مقايسه سي پي يو هاي Intel و AMD؛ تمام مشخصات متخصص و ويژگي ها

پردازنده يا CPU يكي از تجهيزات موجود در سيستم‌هاي پردازشي مانند كامپيوترها،‌ لپ‌تاپ‌ها يا سرورها به حساب مي‌آيد كه نقشي اساسي در عملكرد اين دستگا‌ه‌ها ايفا مي‌كند؛ در واقع پردازنده را مي‌توان به‌عنوان مغز كامپيوتر در انديشه متخصصين گرفت كه وظيفه‌ي هدايت دستورالعمل‌هاي سيستم به بقيه‌ي اجزا را بر عهده دارد. كنترل، محاسبات و همچنين ارتباط بين قطعات سيستم، توسط پردازنده كنترل مي‌شود؛ حتي اگر قطعات سخت‌افزاري سيستمي پيشرفته باشند، اما آن سيستم به پردازنده‌اي قدرتمند مجهز نباشد، در عملكرد سيستم با اختلال مواجه مي‌شويم و كارايي بالايي دريافت نخواهيم كرد. پردازنده جزئي ثابت در سيستم‌ها است، اما ساير تجهيزات مانند رم و هارد ديسك در بسياري از موارد قابل ارتقا هستند. به‌همين‌دليل، دقت در انتخاب نوع پردازنده اهميت بسيار زيادي دارد.

AMD (اي‌ام‌دي) و Intel (اينتل) دو رقيب ديرينه و سرسخت در بازار پردازنده‌ها هستند و هركدام نيز سابقه‌اي طولاني در توليد نيمه‌رساناها دارند. البته در اين ميان اپل نيز پردازنده توليد مي‌كند، اما اين پردازنده‌ها، منحصراً در محصولات خود اپل استفاده مي‌‌شوند؛ بنابراين اگر قصد خريد لپ‌تاپ يا كامپيوتري خارج از اكوسيستم اپل داريد انتخاب بين CPU اينتل يا پردازنده AMD مي‌تواند برايتان چالش‌برانگيز باشد.

رقابت بين اينتل و AMD يكي از بزرگ‌ترين رقابت‌هاي دنياي فناوري است و از سال ۲۰۰۳ (۱۳۸۲) تا سال ۲۰۱۷ (۱۳۹۶) اين رقابت كاملاً يك‌طرفه و به نفع اينتل بود. اينتل يكي از قديمي‌ترين غول‌هاي توليد‌كننده‌ي پردازنده محسوب مي‌شود كه به دليل رنگ آبي به‌كار‌رفته در لوگو، از آن به‌عنوان تيم آبي نيز ياد مي‌كنند.

كارايي پايين و دماي بسيار بالاي پردازنده‌هاي AMD دو عامل ضعف اين شركت درمقابل اينتل بودند. AMD در سال ۲۰۱۷ موفق شد با معرفي پردازنده‌هاي رايزن، دوباره به برندي مطرح تبديل شود و نقش خود را در بازار پردازنده‌ها پر‌رنگ كند. رنگ قرمز لوگوي AMD و رقابت آن با تيم آبي، باعث شد تا متخصصان اين توليد‌كننده‌ را گاهي تيم قرمز هم خطاب كنند. در ادامه با اخبار تخصصي، علمي، تكنولوژيكي، فناوري مرجع متخصصين ايران همراه باشيد تا انواع پردازنده‌هاي اينتل و AMD را معرفي و آن‌ها را با هم مقايسه كنيم.

رقابت بين اينتل و AMD تقريباً به ۵۰ سال پيش بر‌مي‌گردد. اينتل كمي قديمي‌تر از اي‌ام‌دي است؛ اين شركت در سال ۱۹۶۸ (۱۳۴۷) توسط باب نويس و گوردون مور تأسيس شد و ۶ سال پس از تأسيس، در سال ۱۹۷۴، پردازنده‌ي 8080 را توليد كرد. اين پردازنده، بستري براي توليد پردازنده‌هاي x86 تيم آبي فراهم كرد كه براي نزديك به ۳۰ سال، پايه و اساس پردازنده‌هاي دسكتاپي محسوب مي‌شدند.

تغيير نام برند x86 به پنتيوم به اينتل كمك كرد تا به نامي آشنا و مطرح براي عموم مردم تبديل شود؛ بنابراين اينتل با قدرت بالاي محاسباتي و عمر طولاني پردازنده‌هاي خود سال‌ها به حكمراني در اين عرصه ادامه داد.

AMD يك سال پس از اينتل و در سال ۱۹۶۹ تأسيس شد، اين شركت به مراتب كوچك‌تر از اينتل است و پردازنده‌هاي خود را نمي‌سازد، بلكه آن‌ها را طراحي مي‌كند و توليد را برون‌سپاري مي‌كند.

نبرد Intel و AMD همچنان ادامه دارد و فارغ از اينكه كدام تيم در اين نبرد پيروز مي‌شود، اين رقابت تاكنون تأثيرات بسيار مثبتي در پيشرفت فناوري توليد پردازنده داشته است. AMD امروز با سرعت بيشتري نسبت به اينتل در مسير پيشرفت قدم برمي‌دارد و اين پيشرفت ضعف‌هاي تيم آبي را بيشتر نمايان مي‌كند. در ادامه با انواع پردازنده‌هاي AMD و Intel و متخصصد‌هاي آن‌ها بيشتر آشنا مي‌شويم.

AMD در كل دو نوع پردازنده توليد مي‌كند: پردازنده (CPU) و تراشه‌‌ي مجتمع (APU) - APU، نامي تبليغاتي براي آن دسته از پردازنده‌هاي AMD به حساب مي‌آيد كه علاوه بر واحد پردازشي به گرافيك رادئون (Radeon) يكپارچه نيز مجهز است.

سري رايزن را شايد بتوان اصلي‌ترين سري پردازنده‌هاي AMD معرفي كرد؛ اين شركت تاكنون پنج نسل از پردازنده‌هاي رايزن به بازار معرفي كرده است، اما در مجموع ۷ نسل از اين سري وجود دارد: ۱۰۰۰، ۲۰۰۰، ۳۰۰۰، ۴۰۰۰، ۵۰۰۰، ۶۰۰۰ و ۷۰۰۰

درواقع AMD از معماري Zen3 براي دو سري ۴۰۰۰ و ۵۰۰۰ استفاده كرده است كه سري ۴۰۰۰ به تراشه‌هاي مجتمع معماري Zen3 تعلق دارد و برخلاف سري ۵۰۰۰ تنها دراختيار توليدكنندگان لپ‌تاپ‌ها و كامپيوترهاي پيش‌ساخته قرار مي‌گيرد. سري ۶۰۰۰ با معماري Zen3 پلاس، فقط در لپ‌تاپ‌ها استفاده مي‌شود و سري ۷۰۰۰ مبتني بر معماري Zen4 است كه در حال حاضر تنها مدل‌هاي دسكتاپيِ آن عرض شده است.

نام‌گذاري پردازنده‌هاي AMD‌ به اندازه‌ي نام‌گذاري پردازنده‌هاي اينتل پيچيده نيست و پسوندهايي كه در نام محصولات اين شركت ديده مي‌شوند و مشخصه‌اي كه نشان مي‌دهند، در تمام سري‌ها يكسان بوده و متفاوت نيستند.

