادي عمل متخصصان MIUI در انتخاب صفحه هوم به‌صورت App Drawer يا Classic (مشابه iOS) اشاره كرد؛ يا تغيير تركيب‌بندي و اندازه آيكن‌ها، و انتخاب حالت مدرن و كلاسيك براي Quick Access.

سامسونگ هم در One UI دست متخصص را در زمينه شخصي‌سازي باز مي‌گذارد كه از مهم‌ترينِ آن‌ها مي‌توان به تعيين شيوه‌هاي مختلف براي گرفتن اسكرين‌شات، تغيير ظاهري بخش Call و صفحه قفل و همچنين One-Handed mode پيشرفته اشاره كرد. به‌دليل گسترده‌بودن شخصي‌سازي‌هاي نرم‌افزاري، قسمت عمده تفاوت‌ها را در ۴ بخش شخصي‌سازي پوسته، صفحه‌قفل، صفحه هوم و Quick Panel توضيح مي‌دهيم.

گوگل Pixel UI را تماما برپايه زبان طراحي Material You پايه‌گذاري كرده است و به‌همين علت در تمامي بخش‌هاي سيستم عامل، ظاهري يك‌دست و عاري از ناهماهنگي را شاهد هستيم. پيكسل از سيستم رنگ‌بندي پيشرفته‌اي استفاده مي‌كند كه ۴ رنگ قالب را از دل عكس پس‌زمينه بيرون مي‌كشد و بخش‌هاي مختلف رابط متخصصي را به اين ۴ رنگ مزين مي‌كند. البته متخصص مي‌تواند رنگ‌هاي پيشنهادي ديگري را نيز انتخاب كند؛ حتي اگر هيچ‌كدام از تركيب‌ها مناسب نبود مي‌توان قالب‌هايي تك‌رنگ را انتخاب كرد تا با ايجاد كنتراست در همان طيف‌رنگي، ظاهري يكپارچه را براي دستگاه به‌ارمغان بياورد.

متأسفانه در MIUI از همراهي رنگ‌هاي Material You خبري نيست و اگر از متخصصان اپليكيشن‌هاي گوگل هستيد، محكوم به ناهماهنگي رنگي و طراحي در بخش‌هاي مختلف سيستم عامل و اپليكيشن‌ها خواهيد بود. البته اين ناهماهنگي در نرم‌افزارهاي سيستمي ديده نمي‌شود و تنها درصورت استفاده از سرويس‌هاي گوگل با آن مواجه خواهيد شد؛ به‌اين صورت كه ممكن است اپليكيشن Messages گوگل طيف رنگي زرد را از عكس پس‌زمينه انتخاب كند اما Control Center در همه حالت آبي خواهد بود!

اما سامسونگ با استفاده درست از سيستم رنگ‌بندي اندرويد، دنياي جديدي خلق كرده است؛ درواقع شما در One UI دركنار ظاهري اختصاصي و كاملا كاستوم‌شده، رگه‌هايي از زبان طراحي گوگل را نيز خواهيد داشت كه به‌هيچ وجه سبب دوگانگي در بخش‌هاي مختلف نرم‌افزار نمي‌شود.

البته در بخش‌هايي از One UI ممكن است بخش‌هايي شيشه‌اي و Blur شده را مشاهده كنيد كه در قسمت ديگر چنين نيست و صفحه‌اي كاملا عادي و تك‌رنگ وجود دارد؛ اما چنين دوگانگي‌هايي آنقدر كم است كه به راحتي مي‌توان آن را ناديده گرفت.

رابط متخصصي پيكسل در صفحه قفل مورد زيادي براي ارائه ندارد و تنها ساعت به‌همراه تاريخ و وضعيت آب و هوا و همچنين اعلانات به‌چشم مي‌خورند. گوگل حتي برخلاف نسخه‌هاي پيشين در اين صفحه از دكمه‌هاي ميان‌بر دوربين نيز استفاده نمي‌كند و براي اجراي سريع دوربين ناچار به بازكردن قفل دستگاه خواهيد بود. قسمت واردكردن پين دكمه‌هاي بزرگي دارد كه وارد كردن سريع پين را ممكن مي‌كند.