در مورد پردازنده‌هاي رايزن، سيستم نام‌گذاري از تركيب نام تجاري، خانواده‌ي پردازنده، نسل آن، شناسه‌ي عملكرد، شماره‌ي SKU و در برخي موارد يك پسوند تشكيل شده است؛ بالاتر بودن شناسه‌ي عملكرد قدرت بيشتر پردازنده را نشان مي‌دهد. در جدول زير تمام پسوند‌هاي ممكن در نام‌‌گذاري پردازنده‌هاي AMD و آنچه را كه بيان مي‌كنند، معرفي مي‌كنيم:

سري رايزن، محبوب‌ترين پردازنده‌هاي AMD از ابتداي فعاليتش تاكنون را شامل مي‌شود. پس از چندين سال حضور كم‌رنگ در بازار پردازنده‌ها، AMD سرانجام در سال ۲۰۱۷ با معرفي معماري جديد Zen و استفاده از آن در پردازنده‌هاي رايزن، دوباره به صحنه‌ي رقابت وارد شد. پردازنده‌هاي سري رايزن AMD مانند پردازنده‌هاي سري Core اينتل، در چهار مدل ۳، ۵، ۷ و ۹ به فروش مي‌رسند. نسخه‌هاي دسكتاپي اين پردازنده‌ها درحال‌حاضر با معماري ۷ نانومتري و نسخه‌هاي موبايلي آن‌ها با معماري ۶ نانومتري TSMC توليد مي‌شوند؛ درحالي‌كه اينتل هنوز از معماري ۱۰ نانومتري براي توليد پردازنده‌هايش استفاده مي‌كند.

رايزن ۳ مقرون‌به‌صرفه‌ترين مدل پردازنده‌هاي اين سري است كه علاوه بر ارائه‌ي عملكردي قابل قبول با كامپيوترهاي پايين‌رده نيز سازگار هستند. اين پردازنده‌ها در گيمينگ‌هاي سبك و كامپيوترهاي خانگي متخصصد دارند و رقيب پردازنده‌هاي سري Core i3 اينتل محسوب مي‌شوند. در واقع پردازنده‌هاي رايزن ۳ قدرت كافي براي پردازش كارهاي محاسباتي روزمره و عادي را دارند و از پردازنده‌هاي Core i3 ارزان‌تر هستند. اين پردازنده‌‌ها در دو سري ساده و مجهز به واحد گرافيكي (APU) عرضه مي‌شوند و در بيشتر مواقع چهار هسته‌اي هستند.

رايزن ۵ سري پردازنده‌هاي ميان‌رده‌ي AMD محسوب مي‌شود كه با ارزشي مناسب، عملكرد خوبي را دراختيار متخصص قرار مي‌دهد. پردازنده‌هاي اين سري رقيب مستقيمي براي پردازنده‌هاي Core i5 اينتل محسوب مي‌شوند و آن‌ها را مي‌توان در ورك‌استيشن‌هاي اقتصادي يا سيستم‌هاي گيمينگ سبك و روبه‌بالا به كار برد. عملكرد تك هسته‌اي پردازنده‌هاي رايزن ۵ با قدرتمندترين پردازنده‌هاي اين خانواده برابري مي‌كند و اغلب ۴ يا ۶ هسته‌اي هستند.

رايزن ۷ پردازنده‌ بسيار كارآمدي از خانواده رايزن است و رقيب سرسختي براي پردازنده‌هاي سري Core i7 اينتل به حساب مي‌‌آيد. پردازنده‌هاي رايزن ۷ با تعداد ۴، ۶ يا ۸ هسته توليد مي‌شوند و مي‌توانند محاسبات فشرده و سنگيني را پردازش كنند.

رايزن ۷ كه در گذشته به‌عنوان سري پرچم‌دار پردازنده‌هاي AMD شناخته مي‌شد در كامپيوترهاي خانگي عملكرد بالايي را ارائه مي‌كند. اين سري در ورك‌استيشن‌ها، كامپيوترهاي گيمينگ حرفه‌اي و سيستم‌هاي توليد محتوا نيز استفاده مي‌شود.

رايزن ۹ قوي‌ترين سري پردازنده‌هاي خانواده‌ي رايزن است كه سرعت بسيار بالايي دارد و رقيب اصلي آن را مي‌توان سري Core i9 اينتل دانست. اين سري پردازنده پرچم‌دار AMD مي‌تواند پردازش‌هاي محاسباتي بسيار فشرده و دشوار را به‌راحتي انجام دهد و خيلي بيشتر از يك پردازنده مخصوص گيمينگ كارايي دارد. با توجه به اينكه علاقه‌مندان به اين سري پردازنده، معمولاً كارت گرافيكي مجزا هم براي سيستم خود خريداري مي‌كنند، AMD، از اين سري، تراشه‌ي مجتمعي عرضه نكرده است.

رايزن تردريپر (Ryzen Threadripper) در آگوست ۲۰۱۷ با هدف انجام پردازش‌هاي سنگين و رقابت با پردازنده‌‌هاي سري Xeon اينتل معرفي شد. تعداد هسته‌هاي اين سري پردازنده در برخي موارد به ۶۴ هسته مي‌رسد، از اسلات مموري چهار كاناله‌ي رم DDR4 همراهي مي‌كند و حافظه‌‌ي كش ۸۰ مگابايتي دارد. ابعاد پردازنده‌هاي رايزن تردريپر از ساير پردازنده‌هاي AMD بزرگ‌تر بوده و درنتيجه مي‌توان قطعات سيليكوني و هسته‌هاي بيشتري روي آن قرار داد. درحال‌حاضر پردازنده‌هاي تردريپري كه در بازار وجود دارند با معماري Zen2 و ليتوگرافي ۷ نانومتري TSMC توسعه داده شده‌اند، البته نسخه‌هاي مبتني بر معماري Zen3 نيز از اين سري وجود دارند، اما AMD آن‌ها را فعلاً تنها دراختيار توليد‌كنندگان تجهيزات اصلي قرار داده است.

پردازنده‌هاي سري اتلون (Athlon) از قديمي‌ترين پردازنده‌هاي AMD هستند كه براي اولين بار در سال ۱۹۹۱ و براي كامپيوترهاي دسكتاپي توليد شدند. AMD در آن زمان پردازنده‌‌هاي اتلون را براي رقابت با سري پنتيوم اينتل معرفي كرد، اما امروزه اين پردازنده‌ها تنها به صورت تراشه‌ي مجتمع (APU) به فروش مي‌رسند و براي متخصصاني مناسب هستند كه مي‌خواهند با كمترين هزينه، سيستمي با توان پردازشي سبك تهيه كنند.

AMD پردازنده‌هاي ديگري نيز توليد مي‌كند كه بخش‌هاي تجاري بازار را هدف قرار مي‌دهند.

سري Pro، نامي تجاري براي چندين سري از پردازنده‌هاي AMD است كه براي سازمان‌ها طراحي شده‌اند. هر كدام از سري‌هاي رايزن، تردريپر و اتلون، پردازنده‌هايي از خانواده‌ي Pro دارند كه با تمركز بر امنيت متخصص، قابليت‌هاي امنيتي زيادي مانند Memory Guard براي رمزگذاري هم‌زمان حافظه‌ي سيستم و محافظت در سطح سخت‌افزاري Shadow Stack دربرابر حملات را ارائه مي‌كنند. علاوه‌براين، سري Pro، همراهي پيشرفته‌ي سازماني و قابليت‌هاي ديگري در سطح سيستم‌عامل نيز دراختيار متخصص قرار مي‌دهند.

سري Epyc مجموعه‌ پردازنده‌هاي سرور AMD محسوب مي‌شود كه تنها دراختيار شركت‌ها و توليد‌كنندگان قطعات قرار داده مي‌شود؛ اين سري پردازنده در واقع نسخه‌ي بهبوديافته‌‌اي از سري تردريپر است كه در ژوئن ۲۰۱۷ و به‌طور اختصاصي براي استفاده در سرورها معرفي شد.

پردازنده‌هاي سري Epyc در سه مدل 7001، 7002 و 7003 عرضه مي‌شوند كه اولي در سال ۲۰۱۷ با اسم رمز Naples و معماري Zen1، دومي در سال ۲۰۱۹ با اسم رمز Rome و معماري Zen2 و سومي در سال ۲۰۲۱ با اسم رمز Milan و معماري Zen3 به بازار عرضه شدند . اين پردازنده‌ها حداكثر ۶۴ هسته‌اي و ۱۲۸ رشته‌اي هستند و توان مصرف آن‌ها به ۲۸۰ وات نيز مي‌رسد.

اينتل سال‌ها است كه در زمينه‌ي توليد پردازنده فعاليت مي‌كند؛ اين شركت تا به حال سري‌هاي مختلفي از اين محصول را به بازار عرضه كرده كه هر كدام اسم، نسل، سري و مدل مخصوص به خود را دارند. اصلي‌ترين سري‌هاي پردازنده‌هاي اينتل عبارت‌اند از: زئون (Xeon)، Core، پنتيوم (Pentium) و سِلِرون (Celeron).

پردازنده‌هاي ديگر سري‌هاي توليدشده توسط اينتل، مانند سري Atom، در توليد تبلت، موبايل و نت‌بوك‌ها استفاده مي‌شوند يا در سيستم‌هاي صنعتي و ورك‌استيشن‌ها به كار مي‌روند.

برخلاف AMD، اينتل قوانين نام‌‌گذاري پيچيده‌اي براي پردازنده‌هاي خود دارد كه ممكن است سردرگمي زيادي هنگام انتخاب و خريد براي مشتريان ايجاد كند. در ادامه نحوه‌ي نام‌گذاري اين پردازنده‌ها را مطالعه مي‌كنيم:

نام برند (Brand): نام‌گذاري اينتل با نام تجاري پردازنده شروع مي‌شود و خط توليد كلي را كه پردازنده براي آن ايجاد شده است، نشان مي‌دهد. امروزه، رايج‌ترين نام‌هاي تجاري پردازنده‌هاي اينتل عبارت‌اند از: Core، پنتيوم (Pentium)، سلرون (Celeron) و زئون (Xeon). سلرون و پنتيوم پردازنده‌هاي اقتصادي اينتل محسوب مي‌شوند و سري Core عملكردي سريع‌تر و قابليت‌هاي بيشتري را ارائه مي‌دهد. پردازنده‌هاي سري زئون (Xeon) نيز پردازنده‌هايي با عملكرد قدرتمند براي استفاده در سرورها و ورك‌استيشن‌ها شناخته مي‌شوند.

شناسه‌ي برند: اين شاخصه تنها مخصوص سري‌هاي زئون و Core است و پردازنده‌هاي پنتيوم و سلرون از اين قرارداد نام‌گذاري استفاده نمي‌كنند. در نام‌گذاري پردازنده‌هاي سري Core پس از نام تجاري و قبل از شماره‌ي مدل، يكي از شناسه‌‌هاي i3، i5، i7 يا i9 ديده مي‌شود كه اعداد بالاتر، سطح بالاتري از عملكرد را ارائه مي‌دهند و در برخي موارد نيز به قابليت‌هايي مانند هايپرتردينگ مجهز هستند. براي مثال پردازنده‌اي با شناسه‌ي i7 از پردازنده‌اي با شناسه‌ي i5 قدرتمند‌تر عمل مي‌كند و از پردازنده‌اي با شناسه‌ي i9 نيز ضعيف‌تر است.

در سري زئون نيز از كلماتي مانند Bronze، Silver، Gold يا Platinum براي مشخص كردن شناسه‌ي برند استفاده مي‌شود.

شناسه‌ي نسل و شناسه‌ي عددي: بعد از نام تجاري و شناسه‌ي برند، عدد بعدي به خانواده‌ي پردازنده اشاره دارد كه با عددي يك يا دو رقمي مشخص مي‌شود. شناسه عددي هم معمولاً يك عدد سه رقمي است و بدون فاصله بعد از شناسه نسل نوشته مي‌شود. اگر اين شناسه پنج‌رقمي بود، دو عدد اول را براي نسل پردازنده (دهم و يازدهم و دوازدهم و سيزدهم) در انديشه متخصصين مي‌گيريم و در غير اين صورت، تنها عدد اول نسل پردازنده (نهم تا ششم) را نشان مي‌دهد. اين دو شناسه به ترتيب نسل پردازنده و مدل دقيق پردازنده را مشخص مي‌كنند. براي مثال، پردازنده‌اي با ارقام 9800، پردازنده‌اي از نسل نهم است. درحال‌حاضر (سپتامبر ۲۰۲۲)، جديدترين پردازنده‌ها از نسل ۱۳ (رپتور ليك) هستند و با عدد سيزده شروع مي‌شوند.

پسوند‌هاي خط توليد: پسوند SKU يكي ديگر از شاخص‌هاي كليدي براي مطالعه توانايي‌هاي پردازنده است. اين پسوندها در انتهاي نام هر پردازنده و با حروف انگليسي نشان داده مي‌شوند و نوع متخصصي هر پردازنده را مشخص مي‌‌كنند. براي مثال، حرف U در پردازنده‌هاي خانواده‌ي Core اينتل، نشان مي‌دهد كه آن پردازنده براي لپ‌تاپ‌هاي كم‌مصرف طراحي شده و XE نيز به پردازنده‌اي اشاره مي‌كند كه توان انجام محاسبات سنگين را دارد. پردازنده‌هايي كه پسوند H يا HQ دارند، داراي قدرت پردازشي بسيار بالايي هستند. البته بسته به اينكه پردازنده از كدام سري باشد، معني پسوند‌ها هم تغيير مي‌كند.

براي مثال، همان‌طوركه گفته شد، حرف U در سري اينتل Core به پردازنده‌هاي كم‌مصرف در لپ‌تاپ‌ها، اطلاق مي‌شود؛ اما همين حرف در سري اينتل زئون به پردازنده‌هايي اطلاق مي‌شود كه در سيستم‌هايي با تنها يك واحد پردازشي استفاده شده‌اند.

پردازنده‌هاي اينتل، نسل به نسل با بهبود قابل‌توجهي همراه هستند و از قابليت‌هاي چشمگيري مانند عمر باتري بيشتر، فركانس بالاتر (حتي تا ۵٫۳ گيگاهرتز)، WiFi 6 اينتل، فناوري تاندربولت ۳ و فناوري 4K HDR همراهي مي‌كنند.

پردازنده‌هاي سري Core اينتل از خانواده پردازنده‌هاي پرچم‌دار اينتل هستند. اولين پردازنده‌هاي اين خانواده در سال ۲۰۰۶ و به‌عنوان جايگزيني بالا‌رده براي پردازنده‌هاي سري پنتيوم عرضه شدند. سري Core در مدل‌هاي i3، i5، i7، i9 و X موجود هستند و تا به حال دوازده نسل از اين پردازنده توليد شده كه تقريباً هر يك سال يا دو سال يك‌بار نسخه‌اي جديد از آن‌ها رونمايي مي‌شود. به‌طور كلي در پردازنده‌هاي سري Core اينتل:

• هرچه عدد مجاور i بيشتر باشد، پردازنده عملكرد بهتري ارائه مي‌دهد. دقت داشته باشيد كه اين عدد ربطي به تعداد هسته‌ي پردازنده ندارد.
• هرچه نسل پردازنده‌ها جديدتر باشد، قدرتمند‌تر عمل مي‌كنند.