رابط متخصصي اختصاصي شيائومي همانند نسل‌هاي پيشين امكانات پايه‌اي همچون نمايش اعلانات، ساعت و ميان‌برهاي دوربين و صفحه‌اي اختصاصي براي دسترسي به Mi Home و Mi Remote و چراغ قوه را دراختيار متخصص مي‌گذارد و خبري از شخصي‌سازي‌هاي گسترده نيست. البته همچنان مي‌توان به‌جاي يك ساعت، از دو ساعت (موسوم به Dual Clock) استفاده كرد و درحالت نمايش تك-ساعت، شيوه نمايش ساعت را تغيير داد.

اما سامسونگ در One UI پا را فراتر از دو رقيب خود مي‌گذارد و طيف وسيعي از امكانات مختلف را دراختيار متخصص مي‌گذارد. سيستم شخصي‌سازي One UI شباهت زيادي به iOS 16 دارد كه با استفاده از نرم‌افزار Good Luck مي‌توان گستره شخصي‌سازي‌ها را بيشتر نيز كرد.

درواقع وسيع‌ترين سطح از شخصي‌سازي صفحه قفل را تنها سامسونگ در اختيار متخصص مي‌گذارد و پايين‌ترين ميزان نيز به پوسته گوگل اختصاص پيدا مي‌كند. صفحه قفل MIUI در اين بين تنها به شخصي‌سازي ساعت را به‌كاربر مي‌دهد.

Always-On Display

خالي از لطف نيست كه در اين بخش اشاره‌اي هم به شخصي‌سازي صفحه‌نمايش هميشه روشن (Always-On Display) داشته باشيم. در اين بخش كره‌اي‌ها و چيني‌ها گزينه‌هايي مشابه را به‌كاربر پيشنهاد مي‌كنند كه شامل شكل ظاهري ساعت، اپليكيشن‌هاي قابل نمايش، رنگ‌بندي فونت‌ها و عكس دلخواه، مي‌شوند.

برخلاف اين دو شركت، گوگل امكان شخصي‌سازي صفحه‌نمايش هميشه روشن را به‌كاربر نمي‌دهد و تنها ساعت بزرگ عددي نمايش داده خواهد شد. درصورت وجود اعلان ساعت كوچك خواهد شد و درقسمت پايين آن آيكن اعلانات نمايش داده مي‌شود.

صفحه هوم يا خانه هر سه پوسته پيكسل، One UI و MIUI شامل سه‌گزينه اصلي يعني Wallpaper، ويجت و تنظيمات خانه مي‌شود. البته پيكسل گزينه‌هاي ياد شده را در قالبي جمع و جورتر دراختيار متخصص قرار مي‌دهد و امكان انتخاب و تغيير سريع عكس پس‌زمينه را نيز فراهم مي‌كند.

گوگل ويجت At a Glance خود را در سال‌هاي گذشته پيشرفته‌تر كرده است و حالا اعلاناتي را پيشنهاد مي‌كند كه احتمالا براي شما مهم است؛ مثلا در زمان اتصال هدفون اين موضوع را نمايش مي‌دهد و درصورت وجود Event خاصي در تقويم گوگلتان، چند روز زودتر به‌شما يادآوري مي‌كند.

سامسونگ براي ويجت‌ها اتفاقي منحصربه‌فرد در بين سه رقيب ديگر را رقم زده است كه Widget Stack نام دارد؛ ويژگي مشابه iOS اپل كه امكان دسته‌بندي ويجت‌ها در يك ظرف ثابت را مي‌دهد. حتي قسمت ويرايش Stack Widget نيز از پلتفرم كوپرتينويي‌ها به‌عاريت گرفته شده است و سامسونگ به‌خوبي موفق شده تا تجربه‌اي مشابه با دستگاه‌هاي اپل را به دنياي اندرويد وارد كند.

در سوي ديگر ميدان شيائومي تغيير خاصي را در نسخه گلوبال پوسته خود اعمال نكرده و به‌همان پنل قديمي و ويجت‌هاي قديمي بسنده كرده است. نكته جالب اينكه نسخه چين به‌طور كلي از تجربه متفاوتي به‌همراه ويجت‌هاي جديد و مدرن بهره مي‌برد كه از مانديشه متخصصين طراحي ظاهري شباهت فراواني به ويجت‌هاي iOS دارد. افزون‌براين شيائومي در نسخه چين اين اجازه را به‌كاربر مي‌دهد تا حتي آيكن‌ها را نيز به ويجت‌هاي بزرگي تبديل كنند! ويجت‌هايي ۱×۲ و ۲×۲.

علاوه‌براين متخصص مي‌تواند همانند App Library آيفون و آيپد، پوشه‌ها را تبديل به ويجت‌هايي ۲×۲ كند؛ پيشتر اين ويژگي را در رابط متخصصي Magic UI آنر نيز ديده بوديم. افزون‌براين انتخاب عكس پس‌زمينه نيز در MIUI شيائومي نسخه گلوبال و چين با يكديگر تفاوت دارد. به‌اين‌صورت كه نسخه گلوبال عكس‌هاي پس‌زمينه پيش‌فرض بسيار محدودي دارد اما نسخه چين والپيپرهاي زنده، عكس‌هاي زيبا و مدرن و همچنين عكس‌هايي با امكان تغيير با پوسته Dark و Light دارد كه امكان افزودن آن‌ها به نسخه گلوبال وجود ندارد.

اما رابط متخصصي پيكسل و سامسونگ برخلاف شيائومي محدود به موقعيت جغرافيايي نمي‌شوند و در تمامي كشورها محتوايي يكسان را شامل مي‌شوند. البته براي موبايل‌هاي سامسونگ به‌دليل وجود موبايل‌هاي اقتصادي و ميان‌رده با پردازنده‌هاي ضعيف‌تر از پرچمدار در سبد محصولات اين شركت، والپيپرهاي زنده تنها در مدل پرچمدار ارائه مي‌شوند و ممكن است برخي از محتواها براي موبايل‌هاي اقتصادي نيز حذف شوند.

در پوسته Pixel UI نيز ممكن است درصورت روشن كردن دستگاه در كشورهاي مورد تحريم ايالات متحده، برخي از والپيپرهاي جديد نمايش داده نشوند. كه مي‌توان با ابزارهاي دورزدن تحريم اين اشكال را برطرف كرد.

شركت‌هاي گوگل و شيائومي براي پياده‌سازي ويژگي One-Handed mode رويكردي يكسان و مخالف با سامسونگ را دنبال مي‌كنند؛ اين شركت‌ها با انتقال نيمه بالايي صفحه به قسمت پايين نمايشگر (مشابه iOS)، دسترسي به قسمت بالاي نمايشگر را براي متخصص ساده‌تر مي‌كنند؛ اما سامسونگ با ساخت صفحه‌اي كوچك‌تر در گوشه پايين-سمت راست يا چپ (قابل تغيير با لمس قسمت خالي)، حس و حال موبايل هوشمندي كوچك‌تر را شبيه‌سازي مي‌كند. متخصص مي‌تواند اندازه صفحه را به‌دلخواه خود تغيير دهد.

البته درانديشه متخصصين داشته باشيد كه تفكر پشت رابط متخصصي سامسونگ متخصص را تقريبا از ويژگي One-Handed mode بي‌نياز مي‌كند؛ به‌طوري كه با ورود به هريك از بخش‌هاي سيستم عامل با كشيدن صفحه به پايين، گزينه‌ها به دو-سوم پاييني صفحه منتقل مي‌شوند و استفاده با يك‌دست را ساده‌تر مي‌كند.

رابط‌هاي متخصصي گوگل، شيائومي و سامسونگ هر سه از ويژگي تقسيم صفحه نيز بهره مي‌برند كه البته سامسونگ و شيائومي مدلي پيشرفته‌تر از گوگل را ارائه مي‌كنند كه امكان تقسيم صفحه به‌صورت ۳۰/۷۰ درصد، ۵۰/۵۰ درصد و ۷۰/۳۰ درصد را دارد.