بنابراين پردازنده‌اي از خانواده‌ي Core i7 عملكرد بهتري نسبت به Core i5 دارد و پردازنده‌ي نسل يازدهم Core i9 نيز از نسل دهم Core i9 قدرتمندتر است.

پردازنده‌هاي Core i3: اين پردازنده‌ها ۲ يا ۴ هسته‌اي و ۴ يا ۸ رشته‌اي هستند و كش آن‌ها غالباً ۶ يا ۸ مگابايت است. پردازنده‌هاي Core i3 از پردازنده‌هاي پنتيوم و سلرون قوي‌تر هستند و بيشتر در لپ‌تاپ‌هاي ميان‌رده‌ي روبه‌بالا براي انجام كارهاي روزمره استفاده مي‌شوند.

پردازنده‌هاي Core i5: اين پردازنده‌ها در نسل سيزدهم ۱۴ هسته‌اي و ۲۰ رشته‌اي هستند و حافظه‌ي كش L3 آن‌ها نيز 24 مگابايت ظرفيت دارد. پردازنده‌هاي Core i5، پردازنده‌هايي ميان‌رده محسوب مي‌شوند؛ نسخه‌هايي از آن‌ها كه پسوند‌ U دارند از پردازنده‌هاي اين سري با پسوند H ضعيف‌تر هستند؛ براي مثال پردازنده‌ي Core i5 10310U نسبت به پردازنده‌ي Core i5 10300H برق كمتري مصرف مي‌كند و سرعت و قدرت پردازش كمتري دارد.

پردازنده‌هاي Core i7: اين پردازنده‌ها در دسته‌ي پردازنده‌هاي قدرتمند خانواده‌ي Core اينتل قرار مي‌گيرند؛ نسل سيزدهم اين خانواده ۱۶ هسته دارند و از ۳۰ مگابايت حافظه‌ي كش بهره‌مند هستند. Core i7 هم مانند Core i5 با دو پسوند U و H عرضه مي‌شوند كه سري H از سري U قدرتمندتر است و بيشتر در لپ‌تاپ‌هاي مخصوص گيمينگ و لپ‌تاپ‌هاي مناسب براي كارهاي گرافيكي استفاده مي‌شود.

پردازنده‌هاي Core i9: پردازنده‌هاي سري Core i9 اينتل، قدرتمندترين پردازنده‌هاي خانواده‌ي Core محسوب مي‌شوند و نسل سيزده از اين خانواده به ۲۴ هسته و ۳۲ رشته مجهز هستند. كش L3 اين پردازنده‌ها ۳۲ مگابايت ظرفيت دارد و بيشتر در دستگاه‌هايي با پردازش‌هاي بسيار سنگين مانند سرورها و ورك‌استيشن‌ها استفاده مي‌شود.

دسته‌بندي پردازنده‌هاي Core اينتل براساس عملكرد:

• نسل سيزدهم: از سال ۲۰۲۲ تا اكنون؛ شامل نسخه‌هاي دسكتاپي رپتور ليك (Raptor Lake)
• نسل دوازدهم: از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲؛ شامل نسخه‌هاي دسكتاپي و موبايلي آلدر ليك (Alder Lake)
• نسل يازدهم: از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱؛ شامل نسخه‌ي دسكتاپي راكت ليك (Rocket Lake)، نسخه‌ي R دسكتاپي كامت ليك (Comet Lake)، نسخه‌ي موبايلي تايگر ليك (Tiger Lake) / پردازنده‌هاي نسل يازدهم اينتل از پلتفرم جديد Evo همراهي مي‌كنند و عملكرد بسيار سريع و قدرتمندي ارائه مي‌دهند.
• نسل دهم: از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰؛ نسخه‌ي دسكتاپي كامت ليك (Comet Lake) و نسخه‌ي موبايلي آيس ليك (Ice Lake)
• نسل نهم: از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹؛ نسخه‌ي دسكتاپي بازطراحي شده‌ (R) كافي ليك (Coffee Lake)
• نسل هشتم، از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹؛ كافي ليك (Coffee Lake)، كابي ليك (Kaby Lake)، ويسكي ليك (Whisky Lake)

به‌طور كلي، هرچه نسل پردازنده جديد‌تر باشد، عملكرد بهتري ارائه مي‌دهد. براي مثال، پردازنده‌هاي نسل يازدهم Core با پيشرفت‌هاي جديدي براي اتصال، گرافيك و هوش مصنوعي همراهند و با بهره‌مندي از WiFi 6 پلتفرمي بسيار سريع‌تر و با متخصصي آسان‌تري را براي متخصص فراهم مي‌‌كنند. اين پردازنده‌ها فوق‌العاده نازك هستند و با مصرف برق كمتر، بازدهي بيشتري دارند.

پردازنده‌هاي زئون اينتل قدرت پردازشي بسيار بالايي دارند و براي انجام محاسبات سنگين در ورك‌استيشن‌ها يا سرورهاي پيشرفته به‌كار مي‌‌روند. البته از اين سري پردازنده‌ در سيستم‌هاي خانگي يا اداري هم مي‌توان استفاده كرد، اما با توجه به گران بودن اين محصولات، خريد آن‌ها براي انجام كارهايي مانند وب‌گردي و تماشاي ويدئو، توجيه منطقي ندارد و پردازنده‌هاي خانواده‌ي Core يا حتي پنتيوم براي استفاده‌ي روزمره مناسب‌تر هستند. پردازنده‌هاي زئون اينتل براي اولين بار در سال ۱۹۹۸ و با همراهي از قابليت كد تصحيح خطا (ECC) براي حفاظت از داده‌هاي حياتي معرفي شدند و درحال‌حاضر نيز در چهار مدل D، E، W و Scalable ارائه مي‌شوند.

دسته‌بندي پردازنده‌هاي Xeon اينتل براساس عملكرد:

• Cooper Lake از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱؛ طلا (Gold)، پلاتينيوم (Platinum)
• Comet Lake از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱؛ W
• Cascade lake از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰؛ پلاتينيوم (Platinum)، طلا (Gold)، نقره (Silver)، برنز (Bronze)
• Coffee Lake از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹؛ E

پردازنده‌هاي پنتيوم اينتل، پردازنده‌هايي با كارايي متوسط ​​و روبه‌پايين هستند و مزيتشان نسبت به پردازنده‌هاي سري Core و Xeon، ارزش‌هاي پايين‌تر آن‌ها است. اين پردازنده‌ها مي‌توانند فركانسي مشابه با پردازنده‌هاي قوي‌تر Core ارائه كنند، اما از قابليت‌هايي مانند Turbo Boost و هايپرتردينگ بي‌بهره‌اند. بنابراين اگر از برنامه‌هايي با محاسبات سنگين استفاده نمي‌كنيد، پردازنده‌اي از خانواده‌ي پنتيوم مي‌تواند انتخابي مناسب محسوب شود.

پردازنده‌هاي پنتيوم در دسته‌بندي پردازنده‌هاي كم‌مصرف اينتل قرار دارند و به دو گروه Silver و Gold تقسيم مي‌شوند و تفاوت آن‌ها نيز در فركانس پايه‌ي آن‌ها است؛ اين پردازنده‌ها معمولاً ۴ هسته (Quad Core) و ۴ مگابايت حافظه‌ي كش دارند و از پردازنده‌هاي سلرون قدرتمند‌تر محسوب مي‌شوند.