شيائومي و سامسونگ علاوه‌بر تقسم صفحه، امكان ايجاد اپليكيشن‌هاي شناور را نيز مي‌دهند كه كه در MIUI محدود به دو اپليكيشن و در One UI محدود به ۵ اپليكيشن خواهد بود.

همانطور كه در ابتداي و در بخش طراحي ظاهري اشاره شد، گوگل با طراحي بزرگ دكمه‌ها در منوي تنظيمات سريع يا Quick Settings سعي مي‌كند تا نياز به تمركز بالاي متخصص را تاحد امكان كاهش دهد؛ اما نتيجه كار ممكن است به مذاق عده‌اي خوش نيايد و آن را «زشت» و «بدقواره» خطاب كنند.

در سوي ديگر سامسونگ اندازه دكمه‌ها را بسيار كوچك‌تر از گوگل و حتي شيائومي درانديشه متخصصين گرفته است كه هنگام تغيير گزينه‌اي، توجه بيشتري را طلب مي‌كند. البته برخلاف دو رابط متخصصي ديگر سامسونگ دكمه‌هاي تنظيمات سريع را در نيمه پاييني صفحه نمايش مي‌دهد و روند لمس آن‌ها را ساده‌تر مي‌كند.

در بخش Quick Panel جز در ۳ مورد تفاوتي ميان پوسته پيكسل با One UI و MIUI وجود ندارد كه اين سه‌مورد شامل دكمه‌هاي GPay، آلارم و اينترنت مي‌شوند. گزينه اول كه در اين ايران متخصصدي ندارد اما با وجود دكمه Alarm، به‌سرعت و بدون نياز به بازكردن اپليكيشن Clock مي‌توانيد زمان آلارم بعدي را مطالعه كنيد. با استفاده از دكمه Internet نيز مي‌توانيد در قالب يك دكمه به وضعيت ديتاي سيم‌كارت، واي‌فاي و هات‌اسپات دسترسي داشته باشيد. اين گزينه مي‌تواند منوي Quick Settings با با حذف ۲ مورد، خلوت‌تر كند.

چيني‌ها اما نگرشي متفاوت را دنبال مي‌كنند و با الهام از بخش Control Center اپل، مواردي با اولويت بالاتر را در قالب دكمه‌هايي ثابت و غيرقابل شخصي‌سازي در يك‌سوم بالايي صفحه قرار داده‌اند و در زير آن دكمه‌هاي قابل شخصي‌سازي دايره‌اي شكل در دو رديف چهارتايي وجود دارند. تعداد اين دكمه‌ها محدوديتي ندارد اما پس از اولين فراخواني كنترل سنتر تنها هشت‌تا از آن قابل مشاهده خواهد بود و براي مشاهده بيشتر بايد باري ديگر پنل را به پايين بكشيد.

شيائومي حتي اين امكان را نيز دراختيار متخصصان خود قرار داده تا با لمس طولاني دكمه صدا، كنترل بيشتر و باجزئيات‌تري بر صداي بخش‌هاي مختلف دستگاه داشته باشند.

موبايل‌هاي سري پيكسل براي متخصصان سرويس‌هاي گوگل بهشتي تمام‌عيار خواهد بود؛ چرا كه به‌راحتي مي‌توانيد از تمامي سرويس‌ها بدون محدوديت استفاده كنيد. اما اين اتفاق باعث نمي‌شود تا گوگل تمامي اپليكيشن‌ها يا حداقل قسمت عمده آن را به‌همراه محصول عرضه كند. درمجموع اهالي مانتن‌ويو حدود ۳۰ برنامه را به‌همراه محصول ارائه مي‌كنند كه درمقايسه با تعداد ۴۰ اپليكيشن در One UI تا يك‌سوم كمتر است. البته سامسونگ براي مدل‌هاي مختلف و در ريجن‌هاي متفاوت، تعداد برنامه‌هاي بيشتر يا كمتري را به‌همراه محصول ارائه مي‌كند. به‌گزارش ScreenRant مجموعه برنامه‌هاي ازپيش‌نصب‌شده در گلكسي S22 اولترا در اوپراتور T-Mobile به‌بيش از ۵۹ عدد مي‌رسد؛ اين تعداد براي گلكسي A32 برابر با ۷۷ و در گلكسي A52 به ۹۰ برنامه مي‌رسد!

اما شيائومي براي كسب برتري درمقابل رقيب كره‌اي خود نسخه گلوبال MIUI را با برنامه‌هاي محدودي همراه مي‌كند. البته عدد اعلامي از سوي شيائومي تفاوت عمده‌اي با تعداد واقعي دارد و طبق گفته شركت مدل‌هاي سري Xiaomi به‌همراه ۷ و مدل‌هاي سري Redmi به‌همراه ۹ برنامه عرضه خواهند شد؛ اما در عمل تعداد برنامه‌ها به بيش از ۲۰ عدد خواهد رسيد.

در تمامي پوسته‌ها مي‌توان برخي از برنامه‌هاي پيش‌فرض را حذف كرد اما شيائومي طبق وعده عمل نمي‌كند و درصورت Uninstall كردن يك اپليكيشن سيستمي ممكن است آن را Disable و همچنان قسمتي از حافظه ذخيره‌سازي را اشغال كند.

از سوي ديگر One UI با اپليكيشن‌هاي تكراري زيادي عرضه مي‌شود؛ براي مثال وجود ۲ فروشگاه نرم‌افزاري يا مرورگر اينترنت و حتي گالري تصاوير. در برخي از ريجن‌ها كره‌اي‌ها نرم‌افزار رايانامه اختصاصي خود را نيز دركنار اپليكيشن GMail به‌همراه دستگاه عرضه مي‌كنند كه متخصص را سردرگم خواهد كرد.

در مجموع كم‌ترين ميزان نرم‌افزار پيش‌فرض را در پوسته شيائومي تجربه خواهيد كرد كه البته ممكن است بسته به ريجن متفاوت باشد. در رتبه بعدي Pixel UI قرار دارد و رتبه سوم نيز به One UI اختصاص پيدا مي‌كند.

همراهي نرم‌افزاري در ابتداي ظهور موبايل‌هاي هوشمند ارزش چنداني نداشت و متخصصان و حتي شركت‌ها تأثير همراهي طولاني‌مدت از محصول را درك نكرده بودند. اما حالا در سال ۲۰۲۳ يكي از مهم‌ترين فاكتورهاي خريد موبايل هوشمند، ميزان همراهي نرم‌افزاري آن است و حتي اين امكان وجود دارد كه محصولي فوق‌العاده قدرتمند و باارزش به‌دليل همراهي كوتاه‌مدت نرم‌افزاري به‌كلي كنار گذاشته شود.

پيش از معرفي موبايل‌هاي هوشمند سري S22 سامسونگ سامسونگ و گوگل با ارائه همراهي ۳ ساله از موبايل‌هاي پرچمدار و ميان‌رده خود بالاترين همراهي در دنياي اندرويد را ارائه مي‌كردند اما در سال ۲۰۲۲ غول كره‌اي با اعلام همراهي ۴ ساله اندرويد و انتشار به‌روزرساني‌هاي امنيتي تا ۵ سال، با كنار زدن گوگل، دستگاه‌هايي با طولاني‌ترين مدت همراهي ارائه كرد. درحال‌حاضر موبايل‌هاي سري S و برخي از موبايل‌هاي سري A از به‌روزرساني ۴ ساله همراهي مي‌كنند.

شيائومي نيز پس از اعلام سامسونگ براي جانماندن از دور رقابت همراهي نرم‌افزاري MIUI را از ۲ سال به ۳ سال افزايش داد اما همچنان در موبايل‌هاي ردمي يك تا ۲ سال خواهد بود.

اما دركنار همراهي نرم‌افزاري ممباحثه ديگري تحت عنوان سرعت انتشار به‌روزرساني نيز مطرح مي‌شود. پرواضح است كه گوگل به‌عنوان يكي از اصلي‌ترين توسعه دهندگان اندرويد، به‌روزرساني‌ها را در مدت زمان كوتاه‌تري از زمان معرفي براي متخصصان منتشر كند.