ترتيب پردازنده‌هاي Pentium اينتل براساس عملكرد:

• Jasper Lake سال ۲۰۲۱؛ نقره‌اي (Silver)
• Comet Lake از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰؛ طلا (Gold)
• Tiger Lake (موبايل) از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰؛ طلا (Gold)
• Coffee Lake از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹؛ طلا (Gold)

پردازنده‌هاي سلرون اينتل مجموعه‌اي از پردازنده‌هاي مقرون‌به‌صرفه‌ي دسكتاپي و لپ‌تاپي هستند كه بر پايه پردازنده چهار هسته‌اي پنتيوم ساخته شده‌اند. اين پردازنده‌ها حافظه‌ي كش كمتر و سرعت پايين‌تري دارند و براي وب‌گردي و اجراي برنامه‌هاي سبك مناسب‌اند. اولين پردازنده‌ي خانواده‌ي سلرون اينتل در سال ۱۹۹۸ معرفي شد و از آن زمان به بعد اينتل به‌طور مرتب نسل‌هاي جديدي از اين سري را عرضه مي‌كند. پردازنده‌هاي سلرون جزو كم‌مصرف‌ترين پردازنده‌هاي اينتل هستند و بيشتر با ۲ هسته (Dual Core) و چهار مگابايت حافظه‌‌ي كش عرضه مي‌شوند.

ترتيب پردازنده‌هاي Celeron اينتل براساس عملكرد:

• Jasper Lake سال ۲۰۲۱؛ N
• Comet Lake از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰؛ G5
• Tiger Lake (موبايل) از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰؛ 6305
• Coffee Lake از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹؛ G4

اينتل صدها مدل مختلف پردازنده توليد مي‌كند و هرسال نيز تعداد بيشتري از آن‌ها را در بازار به فروش مي‌رساند. در كل مي‌توان گفت كه خانواده‌ي Core سري اصلي پردازنده‌هاي قدرتمند اينتل براي متخصصدهاي تجاري و شخصي است؛ پردازنده‌هاي Xeon به‌طور ويژه براي پردازش داده‌هاي سنگين طراحي شده‌اند، پردازنده‌هاي خانواده پنتيوم گزينه‌اي مقرون‌به‌صرفه محسوب مي‌شوند و خانواده‌ي سلرون نيز عملكرد سريعي را براي پردازش‌هاي سبك ارائه مي‌دهند.

همان‌طوركه در ابتداي مقاله اشاره شد، با وجود اينكه نمي‌توان دستاورد‌هاي اينتل در صنعت پردازنده‌ها را ناديده گرفت، اما AMD نيز اخيراً در اين مسير به پيشرفت‌هاي چشمگيري دست پيدا كرده است. با وجود بحران جهاني كمبود سيليكون در بازار و اشكالات زنجيره‌ي تأمين، رقابت AMD و Intel همچنان ادامه دارد. حال كه با نام‌گذاري و خانواده‌ها‌ي پردازنده‌هاي Intel و AMD آشنا شديم و قابليت‌هاي هركدام را مطالعه كرديم، بياييد با تفاوت‌هاي ارزش‌گذاري، عملكرد و كارايي پردازنده‌هاي هم‌رده‌ي اين دو رقيب بيشتر آشنا شويم.

AMD و اينتل سابقه‌اي طولاني در بازار نيمه‌هادي‌ها دارند. اينتل غول دنياي فناوري محسوب مي‌شود و از زمان IBM تا به حال با پردازنده‌هاي خود پيشتاز ميدان است. AMD نيز نسبتاً زود و كمي بعد از اينتل به اين حوزه وارد شد و جايگزين‌هاي مقرون‌به‌صرفه‌تري ارائه كرد. تيم قرمز براي اولين بار در سال ۲۰۰۳ و با معرفي پردازنده‌ي x86_64 موفق شد تيم آبي را شكست دهد.

AMD و Intel قراردادي براي مجوز متقابل امضا كردند كه طبق آن اينتل به اي‌ام‌دي اجازه مي‌دهد پردازنده‌هاي x86 بسازد و AMD نيز درمقابل به اينتل اجازه مي‌دهد از مجموعه دستورالعمل x86_64 اين شركت استفاده كند. بعد از اولين موفقيت AMD در رقابت با اينتل، نام تيم قرمز دوباره يك بار ديگر در سال ۲۰۱۷ با پردازنده‌هاي نسل اول خانواد‌ه‌ي Ryzen در بازار پردازنده‌ها مطرح شد.

درحال‌حاضر AMD با هر نسل جديدي كه از خانواده‌ي Ryzen رونمايي مي‌كند، پيشرفت‌هاي معماري زيادي را در آن‌ها به نمايش مي‌گذارد؛ درمقابل اينتل با اشكالاتي مانند كاهش روند توليد خود دست‌وپنجه نرم مي‌كند.

تيم آبي براي مدت‌ها از فرايندهاي ۱۰ نانومتري و ۱۴ نانومتري براي توليد محصولات خود بهره مي‌برد و به انديشه متخصصين مي‌رسد كه ديگر حرف جديدي براي گفتن نداشته باشد؛ حتي پردازنده‌هاي نسل دوازدهم اينتل نيز با همان فرايند ۱۰ نانومتري توليد مي‌شوند؛ با اين تفاوت كه حالا نام آن‌ها به Intel 7 تغيير پيدا كرده است. درمقابل AMD براي توليد جديدترين پردازنده‌هاي خود از فرايند ۷ نانومتري استفاده مي‌كند؛ درواقع اينتل براي توليد پردازنده، كارخانه‌هاي مخصوص به خود را دارد، درحالي‌كه AMD توليد پردازنده‌هاي خود را برون‌سپاري كرده و از توليد‌كنندگان شخص ثالثي مانند TSMC كمك مي‌گيرد.

از سوي ديگر، سال‌ها تجربه‌ي اينتل را نمي‌توان ناديده گرفت و از اين توليد‌كننده‌ي مطرح نبايد نا‌اميد شد. همان‌طوركه از نام‌گذاري پردازنده‌هاي اين شركت و قابليت‌هاي ارائه‌شده براي هر كدام مشخص است، تيم آبي طيف بسيار متنوعي از محصولات را عرضه مي‌كند. با هر بودجه‌اي كه داشته باشيد، مي‌توانيد متناسب با نيازتان پردازنده‌اي از اين برند را انتخاب كنيد.

در گذشته، اگر به‌دنبال پردازنده‌اي با ارزش مناسب بوديد، AMD بهترين انتخاب محسوب مي‌شد، اما حالا تيم قرمز با جديدترين نسل پردازنده‌هاي Ryzen خود، از انديشه متخصصين ارزش با پردازنده‌هاي اينتل چندان تفاوتي ندارد، حتي در برخي موارد پردازنده‌هاي گران‌تري هم عرضه مي‌كند.

براي مثال، پردازنده‌ي Ryzen 9 5900X حدود ۵۰ دلار گران‌تر از پردازنده‌ي نسل قبل خود، يعني Ryzen 9 3900X معرفي شد و پردازنده‌ي Ryzen 9 5950X با ارزش كارخانه‌اي ۷۹۹ دلاري از پردازنده‌ي اينتل هم‌رده‌ي خود يعني Core i9-12900K آلدرليك اينتل هم گران‌تر است. اين الگو كم‌و‌بيش در مورد پردازنده‌هاي پايين‌رده‌تر نيز صدق مي‌كند.

از سوي ديگر، اگر واقعاً به‌دنبال پردازنده‌اي بالا‌رده باشيد و از بابت هزينه‌ نيز محدوديتي برايتان وجود نداشته باشد، پردازنده‌هاي نسل سوم Threadripper اي‌ام‌دي بهترين انتخاب براي خالقان حرفه‌اي مدل‌سازي سه‌بعدي، انيماتورها، فيلم‌سازان و دانشمندان محسوب مي‌شود.