سامسونگ پس از معرفي به‌روزرساني‌ها سريعا بسته به اولويت دستگاه‌ها، روند ارائه به‌روزرساني را آغاز مي‌كند و در طول مدت ۵ تا ۶ ماه براي اكثر موبايل‌هاي واجدشرايط منتشر مي‌شود.

دراين‌ميان شيائومي سرعت بسيار كندي در ارائه به‌روزرساني دارد و حتي ممكن است گوگل نسخه‌اي از اندرويد را معرفي كند اما همچنان مدلي از موبايل‌هاي واجدشرايط شيائومي ۲ نسخه قبلي را اجرا كند!

از اين رو اگر سرعت و طول مدت ارائه به‌روزرساني براي شما از اهميت بسياري برخوردار است، پوسته One UI و موبايل‌هاي سامسونگ بهترين گزينه خواهد بود.

در سال‌هاي گذشته اپل خود را به‌عنوان يكي از پيشگامانِ حريم خصوصي معرفي و با ارائه ويژگي‌هاي مختلف، از اطلاعات متخصصان خود دربرابر سوءاستفاده‌هاي احتمالي و درآمدزايي غول‌هايي چون گوگل، صيانت كرده است.

اين اقدامات از جانب اپل ديگر شركت‌ها را نيز برآن كرد تا با ارائه ويژگي‌هاي مختلف، سطح امنيتي پلتفرم‌هاي خود را افزايش دهند. البته گوگل سال‌ها پيش‌از اپل با ارائه وصله‌هاي امنيتي ماهانه به سمت افزايش امنيت اندرويد قدم برداشت. اين شركت همچنين وصله‌هاي يادشده را دراختيار ديگر شركت‌هاي توليدكننده همچون سامسونگ و شيائومي نيز قرار داد تا به‌سرعت اشكالات كشف‌شده در تمامي دستگاه‌ها برطرف شوند.

با توجه به كندي انتشار به‌روزرساني در موبايل‌هاي شيائومي، وصله‌هاي امنيتي نيز در بازه‌هاي طولاني‌تري منتشر مي‌شوند و ممكن است يك دستگاه تا ماه‌ها از آپديت جديد بهره‌مند نشود؛ اما سامسونگ به‌طور مرتب حفره‌هاي امنيتي دستگاه‌هاي خود را برطرف مي‌كند و از اين حيث پوسته امن‌تري به‌حساب مي‌آيد.

اما در اين بخش نه به امنيت خود سيستم عامل، بلكه مي‌خواهيم به ويژگي‌هاي امنيتي پوسته‌هاي پيكسل، One UI و MIUI اشاره كنيم.

شيائومي اين امكان را به‌كاربر مي‌دهد تا درصورت نياز پيش‌نمايش اپليكيشني را در قسمت OverView يا همان قسمت برنامه‌هاي درحال‌اجرا، تار كند.

رابط متخصصي One UI، پيكسل و MIUI برخي از ويژگي‌هاي امنيتي را به‌صورت مشترك ارائه مي‌كنند كه در ادامه به مهم‌ترينِ آن‌ها اشاره خواهيم كرد.

احتمالا براي شما نيز پيش آمده است كه بخواهيد محتوايي را در موبايل خود به كسي نشان دهيد اما او به‌سرعت شروع به گشت و گذار در موبايل شما مي‌كند؛ در اين حالت ويژگي امنيتي App Pinning متخصصدي خواهد بود. اين ويژگي در هر سه پوسته قابل استفاده خواهد بود و مي‌توانيد يك اپليكيشن خاص را روي صفحه پين كنيد و تنها راه خروج از آن وارد كردن پسورد خواهد بود.

يكي ديگر از ويژگي‌هاي مهم امنيتي در اندرويد، امكان اعطاي دسترسي موقعيت مكاني به‌صورت دقيق يا تقريبي است بسته به انتخاب خود مي‌توانيد هريك را براي برنامه‌ها به‌صورت مجزا تنظيم كنيد.

اين ويژگي در One UI و Pixel UI به‌صورت پيش‌فرض وجود دارد اما در MIUI تنها از تنظيمات برنامه قابل تغيير خواهد بود. ازاين‌رو ممكن است عده زيادي از متخصصان اين پوسته حتي از وجود چنيني قابليتي خبر نداشته باشند.