به‌طور خلاصه، اگر با نرم‌افزار‌هاي محاسباتي پيشرفته كار مي‌كنيد، اينتل انتخاب بهتري به انديشه متخصصين مي‌رسد، اما اگر بودجه‌ي محدودي داشته باشيد، خريد پردازنده‌‌اي از تيم قرمز، عاقلانه‌تر است.

هايپرتردينگ (معماري هيبريدي) درمقابل طراحي عمودي و سه‌بعدي براي افزايش تعداد هسته: به‌طور كلي، پردازنده‌هاي اينتل به لطف فناوري هايپرتردينگ، گرماي كمتري ايجاد مي‌كنند و مصرف پايين‌تري دارند. محصولات پرچم‌دار اين شركت، در پردازش‌هاي سنگين، به‌ويژه در نرم‌افزارهايي كه محاسبات يا رندرهاي بسيار پيچيده انجام مي‌دهند (مانند فتوشاپ) نسبت به پردازنده‌هاي AMD برتري دارند.

هايپرتردينگ يا فراريسماني (HyperThreading يا به اختصار HT) فناوري اختصاصي اينتل است و به توانايي تقسيم پردازشي به بخش‌هاي كوچك‌تر (Threads) و انجام آن‌ها به صورت هم‌زمان، اشاره دارد. اين فناوري، براي هر هسته‌ي پردازشي سيستم‌عامل به دو هسته‌ي مجازي آدرس‌دهي مي‌كند و در صورت امكان، حجم كار را بين آن‌ها تقسيم مي‌كند؛ درنتيجه سرعت اجراي فرايند‌ها و بازده كلي را افزايش مي‌دهد. به‌طور كلي، مي‌توان گفت كه رويكرد اينتل براي توليد پردازنده‌هاي نسل بعدي خود بسيار شبيه به رويكرد اپل است. اپل در تراشه‌ي M1 به سمت معماري هيبريدي رفت؛ اين معماري تركيبي از هسته‌هاي قدرتمند و كم‌مصرف ارائه مي‌دهد كه وظايف را براساس اولويت و نيازهاي پردازشي به هسته‌هاي خاصي واگذار مي‌كند.

AMD به جاي استفاده از فناوري هايپرتردينگ، تمركز خود را بر افزايش تعداد هسته‌ها معطوف كرده كه اين امر به خودي خود مي‌تواند باعث افزايش دماي پردازنده شود. پردازنده‌هاي AMD به كمك قابليت اوركلاك شدن مطمئن، قدرتي مضاعف دراختيار متخصص قرار مي‌دهند. درواقع پردازنده‌هاي AMD به‌طور كلي با قابليت اطمينان بيشتري نسبت به پردازنده اينتل اوركلاك مي‌شوند و امكان دستكاري دقيق دستگاه‌ها براساس ترجيحات شخصي را براي متخصص فراهم مي‌كند.

بهره‌مندي از قابليت اوركلاك براي متخصصان حرفه‌اي مي‌تواند بسيار كارآمد باشد؛ چراكه توليد‌كنندگان براي تضمين عمر پردازنده، عملكرد آن را به سطح خاصي محدود مي‌كنند، بااين‌حال متخصصان مي‌توانند با اوركلاك و دستكاري تنظيمات، قدرت عملكرد همان پردازنده را افزايش دهند. البته دقت داشته باشيد كه اوركلاك پردازنده‌ها ممكن است با افزايش بيش‌ از اندازه‌ي دما، به سيستم آسيب برساند. پس در صورتي كه قصد اوركلاك كردن پردازنده‌اي را داريد، با آگاهي از خطرات احتمالي، تنظيمات كارخانه‌اي آن را دستكاري كنيد.

براي‌ مثال، بياييد پردازنده‌ي Core i9-12900K اينتل را با Ryzen 9 5900X اي‌ام‌دي مقايسه كنيم: Ryzen 9 5900X با ارزش پايين‌تري نسبت به Core i9-12900K عرضه مي‌شود، اين پردازنده ۱۲ هسته و ۲۴ رشته دارد، فركانس بوست آن ۴٫۸ گيگاهرتز است و ۷۰ مگابايت حافظه‌ي كش ارائه مي‌دهد.

درمقابل Core i9-12900K، پردازنده‌اي ۱۶ هسته‌اي است كه هشت هسته‌ي آن، هسته‌هاي قدرتمند دو رشته‌اي بوده و هشت هسته‌ي ديگر، هسته‌هاي كم‌مصرف تك‌رشته‌اي هستند و قدرت كمتري دارند. اين هسته‌هاي كم‌مصرف وظيفه‌ي اجراي پردازش‌هاي سبك را بر عهده دارند و با اين كار هسته‌هاي قدرتمند تمام نيروي خود را براي انجام پردازش سنگين صرف مي‌كنند. يعني تعداد كل رشته‌هاي موجود براي بارهاي كاري يكسان است، اما نحوه‌ي استفاده از آن رشته‌ها تفاوت دارد.

معماري هيبريدي با مديريت بهتر منابع، كارايي بالايي را براي پردازنده‌ها به ارمغان مي‌آورد و عمر باتري را افزايش مي‌دهد؛ در طرف مقابل، به انديشه متخصصين مي‌رسد AMD‌ قصد دارد به كمك TSMC، فرايند انباشته‌سازي سه‌بعدي پردازنده را توسعه دهد و با چيدمان عمودي، پردازنده‌هاي قدرتمند‌تري را معرفي كند.

بنچمارك‌هاي Cinebench R23 در مطالعه Core i9-12900K و Core 15-12600K نشان مي‌دهند كه Core i9-12900K حدوداً ۲۱ درصد در تست تك‌هسته‌اي و ۲۳ درصد در تست چند‌هسته‌اي از Ryzen 9 5900X بهتر عمل مي‌كند.

در واقع معماري Zen 3 اي‌ام‌دي در Ryzen 9 5900X از انديشه متخصصين نسلي كمي عقب‌تر از معماري به‌كاررفته در خانواده‌ي Alder Lake اينتل است، به‌همين‌دليل چنين مقايسه‌اي شايد خيلي منصفانه به انديشه متخصصين نرسد، اما ازآنجاكه اين دو پردازنده، بهترين محصولات موجود فعلي دو رقيب هستند، مي‌توان به نوعي AMD را مقصر دانست كه در عرضه‌ي پردازنده‌هاي نسل بعدي خود تأخير داشته است.

گيمينگ: AMD را شايد بتوان در مباحثه گيمينگ، پيروز ميدان دانست. براي مثال پردازنده‌ي Ryzen 7 5800X3D تنها در گيمينگ موفق شد عملكرد مشابهي با پردازنده‌هاي قدرتمد‌تري مانند Ryzen 9 5900X يا Core i9-12900K ارائه كند.

حافظه‌ي كش: يكي ديگر از عوامل مقايسه‌ي پردازنده‌هاي AMD و اينتل حافظه كش است. حافظه‌ي كش كارايي پردازنده را افزايش مي‌دهد. كش، حافظه‌اي است كه پردازنده در لحظه و به صورت مكرر به آن دسترسي دارد و از رم استاندارد نيز سريع‌تر است. اين حافظه با نرخ نوسازي مشابه با فركانس واقعي پردازنده، تعداد چرخه‌هايي را كه پردازشي انجام نمي‌دهند، كاهش مي‌دهد.