هر سه رابط متخصصي اين امكان را دراختيار توسعه‌دهندگان قرار مي‌دهد تا از گرفتن اسكرين‌شاتِ كل يا بخشي از اپليكيشن جلوگيري كنند. براي مثال در پيام‌رسان تلگرام امكان گرفتن اسكرين‌شات از صفحه Secret Chat وجود ندارد. اما در آيفون چنين محدوديتي وجود ندارد.

اين ويژگي محدود به رابط متخصصي نيست و در تمامي موبايل‌هاي اندرويدي از نسخه ۱۱ به‌بالا فعال است.

هر سه رابط متخصصي گوگل، سامسونگ و شيائومي، استفاده شدن ميكروفون، موقعيت مكاني و دوربين را از طريق نشان‌گري در قسمت Status Bar يا نوار وضعيت به اطلاع متخصص مي‌رساند. متخصص مي‌تواند با لمس آيكن‌ها از نام برنامه و وضعيت حسگر اطلاع پيدا كند.

طي يك ويژگي امنيتي در رابط متخصصي پيكسل و One UI مي‌توان حذف دسترسي اپليكيشن‌ها درصورت استفاده نشدن در مدتي طولاني را تنظيم كرد. براي مثال اگر اپليكيشني خاص دسترسي موقعيت مكاني داشته باشد بعد از مدتي خاص كه از آن برنامه استفاده نكنيد، مجوز مذكور حذف خواهد شد.

پلتفرم امنيتي Knox به در موبايل‌هاي سامسونگ به صاحبان كسب و كار اين امكان را مي‌دهد تا ارتباطي امن ميان موبايل گلكسي متخصص و كارفرما برقرار كنند و از اين بستر امن براي ارسال و دريافت اطلاعات مهم استفاده كنند.

اين ويژگي به‌صورت پيش‌فرض در موبايل‌هاي مجهز به One UI ارائه مي‌شود و اطلاعات درون فضاي Knox از‌طريق رمزنگاري‌هاي پيچيده محافظت مي‌شوند و كليد رمزنگاري نيز درون تراشه دستگاه ذخيره مي‌شود. درصورت به‌خطر افتادن اطلاعات، فضاي Knox به‌صورت دائمي قفل و اطلاعات داخل آن نيز غيرقابل دسترسي خواهد شد.

سامسونگ و شيائومي طيف وسيعي از ويژگي‌هاي مختلف و متخصصدي را به‌همراه پوسته‌هاي خود ارائه مي‌كنند. شاخص‌ترين ويژگي پوسته One UI سامسونگ DeX نام دارد كه درحال‌حاضر تنها در موبايل‌هاي پرچمدار اين شركت ارائه مي‌شود. ويژگي جذابي كه بااستفاده از آن مي‌توان رابط متخصصي مشابه دسكتاپ (بخوانيد ويندوز) را در صفحه‌نمايش‌هاي بزرگ‌تر مانند مانيتور يا تلويزيون دراختيار داشت.

One UI همچنين به‌واسطه همكاري تنگاتنگي كه ميان سامسونگ و مايكروسافت وجود دارد، ارتباط بسيار عميقي با ويندوز و از طريق نرم‌افزار Link to Windows دارد. البته تمامي دستگاه‌هاي اندرويدي امكان اتصال به ويندوز از طريق نرم‌افزار يادشده را دارند اما در برخي از موبايل‌هاي سري گلكسي متخصص مي‌تواند اپليكيشن موبايل‌خود را به‌طور مستقيم و كاملا بي‌سيم در ويندوز اجرا كند.

شيائومي نيز با ارائه ويژگي‌هاي جذابي چون Second Space، ايجاد حساب متخصصي ثانويه در يك موبايل را ساده‌تر از هميشه مي‌كند. علاوه‌براين امكان ايجاد نسخه Clone نرم‌افزارها نيز در MIUI وجود دارد. البته متخصصان One UI نيز از ويژگي‌هاي مشابهي مانند Secure Folder بهره مي‌برند كه امكان ايجاد فضايي امن براي نسخه Clone اپليكيشن‌ها را فراهم مي‌كند.