براي مثال، پردازنده‌ي i7 2700K اينتل مانند پردازنده‌ي FX-8150 اي‌ام‌دي، ۸ مگابايت حافظه‌ي كش دارد؛ اين حافظه در پردازنده‌ي اينتل، به ازاي هر هسته بيشتر است، چراكه AMD هشت هسته و اينتل تنها چهار هسته دارد. بنابراين، حافظه‌ي كش در چهار هسته متمركزتر بوده و مي‌تواند كارايي بيشتري ارائه كند.

در كل مي‌توان گفت پردازنده‌هاي اينتل در ازاي ارزش بيشتر، عملكرد بهتري را به نمايش مي گذارند و در صورتي كه بودجه‌ي نامحدودي داشته باشيد، اينتل انتخاب بهتري خواهد بود؛ البته اين اختلاف عملكرد در پردازش‌هاي سبك، مانند گيمينگ‌هاي ساده، نسبتاً ناچيز است و مي‌توان گفت كه پردازنده‌هاي هم‌رده‌ي دو شركت، تقريباً تجربه‌اي مشابه را براي اين سبك از پردازش رقم مي‌زنند.

به‌طور خلاصه، اگر با نرم‌افزار‌هاي محاسباتي پيشرفته كار مي‌كنيد، اينتل انتخاب بهتري به انديشه متخصصين مي‌رسد، اما اگر بودجه‌ي محدودي داشته باشيد، خريد پردازنده‌‌اي از تيم قرمز، عاقلانه‌تر است.

هم اينتل و هم AMD حضور پررنگي در محصولات اقتصادي و ميان‌رده دارند و اين دست از محصولاتشان تقريباً عملكردي مشابه و برابر ارائه مي‌كنند.

سري A و Athlon درمقابل سري Pentium و Celeron

در بخش محصولات اقتصادي، AMD و Intel هر دو محصولات برجسته‌اي عرضه مي‌كنند. APU‌هاي سري A اي‌ام‌دي با گرافيك‌هاي يكپارچه، در سيستم‌هاي بسيار اقتصادي از محبوبيت بالايي برخوردار هستند و سري Athlon نيز كه قبلاً به‌عنوان سري پرچم‌دار تيم قرمز شناخته مي‌شد، حالا در سيستم‌هاي مقرون‌به‌صرفه‌ي AMD به كار مي‌رود.

اينتل نيز در رده‌ي محصولات اقتصادي، اول از همه سري پنتيوم را كه روزگاري مربوط به پردازنده‌هاي پرچم‌دار اينتل بود، همراه با سري كمي ضعيف‌تر Celeron معرفي مي‌كند.

اكثر پردازنده‌هاي اقتصادي AMD و Intel دراختيار توليد‌كنندگان تجهيزات اصلي (OEM) قرار داده مي‌شود و نمي‌توان آن‌ها را به صورت جداگانه خريداري كرد.

بهترين پردازنده‌ي اقتصادي AMD، يعني Athlon 3000G را مي‌توان رقيب مناسبي براي بهترين پردازنده‌ي مقرون‌به‌صرفه‌ي اينتل، يعني Pentium Gold 6400G دانست؛ هر دو مشخصات مشابهي ارائه مي‌دهند، اما پنتيوم در برخي موارد عملكرد بهتري دارد.

Ryzen 3 درمقابل Core i3

پردازنده‌هاي دو سري Ryzen 3 و Core i3 را مي‌توان رقيب يكديگر دانست، البته استراتژي و رويكرد AMD و Intel درباره‌ي اين دو سري كمي متفاوت است؛ AMD خانواده‌ي Ryzen 3 را تنها به‌صورت OEM و براي توليد‌كنندگان تجهيزات اصلي عرضه مي‌كند، بدين معني كه مدل‌هاي جديدتر Ryzen 3، يعني مدل‌هاي سري 4000 و سري 5000 را تنها مي‌توان در سيستم‌هاي از پيش ساخته‌شده دريافت كرد و به صورت جداگانه به فروش نمي‌رسد. بهترين پردازنده‌ي Ryzen 3 كه مي‌توان به صورت جداگانه آن را تهيه كرد، پردازنده‌ي Ryzen 3 3300X است كه چند نسل از توليد آن مي‌گذرد.

درمقابل اينتل، توليد پردازنده‌هاي سري Core i3 خود را در چندين نسل گذشته كاهش داده و بيشتر آن‌ها را در نسخه‌هاي تعبيه‌شده براي لپ‌تاپ‌ها عرضه مي‌كند. البته هنوز پردازنده‌هاي كمي از اين سري در توليدات نسل دوازدهم اينتل مشاهده مي‌شود.

درحال‌حاضر بهترين پردازنده‌ي Core i3 موجود i3-12100 و بهترين پيشنهاد موجود مشابه در پردازنده‌هاي AMD نيز همان Ryzen 3 3300X است.

Ryzen 5 درمقابل Core i5

AMD با معرفي پردازنده‌هاي سري Ryzen 5 موفق شد بخشي از سهم اينتل در بازار را از آنِ خود كند. نماينده‌ي تيم قرمز از اين سري، Ryzen 5 5600X است كه بهترين انتخاب از بين پردازنده‌هاي ميان‌رده محسوب مي‌شود. Ryzen 5 5600X پردازنده‌اي شش هسته‌اي و ۱۲ رشته‌اي است كه اواخر سال ۲۰۲۰ با ارزش كارخانه‌اي ۲۹۹ دلار معرفي شد. اين پردازنده درحال‌حاضر بين ۲۲۰ تا ۲۳۰ دلار به فروش مي‌رسد.

اينتل در نسل دوازدهم پردازنده‌هاي خود، سري Core i5 را ارتقا داده است. در اين نسل، سه پردازنده از سري i5 وجود دارد كه در ميان آن‌ها، Core i5-12600KF با ۱۰ هسته و ۱۶ رشته و ارزشي حدود ۲۷۰ دلار، بهترين انتخاب محسوب مي‌شود.

تا قبل از معرفي پردازنده‌هاي نسل دوازدهم اينتل، در مقايسه‌ي Ryzen 5 درمقابل Core i5، اي‌ام‌دي پيشتاز مسابقه بود، اما حالا مي‌توان گفت كه پردازنده‌ي Core i5-12600KF عملكرد بهتري نسبت به Ryzen 5 5600X ارائه مي‌دهد و علاوه‌براين از حافظه‌ي DDR5 نيز همراهي مي‌كند.

اينتل و اي‌ام‌دي در بازار پردازنده‌هاي رده‌بالا در سطوح مختلفي با يكديگر رقابت مي‌كنند، از سيستم‌هاي مخصوص متخصصي روزمره با كارايي بالا گرفته تا سيستم‌هاي متخصصان حرفه‌اي.

Ryzen 7 درمقابل Core i7

پردازنده‌هاي سري Ryzen 7 اي‌ام‌دي و Core i7 اينتل درحال‌حاضر الگوي مشابهي با پردازنده‌ها‌ي دو سري Ryzen 5 و Core i5 دارند. Ryzen 7 5700X پردازنده‌اي هشت هسته‌اي و ۱۶ رشته‌اي است كه با ارزش كارخانه‌اي ۴۴۹ دلار، از بهترين محصولات سري Ryzen 7 به شمار مي‌رود. بهترين پردازنده‌ي Core i7 اينتل نيز درحال‌حاضر Core i7-12700KF به حساب مي‌آيد كه به ۱۲ هسته و ۲۰ رشته مجهز است و با ارزشي حدود ۴۰۰ دلار به فروش مي‌رسد.

Core i7-12700KF از Ryzen 7 5800X بهتر عمل كرده و از حافظه‌ي DDR5 نيز همراهي مي‌كند و به‌طور كلي پيشنهاد بهتري است.

AMD و Intel در دسته‌بندي پردازنده‌هاي پرچم‌دار نيز رقابت سختي با هم دارند.

AMD از سري Ryzen 9، دو پردازنده‌ي 5900X با طراحي ۱۲ هسته‌اي و ۲۴ رشته‌اي و 5950x با طراحي ۱۶ هسته‌اي و ۳۲ رشته‌اي را معرفي مي‌كند كه اولي با ارزشي حدود ۴۰۰ دلار و دومي با ارزشي معادل ۵۵۰ دلار به فروش مي‌رسد.

اينتل در اين رده‌‌بندي نيز با به‌روزرساني نسل دوازدهم خود دوباره گوي سبقت را از AMD ربود. مدل استاندارد پردازنده‌ي i9-12900K با طراحي هشت هسته‌اي و ۱۶ رشته‌اي حدود ۶۰۰ دلار به فروش مي‌رسد و مدل i9-12900KS نيز با توان ۱۵۰ واتي ارزشي بين ۷۵۰ تا ۸۰۰ دلار دارد. اينتل با همراهي از حافظه‌ي DDR5 بازهم در اين رقابت پيروز است و به انديشه متخصصين مي‌رسد كه پرداخت اختلاف ارزش موجود، ارزشي درخور را برايتان به ارمغان مي‌آورد.

Threadripper درمقابل سري Core X

سري Ryzen Threadripper قدرتمند‌ترين پردازنده‌هاي AMD را تشكيل مي‌دهند و پردازنده‌ي Ryzen Threadripper 3990X نيز با ۶۴ هسته و ۱۲۸ رشته، قدرتمند‌ترين عضو اين خانواده به حساب مي‌آيد.

از سوي ديگر وقتي صحبت از بالاترين سطح پردازنده‌هاي اينتل به ميان مي‌آيد، پردازنده‌هاي سري X اينتل در صدر قرار دارند؛ اين پردازنده‌ها نسخه‌هاي كاملاً آنلاك‌شده‌ي تراشه‌هاي پرچم‌دار Core i9 اينتل هستند و درحال‌حاضر، Core i9-10980XE در رأس آن‌ها شناخته مي‌شود. اينتل نيز مانند AMD، چندين نسل است كه سري جديدي از اين پردازنده‌‌ها را عرضه نكرده و هنوز هم مشخص نيست كه در آينده به‌روزرساني‌اي براي اين دو سري عرضه شود.

تعداد پردازنده‌هاي مخصوص سرور و شبكه‌ي AMD آنچنان زياد نيستند و به پردازنده‌هاي سري EPYC محدود مي‌شوند؛ تيم قرمز برخي پردازنده‌هاي خود را نيز با پسوند Pro به بازار عرضه مي‌كند كه دراختيار توليد‌كنندگان تجهيزات اصلي براي استفاده در سيستم‌هاي پيش‌ساخته قرار داده مي‌شود. اين شركت در اكتبر ۲۰۲۰، Xilinx، شركت فناوري تأمين‌كننده‌ي دستگاه‌هاي منطقي قابل‌برنامه‌ريزي را تصاحب كرد و حالا انتظار مي‌رود كه در آينده شاهد تنوع بيشتري در پردازنده‌هاي سرور AMD باشيم و رقابت بين اين دو بيشتر شود.

درمقابل، شبكه اينتل بسيار بزرگ‌تر از AMD است و طيف متنوع‌تري از محصولات مناسب براي سرور‌ها را عرضه مي‌كند. سري Xeon و سري Atom پردازنده‌هاي سرور اينتل را شامل مي‌شوند كه دومي قبلاً براي استفاده در سيستم‌هاي كم‌مصرف به كار مي‌رفت. اين توليد‌كننده محصولات ديگري نيز عرضه مي‌كند كه از آن‌ها مي‌توان به Movidius متمركز بر هوش مصنوعي، راهكارهايي براي پردازنده‌هاي تعبيه‌شده، ذخيره‌سازي و شبكه و ميني‌كامپيوترهاي NUC اشاره كرد.

به انديشه متخصصين مي‌رسد AMD خود را براي تمام سناريو‌هاي محتملي كه ممكن است در آينده رخ دهد، آماده كرده؛ همچنين اين توليد‌كننده، پردازنده‌هايي ساده‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر از اينتل ارائه مي‌دهد و روز‌به‌روز نيز با گذشت زمان، محبوبيت بيشتري در ميان متخصصان پيدا مي‌كند.

با وجود بحران در دنياي تراشه‌ها و كمبود جهاني براي قطعات نيمه‌هادي، AMD فعلاً قصد ندارد سرعت توسعه‌ي محصولات خود را كاهش دهد و از طرفي TSMC، بزرگ‌ترين توليدكننده مستقل و تخصصي نيمه‌رساناها در جهان نيز اعلام كرده كه روي فرايند توليد ۴ و ۳ نانومتري خود براي سال ۲۰۲۲ و ۲ نانومتري براي بعد از آن كار خواهد كرد؛ بنابراين مي‌توان انتظار داشت كه تيم قرمز هم در آينده‌اي نزديك از اين فناوري‌هاي TSMD بهره ببرد و عملكرد چشمگيري را در كنار مصرف بهينه‌ي انرژي ارائه كند. خريد Xilinx نيز قدمي ديگر بود براي اينكه پيشرفت روز‌افزون AMD را در شرايطي كه اينتل هنوز از فرايند ۱۰ نانومتري استفاده مي‌كند، تضمين كند. اگر اين شركت به همين منوال به مسير خود ادامه دهد، ديگر مانعي براي پشت‌سر گذاشتن اينتل نخواهد داشت. البته تجربه نشان داده كه تيم قرمز پس از مدتي موفقيت در صنعت، از مسير درست منحرف مي‌شود و دوباره پس از مدتي راه خود را پيدا مي‌كند.

از سوي ديگر، اينتل با وجود برخي نقطه‌ضعف‌ها، هميشه موضع قدرت خود را حفظ كرده است و اخيراً نيز با عرضه‌ي پردازنده‌هاي نسل دوازدهم و همراهي از قابليت‌هايي چشمگير، سعي دارد جايگاه خود را اين صنعت تثبيت كند.

مي‌توان مطمئن بود كه نبرد بين AMD و Intel به اين زودي‌ها به جايي نمي‌رسد و اگر هم تغييري قرار باشد در اين بين رخ دهد، تنها باعث تشديد اين رقابت خواهد شد؛ زيرا هردو اين توليد‌كنندگان پردازنده، در سال ۲۰۲۲ به پيشرفت‌هاي مهمي دست پيدا كرده‌اند و با اينكه شايد با اطمينان بتوان ادعا كرد اين دو رقيب بهترين پردازنده‌هاي خود را در سال‌هاي اخير و اواخر سال ۲۰۲۱ و اوايل سال ۲۰۲۲ عرضه كرده‌اند، اما هركدام رويكردي بسيار متفاوت را براي خروج از بن‌بست قريب‌الوقوع قانون مور اتخاذ كرده‌اند.

دو رويكرد متفاوت AMD و Intel مي‌توانند در آينده نحوه‌ي طراحي و توليد پردازنده‌ها را به‌طور اساسي تغيير دهند و عمق و پيچيدگي بسيار بيشتري را به رقابت بين AMD و Intel اضافه كنند؛ تعامل اين دو فناوري در چند سال آينده مي‌تواند نحوه‌ي پردازش و انجام محاسبات را براي دهه‌هاي آينده ترسيم كند.