ويژگي Back Tap در ابتدا براي موبايل‌هاي سري پيكسل عرضه شد و با يك سال تاخير به پوسته MIUI راه پيدا كرد. با استفاده از اين ويژگي مي‌توان با دوبار ضربه به پشت دستگاه دستورات مختلفي چون اسكرين‌شات را فراخواني كرد.

پيكسل‌ها همچنين در ارائه ويژگي Extra Dim نيز پيشگام بوده است و سپس به One UI و MIUI راه پيدا كرد. درصورتي كه حداقل روشنايي نمايشگر همچنان بالا و اذيت‌كننده باشد مي‌توان با استفاده از Extra Dim سطح روشنايي را كاهش داد.

در گذشته و در موبايل‌هايي كه امروزه Dumb Phone شناخته مي‌شوند ارائه تجربه نرم‌افزاري غني اهميت چنداني نداشت؛ اما اپل با ساخت اكوسيستمي قدرتمند از هماهنگي سخت‌افزار و نرم‌افزار ميان سخت‌افزارهاي اين شركت، فصل جديدي را در تلفن‌هاي همراه آغاز كرد.

به‌دنبال اين اتفاق نرم‌افزار و ويژگي‌هاي نرم‌افزاري مختلف هر روزه اهميت بيشتري پيدا مي‌كنند و موضوع تا جايي پيش مي‌رود كه گوگل بدون توجه به ميزان قدرت سخت‌افزاري دستگاه، سعي مي‌كند تا با پوليش كردن مداوم نرم‌افزار، استفاده‌اي حداكثري از پتانسيل سخت‌افزاري دستگاه كند. درواقع رابط متخصصي گوگل ناقضِ ادعاي اپل خواهد بود. ادعايي كه قدرت تراشه را معادل تجربه نرم‌افزاري مطلوب مي‌داند.

دراين‌بين سامسونگ سعي مي‌كند تا همانند اپل ارتباطي پايدار را ميان دستگاه‌هاي مختلف اعم از تبلت، موبايل‌هوشمند و لپ‌تاپ پديد بياورد. عموما متخصصان سامسونگ درصورت خريد محصولات اين شركت احساس گسستگي چنداني نمي‌كنند و فاصله‌اي ميان پلتفرم‌ها خصوصا اندرويد و ويندوز احساس نمي‌كنند. اتفاقي كه درنهايت به‌نفع خريداران خواهد بود.

اما شيائومي باوجود توسعه رابط متخصصي پرامكانات MIUI، ويژگي منحصربه‌فردي را براي ايجاد پل‌هاي نرم‌افزاري ميان اندرويد و ويندوز ارائه نمي‌كند. درنتيجه شكاف ميان محصولات خريداري شده متخصص به‌شكل چشمگيري افزايش پيدا مي‌كند.

اما اگر از اين مورد چشم‌پوشي كنيم، هر سه رابط متخصصي به بلوغ قابل‌توجهي رسيده‌اند و مي‌توانند تجربه لذت‌بخشي را براي متخصص رقم بزنند. گوگل با افزودن چاشني هوش مصنوعي رضايت متخصص را دوچندان مي‌كند و سامسونگ با ايجاد هماهنگي ميان دستگاه‌ها وعده اكوسيستمي گسترده، غني و آينده‌دار را مي‌دهد.

البته موارد گفته شده به‌معني بد بودن رابط متخصصي شيائومي نيست و اين شركت طي ساليان گذشته تلاش زيادي براي گسترش پلتفرم خود انجام داده است؛ اما عموم اين تلاش‌ها به كشور چين و رام چين محدود است! براي مثال نسخه‌اي مشابه DeX در نسخه چين وجود دارد و حتي دستيار صوتي مختص به‌خود با نام XiaoAI نيز براي محصولات خود منتشر كرده است.

بنابراين درنهايت سليقه متخصص و نيازهاي آن در اولويت خواهد بود. پس شما به ما بگوييد كه به كدام رابط متخصصي علاقه داريد و علت انتخابتان چيست.